In silico reconstruction of an ancestral mammalian genome UQAM Seminaire de bioinformatique Mathieu Blanchette
CGACTGCATCAGACGACGATCAGACTACTATATCAGCAGATTACGGT GCATCGTATTTACGTTACGCATGACGATCAGACTACGCATAGATAGA TGCATCAGACGACGATCAGACTACTATATCAGCAGATTACGGTCGAT TATTTACGTTACGCATGACGATCAGACTACGCATAGATAGAGCAATA CGACTGCATCAGACGACGATCAGACTACTATATCAGCAGATTACGGT GCGTATTTACGTTACGCATGACGATCAGACTACGCATAGATAGAGCA CGCATCAGACGACGATCAGACTACTATATCAGCAGATTACGGTCGTA ACGTTACGCATGACGATCAGACTACGCATAGATAGAGCCGATCATCT CAGACGACGATCAGACTACTATATCAGCAGATTACGGTGGCATACTA ATCGTATTTACGTTACGCATGACGATCAGACTACGCATAGATAGAAA CGACGATCAGACTACTATATCAGCAGATTACGGTGCGCGAATTCATA TATTTACGTTACGCATGACGATCAGACTACGCATAGATAGATTGATA CATCAGACGACGATCAGACTACTATATCAGCAGATTACGGTGCATAT TTTACGTTACGCATGACGATCAGACTACGCATAGATAGAGATCATCA TCAGACGACGATCAGACTACTATATCAGCAGATTACGGTAGCATTCT CGTATTTACGTTACGCATGACGATCAGACTACGCATAGATAGAATGC ACGACGATCAGACTACTATATCAGCAGATTACGGTGATAGATACGAT CGTATTTACGTTACGCATGACGATCAGACTACGCATAGATAGAGATA GCATCAGACGACGATCAGACTACTATATCAGCAGATTACGGTGATAC GCATGACGATCAGACTACGCATAGATAGATTATTACTGGATACTGCA The Human genome Sequence of ~3*10 9 nucleotides Complete sequence is known (2001) HOW DOES IT WORK??
Comparative Genomics Goal: Functional annotation of the genome –What is the role of each region of the genome? –Very hard to answer…. Idea: Look not only at what our genome is now, but also at how it evolved –Different types of functional regions have different evolutionary signatures Complete genomes are sequenced for: –Human, chimp, mouse, rat, house, chicken, zebrafish, pufferfish Partial genomes are available for: –Dog, cow, rabbit, elephant, armadillo
Mutations G(t) = ACGTAGGCGATCAG---ATCGAT G(t+1) =ACGAAGG--ATCAGGGGATCGAT Other less frequent mutations: - Duplications - Genome rearrangements (e.g. large inversions) Mutations happen randomly Natural selection favors mutations that improve fitness SubstitutionsDeletionsInsertions
A random walk in genome space
Mammalian evolution -Rapid radiation ~75 Myrs ago -Many nearly independent phyla -Many “noisy” copies of ancestor - Accurate reconstruction of ancestors may be feasible
Ancestral Genome Reconstruction Given: - Genomic sequences of several mammals - Phylogenetic tree Find: The genomic sequence of all their ancestors ARMADILLO TGCTACTAATATTTAGTACATAGAGCCCAGGGGTGCTGCTGAAAGTCTTAAAATGCACAGTGTAGCCCCTCCTCC COW GCCTCTCTTTCTGCCCTGCAGGCTAGAATGTATCACTTAGATGTTCCAAATCAGAAAGTGTTCAGCCATTTCCATACC HORSE GTCACAATTTAGGAAGTGCCACTGGCCTCTAGAGGGTAGAAGACAGGGATGCTAATAATCATCCCACGTCATCCTACAGTGCTCAGAACAGCACCCCTACCCTCACCCC CAT GTCACAGTTTAGGGGGTACTACTGGCATCTATCGGGTGGAGGATAGGGATACTGATAATCATTCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCTACTTTCACCCC DOG GTCACAATTTGGGGGATACTACTGGCATCTAATGGGTAGAGGACAGGGATACTGATAATTGCTTTACAGTGCACAGGACAGCACCCTTATCTTCACCCC HEDGEHOG GTCATAGTTTGATTATATGGGCTTCTTAGTAGACAAAGAAAAAGATGTTCTGGTAGTCATTCTGCTTTCCATATGATAGCACTCCCATCTTCACTTC MOUSE GTCACAGTTTGGAGGATGTTACTGACATCTAGAGAGTAGACTTTAAAGATACTGATAGTCACCCCATTGTGCACCTCC RAT GTCACAATTTGGAGGATGTTACTGGCATCTAGAGAGTAGACTTTAAGGACACTGATAATCATACTATGCTGCACTTCC RABBIT ATCACAATTTGGGGAACACCACTGGCATCTCGGGTAGCAGGCCAGGCATGCTGGTAATTATACTACAGTGCACAGTACAGTTCCCCACATCCCGCACC LEMUR ATCACAATTGGGGGTGCCACGGTCCTCCAGTGGGTAGAGAACAGGGAGGCTGATAACCACCCTGCAGTGCACAGGGCAGTGCCCCACTCCCACCAC MOUSE-LEMUR ATCACAGTTGGGGGATGCCACTGGCCTCAAGTGGGTAGAGAACAGGGAGGCTGAAAACCACCCTGCAGAGCACGGGGCAGTGCCTTCACCACCACTCC VERVET GTCAGAATTTGGGGGATGCTTCTGGCTCTACTTGGGTAGAGAAACAGGGATGCTTATAATCATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCC MACAQUE GTCAGAATTTGGGGGATGCTTCTGGCTCTACTTGGGTAGAGAAACAGGAATGCTTATAATCATCCTACAGTGCACAGGTCAGTACCCCCACCCACACTCC BABOON GTCAGAATTTGGGGGATGCTTCTGGCTCTACTTGGGTAGAAAAACAGGGATGCTTATAATCATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCC ORANGUTAN GTCACGATTTGGGAGATGCTTCTGGCTCGACTTGGGTAGAGAAGCGGGGATGCTTATAATCATCCAACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCC GORILLA GTCACGATTTGGGGGATGCTTCTGGCTCAACTTGGGTAGAGAAGTGGGGATGCTTATACTCATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCC CHIMP GTCACGATTTGGGGGATGCTTCTGGCTCAACTTGGGTAGAGAAGCGGGGATGCTTATAATCATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCC HUMAN GTCACGATTTGGGGGATGCTTCTGGCTCAACTTGGGTAGAGAAGCGGGGATGCTTATAATCATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCC Mutational operations Small-scale : Substitutions, deletions, insertions (inc. transposons) Large scale: Genome rearrangement, segmental/tandem duplications (*): Heterochromatin non-included All of it: Functional, non-functional, introns, intergenic, repeats, everything * !
Reconstruction algorithm 1)Identify syntenic regions in each species Blastz (Schwartz et al.) and Chaining/netting program (Kent et al.) In ENCODE case: targeted BAC sequencing
Reconstruction algorithm 2) Compute multiple genome alignment TBA program (Blanchette, Miller, et al.) ARMADILLO TGCTACTAATAT-----T-TAGTA-CATAGAG-CC-CAGGGGTGCTGCTGAAA GTCTTAAAATGCACAGTGTAGCCCCTCCTCC ACAAAGAATTAACTAGCCCAGAATGTCAGGA GT--A-CCAAG COW GCCTCTCTTT CTGCCCTGCAGGC-TAGAA-TGTATCA-CT-TAGATGTTCCAA ATCAGAAAGTGTTCAG CCATTTCCATACCACC----AGGAGCTA-CAATGTTGGGCTGCAGCTA TTTGGATCAAA HORSE GTCACAATTTAGGAAGTGCCACTGGCCT-----C-TAGAG-GGTAGAA-GA-CAGGGATGCTAATAATCATCCCACGTCATCCTACAGTGCTCAGAACAGCACCCCTACCCTCACCCCATCAACAAAGAATTATCCAGCCCAAAATGCCAATA GT--GCCCAGA CAT GTCACAGTTTAGGGGGTACTACTGGCAT-----C-TATCG-GGTGGAG-GA-TAGGGATACTGATAATC ATTCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCTACTTTCACCCCACAA-CAAAGAATTATCCAGCCCAAAATGCCAACA GT--GCTCAGA DOG GTCACAATTTGGGGGATACTACTGGCAT-----C-TAATG-GGTAGAG-GA-CAGGGATACTGATAATT GCTTTACAGTGCACAGGACAGCACCCTTATCTTCACCCCAAAAGCAAAGTATTATCCAGCCCCAAATGCCAATG GT--GCTCAGA HEDGEHOG GTCATAGTTT----GATTATATGGGCTT-----CTTAGTA-GACAAAGAAA-AAGATGTTCTGGTAGTC ATTCTGCTTTCCATATGATAGCACTCCCATCTTCACTTCCAAAATTAAGAGTCATCATACTCAGTGTGCCAATA TG--GCCCAGA MOUSE GTCACAGTTTGGAGGATGTTACTGACAT-----C-TAGAG-AGTAGAC-TT-TAAAGATACTGATAGTC ACCCCATTGTGCAC CTCCAACAATAATGGCTCATCGAAACCTAAATGCCAATCTGCCAATTAT--GTCCATG RAT GTCACAATTTGGAGGATGTTACTGGCAT-----C-TAGAG-AGTAGAC-TT-TAAGGACACTGATAATC ATACTATGCTGCAC TTCCAACAATAATGGCTCATCTAGACCTAAATACCAATCTGCCAATTAT--ATCCATG RABBIT ATCACAATTTGGGGAACACCACTGGCAT-----C-TCGGGTAGCAGGC----CAGGCATGCTGGTAATT ATACTACAGTGCACAGTACAGTTCCCCACATCCCGCACCAACAACA--GGTTTATGCTGCCCAAAGTGCCAGTGTGC CCACG LEMUR ATCACAA-TTGGGGG-TGCCACGGTCCT-----C-CAGTG-GGTAGAG-AA-CAGGGAGGCTGATAACC ACCCTGCAGTGCACAGGGCAGTGCC-CCACTCCCACCACAACAATGGAGAATTATTGGGCCCCAAATGCCAATA GT--GCCCAAG MOUSELEMUR ATCACAG-TTGGGGGATGCCACTGGCCT-----C-AAGTG-GGTAGAG-AA-CAGGGAGGCTGAAAACC ACCCTGCAGAGCACGGGGCAGTGCCTTCACCACCACTCCAACAACGGAGAATTATTGGGTCCCAAATGCCAATA GT—-GCCCAGG VERVET GTCAGAATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----T-ACTTG-GGTAGAG-AAACAGGGATGCTTATAATC ATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTATCGAAGAATCATTGAACCCAAAATGTTAATA GT--GTCCAGG MACAQUE GTCAGAATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----T-ACTTG-GGTAGAG-AAACAGGAATGCTTATAATC ATCCTACAGTGCACAGGTCAGTACCCCCACCCACACTCCAGTATCGAAGAATCATTGGACCCAAAATGCTAATG GT--GTCCAGG BABOON GTCAGAATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----T-ACTTG-GGTAGAA-AAACAGGGATGCTTATAATC ATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTATCGAAGAATCATTGGACCCAAAATGTTAATG GT--GTCCAGG ORANGUTAN GTCACGATTTGGGAGATGCTTCTGGCTC-----G-ACTTG-GGTAGAG-AAGCGGGGATGCTTATAATC ATCCAACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTAATGAAGAATCACTGGACCCAAAATGTTAATG GT--GTCCAGG GORILLA GTCACGATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----A-ACTTG-GGTAGAG-AAGTGGGGATGCTTATACTC ATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTAATGAAGAATCATTAGACCGAAAATGTTAATG GT--GTCCAGG CHIMP GTCACGATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----A-ACTTG-GGTAGAG-AAGCGGGGATGCTTATAATC ATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTAATGAAGAATCATTAGACCGAAAATGTTAATG GT--GTCCAGA HUMAN GTCACGATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----A-ACTTG-GGTAGAG-AAGCGGGGATGCTTATAATC ATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTAATGAAGAATCATTAGACCTAAAATGTTAATG GT--GTCCAGG Goal: Phylogenetic correctness Two nucleotides are aligned if and only if they have a common ancestor.
Reconstruction algorithm 3) Reconstruct insertion/deletion history Find most likely explanation for gaps observed ARMADILLO TGCTACTAATAT-----T-TAGTA-CATAGAG-CC-CAGGGGTGCTGCTGAAA GTCTTAAAATGCACAGTGTAGCCCCTCCTCC ACAAAGAATTAACTAGCCCAGAATGTCAGGA GT--A-CCAAG COW GCCTCTCTTT CTGCCCTGCAGGC-TAGAA-TGTATCA-CT-TAGATGTTCCAA ATCAGAAAGTGTTCAG CCATTTCCATACCACC----AGGAGCTA-CAATGTTGGGCTGCAGCTA TTTGGATCAAA HORSE GTCACAATTTAGGAAGTGCCACTGGCCT-----C-TAGAG-GGTAGAA-GA-CAGGGATGCTAATAATCATCCCACGTCATCCTACAGTGCTCAGAACAGCACCCCTACCCTCACCCCATCAACAAAGAATTATCCAGCCCAAAATGCCAATA GT--GCCCAGA CAT GTCACAGTTTAGGGGGTACTACTGGCAT-----C-TATCG-GGTGGAG-GA-TAGGGATACTGATAATC ATTCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCTACTTTCACCCCACAA-CAAAGAATTATCCAGCCCAAAATGCCAACA GT--GCTCAGA DOG GTCACAATTTGGGGGATACTACTGGCAT-----C-TAATG-GGTAGAG-GA-CAGGGATACTGATAATT GCTTTACAGTGCACAGGACAGCACCCTTATCTTCACCCCAAAAGCAAAGTATTATCCAGCCCCAAATGCCAATG GT--GCTCAGA HEDGEHOG GTCATAGTTT----GATTATATGGGCTT-----CTTAGTA-GACAAAGAAA-AAGATGTTCTGGTAGTC ATTCTGCTTTCCATATGATAGCACTCCCATCTTCACTTCCAAAATTAAGAGTCATCATACTCAGTGTGCCAATA TG--GCCCAGA MOUSE GTCACAGTTTGGAGGATGTTACTGACAT-----C-TAGAG-AGTAGAC-TT-TAAAGATACTGATAGTC ACCCCATTGTGCAC CTCCAACAATAATGGCTCATCGAAACCTAAATGCCAATCTGCCAATTAT--GTCCATG RAT GTCACAATTTGGAGGATGTTACTGGCAT-----C-TAGAG-AGTAGAC-TT-TAAGGACACTGATAATC ATACTATGCTGCAC TTCCAACAATAATGGCTCATCTAGACCTAAATACCAATCTGCCAATTAT--ATCCATG RABBIT ATCACAATTTGGGGAACACCACTGGCAT-----C-TCGGGTAGCAGGC----CAGGCATGCTGGTAATT ATACTACAGTGCACAGTACAGTTCCCCACATCCCGCACCAACAACA--GGTTTATGCTGCCCAAAGTGCCAGTGTGC CCACG LEMUR ATCACAA-TTGGGGG-TGCCACGGTCCT-----C-CAGTG-GGTAGAG-AA-CAGGGAGGCTGATAACC ACCCTGCAGTGCACAGGGCAGTGCC-CCACTCCCACCACAACAATGGAGAATTATTGGGCCCCAAATGCCAATA GT--GCCCAAG MOUSELEMUR ATCACAG-TTGGGGGATGCCACTGGCCT-----C-AAGTG-GGTAGAG-AA-CAGGGAGGCTGAAAACC ACCCTGCAGAGCACGGGGCAGTGCCTTCACCACCACTCCAACAACGGAGAATTATTGGGTCCCAAATGCCAATA GT—-GCCCAGG VERVET GTCAGAATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----T-ACTTG-GGTAGAG-AAACAGGGATGCTTATAATC ATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTATCGAAGAATCATTGAACCCAAAATGTTAATA GT--GTCCAGG MACAQUE GTCAGAATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----T-ACTTG-GGTAGAG-AAACAGGAATGCTTATAATC ATCCTACAGTGCACAGGTCAGTACCCCCACCCACACTCCAGTATCGAAGAATCATTGGACCCAAAATGCTAATG GT--GTCCAGG BABOON GTCAGAATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----T-ACTTG-GGTAGAA-AAACAGGGATGCTTATAATC ATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTATCGAAGAATCATTGGACCCAAAATGTTAATG GT--GTCCAGG ORANGUTAN GTCACGATTTGGGAGATGCTTCTGGCTC-----G-ACTTG-GGTAGAG-AAGCGGGGATGCTTATAATC ATCCAACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTAATGAAGAATCACTGGACCCAAAATGTTAATG GT--GTCCAGG GORILLA GTCACGATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----A-ACTTG-GGTAGAG-AAGTGGGGATGCTTATACTC ATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTAATGAAGAATCATTAGACCGAAAATGTTAATG GT--GTCCAGG CHIMP GTCACGATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----A-ACTTG-GGTAGAG-AAGCGGGGATGCTTATAATC ATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTAATGAAGAATCATTAGACCGAAAATGTTAATG GT--GTCCAGA HUMAN GTCACGATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----A-ACTTG-GGTAGAG-AAGCGGGGATGCTTATAATC ATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTAATGAAGAATCATTAGACCTAAAATGTTAATG GT--GTCCAGG
Reconstruction algorithm 3) Reconstruct insertion/deletion history Find most likely explanation for gaps observed ARMADILLO TGCTACTAATAT-----T-TAGTA-CATAGAG-CC-CAGGGGTGCTGCTGAAA GTCTTAAAATGCACAGTGTAGCCCCTCCTCC ACAAAGAATTAACTAGCCCAGAATGTCAGGA GT--A-CCAAG COW GCCTCTCTTT CTGCCCTGCAGGC-TAGAA-TGTATCA-CT-TAGATGTTCCAA ATCAGAAAGTGTTCAG CCATTTCCATACCACC----AGGAGCTA-CAATGTTGGGCTGCAGCTA TTTGGATCAAA HORSE GTCACAATTTAGGAAGTGCCACTGGCCT-----C-TAGAG-GGTAGAA-GA-CAGGGATGCTAATAATCATCCCACGTCATCCTACAGTGCTCAGAACAGCACCCCTACCCTCACCCCATCAACAAAGAATTATCCAGCCCAAAATGCCAATA GT--GCCCAGA CAT GTCACAGTTTAGGGGGTACTACTGGCAT-----C-TATCG-GGTGGAG-GA-TAGGGATACTGATAATC ATTCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCTACTTTCACCCCACAA-CAAAGAATTATCCAGCCCAAAATGCCAACA GT--GCTCAGA DOG GTCACAATTTGGGGGATACTACTGGCAT-----C-TAATG-GGTAGAG-GA-CAGGGATACTGATAATT GCTTTACAGTGCACAGGACAGCACCCTTATCTTCACCCCAAAAGCAAAGTATTATCCAGCCCCAAATGCCAATG GT--GCTCAGA HEDGEHOG GTCATAGTTT----GATTATATGGGCTT-----CTTAGTA-GACAAAGAAA-AAGATGTTCTGGTAGTC ATTCTGCTTTCCATATGATAGCACTCCCATCTTCACTTCCAAAATTAAGAGTCATCATACTCAGTGTGCCAATA TG--GCCCAGA MOUSE GTCACAGTTTGGAGGATGTTACTGACAT-----C-TAGAG-AGTAGAC-TT-TAAAGATACTGATAGTC ACCCCATTGTGCAC CTCCAACAATAATGGCTCATCGAAACCTAAATGCCAATCTGCCAATTAT--GTCCATG RAT GTCACAATTTGGAGGATGTTACTGGCAT-----C-TAGAG-AGTAGAC-TT-TAAGGACACTGATAATC ATACTATGCTGCAC TTCCAACAATAATGGCTCATCTAGACCTAAATACCAATCTGCCAATTAT--ATCCATG RABBIT ATCACAATTTGGGGAACACCACTGGCAT-----C-TCGGGTAGCAGGC----CAGGCATGCTGGTAATT ATACTACAGTGCACAGTACAGTTCCCCACATCCCGCACCAACAACA--GGTTTATGCTGCCCAAAGTGCCAGTGTGC CCACG LEMUR ATCACAA-TTGGGGG-TGCCACGGTCCT-----C-CAGTG-GGTAGAG-AA-CAGGGAGGCTGATAACC ACCCTGCAGTGCACAGGGCAGTGCC-CCACTCCCACCACAACAATGGAGAATTATTGGGCCCCAAATGCCAATA GT--GCCCAAG MOUSELEMUR ATCACAG-TTGGGGGATGCCACTGGCCT-----C-AAGTG-GGTAGAG-AA-CAGGGAGGCTGAAAACC ACCCTGCAGAGCACGGGGCAGTGCCTTCACCACCACTCCAACAACGGAGAATTATTGGGTCCCAAATGCCAATA GT—-GCCCAGG VERVET GTCAGAATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----T-ACTTG-GGTAGAG-AAACAGGGATGCTTATAATC ATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTATCGAAGAATCATTGAACCCAAAATGTTAATA GT--GTCCAGG MACAQUE GTCAGAATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----T-ACTTG-GGTAGAG-AAACAGGAATGCTTATAATC ATCCTACAGTGCACAGGTCAGTACCCCCACCCACACTCCAGTATCGAAGAATCATTGGACCCAAAATGCTAATG GT--GTCCAGG BABOON GTCAGAATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----T-ACTTG-GGTAGAA-AAACAGGGATGCTTATAATC ATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTATCGAAGAATCATTGGACCCAAAATGTTAATG GT--GTCCAGG ORANGUTAN GTCACGATTTGGGAGATGCTTCTGGCTC-----G-ACTTG-GGTAGAG-AAGCGGGGATGCTTATAATC ATCCAACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTAATGAAGAATCACTGGACCCAAAATGTTAATG GT--GTCCAGG GORILLA GTCACGATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----A-ACTTG-GGTAGAG-AAGTGGGGATGCTTATACTC ATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTAATGAAGAATCATTAGACCGAAAATGTTAATG GT--GTCCAGG CHIMP GTCACGATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----A-ACTTG-GGTAGAG-AAGCGGGGATGCTTATAATC ATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTAATGAAGAATCATTAGACCGAAAATGTTAATG GT--GTCCAGA HUMAN GTCACGATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----A-ACTTG-GGTAGAG-AAGCGGGGATGCTTATAATC ATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTAATGAAGAATCATTAGACCTAAAATGTTAATG GT--GTCCAGG
Reconstruction algorithm 3) Reconstruct insertion/deletion history –Find most likely explanation for gaps observed This defines the presence/absence of a base at each position of each ancestor ARMADILLO TGCTACTAATAT-----T-TAGTA-CATAGAG-CC-CAGGGGTGCTGCTGAAA GTCTTAAAATGCACAGTGTAGCCCCTCCTCC ACAAAGAATTAACTAGCCCAGAATGTCAGGA GT--A-CCAAG COW GCCTCTCTTT CTGCCCTGCAGGC-TAGAA-TGTATCA-CT-TAGATGTTCCAA ATCAGAAAGTGTTCAG CCATTTCCATACCACC----AGGAGCTA-CAATGTTGGGCTGCAGCTA TTTGGATCAAA HORSE GTCACAATTTAGGAAGTGCCACTGGCCT-----C-TAGAG-GGTAGAA-GA-CAGGGATGCTAATAATCATCCCACGTCATCCTACAGTGCTCAGAACAGCACCCCTACCCTCACCCCATCAACAAAGAATTATCCAGCCCAAAATGCCAATA GT--GCCCAGA CAT GTCACAGTTTAGGGGGTACTACTGGCAT-----C-TATCG-GGTGGAG-GA-TAGGGATACTGATAATC ATTCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCTACTTTCACCCCACAA-CAAAGAATTATCCAGCCCAAAATGCCAACA GT--GCTCAGA DOG GTCACAATTTGGGGGATACTACTGGCAT-----C-TAATG-GGTAGAG-GA-CAGGGATACTGATAATT GCTTTACAGTGCACAGGACAGCACCCTTATCTTCACCCCAAAAGCAAAGTATTATCCAGCCCCAAATGCCAATG GT--GCTCAGA HEDGEHOG GTCATAGTTT----GATTATATGGGCTT-----CTTAGTA-GACAAAGAAA-AAGATGTTCTGGTAGTC ATTCTGCTTTCCATATGATAGCACTCCCATCTTCACTTCCAAAATTAAGAGTCATCATACTCAGTGTGCCAATA TG--GCCCAGA MOUSE GTCACAGTTTGGAGGATGTTACTGACAT-----C-TAGAG-AGTAGAC-TT-TAAAGATACTGATAGTC ACCCCATTGTGCAC CTCCAACAATAATGGCTCATCGAAACCTAAATGCCAATCTGCCAATTAT--GTCCATG RAT GTCACAATTTGGAGGATGTTACTGGCAT-----C-TAGAG-AGTAGAC-TT-TAAGGACACTGATAATC ATACTATGCTGCAC TTCCAACAATAATGGCTCATCTAGACCTAAATACCAATCTGCCAATTAT--ATCCATG RABBIT ATCACAATTTGGGGAACACCACTGGCAT-----C-TCGGGTAGCAGGC----CAGGCATGCTGGTAATT ATACTACAGTGCACAGTACAGTTCCCCACATCCCGCACCAACAACA--GGTTTATGCTGCCCAAAGTGCCAGTGTGC CCACG LEMUR ATCACAA-TTGGGGG-TGCCACGGTCCT-----C-CAGTG-GGTAGAG-AA-CAGGGAGGCTGATAACC ACCCTGCAGTGCACAGGGCAGTGCC-CCACTCCCACCACAACAATGGAGAATTATTGGGCCCCAAATGCCAATA GT--GCCCAAG MOUSELEMUR ATCACAG-TTGGGGGATGCCACTGGCCT-----C-AAGTG-GGTAGAG-AA-CAGGGAGGCTGAAAACC ACCCTGCAGAGCACGGGGCAGTGCCTTCACCACCACTCCAACAACGGAGAATTATTGGGTCCCAAATGCCAATA GT—-GCCCAGG VERVET GTCAGAATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----T-ACTTG-GGTAGAG-AAACAGGGATGCTTATAATC ATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTATCGAAGAATCATTGAACCCAAAATGTTAATA GT--GTCCAGG MACAQUE GTCAGAATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----T-ACTTG-GGTAGAG-AAACAGGAATGCTTATAATC ATCCTACAGTGCACAGGTCAGTACCCCCACCCACACTCCAGTATCGAAGAATCATTGGACCCAAAATGCTAATG GT--GTCCAGG BABOON GTCAGAATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----T-ACTTG-GGTAGAA-AAACAGGGATGCTTATAATC ATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTATCGAAGAATCATTGGACCCAAAATGTTAATG GT--GTCCAGG ORANGUTAN GTCACGATTTGGGAGATGCTTCTGGCTC-----G-ACTTG-GGTAGAG-AAGCGGGGATGCTTATAATC ATCCAACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTAATGAAGAATCACTGGACCCAAAATGTTAATG GT--GTCCAGG GORILLA GTCACGATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----A-ACTTG-GGTAGAG-AAGTGGGGATGCTTATACTC ATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTAATGAAGAATCATTAGACCGAAAATGTTAATG GT--GTCCAGG CHIMP GTCACGATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----A-ACTTG-GGTAGAG-AAGCGGGGATGCTTATAATC ATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTAATGAAGAATCATTAGACCGAAAATGTTAATG GT--GTCCAGA HUMAN GTCACGATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----A-ACTTG-GGTAGAG-AAGCGGGGATGCTTATAATC ATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTAATGAAGAATCATTAGACCTAAAATGTTAATG GT--GTCCAGG NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN-----N-NNNNN-NNNNNNN-NN-NNNNNNNNNNNNNNNNN NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN
Reconstruction algorithm ARMADILLO TGCTACTAATAT-----T-TAGTA-CATAGAG-CC-CAGGGGTGCTGCTGAAA GTCTTAAAATGCACAGTGTAGCCCCTCCTCC ACAAAGAATTAACTAGCCCAGAATGTCAGGA GT--A-CCAAG COW GCCTCTCTTT CTGCCCTGCAGGC-TAGAA-TGTATCA-CT-TAGATGTTCCAA ATCAGAAAGTGTTCAG CCATTTCCATACCACC----AGGAGCTA-CAATGTTGGGCTGCAGCTA TTTGGATCAAA HORSE GTCACAATTTAGGAAGTGCCACTGGCCT-----C-TAGAG-GGTAGAA-GA-CAGGGATGCTAATAATCATCCCACGTCATCCTACAGTGCTCAGAACAGCACCCCTACCCTCACCCCATCAACAAAGAATTATCCAGCCCAAAATGCCAATA GT--GCCCAGA CAT GTCACAGTTTAGGGGGTACTACTGGCAT-----C-TATCG-GGTGGAG-GA-TAGGGATACTGATAATC ATTCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCTACTTTCACCCCACAA-CAAAGAATTATCCAGCCCAAAATGCCAACA GT--GCTCAGA DOG GTCACAATTTGGGGGATACTACTGGCAT-----C-TAATG-GGTAGAG-GA-CAGGGATACTGATAATT GCTTTACAGTGCACAGGACAGCACCCTTATCTTCACCCCAAAAGCAAAGTATTATCCAGCCCCAAATGCCAATG GT--GCTCAGA HEDGEHOG GTCATAGTTT----GATTATATGGGCTT-----CTTAGTA-GACAAAGAAA-AAGATGTTCTGGTAGTC ATTCTGCTTTCCATATGATAGCACTCCCATCTTCACTTCCAAAATTAAGAGTCATCATACTCAGTGTGCCAATA TG--GCCCAGA MOUSE GTCACAGTTTGGAGGATGTTACTGACAT-----C-TAGAG-AGTAGAC-TT-TAAAGATACTGATAGTC ACCCCATTGTGCAC CTCCAACAATAATGGCTCATCGAAACCTAAATGCCAATCTGCCAATTAT--GTCCATG RAT GTCACAATTTGGAGGATGTTACTGGCAT-----C-TAGAG-AGTAGAC-TT-TAAGGACACTGATAATC ATACTATGCTGCAC TTCCAACAATAATGGCTCATCTAGACCTAAATACCAATCTGCCAATTAT--ATCCATG RABBIT ATCACAATTTGGGGAACACCACTGGCAT-----C-TCGGGTAGCAGGC----CAGGCATGCTGGTAATT ATACTACAGTGCACAGTACAGTTCCCCACATCCCGCACCAACAACA--GGTTTATGCTGCCCAAAGTGCCAGTGTGC CCACG LEMUR ATCACAA-TTGGGGG-TGCCACGGTCCT-----C-CAGTG-GGTAGAG-AA-CAGGGAGGCTGATAACC ACCCTGCAGTGCACAGGGCAGTGCC-CCACTCCCACCACAACAATGGAGAATTATTGGGCCCCAAATGCCAATA GT--GCCCAAG MOUSELEMUR ATCACAG-TTGGGGGATGCCACTGGCCT-----C-AAGTG-GGTAGAG-AA-CAGGGAGGCTGAAAACC ACCCTGCAGAGCACGGGGCAGTGCCTTCACCACCACTCCAACAACGGAGAATTATTGGGTCCCAAATGCCAATA GT—-GCCCAGG VERVET GTCAGAATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----T-ACTTG-GGTAGAG-AAACAGGGATGCTTATAATC ATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTATCGAAGAATCATTGAACCCAAAATGTTAATA GT--GTCCAGG MACAQUE GTCAGAATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----T-ACTTG-GGTAGAG-AAACAGGAATGCTTATAATC ATCCTACAGTGCACAGGTCAGTACCCCCACCCACACTCCAGTATCGAAGAATCATTGGACCCAAAATGCTAATG GT--GTCCAGG BABOON GTCAGAATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----T-ACTTG-GGTAGAA-AAACAGGGATGCTTATAATC ATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTATCGAAGAATCATTGGACCCAAAATGTTAATG GT--GTCCAGG ORANGUTAN GTCACGATTTGGGAGATGCTTCTGGCTC-----G-ACTTG-GGTAGAG-AAGCGGGGATGCTTATAATC ATCCAACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTAATGAAGAATCACTGGACCCAAAATGTTAATG GT--GTCCAGG GORILLA GTCACGATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----A-ACTTG-GGTAGAG-AAGTGGGGATGCTTATACTC ATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTAATGAAGAATCATTAGACCGAAAATGTTAATG GT--GTCCAGG CHIMP GTCACGATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----A-ACTTG-GGTAGAG-AAGCGGGGATGCTTATAATC ATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTAATGAAGAATCATTAGACCGAAAATGTTAATG GT--GTCCAGA HUMAN GTCACGATTTGGGGGATGCTTCTGGCTC-----A-ACTTG-GGTAGAG-AAGCGGGGATGCTTATAATC ATCCTACAGTGCACAGGACAGTACCCCCACCCACACTCCAGTAATGAAGAATCATTAGACCTAAAATGTTAATG GT--GTCCAGG GTCACAATTTGGGGGATGCTACTGGCAT-----C-TAGTG-GGTAGAG-AA-CAGGGATGCTGATAATC ATCCTACAGTGCACAGGACAGTGCCCCCACCCCCACTCCAACAACAAAGAATTATCCGGCCCAAAATGCCAATA GT--GCCCAGG 4) Infer max.-like. nucleotide at each position –Felsenstein algo. with context-sensitive model Ancestral sequences are inferred!
Optimal indel reconstruction Not so easy! NNNNNNNNNNNNNNN NN------NNNNNNN NNNN NNNN NNNNNN-----NNNN
Reconstructing indel history Not so easy! NNNNNNNNNNNNNNN NN------NNNNNNN NNNN NNNN NNNNNN-----NNNN
Reconstructing indel history Not so easy! NNNNNNNNNNNNNNN NN------NNNNNNN NNNN NNNN NNNNNN-----NNNN NNNNNNNNNNNNNNN NN------NNNNNNN NNNN NNNN NNNNNN-----NNNN
Reconstructing indel history Not so easy! NNNNNNNNNNNNNNN NN------NNNNNNN NNNN NNNN NNNNNN-----NNNN NNNNNNNNNNNNNNN NN------NNNNNNN NNNN NNNN NNNNNN-----NNNN NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN NN NNNNNNN NNNN NNNN NNNNNN NNNN
Reconstructing indel history Not so easy! NNNNNNNNNNNNNNN NN------NNNNNNN NNNN NNNN NNNNNN-----NNNN NNNNNNNNNNNNNNN NN------NNNNNNN NNNN NNNN NNNNNN-----NNNN NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN NN NNNNNNN NNNN NNNN NNNNNN NNNN
Inferring indel history Given: –A multiple sequence alignment, –A phylogenetic tree, –Probability model for deletions Probability depends on deletion length and branch length –Probability model for insertions Probability depends on insertion length, branch length, and content Find: The most likely set of insertions and deletions that lead to the given alignment NP-hard (Chindelevitch et al. 2006) Fredslund et al. (2003): Restricted enumeration Blanchette et al. (2004): Greedy algorithm Chindelevitch et al. (2006): Integer Linear Programming
Partial Results - Deletions only If only deletions are allowed and all deletions have the same probability (cost), then: –Rectangle-covering problem, where the tree determines which sets of rows of admissible NNNNNNN---NN-----N NNNNNNNN--NN-----N N---NNNNNNNNNN---N NN--NNNNNNNNNNNNNN – Exact polynomial-time greedy algorithm – Idea: There always exists a “forced moved”, i.e. a gap that can only be covered by a single maximal deletion
Measuring accuracy We use simulations of mammalian sequence evolution to evaluate the accuracy of the reconstruction on neutrally evolving DNA. - Start with a random (realistic) ancestral sequence AGCATAGA
Measuring accuracy We use simulations of mammalian sequence evolution to evaluate the accuracy of the reconstruction on neutrally evolving DNA. 1) Simulate evolution along the mammalian tree AGCATAGA ACGACGATA AGCATA AGCATCAG AGCAAATC AGACTACA AGCATCAGC AGG AGGCT AGGACATCA AGGACACCA AGGACCCCA AGGATTC AGGGTTC AGCATAGA AGGATAGA AGCATTAGA AGCATTGAGA
Measuring accuracy We use simulations of mammalian sequence evolution to evaluate the accuracy of the reconstruction on neutrally evolving DNA. - Use TBA to align the sequences generated AG-C-AT--- ACGA-CG--- A----GC--- AGC--AT--- AGCA-A---- AGAC-TA--- AGCAATC--- AGGC AGGA-CA--- AGGA-CACCA AGGA-CCCCA AGGA--TTC- AGGG--TTC- AGCATAGA AGGATAGA AGCATTAGA AGCATTGAGA
Measuring accuracy We use simulations of mammalian sequence evolution to evaluate the accuracy of the reconstruction on neutrally evolving DNA. - Reconstruct indel history: AG-C-AT--- ACGA-CG--- A----GC--- AGC--AT--- AGCA-A---- AGAC-TA--- AGCAATC--- AGGC AGGA-CA--- AGGA-CACCA AGGA-CCCCA AGGA--TTC- AGGG--TTC- AGCATAGA AGGATAGA AGCATTAGA AGCATTGAGA
Measuring accuracy We use simulations of mammalian sequence evolution to evaluate the accuracy of the reconstruction on neutrally evolving DNA. - Infer ancestral sequences at each node AG-C-AT--- ACGA-CG--- A----GC--- AGC--AT--- AGCA-A---- AGAC-TA--- AGCAATC--- AGGC AGGA-CA--- AGGA-CACCA AGGA-CCCCA AGGA--TTC- AGGG--TTC- AGCATAGA AGGATAGA AGCATTAGA AGCATTGAGA AGATCGA AGCTTGAGA AGTATTTAGA AGTATAGGA
Measuring accuracy We use simulations of mammalian sequence evolution to evaluate the accuracy of the reconstruction on neutrally evolving DNA. For each node, align true and predicted ancestor Count: Missing bases + Added bases + Substituted bases AGCATAGA AGGATAGA ACGCATTAGA AGCATTGAGA AGATCGA AGCTTGAGA AGTATTTAGA AGTATAGGA ACGCATT-AGA A-GTATTTAGA 3 errors/10 bp Error rate = 0.3
Simulation details We simulate neutrally evolving regions of 50kb We model:- Lineage-specific neutral mutation rates - Insertions and deletions based on empirical frequency and length distributions - Insertion of transposable elements - CpG effect We don’t model: - DNA polymerase slippage - Positive selection - Genome rearrangement, duplications Sanity checks: Simulated sequences are similar to actual mammalian sequences: –Same pair-wise percent identity –Same frequency and length distribution of insertions and deletions –Same repetitive content and age distribution of repeats
Guess which ancestor can be best reconstructed? Eizirik et al. 2001
Reconstructability and tree topology R Star phylogeny Leaves are independent Accuracy approaches 100% exponentially fast as n increases n independent descendents Bifurcating root Information lost between R and A or B can’t be recovered Can’t do better than if A and B were reconstructed perfectly Accuracy < 100% - for all n n dependent descendents R A B
Eizirik et al. 2001
How many species do we need? Best choice of species: - Sample many taxa - Choose slowly evolving species
What if the fast-radiation model is wrong?
Reconstructing real ancestors
MOUSE-LEMUR COW RAT CHIMP, GORILLA, ORANGUTAN, MACAQUE, VERVET, BABOON For this set of species, simulations predict: - Expected accuracy ~95%
Transposon consensus Actual mammalian ancestor External validation using ancestral transposons Human relic
Transposon consensus Actual mammalian ancestor subst/site subst/site External validation using ancestral transposons Reconstructed mammalian ancestor Human relic subst/site
Transposon consensus Actual mammalian ancestor subst/site subst/site Error = subst/site External validation using ancestral transposons Reconstructed mammalian ancestor Human relic subst/site
What’s next? Whole genome! Data available –Whole genomes: Human, chimp, mouse, rat, dog –Unassembled/ low coverage genomes: Cow, rabbit, armadillo, elephant Challenges: –Fewer species –Unassembled contigs –Genome rearrangements –Recombination hotspots We expect that 90% of the Boreoeutherian genome can be reconstructed with ~90% accuracy
Why should we care? Ancestral genome allows to see what and when changes happened in our genome –Allows detection and “dating” of lineage specific innovations (e.g. FOXP2). Allows a better understanding of the forces driving genome evolution New model organism? –Human genome is 4 times closer to the ancestral genome than to the mouse genome: better model for human phenotypes?
Even if we had the full genomes of all living mammalian species: Technological problem: –We can’t synthesize large regions of DNA Many regions can’t be reconstructed at all: –Heterochromatin –Regions with high recombination rates 99% base-by-base accuracy is not enough –One mistake may be enough to make life impossible
Acknowledgements David Haussler, Brian Raney UC Santa Cruz Webb Miller Penn State Univ. Eric GreenNHGRI UC Santa Cruz group: –Adam Siepel, Robert Baertsch, Gill Bejerano, Jim Kent McGill group: –Leonid Chindelevitch, Zhentao Li, Eric Blais