İlk Müslüman Türk devletleri  Talas Savaşı ve sonuçları 751  Araplar ile Çin arasında gerçekleşmiştir. Türkler komşuları Çin yerine uzaktan gelen Arapları desteklediler ve Çin yenilgiye uğratıldı. Talas savaşından sonra 1. Orta Asyanın Çin egemenliğine girmesi engellendi. 2. İslamiyet Orta Asya'ya yayıldı. 3. Batı Türkistan Çin egemenliğinden kurtuldu. 4. Emeviler dönemindeki Türk-Arap düşmanlığı sona erdi. 5. Türkler kitleler halinde İslama girdi. 6. Çindeki buluşlar islam dünyasına taşındı.özellikle kağıt yapımı dünyaca öğrenildi. Bu buluş kültürel gelişmelere neden oldu. Not: Emevilerin ırkçı politikalarından dolayı Türklerin Müslüman olmaları gecikmiştir.

 Müslümanlığı kabul eden ilk Türk boyu Karluk, Yağma ve Çiğil boylarıdır.  Türklerin İslam devletine ilk hizmetleri Abbasiler zamanında Halife Mansur döneminde olmuştur.  X.yüzyılda Oğuzlar Müslüman olmuşlardır.  İtil Bulgarları da Müslümanlığı kabul etmişlerdir.  Halife Harun Reşit saray muhafızlarını Türklerden oluşturmuştur.  Halife Mutasım Türk nüfusunun artmasından dolayı Türkler için Samerra şehrini kurmuşlardır.

 Abbasiler döneminde vezirlik makamında Türkler getirilmiştir.  Tuğrul Bey 1055’te halifeyi şii büveyhoğullarının baskısından kurtarmışlardır.  Türkler dağınık halde bulunan Müslümanları haçlı ve Bizans ordularının saldırılarından kurtarmışlar ve İslami korumuşlardır.  Moğolların saldırılarına karşı da koruyucu tampon görevi görmüşlerdir.  Gazneli Mahmut Hindistan kadar İslami yaymışlardır.  Türkler İslam bilgilerl ile İslam felsefesinin doğmasına yardımcı olmuşlardır. Farabi,  Nizamiye medresesi gibi medreseler kurarak İslamı yaydılar.

Türlerin İslamı kabul etme nedenleri  Türklerde Göktanrı inancı tektanrı inancına dayanıyordu.  Türkler tanrılarına kurban kesiyorlar ve Ahiret’e inanıyorlardı.  İslamın ahlak kuralları Türklerde de vardı.  Türklerin cihan anlayışı ile Müslümanları cihat anlayışları benzerdir.  Abbasilerin hoşgörülü tavırları Müslümanlığa geçişi kolaylaştırmıştır.  Türklerdeki ozan ve kamların İslamdaki evliya ve dervişlere benzerlik göstermesi  Not: islamda ibadet yapmak için bir tapınağın olması zorunlu değildi. Temiz olan her yerde ibadet yapılabilir. Bu durum islama geçişi kolaylaştırmıştır.

KARAHANLILAR  İlk müslüman Türk devletidir.  Karluk yağma ve çiğil boyları kurmuştur.  Uygurların yıkılışından sonra Bilge Kül Kadir han tarafından kurmuşarıdır.  Samanoğulları ile mücadeleler yaşanmıştır.  Satuk Buğra han Zamanında islamiyet resmi olarak kabul edilmiştir.  En parlak dönemlerini Yusuf kadir han yaşattı. Onun ölümünden sonra devlet doğu ve batı olarak bölündü  Horasanı ele geçirmek isteyen Gazneliler ile savaştılar. Bu durum devleti zayıflatmıştır.  Batı karahanlılara Hazemşahlar doğu ise önce selçuklu hakimiyetine girdi. Sonra karahitaylara bağlanmışlardır.

 Türkçenin ve Türk kültürünün korunmasına yardımcı oldular.  Resmi yazışma dilleri türkçedir. Uygur alfabesini kullanmışlardır.  İslami Türk edebiyatının ilk örneklerini olarak bilinen kutatgu bilig bu dönemde yazılmış ve tabgaç ulu buğra hana sunulmuştur.  Bu dönemde kervansaraylar hastahaneler ve medreseler yapılmış olması sosyal devlet anlayışının göstergesidir.  Not : bu dönem Türk islam sentezinin oluşumunun ilk halkasıdır.

Gazneliler  Alp tekin kurdu  Sebuk Tekin zamanında güçlenmeye başladı  Gazneli Mahmut zamanı en parlak dönemdir. Hindistana seferler düzenlendi. Hindistana islamiyet yayıldı. Bu seferlerden dolayı islam dünyasında güç kazandı. Türkmenler Horasana yerleştiler. Abbasilere baskı yapan Büveyhoğullarını yendi ve bundan dolayı sultan ünvanı aldı.

Mesut zamanı  Devlet zayıflamaya başladı.  Büyük Selçuklular ile yapılan Dandanakan savaşını kaybettiler. Gazneliler yıkılış sürecine girdiler.  Bir isyan sonucu sultan mesut öldürüldü.  Afgan yerlileri gurlular tarafından yıkıldılar. 1187

Özellikleri  Hindistanda islamı yaydılar  Arap ve fars kültüründen etkilendiler.  Arapça ve Farsça konuştular.  Sultan ünvanını ilk kez Gazneli Mahmut kullandı.  Kapıkulu teşkilatını orduda kurarak geliştirdiler. (gule man-ı sayar)  Bir çok milletten oluşmaları yıkılmalarında etkili olmuştur.

Yorum Kendilerinden önceki Türk devletlerine göre merkezi otoriteye daha fazla önem vermişlerdir. Çünkü çok uluslu bir yapıya sahiptirler

“

Büyük Selçuklu Devleti  Selçuk Bey adını vermiştir.  Oğuz yabgu devletinde ayrılarak Cend şehrine gelmiştir.  Arslan Yabgu başa geçti  Tuğrul ve Çağrı Beyler devletin asıl kurucularıdır. Dandanakan savaşı 1040 İki Türk devleti arasında gerçekleşti. Savaşı Selçuklular kazanarak Resmen kurulmuşlardır.

 Başkent Herat, Nişabur, Rey  Pasinler savaşı 1048 Selçukluların Anadoluya Akınlar düzenlemesi Bizans yenildi. Selçuklular Bizansa karşı ilk galibiyetlerini aldılar. Doğu anadolunun bir bölümü fethedildi. İlk anlaşma imzalandı.  Tuğrul Bey halifenin çağrısı ile 1055 Bağdat seferine çıktı. Bu seferden sonra Halife siyasi olarak Tuğrul Beye, Tuğrul Beyde dini olarak Halifeye karşı sorumlu olmuştur. Halife doğunun ve batının sultanı ünvanını Tuğrul Beye vermiştir. Türkler islam dünyasını koruyuculuğunu üstlenmişlerdir.  Çağrı Bey1061, Tuğrul Bey 1063 yılında öldüler.

Alparslan Dönemi  Vezir Nizamü’l Mülk ile devleti yönettiler.  Gürcistan ve Doğu Anadolu üzerine seferler yaptı. İkinci seferinde gürcülerden Tiflis ve Gürcistanı aldı.  Bizansın Ani Kalesini aldı.

Malazgirt Savaşı 1071  Türklerin giderek güçlenmesi sebeptir. Türkler kazandılar. Bizans ile anlaşma yapıl ○ Vergi verecek ○ Asker yardımı yapacak ○ Doğu Anadolu Selçuklulara bırakılacaktır. Diyojen öldürüldüğünden anlaşma yürürlüğe girmedi.

Savaşın Sonuçları  Anadolu kapıları Türklere açıldı.  Anadolu türklerin ikinci yurdu haline geldi.  Türkiye Tarihinin başlangıcı kabul edilir.  Bizansın islam dünyası üzerindeki baskısı sona erdi.  Haçlı seferlerinin başlamasına neden oldu.  İlk beylikler kuruldu. Danişmentler Mengücekler Artuklular Saltuklular Alp Arslan esir aldığı bir kale komutanı tarafından öldürülmüştür.

Melikşah Devri  En parlak devirdir.  Merkezi Reyden İsfahan’a taşıdı.  Batinilerin zararlı faaliyetleri artmıştır.  Nizamiye medreseleri yaygınlaştırıldı.  İranlılar devlet yönetiminde etkin hale gelince türkmenler küstürülmüştür.  Maali işleri düzenlemek için Celali takvim hazırlanmıştır.  Vezir Nizamülmülk ve Melikşah Batiniler tarafından öldürülmüştür.  Bu olaydan sonra melikşahın oğulları arasında taht kavgaları başlamıştır.

Not Taht kavgalarında dolayı merkezi otorite bozulmuş, hanedan mansupları atabeyler ve türkmen beylikleri devletten ayrılarak bağımsız hale gelmiştir.

Sencer  Bir daha eski güce kavuşamadılar  Doğudan karahitayların baskısı artmıştır.  1141 yılında karahitaylar ile yapılan Katvan savaşı kaybedilmiş ve çöküş hızlanmıştır.  1157 de sencerin ölümüyle devlet yıkılmıştır.

Yıkılış sebepleri  Katvan savaşının kaybedilmesi  Karahitayların baskısı  Atabeylerin çalışmaları  Abbasi halifesinin eski gücüne kavuşma isteği  Batinilerin ve Şiileri çalışmaları  Haçlı seferlerinin etkisi  Göçebe türkmenlerin isyanı  İranlı-Türk çekişmesi

Atabey: Selçuklularda şehzadeleri yetiştirmekle görevli kişilere denir. Her atabey kendi yetiştirdiği kişinin hükümdar olmasını isterdi. Bu yüzden de çatışmalar çıkardı. Devlet zayıflayınca atabeyler bulundukları bölgelerde bağımsız olmuşlardı. Batiniler: Hasan Sabbahın kurduğu mezhebin yandaşlarıdır. Kuranı kendi fikirlerine göre algıladılar. İrandaki Alamut kalesi üstleridir. Mısırdaki fatimilerden destek gördüler. Şii Abbasilere ve Selçuklulara zararlar verdiler. Moollar tarafından ortadan kaldırıldılar.

Selçukluların Dağılması ile;  Irak ve Horasan Selçukluları ( ) Irak ve Horasan Selçukluları ( )  Suriye Selçukluları ( ) Suriye Selçukluları ( )  Kirman Selçukluları ( ) Kirman Selçukluları ( )  Türkiye Selçukluları ( ) Türkiye Selçukluları ( )

Tolunoğulları  Gerçek adı: Dolunayoğullarıdır. Mısır'da kurulmuş ilk Türk- müslüman devletidir. Kurucuları, yöneticiler ve askerler Türk kökenli olmasına rağmen, halkı yerli halktır.  Kuruluş tarihi: 868.  Kuruluş bölgesi: Mısır.  Başkent: Fustat (Kahire)  Kurucusu: Tulunoğlu Ahmet  905'de Abbasiler tarafından yıkılmıştır  En güçlü dönemi kurucusu Ahmed bin Tolun dönemidir.  Mısır Tolunoğullarıyla birlikte ilk kez bağımsız olarak yönetilmiştir.  Ahmet bin Tolun ekonomi alanında yaptığı düzenlemeler ile Mısır tarihinde yer edinmiştir.

Akşidler (ihştiler)  Mısır'da, Muhammed bin Toguç tarafından 935 yılında kuruldu. Akşidler, Hicaz bölgesini ele geçiren ilk Türk devletidir. Akşidler, 969 yılında Fatimiler tarafından yıkıldı.

Fatımiler Devleti; 910 ila  Mısırda kuruldu  Halkı arap yönetim türktür  Eyyübiler yıktı

Eyyubiler ( ),  Eyyubiler ( ), ünlü kumandan ve devlet adamı Sultan Selahaddin-i Eyyubi'nin Mısır'da kurduğu Devleti'nin adıdır Sultan Selahaddin-i Eyyubi  Kuruluş Tarihi:  Kurucusu: Selahaddin EyyubiSelahaddin Eyyubi  Kuruluş Bölgesi: Mısır ve çevresiMısır  Yıkılış: 1250 Memlükler yıktı1250

Selahaddin Eyyubi ve Haçlılar  1171’de Fatimilere son veren Selahaddin Eyyubi, Mısırda hutbeyi yeniden Abbasi halifesi adına okutmuş ve Mısırda sünniliği yeniden başlatmıştır. 1171sünniliği  1174’de kendi adına hutbe okutarak devletin başına geçti  İlk iş olarak Zengiler Atabeyliğini kendi topraklarına bağladı.Zengiler  Suriye, Filistin, Hicaz, Ürdün, Yemen, Güneydoğu Anadoluyu kendine bağladı. SuriyeFilistinHicazÜrdünYemenGüneydoğu Anadoluyu  1187 yılında Hittin Savaşında haçlıları yenilgiye uğrattı; tüm dünyada nam salmıştır. 1187Hittin Savaşında  Kudüsü haçlılardan geri aldı.  1188 senesinde Selahattin, Antakya Prensliği'ne (Haçlı Kontluğu) karşı sefere çıkmıştır.Bu bölgede birçok kaleyi ele geçirdi.Antakya PrensliğiHaçlı Kontluğu

 Selçukluların karakteristik özelliklerini taşırlar. Selçukluların  Şövalyelere arma sistemini öğretmişlerdir. Şövalyelere  İskenderiye limanını en işlek şehir haline getirmişlerdir. İskenderiye  Mısır'a yeni sulama kanalları yapmışlardır. Mısır  Kahire'nin tam ortasına Mukattam dağının karşısına yaptırdığı kale Selahaddin Eyyubi Kalesidir KahireMukattam

Memlükler  Avrupalı tarihçiler ve o dönemde yaşayan Avrupalılar Memlüklere ve o zamanki Mısır'a Türkiye diyorlardı.MısırTürkiye  Kuruluş Tarihi:  Kurucusu: AybekAybek  Bölgesi: Mısır, HicazMısırHicaz  Yıkılışı: 1517 Yayuz Sultan Selim1517

 Diğer Türk devletleri gibi saltanatlık görülmez.  Hükümdarları meclis seçer.  Diğer açılardan Selçuklu karakterine sahiptir.Selçuklu  İslam dünyasını Moğollara ve Haçlılara karşı korudular. İslamMoğollaraHaçlılara  Arap yarımadası'nda olmasına rağmen Türkçe'ye önem verdiler. Arap yarımadasıTürkçe  Kansu Gavri, Türkçe yazdığı şiirleri ile tanınır. Bu zat, Firdevsi'nin Şehnamesi'ni Türkçeye çevirtmiştir.Firdevsi Şehnamesi  Moğolları 1260 Ayn-ı Calud Savaşı’nda yenilgiye uğratarak ilerlemelerini durdurmuşlardır. Suriye,Hicaz ve Mısır Moğol istilasından kurtarılmıştır.  1517 yılında Hicaz sürtüşmesi ve Dulkadirli beyliğinin kimin olacağına yönelik sürtüşmeler sonucu Osmanlı-Memlük savaşını Osmanlılar kazanmıştır. Mercidabık ve Ridaniye