TRÍCH DẪN & LẬP DANH MỤC TÀI LIỆU TRÍCH DẪN Tôn Nữ Phương Mai Hoàng Thị Trung Thu Phòng Dịch vụ Thông tin Trung tâm Học liệu - Đại học Huế Huế, 12/2010

Sao chép các đoạn văn bản từ bài viết của người khác Bạn đã từng …? Bạn đã từng...? Sử dụng thông tin hoặc ý tưởng cụ thể từ một nguồn bên ngoài, trích dẫn tài liệu nhưng không diễn giải bằng từ ngữ của chính mình Mua hoặc có được toàn bộ bài viết/ công trình nghiên cứu của người khác và nhận đó là công trình của mình Sao chép nguyên các đoạn, câu hoặc cụm từ dài từ bách khoa toàn thư hoặc các nguồn thông tin trên mạng khác, sau đó chèn các phần này vào bài viết của mình mà không trích dẫn Dùng thông tin chi tiết từ sách giáo khoa hoặc một nguồn khác làm tài liệu nền cho bải viết của mình mà không trích nguồn Sao chép các đoạn văn bản từ bài viết của người khác Sử dụng cấu trúc bài viết, ý tưởng hoặc từ ngữ của người khác. Tác giả của các tài liệu đó nếu cho phép sao chép thì cũng bị xem là đạo văn (Nguồn: http://www.collegeofidaho.edu/academics/history/courses/plagiarismexamples.htm)

Nội dung bài trình bày Tầm quan trọng của việc trích dẫn Quy trình trích dẫn Các định nghĩa Các kiểu trích dẫn Việt Nam (do Bộ Giáo dục và Đào tạo hoặc các trường ban hành) Quốc tế (MPA, APA, Chicago, Harvard) Các công cụ hỗ trợ trích dẫn và lập tài liệu tham khảo Các công cụ trích được cơ sở dữ liệu điện tử hỗ trợ Các phần mềm trích dẫn Các dịch vụ trích dẫn trực tuyến

Vì sao phải trích dẫn ? Thể hiện sự tôn trọng đối với tác giả của các nguồn thông tin được sử dụng Tránh vi phạm bản quyền Tránh được lỗi đạo văn Giúp người đọc thẩm định tính chính xác của thông tin đã sử dụng hoặ truy cập lại các nguồn thông tin đó Nâng cao độ tin cậy, giá trị , và độ sâu rộng của bài viết

Khi nào cần trích dẫn ? Sao chép lại thông tin chi tiết (số liệu thống kê, biểu bảng, sơ đồ, hình ảnh...) Trích nguyên văn Diễn giải Tóm tắt ý tưởng, ý kiến, thông tin Sách Một chương của sách Bài báo in Bài báo điện tử Trang web Thư điện tử Bản đồ … từ

Trích dẫn trong tiến trình nghiên cứu Xác định đề tài nghiên cứu Tìm kiếm thông tin Đánh giá thông tin Đưa thông tin vào công trình nghiên cứu Trích dẫn tài liệu Công bố công trình nghiên cứu

Các định nghĩa Trích dẫn: Phương pháp được chuẩn hóa nhằm giúp người đọc xác định rõ nguồn gốc thông tin, ý tưởng đã được sử dụng trong bài viết. (Trung tâm Thông tin Phát triển Việt Nam, 2010)

Các định nghĩa (tt) Trích dẫn trong bài viết: Phần mô tả ngắn gọn các nguồn thông tin được sử dụng trong đoạn văn bản đó (thường nằm ở cuối câu).

Các định nghĩa (tt) Danh mục tài liệu trích dẫn tài liệu tham khảo Danh sách cái tài liệu được trích dẫn trong bài viết/ công trình nghiên cứu. Danh sách các tài liệu được sử dụng trong công trình nghiên cứu (được trích dẫn/ tham khảo chung/ liên quan hữu ích đến đề tài nghiên cứu).

Các định nghĩa (tt) Trích nguyên văn Diễn giải Vi khuẩn được định nghĩa là “sinh vật đơn bào rất nhỏ mà mắt thường không nhìn thấy được, muốn quan sát phải nhìn qua kính hiển vi có độ phóng đại hàng trăm lần” (Đoàn, 2002, tr.3). Trong tài liệu nghiên cứu của mình, hai tác giả Huỳnh Hồng Quang và Nguyễn Văn Khá (2008) đã cho rằng Fasciola giagantica và Fasciola hepatica là hai loài gây bệnh sán lá gan lớn, trong đó Fasciola giagantica là loài gây bệnh chính ở Việt Nam.

Quy trình trích dẫn Xác định, tiếp cận và truy xuất nguồn thông tin cần trích dẫn Trích dẫn tài liệu Duy trì, quản lý và phát triển danh sách tài liệu trích dẫn Đọc lướt tài liệu để tìm những thông tin cần trích dẫn Trích nguyên văn, tóm tắt hoặc diễn giải thông tin cần đưa vào bài viết Ghi lại những thông tin chi tiết về tài liệu như tác giả, nhan đề, ngày tháng xuất bản, nơi xuất bản, nhà xuất bản v.v Chọn kiểu trích dẫn phù hợp Lập danh mục tài liệu tài liệu đã trích dẫn theo đúng quy định

/Người biên tập, biên soạn Thu thập thông tin trích dẫn từ sách Trang nhan đề Tên sách Tên tác giả /Người biên tập, biên soạn Title page image from Virginia Tech University Archives (http://spec.lib.vt.edu/archives/databook/title_page.htm) Chuẩn bị một số tài liệu làm giáo cụ trực quan (sách, báo in, bài báo in từ cơ sở điện tử) có highlight những phần thông tin cần thiết Nhà xuất bản

Trang thông tin bản quyền Thu thập thông tin trích dẫn từ sách Trang thông tin bản quyền (thường ở mặt sau trang nhan đề) Nhà xuất bản Nơi xuất bản Năm xuất bản Title page image from Virginia Tech University Archives (http://spec.lib.vt.edu/archives/databook/title_page.htm) Chuẩn bị một số tài liệu làm giáo cụ trực quan (sách, báo in, bài báo in từ cơ sở điện tử) có highlight những phần thông tin cần thiết

Thu thập thông tin trích dẫn từ bài báo điện tử Nhan đề bài báo Tác giả Title page image from Virginia Tech University Archives (http://spec.lib.vt.edu/archives/databook/title_page.htm) Copyright page image from Prufrock Press website (http://www.prufrock.com/productdetails.cfm?PC=575) Số trang Năm xuất bản Nhan đề tạp chí Số tập

Thu thập thông tin trích dẫn từ trang web Địa chỉ trang web Nhan đề bài báo Tác giả Title page image from Virginia Tech University Archives (http://spec.lib.vt.edu/archives/databook/title_page.htm) Copyright page image from Prufrock Press website (http://www.prufrock.com/productdetails.cfm?PC=575) Ngày đăng tải

và các kiểu trích dẫn khác Các kiểu trích dẫn Việt Nam Quốc tế do Bộ Giáo dục & Đào tạo hoặc các trường đại học quy định Harvard, APA, Chicago và các kiểu trích dẫn khác Các kiểu trích dẫn được giới thiệu trong bài trình bày: Kiểu trích dẫn do Bộ GD&ĐT quy định APA Do Hiệp hội Tâm lý Hoa kỳ (American Psychological Asociation) biên soạn Được sử dụng phổ biến đối với các ngành tâm lý học, xã hội học, kinh tế, thương mại, công tác xã hội, tội phạm học và điều dưỡng…

Kiểu trích dẫn của Bộ GD&ĐT Trích dẫn trong bài viết Trích dẫn trong bài viết Kiểu trích dẫn của Bộ GD&ĐT Thông tin trích dẫn được: đánh theo số thứ tự của tài liệu ở danh mục Tài liệu tham khảo (TLTK) đặt trong ngoặc vuông, có cả số trang khi trích nguyên văn Ví dụ: Nguyễn Văn A phát biểu rằng “kinh tế tư nhân…” [10, tr.27-28]. đặt độc lập trong từng ngoặc vuông và theo thứ tự tăng dần đối với nội dung được trích dẫn từ nhiều nguồn khác nhau Ví dụ: Nguyễn Văn A (2001) đã thừa nhận...[10], [12], [21], [10]

Trích dẫn trong bài viết Kiểu trích dẫn APA Đối với trích nguyên văn: Thông tin trích dẫn (họ của tác giả , năm xuất bản và số trang/ vị trí chính xác trong văn bản gốc) được đặt trong ngoặc đơn Ví dụ: Nguyễn Văn A cho rằng “kinh tế ” (Nguyễn, 2001, tr. 22) Đối với diễn giải: Sử dụng họ của tác giả và năm xuất bản. Lưu ý: Chỉ cung cấp năm xuất bản khi trích dẫn lần đầu tiên trong đoạn văn bản Ví dụ: Kessler (2003) nhận thấy rằng những thương tổn vĩnh viễn... Kessler cũng phát hiện thấy... Đối với tài liệu được viết bởi hai tác giả Dùng từ và trong nếu đặt trích dẫn trong câu Ví dụ: Khi Glick và Metah (1991) báo cáo kết quả nghiên cứu... Dùng dấu & nếu đặt trích dẫn trong dấu ngoặc đơn Ví dụ: ...tương tự (Grimm & Tolman) đã đưa ra các số liệu...

Trích dẫn trong bài viết Kiểu trích dẫn APA Đối với trường hợp không có tác giả cụ thể: thường sử dụng nhan đề tài liệu và năm xuất bản Ví dụ: ...đối với sản xuất (“Kinh tế học”, 2007) Đối với ý tưởng tổng hợp từ nhiều tác giả: tất cả các thông tin trích dẫn được đặt trong cùng một dấu ngoặc đơn và sắp xếp theo thứ tự xuất hiện trong danh mục tài liệu trích dẫn. Ví dụ: Qua nhiều nghiên cứu (Canin, 1989; Duniere, 1987; Perman & Chu,1991)… Đối với tài liệu dựa trên một nguồn khác: Bổ sung thêm thông tin trích dẫn tài liệu gốc Ví dụ: Nghiên cứu của Seidenberg và McClelland (được trích dẫn bởi Coltheart, Curtis, Atkins & Haller, 1993) cho rằng...

Trình bày danh mục tài liệu trích dẫn/tham khảo Một số lưu ý Chỉ sử dụng một kiểu trích dẫn duy nhất cho toàn bộ bài viết/ công trình nghiên cứu (tùy theo yêu cầu của khoa, trường hoặc cơ quan nghiên cứu) Liệt kê đầy đủ tất cả các trích dẫn/ tham khảo trong văn bản Kiểm tra lại thông tin trích dẫn và cách trình bày Kèm danh sách tài liệu trích dẫn/ tham khảo này vào cuối bài viết/ công trình nghiên cứu

Trình bày danh mục tài liệu trích dẫn/tham khảo Sách Kiểu trích dẫn của Bộ GD&ĐT Tên tác giả, người biên soạn / Cơ quan ban hành Tên sách Năm xuất bản Nơi xuất bản Nhà xuất bản Nguyễn Hữu Đống, Lâm Quang Du (1997), Đột biến – Cơ sở lý luận và ứng dụng, NXB Nông Nghiệp, Hà Nội.  Kiểu trích dẫn APA Nguyễn, H. Đ., & Lâm Q. D. (1997). Đột biến – Cơ sở lý luận và ứng dụng. Hà Nội, NXB Nông Nghiệp. 

Trình bày danh mục tài liệu trích dẫn/tham khảo Bài báo trong một tạp chí Kiểu trích dẫn của Bộ GD&ĐT Tên tác giả, người biên soạn / Cơ quan ban hành Tên tạp chí Tên bài báo Số trang (trang đầu – trang cuối) Tập (số) Quách Ngọc Ân (1992), “Nhìn lại hai năm phát triển lúa lai”, Di truyền học ứng dụng, 98(1), tr. 10-16. Kiểu trích dẫn APA Quách, N. A. (1991). Nhìn lại hai năm phát triển lúa lai. Di truyền học ứng dụng, 98, 10-16.

Kiểu trích dẫn của Bộ GD&ĐT Trình bày danh mục tài liệu trích dẫn/tham khảo Trang web Kiểu trích dẫn của Bộ GD&ĐT Tên tác giả / Cơ quan ban hành Địa chỉ trang web Đại học Huế (10/12/2010), Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân khảo sát mô hình Đại học hai cấp tại Đại học Huế, truy cập từ http://hueuni.edu.vn/hueuni/news_detail.php?NewsID=2611&PHPSESSID=082d1bb9d9e61b07ac2cc7e02b9bfa3b Tên bài báo Thời điểm đăng tải Kiểu trích dẫn APA Đại học Huế. (2010). Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân khảo sát mô hình Đại học hai cấp tại Đại học Huế. Truy cập ngày 16 tháng 12, 2010 từ http://hueuni.edu.vn/hueuni/news_detail.php?NewsID=2611&PHPSESSID=082d1bb9d9e61b07ac2cc7e02b9bfa3b

Kiểu trích dẫn của Bộ GD&ĐT Trình bày danh mục tài liệu trích dẫn/tham khảo Kiểu trích dẫn của Bộ GD&ĐT Sắp xếp riêng theo từng ngôn ngữ (Việt, Anh,...) Sắp xếp theo thứ tự như sau: Người nước ngoài: xếp thứ tự ABC theo họ Người Việt Nam: xếp thứ tự ABC theo tên, giữ nguyên thứ tự thông thường của tên người Việt Nam, không đảo tên lên trước họ Nếu không có tên tác giả: xếp thứ tự ABC theo từ đầu tiên của tên cơ quan ban hành ấn phẩm Ví dụ: Tổng cục Thống kê xếp vào vần T Bộ Giáo dục Đào tạo xếp vào vần B

Trình bày danh mục tài liệu trích dẫn/tham khảo Kiểu trích dẫn APA Sắp xếp theo trật tự ABC theo họ của tác giả. Dòng thứ hai trở đi của mỗi tài liệu được lùi vào một tab với mục đích làm nổi bật các chữ cái đầu.

Tham khảo thêm Kiểu trích dẫn do bộ GD & ĐT quy định: http://dearm.cz.cc/download-tai-lieu/phuong-phap-trich-dan-tai-lieu-tham-khao.html http://www.lrc-hueuni.edu.vn/information/information02_03_03_01.htm Kiểu trích dẫn APA: http://flash1r.apa.org/apastyle/basics/index.htm http://aut.ac.nz.libguides.com/content.php?pid=72586&sid=537565 http://www.citewrite.qut.edu.au/ http://www.lrc-hueuni.edu.vn/information/information02_03_03_02.htm Các kiểu trích dẫn khác: MLA (Modern Language Association of America) http://www.mla.org/style Chicago Manual of Style http://www.chicagomanualofstyle.org/home.html

Công cụ trích dẫn do cơ sở dữ liệu hỗ trợ Cơ sở dữ liệu Proquest

Thay đổi kiểu trích dẫn

Copy và chèn thông tin trích dẫn vào danh mục tài liệu trích dẫn/tham khảo

Phần mềm trích dẫn http://www.endnote.com

Phần mềm trích dẫn http://www.mendeley.com

Công cụ trích dẫn trực tuyến http://www.bibme.org/

Công cụ trích dẫn trực tuyến EasyBib http://www.easybib.com/cite/view

Danh mục các tài liệu tham khảo sử dụng trong bài trình bày College of Idaho. (n.d.). Plagiarism: definitions and examples. Truy cập ngày 22 tháng 12, 2010 từ địa chỉ http://www.collegeofidaho.edu/academics/history/courses/plagiarismexamples.htm Jewelery Revelations (2009). Question mark. Truy cập ngày 22 tháng 12, 2010 từ địa chỉ http://www.jewelryrevelations.com/tag/question-mark/ Trung tâm Thông tin Phát triển Việt Nam. (2010). Kỹ năng trích dẫn và lập danh mục tài liệu tham khảo. Truy cập ngày 22 tháng 12, 2010 từ địa chỉ http://www.vdic.org.vn/?name=library&op=viewDetailNews&id=336&mid=349&cmid=360 University of South Australia (n.d.). Referencing reminders. Truy cập ngày 25 tháng 12, 2010 từ địa chỉ http://www.unisanet.unisa.edu.au/Resources/la/Governance%20and%20Citizenship/Writing%20the%20essay/Referencing%20reminders.htm Williams College Libraries. (2007). Glossary. Truy cập ngày 22 tháng 12, 2010 từ địa chỉ http://library.williams.edu/citing/glossary.php