Gasovi- Najednostavni za prou~uvawe od site agregatni sostojbi na materijata, poradi toa {to privle~nite sili me|u molekulite na gasovite se mnogu mali , a toa ovozmo`uva gasovite da se studiraat bez pritoa da se zemaat vo predvid efektite na privle~nite sili.

Osnovni svojstva na gasovite Mo`at da se komprimiraat Se {irat i go zafa}aat celiot volumen vo sadot vo koj {to se nao|aat Razli~nite gasovi lesno se me{aat me|u sebe Se opi{uvaat preku nivnata temperatura, pritisokot, volumenot i brojot na molekuli (nivnoto koli~estvo supstanca)

Sostav na vozduhot

Zna~ajni edinici za pritisok definicija Faktor na konverzija

Pova`ni gasni zakoni 1. Boyle’ov Zakon-va`i pri konstanta temperatura i masa -pri konstantna temperatura i masa, volumenot na gasot e obratno proporcionalen so pritisokot Va1/P V = a * 1/P kade “a” e konstanta na proporcionalnost {to zavisi od prirodata na gasot VP = const V1P1 = a = V2P2 V1P1 = V2P2

1. Boyle’ov Zakon- va`i pri konstantna temperatura

2. Charles’-ov Zakon-va`i pri konstanten pritisok i masa Pri konstanten pritisok i masa, volumenot na sekoj gas e proporcionalen so temperaturata: VaT V = b * T Kade “b” e konstanta na proporcionalnost {to zavisi od prirodata na gasot V/T = b V1/T1 = b = V2/T2 V1/T1 = V2/T2

volumenot na sekoj gas e proporcionalen so temperaturata- povisoka temperatura=pogolem volumen i obratno

Charles’-ov Zakon

Charles’-ov zakon Volumen L Temperatura oC

Kombiniran gasen zakon Pri konstantna masa na sekoj gas, va`i relacijata VaT/P V = d * (T/P) kade “d” e konstanta na proporcionalnost (VP)/T = d V1P1 = d = V2P2 T1 T2 V1P1 = V2P2 T1 T2

Kade “g” e konstanta na proporcionalnost Avogadro’-ov zakon Pri konstanten pritisok i temperatura volumenot na sekoj gas e proporcionalen so koli~estvoto (molovite) na toj gas Van V = g * n Kade “g” e konstanta na proporcionalnost V/n = g V1/n1 = g = V2 /n2 V1/n1 = V2 /n2

Direktna posledica od Avogadroviot zakon e definicijata za Molaren volumen na gasovite Vm : Pri konstanten P (P = 101 325 Pa) i konstantna T (T = 273 K), eden mol (1 mol) od sekoj idealen gas zafa}a volumen od 22.4 dm3 (ili 22.4 L) -molaren volumen Vm Vm = V/n (Vm ima edinici dm3/mol)

Zna~i 1 mol od bilo koj gas, pri standardni uslovi, 1 mol na Neon ima masa od 20 grami 1 mol na Helium ima masa od 4 grami Zna~i 1 mol od bilo koj gas, pri standardni uslovi, zafa}a volumen od 22.4 L

Zakon za idealni gasovi PV = nRT

kade “R” e konstanta na proporcionalnost P * V = n * R * T 3. Zakon za idealni gasovi -idealen gas e onoj kaj kogo nema privle~ni sili me|u molekulite na toj gas Va(n * T)/P V = R * (n * T)/P kade “R” e konstanta na proporcionalnost P * V = n * R * T (P*V)/(n*T) =R Taka, (P1*V1)/(n1*T1) = (P2*V2)/(n2*T2) Vnimavaj: Temperaturata T vo site izrazi MORA da e izrazena vo K (kelvin) T(K) = 273,15 K + T(oC); ova e relacija pome|u termodinami~kata temperatura (T vo K) i temperaturata izrazena vo celsiusovi stepeni T(oC). Koja e temperaturata (vo oC) {to odgovara na 0 K?

Pra{awe Koj bi bil volumenot na idealen gas pri temperatura od 0K? P * V = n * R * T - 10 mL/mole 0 mL/mole 10 mL/mole

Idealna gasna konstanta-R P * V = n * R * T Pri T = 293.15 K; n = 1mol; P = 101 325 Pa R = 8.314 J/(mol*K)

Presmetuvawe na molarnata masa na gasot od gustinata na gasovite Gustina na gas (r) = m(gas)/V(na gas) PV = nRT kade n = m/M PV = (m/M)*RT M= (r*R*T)/(P*V)

Dalton’-ov zakon za parcijalnite pritisoci Vkupniot pritisok na smesa od gasovi e suma na pritisocite od poedine~nite gasovi (parcijalnite pritisoci) na gasovite {to ja so~inuvaat taa gasna smesa: PT = P1 + P2 + P3 + P4 + . . . . kade PT => vkupen pritisok P1 => paricjalen pritisok na gasot br. 1 P2 => paricjalen pritisok na gasot br. 2 P3 => paricjalen pritisok na gasot br. 3 P4 => paricjalen pritisok na gasot br. 4

Dalton’-ov zakon za parcijalnite pritisoci Pred me{aweto Posle me{aweto

Realni gasovi Imaat kone~en volumen na T od 0K Imaat privle~ni sili pome|u ~esti~kite (molekulite) {to go so~inuvaat gasot=pritisokot {to ~esti~kite od gasot go vr{at vrz yidovite na sadot e pomal odo{to bi bil presmetan vrz osnova na ravenkite za idealni gasovi. Toa e zatoa {to del od silite na ~esti~kite se anga`irani vo interakcii pome|u samite molekuli na gasot

Van der Waals -ova Ravenka za realnite gasovi (P + a/V2)(V - b) = nRT Kade a => privle~ni sili b => rezidualen volumen

[tetni gasovi vo atmosferata-efekt na staklena gradina, kako funkcionira

[to treba da se znae: -da se znae ravenkata za idealni gasovi, i da se znae kako od taa ravenka Da se znaat relaciite pome|u P, V, T, i n. Da se znaat edinicite za Pritisok Volumen, Temperatura. Da se znae kako da se upotrebi na primer ravenkata za idealna gasna sostojba Za presmetuvawe na molarnata masa od nekoj gas. Da se znae ravenkata za molaren volumen na idealni gasovi.