İŞLETME PROJESİ TASARIMI “FABRİKA KURULUMU VE KURULUŞ YERİ SEÇİMİ” 2016

İŞLETMENİN KURULUŞ NEDENİ 1. KAR (KAZANÇ) ELDE ETMEK 2. BAĞIMSIZ (KENDİ BAŞINA) ÇALIŞMA 3. DAHA FAZLA VE SÜREKLİ KAZANABİLME 4. MİRAS YOLUYLA AKTARIM 5. SOSYAL PRESTİJ SAĞLAMA 6. ORJİNAL BİR FİKRE VEYA BULUŞA SAHİP OLMA 7. GİRİŞİMİ BÜYÜTMEK DAHA BÜYÜK PAZAR PAYINA SAHİP OLMAK ÜRETTİĞİ MALIN DAĞITIMINI KENDİ YAPABİLMEK VB

BU AMAÇLA BÜYÜME; 2 GRUPTA İNCELENEBİLİR 1. İÇ BÜYÜME : Hat kapasitelerini arttırmak, yeni hatlar almak, aynı üretim alanında yeni işletmeler veya üretim tesisleri kurmak vb. 2.DIŞ BÜYÜME : Farklı işletmeleri satın almak, şirket evlilikleri yapmak vb.

İŞLETMELERDE KURULUŞ ANALİZİ VE KURULUŞ PLANLAMA Bu süreç işletmenin büyülüğüne göre değişebilir. Ancak kuruluşun her aşamasında en ayrıntılı kısımlara kadar planlama ve inceleme zorunludur. Kuruluş aşamasındaki bu işletmeye PROJE veya YATIRIM PROJESİ adı verilir. PROJE : Tasarımın ilk aşamasıdır. Hangi hammaddelerin kullanılacağı, hangi üretim yöntemi ile kimler için ne kadar ve hangi özelliklerde mal üretileceğinin ön taslağı ve planlamasıdır. YATIRIM: İşletmenin kurulması ve çalıştırılabilmesi için alınan tüm malzeme tesis ve araçlar olarak tanımlanabilir.

Girişimciler bir yatırım kararı alabilmek için kendisine üretim bakımından yakın olan konulara ve yatırım yapmayı düşündüğü yere ilişkin ön bilgileri toplamak zorundadır. YATIRIMA GEREKLİ HAMMADDE ÜRETİLECEK MALLARIN MAALİYETİ MALLARIN FİYAT ESNEKLİĞİ PROJENİN BÜYÜKLÜĞÜ VE YERİ GEREKLİ KAPASİTELER YATIRIM TUTARI YATIRIM FİNANSMANI TOPLANAN BU BİLGİLERİN IŞIĞI ALTINDA YATIRIM KONULARINDAN BİRİNİ SEÇER. BU TÜR ÇALIŞMALARA YAPILABİLİRLİK ARAŞTIRMASI VEYA FİZİBİLİTE ETÜDÜ ADI VERİLİR.

HER YATIRIM BİR TASARIMDIR! KURULUM TASARIMLARINA DAİR BİR PROJENİN AŞAMALARI ; 1. AŞAMA : PROJE DÜŞÜNCESİ Yeni bir proje, ek yatırım vb olabilir. 2. AŞAMA : EKONOMİK, TEKNİK VE FİNANSAL ETÜD 3.AŞAMA : ÖN PROJE 4.AŞAMA : DEĞERLENDİRME VE YATIRIM KARARLARI 5.AŞAMA : KESİN PROJE 6.AŞAMA : PROJENİN UYGULANMASI 7.AŞAMA : DENEME ÜRETİMİ YAPILMASI

ETÜD 3 ÇEŞİT YAPILABİLİR; 1. EKONOMİK ETÜD : Pazar araştırmaları ve talep tahmini, işletme kapasitesinin saptanması, kuruluş yeri ve seçimi konularını içerir. 2. TEKNİK ETÜD : Gerçekleştirilmesi gereken projenin büyüklüğüne göre bir ekip tarafından hazırlanan etütte; Projenin teknik tanımı, kurulacak alanın zemin etüdü, laboratuvar testleri Üretim yöntemi; Seçilen üretim yönteminin gerekçesi, diğer yöntemlerle karşılaştırma , patent durumu vb. araştırılması Makine ve ekipman ; M. Ve E.’ların nitelikleri ekonomik ve teknolojik ömürleri, maliyetleri ve tercih nedenleri Tesislerin yerleşim planı İnşaat işleri; Ana ve yardımcı işletmeler, arıtma tesisi, depolama alanları vb. bağlantı ve konumları Montaj işleri Uygulama planı : İş ve zaman planı (time table)

3. FİNANSAL ETÜD : Kurulması düşünülen işletmenin tüm finansal tutarının hesaplanması, işletmenin gelir ve gider öngörüleri vb. Başlangıçta yatırım tutarının hesaplanması işletmenin faaliyete geçene kadar yapılacak tüm harcamalarını içerir. HARCAMA UNSURLARI İÇ PARA DIŞ PARA TOPLAM 1.Etüd ve proje giderleri 2. Patent 3.Arazi bedeli 4.İnşaat işleri 5.Ulaştırma yatırımları 6. Montaj giderleri 7. Makine ekipman 8. Taşıt araç vb. 9.Genel giderler 10.Faizler Sabit yatırım toplamı 11. İşletme sermayesi Projenin yatırım toplamı Bu projede hem iç hem de dış finansman gerekmektedir. Sabit yatırım toplamı ve projenin yatırım toplamı projenin İŞLETME SERMAYESİ TOPLAMINDAN oluşmaktadır.

HER YATIRIM BİR TASARIMDIR! KURULUM TASARIMLARINA DAİR BİR PROJENİN AŞAMALARI ; 1. AŞAMA : PROJE DÜŞÜNCESİ Yeni bir proje, ek yatırım vb olabilir. 2. AŞAMA : EKONOMİK, TEKNİK VE FİNANSAL ETÜD 3.AŞAMA : ÖN PROJE 4.AŞAMA : DEĞERLENDİRME VE YATIRIM KARARLARI 5.AŞAMA : KESİN PROJE 6.AŞAMA : PROJENİN UYGULANMASI 7.AŞAMA : DENEME ÜRETİMİ YAPILMASI

GIDA SEKTÖRÜNDE KURULUM VE YER SEÇİMİNDE DURUM DEĞERLENDİRMESİ GIDA ENDÜSTRİSİ TARIMA DAYALI HAMMADDE KULLANMASI NEDENİYLE FABRİKALARIN VE İŞLETMELERİN KURULUŞUNA BAZI ZORUNLULUKLAR YA DA KISITLAMALAR GETİRMİŞTİR. MEVSİMLERE BAĞIMLI İŞLETMELER KISA DÖNEMDE FAZLA MİKTARDA HAMMADDE İŞLEMEK DURUMUNDA KALDIKLARINDAN KAPASİTENİN BÜYÜK TUTULMUŞ OLMASI GEREKİR. BİNA YARDIMCI TESİSLER MAKİNA VE EKİPMANIN YATIRIM BEDELLERİ GEREK SE İŞLETME SERMAYESİNİN BÜYÜK TUTULMASI İSE ÜRETİMİN BİRİM MAALİYETİNİ ARTTIRICI ETKİLERDİR. SONUÇ : ÜLKEMİZDE MİKTAR VE ÇEŞİT AÇISINDAN BOL MEYVE OLMASINA KARŞIN İŞLENMİŞ VE AMBALAJLANMIŞ MEYVE SULARININ PAHALI OLMASI BUNUN GÖSTERGESİDİR.

GIDA ENDÜSTRİSİNDE KULLANILAN SÜT ET DENİZ ÜRÜNLERİ MEYVE VE SEBZE GİBİ HAMMADDELER ÇABUK BOZULAN, HASATTAN İŞLENMESİNE KADARKİ SÜREÇTE VEYA ÜRETİMDEN SATIŞ NOKTALARINA ULAŞTIRILINCAYA KADAR SÜREÇTE BU HASSASİYETİNİ KORUYAN MADDELERDİR. DOLAYISIYLA İŞLETME KURULUM VE KURULUŞUNUN TASARIMINDA UYGUN DEPOLAMA YERİ, UYGUN TESİSAT VE ALT YAPI, ULAŞTIRMA VE NAKLİYEDE GEREKLİYSE SOĞUK ZİNCİRİ GİBİ DETAYLARIN GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULMUŞ OLMASI GEREKLİDİR.

KAPASİTENİN GEREĞİNCE KULLANILABİLMESİ REKABET OLANAKLARINI ARTTIRICI VE MALİYETLERE YANSIYAN BİR FAKTÖRDÜR. ÖRNEĞİN : SÜT ENDÜSTRİSİNİN TÜM TEKNİKLERİNİ EKSİKSİZ UYGULAMAK SAĞLIKLI VE KALİTELİ ÜRÜN YAPMAKLA BİRLİKTE ÇİĞ SÜT ÜRETİMİNİ MEVSİMLİK DEĞİL YILIN HER GÜNÜNDE DÜZENLİ BİÇİMDE SÜRDÜRMEYİ BAŞARMIŞ OLAN HOLLANDA DANİMARKA VE İSVEÇ GİBİ ÜLKELERİN RAKABETTEKİ RAHATLIK VE BAŞARISI İŞLETME KAPASİTELERİNİ TAM OLARAK KULLANABİLMELERİNDEN KAYNAKLANMAKTADIR.

GIDA ENDÜSTRİ TESİSLERİN KURULMASINDA GIDA MÜHENDİSLERİNİN DOĞRUDAN İLİŞKİSİ YOKMUŞ GİBİ GÖRÜNSE DE BU DETAYLARIN GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULMASI KAÇINILMAZ OLDUĞUNDAN PROJELERİN HAZIRLANMASI ETÜTLERİN YAPILMASI MAKİNA VE EKİPMANLARIN SATIN ALINMASI VB. İÇİN OLUŞTURULAN EKİPLERDE GIDA MÜHENDİSLERİNİN BULUNDURULMASI ZORUNLUDUR.

FABRİKA KURULUŞ TASARIMI AMACIYLA YAPILACAK ÇALIŞMALARDA 3 AŞAMA; 1. KURULUŞ ETÜT VE ÇALIŞMALARI 2. YERLEŞİM PLANLARIN YAPILMASI 3. YERLEŞİM TEKNİKLERİ

KURULUŞ ETÜD VE ÇALIŞMALARI Bir işletmenin fiziksel olarak kurulduğu ve faaliyetlerini yürüteceği yerin belirlenmesine kuruluş yeri seçimi denir. Genellikle işletme veya fabrika kuruluş yeri seçimi olarak adlandırılmakla birlikte işletmenin ilave tesisleri ve depo yeri seçimi gibi konular da aynı kapsamda yer almaktadır. Kuruluş yeri seçimi problemi faaliyet alanı ürün veya hizmet olsun tüm işletmeler için çözülmesi gereken bir problemdir. Problemle, özelikle kuruluş aşamasında ortaya çıkışı yönüyle karşılaşılmakta ve çözülmesi gerekmektedir. Karar verme sürecinin uzman bir ekip tarafından yönetilmesi ve karar öncesinde nitelikli ve bilimsel bir araştırmanın yapılması şarttır. Bu zorunluluk özellikle yatırım büyüklüğü arttıkça doğru orantılı artmaktadır.

KURULUŞ YERİ SEÇİMİ Bir üretim sisteminin tasarımında fabrikaların kurulacağı yerin saptanması öncelik taşır. Çünkü sürekli yada geçici olarak faaliyet gösterecek olan her işletmenin belirli bir yerde kurulması gerekmektedir. Yer seçimi, işletmenin çok önem verdiği konulardan birisi olmalıdır. Uygun olmayan bir kuruluş yeri seçimi firmanın yok olmasına veya rekabet dışı kalmasına sebep olabilir.

Mayonez, ketçap, salata sosu vb Mayonez, ketçap, salata sosu vb. işleyen bazı küçük üretim dalları büyük yatırımlar gerektirmediğinden yatırımın herhangi bir aşamasında geriye dönülebilir. Ancak et ve süt ürünleri yapan, soya ve ayçiçeği işleyen ve rafine eden büyük fabrikaların yapımı sırasında geriye dönüş ve yatırımdan vazgeçilmesi büyük kayıplara neden olur.

İşletmelerin değişen rekabet şartları, artan taşıma giderleri veya süreleri, artan talep ve kapasite gereksinimleri gibi nedenlerle bulunduğu yerden farklı bir yere taşınması gündeme gelebilir. Bu durumda yeni bir kuruluş yeri seçimi kararı verildiğinde kuruluş anında olduğu gibi seçim süreci aynı şekilde işletilir ve en uygun kuruluş yeri belirlenmeye çalışılır. Ancak kuruluş yerinin değiştirilmesi ve dolayısıyla işletmenin yeni yerine taşınması, yeniden kurulmasından daha masraflı ve zahmetli olacağından bu alternatif pek düşünülmez.

FİRMA FAALİYET VE MALİYET YAPISINI ETKİLER KURULUM VE YER SEÇİMİNDE DEĞİŞİM Kaynakların Tükenmesi Mevcut Kuruluş yerinin genişletilmesi Pazar Kayması Yeni bir işletmenin kurulması Taşıma Olanaklarının Değişmesi FİRMA FAALİYET VE MALİYET YAPISINI ETKİLER

Özellikle de yanlış yapılan bir tasarım sonucu işletmenin üretime geçtikten sonra  Kapasitenin yetersiz olduğunun ya da çok büyük tutulduğunun anlaşılması, Kullanma suyu veriminin düşmesi, Hammadde temininin zorlaşması veya uzaklardan getirilmesi zorunluluğunun belirmesi, Atık suların çevreyi kirletme tehlikesi oluşturması, Fabrika içindeki servis yollarının veya dış ulaşım yollarının uyumsuzluğunun anlaşılması, Karayolu veya enerji şebekesine ait bir projenin fabrika alanı ile kesişmesi, İşletme bina ve tesislerinin uyumsuz yerleşiminden doğan sıkıntıların ortaya çıkması gibi durumlarda yapılacak küçük değişikler dahi büyük masraflara yol açacaktır.

Bir fabrikanın yerinde kalması veya taşınması problemi ile sık sık karşılaşılır. Ancak taşınma oldukça pahalı bir işlem olduğundan uygulanması daha ucuz olan başka alternatiflerle beraber düşünülerek değerlendirilir. Bir işletme yer sorunu karşısında şu alternatiflere başvurabilir. -Mevcut tesisleri genişletmek yerine yan sanayilere verilen iş miktarını artırmak -Mevcut tesisleri genişletme amaçlı tasarımlar yapmak -İhtiyaç duyulan ek üretim gücünü başka bir yerde kurulacak yeni bir fabrika ile karşılamak -Mevcut tesisleri olduğu gibi satmak veya hurdaya çıkarmak yada yeni bir fabrika tasarımı yapmak

KURULUŞ YERİ NEDİR? Dar anlamda kuruluş yeri, işletmelerin üretim faaliyetlerini üzerinde yürüttükleri yerdir. Daha geniş bir anlamda, üretim faaliyetleri için gerekli teknik ve ekonomik koşulları diğer yerlere göre en elverişli bir biçimde sağlayan dolayısıyla girişimciyi başarılı kılan yer kuruluş yeridir. Başka bir ifadeyle, işletmenin tedarik üretim depolama ve dağıtım gibi temel fonksiyonlarını ve bunlara bağlı ekonomik amaçlarını gerçekleştirebileceği en uygun yerdir.

Yer seçimi 3 aşamadan oluşur. 1.Tesisin kurulacağı bölgenin seçimi: Ülkenin mevcut bölgelerinden biri seçilir. 2.Bölgenin belirli bir yerinin seçimi:Tespit edilen bir bölge içinde belli bir seçilir. 3.Belirlenen yer içerisinde tesisin kurulacağı arazi parçasının seçimi Kuruluş yeri ayrıca 50-100 km çapında bir daire çizilerek bu daire içinde kalan yerin daire dışında kalan yerden daha avantajlı olduğu kabul edilerek belirlenir.

Yer seçimini etkileyen faktörler Bölge seçimi: bölge analizinde göz önüne alınacak faktörler -talep ve dağıtım olanakları açısından pazarın elverişliliği -hammadde kaynaklarının şimdiki ve gelecekteki durumu -yan sanayi kuruluşları -çeşit, yoğunluk ve maliyetler açısından ulaşım olanakları -enerji kaynaklarının şimdiki ve gelecekteki durumu ve maliyetleri -fabrika faaliyet ve personel yaşamını etkileyen iklim -miktar kalite ve işgücü açısından işgücü kaynakları -devletin belirlediği kısıtlayıcı ve teşvik edici faktörler.

Yer ve arazi seçimi: yer seçiminde atılacak adımların şu sıra ile yapılması gereklidir. -planlanan gelişmeler göz önüne alınarak gelecek hakkında tahminler yapılır -bölge seçimi kriterleri tanımlanır -seçilen kriterlere dayanılarak, yer seçimi için gerekli hesaplamalar kalitatif ve kantitatif yöntemlerle karşılaştırmalar yapılır. Ulaşım,işgücü tedariki,genişleme olanakları,toplumsal yapı ve davranışlar,tedarik kaynaklarına yakınlık,enerji su kaynakları,ulaşım tesisleri ve maliyetleri,yaşam koşulları vb. birçok faktörü yer ve arazi seçiminde işletmeler dikkate alır.

Yer seçimini etkileyen faktörlerin sınıflandırılması Genel olarak bu faktörleri fiziksel ve fiziksel olmayan faktörler olarak sınıflandırabiliriz Fiziksel faktörler;sayısal olarak ifade edilebilen taşıma,işgücü sermaye maliyetleri,faaliyet giderleri vb.gibi unsurları kapsar. Fiziksel olmayan faktörler ise;sendikalaşma derecesi,kamu hizmetlerinin varlığı,iklim,toplumun tutumu,yaşama imkanları gibi sayısal olarak ölçülemeyen ancak bir yerden diğer bir yere göre nisbi olarak değerlendirilebilen faktörleri kapsar.

Kuruluş yerlerini şehre olan uzaklığı ile ilgili SINIFLARA ayırmak ve her birinin olumlu ve olumsuz yönlerini belirtmek gerekir. Kuruluş yerleri şehir içinden kırsal bölgeye doğru şöyle bir ayrıma tabi tutulabilir. -Şehir içindeki bir kuruluş yeri -Şehir dolaylarındaki bir kuruluş yeri -Kırsal bölgedeki bir kuruluş yeri

Şehir içindeki bir kuruluş yerinin olumlu yönleri -hammadde, iş gücü mamul mallar için çok iyi taşıma sistemleri -geniş işgücü arzı (vasıflı,vasıfsız) -tamamlayıcı yan sanayiler(makine bakım yemek,kalifiye işg.) -geniş yerel pazarlar(sanayi ve par.müşteriler) -büyük finans kolaylığı -kamu hizmetleri(caddeler,polis,itfaiye) -işletme hizmetleri(bilgi işlem) -sanayi ve işletmeye yönelik yurttaşlıkla ilgili tutumlar

Şehir dolaylarındaki kuruluş yerinin olumlu yönleri -uyum(aynı anda hem şehir hem de kırsal kesimin avantajlarından yararlanabilme ) -planlı sanayi parkları(organize sanayi böl.) -geniş arazi bulma olanağı(düşük vergiler vs.) -kalifiye işgücü, yan sanayiler, finans,yerel pazarların çok yakındaki şehirdeki yerlerle mukayese edilmesi olasıdır.

Kırsal bölgedeki kuruluş yerinin olumlu yönleri -bol su(derelerden göllerden) -ucuz arazi(genişleme park etme) -çok düşük vergiler -sınırlayıcı yasaların azlığı -işgücünün sabit olması(düşük rekabet, düşük ücretler) -eğlence ve sosyal olanaklar olanağı(avcılık balıkçılık gibi)

Kuruluş yeri faktörlerinin önemli olduğu aşamalar

Fabrika yerinin seçiminde kullanılan değerleme yöntemleri YER SEÇİMİ TEMEL OLARAK İYİ BİR YER BULUNMASI İŞLEMİDİR. İŞLETMECİ AÇISINDAN YER SEÇİMİ, ÖLÇÜLMESİ MÜMKÜN MALİYET UNSURLARI İLE UZUN VADELİ VE GÖRÜNMEYEN MALİYET UNSURLARININ TOPLAMINI MİN.YAPAN BİR ÇÖZÜM BULUNMASIDIR.

1. Önem katsayısı (Puanlama) Yöntemi Bu yöntemde yer seçiminde etkili olabilecek unsurlar tam olarak belirlenir ve listelenir. İdeal bir puanlama oluşturulur. Muhtemel Kuruluş yerleri belirlenir Belirlenen yerler bu puantaja göre değerlendirilerek, her bir yer için toplam puanlar hesaplanır ve karşılaştırılır. Ancak yapılan analiz tek bir kişi tarafından değerlendirilirse subjektif sonuçlar alınamaz. Çok pratik ve kullanılabilir bir yöntemdir. Grup değerlendirmesi veya farklı görüşlerin bir arada değerlendirilmesi objektif ve gerçekçi sonuç alımını kolaylaştırır.

A B C D UNSURLAR İDEAL PUAN SU DURUMU 120 60 90 100 70 KANALİZASYON 50 80 ULAŞIM HABERLEŞME 40 45 İŞ GÜCÜ 35 ENERJİ HAMMADDE TEMİNİ 95 85 BÖLGEDE YAŞAMA DURUMU 15 25 30 ARAZİ 20 VERGİLER 10 TOPLAMLAR 585 425 415 455 460

2. Faktörlerin karşılaştırılması yöntemi: Bu yöntemin yararlı yanı kuruluş yeri seçimini etkileyen bütün faktörlerin tutulmasıdır. 3 aşamadan oluşur -Birinci aşamada her faktörün alınacak kuruluş yeri kararı içindeki tartı veya ağırlık derecesi belirlenir -İkinci aşamada her bir aday kuruluş yeri için faktörlerin ağırlık dereceleri belirlenir. -Üçüncü aşamada 1. ve 2.aşamadaki değerler birbiriyle çarpılarak o faktörün aday kuruluş yeri için tartılı değeri bulunur. En yüksek değere sahip olan kuruluş yeri en uygun kuruluş yeridir. Bir sakıncası vardır karar vericinin kisisel yargılarına dayandığı için her kişiye göre farklı sonuçlar çıkabilir.

Kuruluş yeri için belirlenmiş faktör katsayıları ÖRNEK 1 Bu örnekte görüldüğü gibi iki kuruluş yeri arasında seçim yapmak durumunda olan işletme iki aday arasında en yüksek toplam ağırlık değerine sahip olanı seçecektir. A yerinin değeri 866 iken B yerinin değeri 834 olduğundan yüksek değere sahip olan A yeri fabrika yeri olarak seçilecektir. KURULUŞ YERİ A B Kuruluş yeri faktörleri Kuruluş yeri için belirlenmiş faktör katsayıları Belirlenmiş faktörler Ağırlıklı toplam Belirlenmiş Faktörler Pazar Taşıma ola. Hammadde İşgücü Enerji İklim Su 20 18 10 8 12 4 15 6 5 300 270 60 40 16 120 2 360 180 100 48 90 toplam 866 834

3. Maliyetlerin karşılaştırılması yöntemi: Bir tedarik kaynağı, kuruluş yeri, depo seçimi vb. durumlarda maliyet unsuru olabilecek tüm faktörler yazılmalı ve maliyetleri çıkartılmalıdır. Bu maliyetler çıkartılırken tek bir aylık değil belirli bir periyot için çıkartılarak karşılaştırma yapılmalıdır. TEDARİK KAYNAĞI Maliyet faktörleri A B Fabrika-depo uzaklığı 100 km 120 km Depo kirası 1200 TL yok Depo yol/çevre düzenleme masrafı 2750 TL 1000 TL Soğutma/havalandırma bakım masrafı yok 2500 TL Taşıma masrafı ytl/km 0,30 TL 0,35 TL A ve B tedarik kaynaklarının maliyet unsurları

Kısa ve uzun vadeli maliyet faktörlerinin karşılaştırılması A DEPOSU B DEPOSU 1 aylık maliyet 12 aylık maliyet Fabrika depo taşıma 100x2=200 km 200x0,3=60 TL 60X30 gün=1800TL 1800x12ay=21600 TL 120X2=240 km 240x0,35=84 TL 84X30gün=2520 TL 2520X12=30240TL Kira 1200TL 1200X12=14000 TL YOK Düzenleme 2750 TL - 1000 Bakım 2500 5750 TL/ay 35600 TL/yıl 6020 TL/ay 30240 TL/yıl

4. Kazanç Kriterine Göre Kuruluş Yeri Seçim B C D GİDERLER 1.Malzeme giderleri 250 236 270 264 2.Ücretler aylıklar 210 205 160 187 3.Diğer Giderler 170 143 153 4. Toplam Giderler 630 584 583 611 5.SATIŞ GELİRLERİ 700 780 765 730 KAZANÇ 70 196 182 119 Tabloda verilen kazanç değerleri esas alınırsa B noktası kuruluş yeri olarak seçilecektir. Ancak bu yöntemle birlikte farklı yöntem ve faktörlerin de bir arada değerlendirmesi tavsiye edilir.