NI BULA VINAKA KIDAVAKI KEMUNI KI NA VULI NI VAKATAKILA

EMOSI 8:11 “Raica sa kaya na turaga ko Jiova, ena yaco na gauna ka’u na vakayacora kina na dausiga ki na vanua. Ena sega ni dausiga ni viakana se na via gunu wai, ia ni ra na mate ga ni via rogoca na vosa I Jiova: Ka ra na veiseyaki mai na wasawasa e dua ki na wasawasa tani, ia mai na yasayasa vakatokalau ki natuicake, era na veiseyaki me ra vakasaqara na vosa I Jiova, a ra na sega ni kunea.”

“NAI TUKUTUKU KI NAI SOQOSOQO LOTU E VITU”

NAI SOQOSOQO LOTU E VITU EFESO 4:4 – 6 “Sa duavata nai soqosoqo lotu kece, ka duabau ga na Yalo Tabu, me vaka dou sa kacivi ki nai nuinui e duabau ga ni dou a kacivi: sa duabau ga na turaga, sa duabau ga na vakabauta, sa duabau ga na veipapitaisotaki, sa duabauga na Kalou na tamada kecega, o koya sa lewa na ka kecega, a sa curuma na ka kecega, ka tiko ena lomamudou kecega.”

“…IA NI’U SA RAI VUKI, SA VITU NAI TUTU NI CINA KOULA KA’U SA RAICA; IA SA TU E DUA ENA KEDRA MALIWA NAI TUTU NI CINA E VITU, E VAKATAKI KOYA NA LUVE NI TAMATA…” VAKATAKILA 1:12,13

VAKATAKILA 1:20 “IA NAI TUTU NI CINA E VITU KO A RAICA, NAI SOQOSOQO LOTU E VITU… NA KALOKALO E VITU ENA LIGAQU I MATAU NAI TALATALA NI SOQOSOQO LOTU E VITU.”

VAKATAKILA 1:11 “NI SA KAYA, OI AU NA ALIFA KEI NA OMEKA… IA NA KA KO SA RAICA, MO VOLA ENAI VOLA KA VAKAUTA KI NAI SOOSOQO LEWE NI LOTU E VITU MAI ESIA; KI EFESO, KEI SIMURINA, KEI PERIKAMO, KEI CAETAIRA, KEI SARITI, KEI FILATELIFIA, KEI LEOTISEA.

IA E SEGA NI VITU WALEGA NAI SOQOSOQO LOTU ERA TIKO MAI ESIA TIROA ANITIOKI KOLOSA * * * * ** * * * * * MILITO IA E SEGA NI VITU WALEGA NAI SOQOSOQO LOTU ERA TIKO MAI ESIA

SEGA 1NAI VOLA TAUCOKO NI VAKATAKI- LA E VAGOLEI KI NAI SOQOSOQO- NA CAVA E VITU GA KINA NAI SOQOSOQO- LOTU? E NODRATOU GA, ENA NODRATOU DELA NI GAUNA NAI TUKUTUKU KI NAI SOQOSOQOLOTU E VITU? SEGA 1NAI VOLA TAUCOKO NI VAKATAKI- LA E VAGOLEI KI NAI SOQOSOQO- LOTU E VITU (1:3,11,19; 22:18,19). IA NAI TUKUTUKU NI IVOLA OQO E NODRA TALEGA NAI SOQOSOQO- LOTU ESO KA RA TIKO E KEA, ENA GAUNA VATA KOYA.

2. E IWASE LAILAI SARA NI PAROFISAI NI IVOLA OQO ERA VAKAVATUKANA- TAKI ENA NODRA GAUNA NAI SOQO- SOQOLOTU E VITU E RATOU CAVUTI TIKO EKE. E IWASE LEVU NI PAROFI- SAI ERA QAI MAI VAKAVATUKANA- TAKI SARA E MURI, NA GAUNA ERA SA YALI KINA NAI SOQOSOQO LOTU E VITU OQO.

3 NA KALOKALO E 7 ENA LIGANA I MATAU SAI RATOU NAI TALATALA NI SOQOSOQO LOTU E 7 4 NA TUTU NI CINA E 7 SAI KOYA NAI SOQOSOQO LOTU E 7 SAME 121:3&4 “…O KOYA SA MAROROI IKO ENA SEGA NI SOSOVU. RAICA, O KOYA SA MAROROI IRA NA ISIRELI ENA SEGA NI SOSOVU SE MOCE.”

NA CAVA GA NA VUNA E VITU WALEGA KINA NAI SOQOSOQOLOTU E CAVUTI ? BALETA NA YACADRATOU. NAI BALEBALE NI YACADRATOU E GANITA VAKAVINAKA ME VAKA- MACALATAKA NA LOTU VAKARISITO ENA KENA TUBU E DELAI VURAVURA.

3 Applications: NAI SOQOSOQO LOTU E VITU LOCAL APPLICATION. (“…NA VEIKA SA TU…”[1 : 19]) 3 Applications: 2.PROPHETIC APPLICATION. (“…NA VEIKA ENA YACO MAI MURI…”[1 : 19]) 3.PERSONAL APPLICATION. (“…O KOYA SA VAKADALIGANA…”)

TIROA ANITIOKI KOLOSA * * * * * MILITO EFESO

1. EFESO : “TALEITAKI” (“DESIRABLE”) LOCAL APPLICATION:

TIROA ANITIOKI KOLOSA * * * * * MILITO EFESO

1. EFESO : “TALEITAKI” (“DESIRABLE”) LOCAL APPLICATION: PROPHETIC APPLICAION: (MATAI NI 100 YABAKI) GAUNA VAKA APOSITOLO PERSONAL APPLICATION:

MATAI NI DRAU NI YABAKI NI LOTU EFESO: MATAI NI DRAU NI YABAKI NI LOTU VAKATAKILA 2:3 - 7 (gauna vaka apositolo) “SA TUKUNA NA KA OQO KO KOYA SA TAURA NA KALOKALO E VITU ENA LIGANA I MATAU… “AU SA KILA NA NOMUI VALAVALA … “NI KO SA SEGA TALEGA NI VOSOTI IRA ERA SA CA; “O SA VAKATOVOLEI IRA TALEGA ERA SA KAYA ERA SAI APOSITOLO, ERA SA SEGAI, O SA KILA NI RA SA DAULASU GA…

MATAI NI DRAU NI YABAKI NI LOTU EFESO: MATAI NI DRAU NI YABAKI NI LOTU VAKATAKILA 2:3-7 (gauna vaka apositolo) “IA KA SO GA NA KA KO SA CA KINA, ENA VUKU NI KO SA BIUTA NA LOLOMA KA TU VEI IKO E LIU… “MO NANUMA GA NA KA KO SA LUTU MAI KINA, VEIVUTUNI, KA CAKAVA NA CAKACAKA TAUMADA… “IA KEVAKA SA SEGAI, AU NA LAKO VAKASAURI MAI VEI IKO KA KAUTA TANI NA NOMUI TUTU NI CINA MAI NA KENA TIKINA…

MATAI NI DRAU NI YABAKI NI LOTU EFESO: MATAI NI DRAU NI YABAKI NI LOTU VAKATAKILA 2:3-7 (gauna vaka apositolo) “IA KA SO GA NA KA SA TU VEI IKO, NI KO SA CATA NA NODRAI VALAVALA NA TOKANI I NIKOLA, OQORI KAU SA CATA TALEGA KOI AU… TOKANI I NIKOLA: -VAKAISOQOSOQO TU NA WATIDRA -VAKAYALOQAQATAKA NA DAUYALEWA KEI NA DAUTAGANE -DAUKANIA NA KAKANA CABORI KI NA MATAKAU -MATE NEI JISU SA VAKOTA KI NA KAUVEILATAI NAI VUNAU E TINI

VUA SA GUMATUA: “O KOYA SA VAKADALIGANA ME MANI ROGOCA SARA NA KA SA TUKUNA NA YALO TABU… VEI KOYA SA GUMATUA K’AU NA SOLIA VUA ME KANIA NA KAU NI BULA, KO KOYA SA TU ENA LOMA NI PARATAISI NI KALOU.”

TIROA ANITIOKI KOLOSA * * * * * * MILITO SIMURINA EFESO

2. SIMURINA : “MURA” LOCAL APPLICATION

TIROA ANITIOKI KOLOSA * * * * * * MILITO SIMURINA EFESO

2. SIMURINA : “MURA” LOCAL APPLICATION PROPHETIC APPLICAION (100 – 323 A.D) GAUNA NI VEIVAKARARAWATAKI PERSONAL APPLICATION

SIMURINA: 100 - 323 A.D ( veivakararawataki ) VAKATAKILA 2:8-11 “SA TUKUNA NA VEIKA OQO KO KOYA SA LIU SARA KA MURI SARA, O KOYA KA MATE SA QAI BULA TALE… “AU SA KILA NA NOMU CAKACAKA, KEI NA NOMU DAUVAKARARAWATAKI, KEI NA NOMU DRAVUDRAVUA, ( IA KO SA VUTUNIYAU GA.) JEMESA 1:2,3 “OI KEMUDOU NA WEKAQU, DOU NANUMA ME KA NI REKI SARA, NI DOU SA LUTU KI NA KA E VUQA SA DAUVEIVAKATOVOLEI; NI DOU SA KILA SA VAKATUBURA NA DAUVOSOTA NA VAKATOVOLEI NI NOMUDOU VAKABAUTA.”

SIMURINA: 100 - 323 A.D ( veivakararawataki ) VAKATAKILA 2:8-11 “KEI NA NODRA VOSA VAKACACA ERA KAYA ERA SA JIU, ERA SA SEGAI, ERA SA VAVAKOSO I SETANI GA.” ROMA 2:28, 29 “Ni sa sega ni Jiu ko koya sa vakakina vakarairai walega… Ia sa Jiu ko koya sa vakakina e loma…” “DOU GUMATUA MO DOU YACOVA NA MATE, AU NA QAI SOLIA VEI KEMUDOU NAI SALA NI BULA.”

JEMESA 1:12 “SA KALOUGATA NA TAMATA NI SA VAKATOVOLEI; IO, NI SA VAKATOVOLEI OTI, ENA RAWATA NAI SALA NI BULA OKOYA SA YALATAKA NA TURAGA VEI IRA SA LOMANI KOYA.” 1 TIMOCI 4:6-8 “NIU SA VAKARAU TU ME’U LIVIRAKI, KA SA VOLEKA NA SIGA NI NOQU TOKI YANI. AU SA VALA OTI ENAI VALU VINAKA, AU SA CICIVA OTI NA CERE, AU SA TAURA MATUA NA VAKABAUTA. E MURI SA MAROROI ME NOQU NAI SALA CAKATURAGA…” 1 PITA 5:4 “IA NI NA RAIRAI MAI NAI VAKATAWA LEVU, DOU NA QAI RAWATA KINA NAI SALA VAKAIUKUUKU ENA SEGA NI MALAI RAWA.”

VUA SA GUMATUA: “O KOYA SA VAKADALIGANA ME MANI ROGOCA SARA NA KA SA TUKUNA NA YALO TABU… O KOYA SA GUMATUA ENA SOLI VUA NAI SALA NI BULA, “ENA SEGA NI CA ENAI KARUA NI MATE.”

TIROA ANITIOKI PERIKAMO KOLOSA * * * * * * * MILITO SIMURINA EFESO

3. PERIKAMO : “CECERE” (“ELEVATION”) LOCAL APPLICATION

TIROA ANITIOKI PERIKAMO KOLOSA * * * * * * * MILITO SIMURINA EFESO

3. PERIKAMO : “CECERE” (“ELEVATION”) LOCAL APPLICATION PROPHETIC APPLICAION (323 – 538 A.D) GAUNA NI KENA BOSOKIVATA NA DINA KEI NA LASU PERSONAL APPLICATION

PERIKAMO: 323 - 538 A.D ( Bosoki vata ni dina kei na lasu ) VAKATAKILA 2:13-17 ( Bosoki vata ni dina kei na lasu ) “SA TUKUNA NA KA OQO O KOYA SA TAURA NAI SELEIWAU BATIRUA… “AU SA KILA NA NOMU CAKACAKA, KEI NA YASANA KO SA TIKO KINA , SA TIKO TALEGA KINA NAI TIKOTIKO I SETANI… “IA KO SA TAURA MATUA NA YACAQU, IA KO SA SEGA NI CAKITAKA NA NOQU LOTU, ENA SIGA SA VAKATUSAI AU DINA KINA KO ANITIPASA, O KOYA SA VAKAMATEI ENA KEMUDOU MALIWA…

(TIKO VOLI MAI NALEKUTU 22-25) PERIKAMO: 323 - 538 A.D VAKATAKILA 2:13-17 ( dina kei na lasu ) “ANITIPASA”: “ANTI”( veisaqasaqa ) “ PAPAS” ( Papacy ) “ ANTI-PAPACY ” “IA KA SO GA NA KA KO SA CA KINA, ENA VUKU NI SA TIKO VEI IKO KO IRA SA VAKABAUTA NAI VAKAVUVULI I PELAMI, O KOYA SA VAKAVULICI PELAKI ME BIUTA NA VEIVAKACALAI E MATADRA NA LUVEI ISIRELI…” (TIKO VOLI MAI NALEKUTU 22-25)

N TAIKIRISI UFERETISI

DUAVATA NI MATANITU KEI NA LOTU PERIKAMO: 323 - 538 A.D VAKATAKILA 2:13-17 ( dina kei na lasu ) “IA KA SO GA NA KA KO SA CA KINA, ENA VUKU NI SA TIKO VEI IKO KO IRA SA VAKABAUTA NAI VAKAVUVULI I PELAMI, O KOYA SA VAKAVULICI PELAKI ME BIUTA NA VEIVAKACALAI E MATADRA NA LUVEI ISIRELI…” DUAVATA NI MATANITU KEI NA LOTU

VUA SA GUMATUA: “O KOYA SA VAKADALIGANA ME MANI ROGOCA SARA NA KA SA TUKUNA NA YALO TABU… AU NA SOLIA VUA SA GUMATUA…NA VATU VULAVULA…SA VOLAI KINA NA YACANA VOU…” VAKATEKIVU 32:24-28 “…A SA KAYA ENA SEGA TIKO NI YACAMU KO JEKOPE, KO ISIRELI GA; NI KO SA KAUKAUWA VUA NA KALOU KEI NA TAMATA, KA KO SA GUMATUA.”

TIROA CAETAIRA ANITIOKI PERIKAMO KOLOSA * * * * * * * * MILITO SIMURINA EFESO

4. CAETAIRA : “CAKITAKI NI VAKABAUTA” LOCAL APPLICATION

TIROA CAETAIRA ANITIOKI PERIKAMO KOLOSA * * * * * * * * MILITO SIMURINA EFESO

4. CAETAIRA : “CAKITAKI NI VAKABAUTA” LOCAL APPLICATION PROPHETIC APPLICAION (538 – 1560) GAUNA NI VUKITANI PERSONAL APPLICATION

CAETAIRA: 538 - 1560 ( gauna ni vuki tani ) VAKATAKILA 2:18-29 ( gauna ni vuki tani ) “SA TUKUNA NA VEIKA OQO NA LUVE NI KALOU, O KOYA SA VAKA NA YAMEYAME NI BUKA NA MATANA...AU SA KILA NA NOMU CAKACAKA… “IA SA VICA GA NA KA KO SA CALA KINA…” (na gauna ni veivakararawataki, kei na kena sa bosokivata na dina kei na lasu, e sega ni dodonu mei ulubale ni nodra sega ni cakava rawa na ka e loma ni Kalou vei ira.)

VUA SA GUMATUA: O KOYA SA VAKADALIGANA ME MANI RODOCA SARA NA KA SA TUKUNA NA YALO TABU… IA KO KOYA SA GUMATUA SARA ME YACO MADA NAI VAKATAOTIOTI, AU NA SOLIA VUA ME LEWA NA VEIMATANITU… IA KA’U NA SOLIA TALEGA VUA NA KALOKALO IVOLA SIGA.” VAKATAKILA 22:16 “…OI AU NA KENA VU KEI NA KAWA I TEVITA, KEI NA KALOKALO IVOLA SIGA E SERAU TU.”

KO NA DUA LI VEI IRA NA TAMATA GUGUMATUA ?

IA KO KOYA SA GUMATUA SARA ENA TAUKENA NA KA KECE GA OQO.

NODRA KORO NA GUGUMATUA

KO NA DUA LI VEI IRA NA TAMATA GUGUMATUA ?

SOTA TALE ENA GALO NIKABU MOCE MADA SOTA TALE ENA GALO NIKABU