Workshop ROOS Dagen 2013 Nevenactiviteiten en de grenzen van de Mediawet 14 maart 2013 Ronald van den Broek Nienke Meester Nancy van den Brink

Onderwerpen Organisatie en werkwijze Wettelijke taken en bevoegdheden Nevenactiviteiten Voorbeelden – praktijk Publiek Private Samenwerking - vragen tussendoor -

Missie Het Commissariaat voor de Media:  handhaaft de Mediawet en Wet op de vaste boekenprijs door onafhankelijk toezicht op de publieke en commerciële omroepen, uitgevers en boekverkopers;  draagt bij aan pluriformiteit, onafhankelijkheid en toegankelijkheid van media-aanbod en aanbod boeken en bladmuziekuitgaven.

zelfstandig bestuursorgaan opgericht in fte Organisatie College Toezicht Handhaving rapportbesluit Beslissing op bezwaar beroep Hoger beroep

Wettelijke taken en bevoegdheden  Verstrekken vergunningen en toestemmingen aan publieke en commerciële omroepen  Toezicht wettelijk minimumpakket op kabel  Toezicht naleving mediawettelijke regelgeving: reclame, sponsoring, dienstbaarheidsverbod, programmaquota, reclamemaxima  Vooraf toetsen nevenactiviteiten publieke omroepen

Wettelijke taken en bevoegdheden  Financieel toezicht publieke omroepen (landelijk, regionaal en lokaal (300))  Adviseren over begroting en beleid publieke omroep  Monitoren van mediaconcentraties  Toezicht naleving Wet op de vaste boekenprijs

Sanctiemogelijkheden Bestuurlijke boete Mediawet 2008/beleidsregels: max. € Last onder dwangsom Vermindering zendtijd Intrekken vergunning of toestemming

Nevenactiviteiten en PPS Publiek-Private Samenwerking (PPS) vindt altijd plaats in het kader van uitvoering van de hoofdtaak of in het kader van nevenactiviteiten (Nancy) In het laatste geval zal de samenwerking als nevenactiviteit aan het Commissariaat moeten worden voorgelegd (Nienke en Ronald).

Nevenactiviteiten

Systeem van de Mediawet 2008 Gesloten stelsel van activiteiten:  Hoofdtaak  Nevenactiviteiten  Verenigingsactiviteit

Hoofdtaak  Een activiteit wordt gerekend tot de hoofdtaak van een omroep: Indien de activiteit behoort tot de publieke media-opdracht of noodzakelijk is deze te kunnen uitvoeren

Hoofdtaak (publieke media-opdracht)  Er is een publieke media-opdracht die bestaat uit: a. het op landelijk, regionaal, en lokaal niveau verzorgen van publieke mediadiensten door het aanbieden van media-aanbod op het terrein van informatie, cultuur, educatie en verstrooiing, via alle beschikbare aanbodkanalen  Kortom: het verzorgen en verspreiden van media-aanbod over alle beschikbare platforms

Nevenactiviteiten I  Indien een activiteit niet behoort tot de hoofdtaak of noodzakelijk is ten behoeve van de uitvoering van de hoofdtaak, en geen verenigingsactiviteit is, dan is het een nevenactiviteit

Voorbeelden nevenactiviteiten  Verkopen dvd’s of geluidsdragers die programma’s bevatten  Merchandise  Op de markt brengen van producten en diensten  Verkopen van programma’s of fragmenten aan derden  Verkopen van producten van derden via een webwinkel  Niet-programmatische evenementen

Voorbeelden nevenactiviteiten II  Uitgeven van een blad bij een programma  Maken van bedrijfsfilms  Verhuren van faciliteiten zoals camera’s of studioruimte of personeel  Hebben van een direct of indirect belang in een rechtspersoon

Nevenactiviteiten II  Nevenactiviteiten mogen alleen na voorafgaande toestemming van het Commissariaat worden verricht  Regionale en lokale omroepen kunnen hun nevenactiviteiten aanmelden via aanmelden  Beslistermijn maximaal 8 weken

Nevenactiviteiten III Toestemming kan alleen gegeven worden als een nevenactiviteit:  Een relatie heeft met de verwezenlijking van de publieke media-opdracht;  Op marktconforme wijze wordt verricht; en  Ten minste kostendekkend is.

Beleidsregels nevenactiviteiten 2009 Beleidsregels nevenactiviteiten 2009:  Beschrijft procedure toetsing  Beschrijft de begrippen relatie, marktconformiteit en kostendekkendheid

Relatietoets I Er is voldoende relatie tussen de nevenactiviteit en het media-aanbod van de omroep of met de omroep, indien:  A. sprake is van het verkopen van vastleggingen; of  B. sprake is van merchandise; of  C. met de activiteit de betrokkenheid van gebruikers bij het media-aanbod of de omroep wordt vergroot; of  D. met de activiteit de innovatie van media- aanbod wordt bevorderd.

Relatietoets II En, in het geval van een activiteit als C en D, moet de nevenactiviteit tevens aantoonbaar inhoudelijk aansluiten bij het media-aanbod of de omroep

Marktconformiteit  Betekent dat wordt gehandeld in overeenstemming met de heersende economische principes en regels van de vrije markt  Hoogte van de licentievergoeding (bijvoorbeeld bij uitbesteden distributie product aan derde partij) en hoogte verkoopprijs

Kostendekkend  Een nevenactiviteit dient kostendekkend te worden verricht  Inkomsten van de omroep (bestemd voor uitvoering van de publieke media-opdracht) mogen niet worden aangewend voor nevenactiviteiten

Nevenactiviteiten voorbeelden - Verkopen/in licentie geven van programma’s - Uitbrengen van een krant/magazine - Benutten overcapaciteit - Deelneming

Verkopen/ licentie programma’s (I)  Voorbeeld landelijke publieke omroep  Het in licentie geven van 2 afleveringen Klokhuis (thema: Hersenen) aan de Hersenstichting t.b.v. educatief gebruik  Geen PPS; geen hoofdtaak  Aanmelding: vragenlijst + licentie-overeenkomst  Aantonen door omroep  Relatietoets:  Betrokkenheid? Innovatie?  Inhoudelijk aansluiten?

Verkopen/ licentie programma’s (II)  Marktconformiteit  Relevante markt  Verkoopprijs: n.v.t. (anders vergelijken of begroting)  Licentievergoeding:  Onderhandelen/ offerte/ ervaring/ berekenen (waarde herhaling 15% v. prod.kosten)  Betrekken in beoordeling: actueel/populair/oud materiaal, duur en soort programma, educatief/commercieel, co- financiering, afname, etc.  Kostendekkendheid  Kosten voor rekening en risico van licentienemer?  Begroting

Uitbrengen krant/ magazine (I)  Het uitbrengen van een krant door Omroep Midden-Groningen

Uitbrengen krant/ magazine (II)

Uitbrengen krant/ magazine (III)

Uitbrengen krant/ magazine (IV)  Geen PPS; geen hoofdtaak  Aanmelding: vragenlijst + evt. distributie- overeenkomst  Aantonen door omroep  Relatietoets:  Betrokkenheid?  Niet of zeer beperkt aandacht geschonken aan (programma-aanbod) Omroep Midden-Groningen. Dus geen versterking bertrokkenheid kijkers.

Uitbrengen krant/ magazine (V)  Uitgeven MAX Magazine door Omroep MAX  Aanmelding: vragenlijst + evt. distributie- overeenkomst  Aantonen door omroep  Relatietoets:  Betrokkenheid? Innovatie?  Inhoudelijk aansluiten?  En (i.v.m. blad) direct gerelateerd aan media- aanbod  Totaal – reclame = inhoud  50% v. inhoud: onderwerpen aansluiten programma

Uitbrengen krant/ magazine (VI)  Marktconformiteit  Relevante markt (TROS Kompas, Veronica, etc.)  Verkoopprijs  Vergelijken  Kostendekkendheid  Begroting  Marktonderzoek (aantal verkopen komende jaren)  Binnen 3 jaar kostendekkend  Aanloopverliezen salderen met resultaten van andere nevenactiviteiten (reclame-inkomsten)

Benuten overcapaciteit (I)  Voorbeelden:  Verhuur personeel (detachering)  Verhuur middelen (camera)  Verhuur studioruimte  Maken van AV-materiaal voor een derde  Aan andere (regionale) omroep  hoofdtaak (dus geen nevenactiviteit), mits:  Kleinschalig en geen schade aan eigen taak

Benuten overcapaciteit (II)  Relatietoets (betrokkenheid/inhoudelijk aansluiten n.v.t.)  Voorwaarden bij verhuur:  Personeel/middelen/ruimte niet verworven met oogmerk deze te verhuren  Beperkte omvang (geen capaciteit die groter is dan noodzakelijk om hoofdtaak ook onder bijzondere omstandigheden uit te voeren  Marktconformiteit  Relevante markt  Prijzen vergelijken op internet  CAO/ kostprijs + opslag

Benuten overcapaciteit (III)  Kostendekkendheid  Kosten doorberekenen aan derden  Praktijkvoorbeelden:  Omroep Gelderland – verhuren ruimte aan MBO- instelling  Omroep Gelderland – detacheren omroepmedewerker aan een MBO instelling  RTV Utrecht – ontwikkelen en produceren AV- materiaal voor FC Utrecht B.V. tbv Eredivisie Live

Deelneming (I)  Deelneming van RTV Noord-Holland in een productiemaatschappij (Amstel Televisie Vijf BV)  RTV N-H, AVRO en Parool nemen deel in ATV  ATV maakt programma’s voor publieke lokale omroep Salto (ca. 75%)

Deelneming (II)  Relatietoets:  ATV een aantoonbare relatie met omroepactiviteiten?  Minimaal 50% omzet ATV uit activiteiten t.b.v. media-opdracht  Proportionele verhouding omzet en deelneming (belang in ATV)  50% omzet = 50% belang; publieke deelneming = 66,66% dus > 50%  Omzet 75% proportioneel met 66,66% deelneming  Maximaal 20% omzet uit activiteiten voor commerciële omroepen

Deelneming (III)  Marktconformiteit:  Treedt er verstoring op van de markt doordat publieke omroepen deelnemen?  In casu: geen inbreng in BV  Normaal: marktconform bedrag betaald voor aandelen  Kostendekkendheid  In casu: € inleg  Kosten bestuursvergaderingen, etc.  Kosten aandelen Versus  Opbrengsten (dividend, …), facturatie aan de BV  Controle CvdM a.d.h.v. de jaarrekening

Publiek-private samenwerking

Inhoud  Wat is een PPS?  Mediawettelijk kader  Beleidsbrief 2012  Voorbeelden van PPS  Vragen/discussie

Wat is een PPS? (1) Maatschappelijk en geen juridisch begrip Achtergrond: verzoek regionale kranten Verruiming samenwerkingsmogelijkheden op instigatie commissie Brinkman Beleid te vormen door CvdM

Wat is een PPS? (2)  Samenwerkingsmogelijkheid beperkt tot die tussen publieke media-instelling en culturele instelling of mediabedrijf

Wat is een PPS? (3) culturele instelling  Houdt zich in hoofdzaak bezig met ontwikkeling, productie, distributie, presentatie, behoud en/of beheer van een cultureel product, of vervult een inhoudelijk ondersteunende functie ten behoeve van een deel of het geheel van de culturele sector, op het vlak van educatie of algemene promotie van de culturele sector  Culturele sector: podiumkunsten, film, beeldende kunst en vormgeving, musea en cultureel erfgoed, bibliotheekwerk, letteren en architectuur

Wat is een PPS? (4) Mediabedrijf  Onderneming die zich in hoofdzaak bezighoudt met de productie en het (doen) verspreiden van media-inhoud, zowel elektronisch als op papier, aan het algemene publiek of delen daarvan, op basis van redactionele besluitvorming, het gebruikmaken van de redactionele verantwoordelijkheid als bedoeld in art. 1.1 Mediawet 2008 daaronder begrepen.

Mediawettelijk kader (1) Twee basisprincipes: verbod op dienstbaarheid redactionele onafhankelijkheid

Mediawettelijk kader (2) Publieke media-opdracht (hoofdtaak) Nevenactiviteit Verenigingsactiviteit Gesloten stelsel

Mediawettelijk kader (3) Publieke mediaopdracht (hoofdtaak)  PPS in kader van publieke media-opdracht  Geen melding bij CvdM

Mediawettelijk kader (4) Nevenactiviteit 1. De NPO en de publieke media-instellingen mogen alleen na voorafgaande toestemming van het Commissariaat nevenactiviteiten verrichten. 2. Nevenactiviteiten zijn activiteiten, directe of indirecte deelnemingen in rechtspersonen daaronder begrepen, die niet rechtstreeks verband houden met of ten dienste staan van de uitvoering van de publieke media-opdracht, met uitzondering van verenigingsactiviteiten. 3. Toestemming kan alleen worden gegeven als een nevenactiviteit verband houdt met of ten dienste staat van de verwezenlijking van de publieke media-opdracht en direct gerelateerd is aan het media- aanbod van de publieke omroep, op marktconforme wijze wordt verricht en ten minste kostendekkend is.

Mediawettelijk kader (5)  PPS in kader van nevenactiviteit  Vooraf melden bij en laten toetsen door Cvdm

Mediawettelijk kader (6)  Experimenteerartikel in wetsvoorstel per 1 januari 2014  Geen voorafgaande toestemming van het Commissariaat nodig voor het bij wijze van experiment van beperkte omvang en duur verrichten van nevenactiviteiten die bestaan uit het leveren van goederen en diensten, met inbegrip van rechten en verplichtingen aan mediabedrijven en culturele instellingen.  Nadere uitwerking in ministeriële regeling (wijze van melden, omvang en duur, inhoud van de nevenactiviteiten etc.)

Beleidsbrief 2012 (1) Nevenactiviteitentoets Relatie met publieke media-opdracht Marktconformiteit Kostendekkendheid

Beleidsbrief 2012 (2)  Markconformiteit en kostendekkendheid worden aangenomen indien aannemelijk wordt gemaakt dat sprake is van gelijkwaardigheid

Beleidsbrief 2012 (3)  Indicatoren gelijkwaardigheid Gelijke zeggenschap Gelijke rechten Gelijke verdeling kosten en opbrengsten Gelijkwaardige inbreng kennis, personeel, rechten (merknaam) Gelijke verplichting tot promotie PPS

Beleidsbrief 2012 (4) Voorwaarden  Samenwerking met culturele instelling of mediabedrijf;  Redactionele onafhankelijkheid van de pmi;  Gezamenlijk opzetten van activiteit;  Schriftelijke samenwerkingsovereenkomst;  Motiveren keuze van de samenwerkingspartij;  Maximale samenwerkingsduur 3 jaar, met mogelijkheid tot verlenging (effectrapportage);  Overeenkomst dient te voorzien in gelijkwaardige ontvlechting bij beëindiging van samenwerking;

Bij culturele en journalistieke samenwerking van geringe omvang en duur (één week) geen voorafgaande melding en toetsing CvdM kan alsnog achteraf toetsen Beleidsbrief 2012 (4) Licht regime korte en kleine PPS

Beleidsbrief 2012 (5) Samenwerking tussen drie of meer partijen Inbreng en verdeling zeggenschap publieke media-instelling dient gelijk te zijn aan totale inbreng en zeggenschap private partijen Bij andere verdeling: risico marktverstoring of onevenredige bevoordeling private partijen

Voorbeelden PPS (1) Samenwerking regionale omroep met mediabedrijf  Crossmediaal platform ‘ OverUit’ dat antwoord biedt op de vraag: ‘Wat is er te doen bij mij in de buurt?’  Vof opgericht om gelijkwaardigheid te waarborgen (afzonderlijk als nevenactiviteit getoetst)  Als extra voorwaarde gesteld dat de rechten van intellectuele eigendom (bijv. het merk OverUit) bij beëindiging van de vof onder partijen gelijkelijk verdeeld worden



Voorbeeld PPS (2) Samenwerking regionale omroep met mediabedrijf  en  Crossmediale weergave van nieuws met nadruk op nieuws t.a.v. Rotterdams havengebied via krant, televisie en internet met als doel een kwaliteitsslag

Voorbeeld PPS (3) Samenwerking regionale omroep met mediabedrijf  Crossmediale weergave van het culturele aanbod in project “Geniet” (internetsite)  tv/geniet-2.htm tv/geniet-2.htm

Voorbeeld PPS (4) Landelijke omroep met culturele instelling  NTR met NEMO – Klokhuis vragendag  Jeugdige Klokhuiskijkers worden in de gelegenheid gesteld vragen te stellen over wetenschap en techniek. Van deze vragendag worden opnames gemaakt die via de NTR site worden verspreid. 

Ten slotte Dank voor jullie aandacht! Vragenuurtje: 11:00 – 12:00 uur