predavanja v.as.mr. Samir Lemeš slemes@mf.unze.ba Računarska grafika predavanja v.as.mr. Samir Lemeš slemes@mf.unze.ba

1. Uvod Sadržaj predmeta / plan rada Način realizacije ispita Teme za seminarske radove Hardver za prikaz slike: Grafički adapteri

Sadržaj predmeta / plan rada Hardver za prikaz slike Skeneri, kamere, fotoaparati Teorija svjetlosti Anatomija oka i poremećaji vida Modeli za prikaz boja (RGB, CMYK) Osobine boja, matematičke operacije Geometrijske transformacije Transformacije pogleda

Sadržaj predmeta / plan rada 3D prikazi slike API Algoritmi isijecanja Parametarske krive i površine Renderisanje Formati grafičkih datoteka i kompresija Filteri i efekti Fraktali

Način realizacije ispita ECTS bodovi Predavanja – prisustvo 1,5 Vježbe – prisustvo Seminarski rad 0,5 Konsultacije Pismeni ispit 1 Usmeni ispit 2 Ukupno 7

Način realizacije ispita Tokom semestra – 3 periodična testa Hardver i modeli boja Geometrijske transformacije i algoritmi Parametarske krive i površine Prolazna ocjena – min. 50% bodova Sva tri testa = konačna ocjena Oni koji ne ostvare 50% bodova moraju polagati ispit (onaj dio za koji nisu ostvarili bodove)

Teme za seminarske radove Histogrami slike Difrakcija i polarizacija Hromatska aberacija Senzori digitalnih kamera 3D skeneri Fringe projection Lokalni kontrast Interpolacija digitalne slike Digitalne panorame Korekcija slike (retuš) Dubina polja Dinamički raspon Izoštravanje slike sa "Unsharp mask" Photoshop Levels Photoshop Curves Photoshop Filters Photoshop Clipping path Photoshop Layers

Hardver za prikaz slike Grafički adapter, grafička kartica, VGA Displej (monitor, projektor, TV)

Grafički adapteri - izlazi Izlazi: 1, 2 ili više Digitalni i analogni izlazi Analogni displeji zahtijevaju DAC (Digital to analog converter)

Grafički adapteri - izlazi VGA izlaz (analogni) VGA = video graphics adapter Konektor: D-Sub 15 DVI izlaz (digitalni) postoji adapter DVI > VGA/D-Sub

Grafički adapteri - izlazi Kompozitni video RCA (Radio Corporation of America) za TV ili VCR koaksijalni kabl S-Video (S-VHS) 4 žice (2 svjetlost i 2 boja)

Grafički adapteri - izlazi Komponentni video Koaksijalni kablovi: "Y", "Pb", "Pr" Za HDTV (high definition television) HDMI (High Definition Multimedia Interface) Nosi i audio signal

Grafički adapteri - ulazi Interfejsi (ulazi) Propusnost (bandwidth) je količina informacija koja može proći kroz interfejs u jedinici vremena. ISA PCI AGP PCI Express

Grafički adapteri - ulazi ISA (Industry Standard Architecture) 8-bit ili 16-bit EISA, VL-BUS : 32-bit PCI (Peripheral Components Interconnect) 32-bit, 33 MHz, 133 MB/s

Grafički adapteri - ulazi AGP (Accelerated Graphics Port) direktni read/write pristup sistemskoj memoriji, de-multiplexing u transferu podataka, veće brzine clock-a. AGP: 266 MB/s (32 bit, 66 MHz) AGP 2x: 0,5 GB/s AGP 4x: 1 GB/s AGP 8x: 2,1 GB/s

Grafički adapteri - ulazi PCI Express Serijski interfejs PCI Express x1: 250 MB/s PCI Express x16: 4 GB/s AGP: max 41.8 W PCI Express: max 150 W

Grafički adapteri - hlađenje Hlađenje: pasivno i aktivno Pasivni hladnjak:

Grafički adapteri - hlađenje Hlađenje cijevima Radeon X1600 odvodi tolpotu kroz 2 cijevi do hladnjaka na pozadini kartice.

Grafički adapteri - hlađenje Hlađenje ventilatorom za procesor za memoriju

Grafički adapteri - hlađenje Single-slot Dual slot

Grafički adapteri – procesor CPU – Central Processing Unit GPU – Graphics Processing Unit Performanse najviše zavise of GPU Memorija je bitna kod 3D zahtjevnih aplikacija

Grafički adapteri – memorija Današnji adapteri imaju 128, 256, 512 MB Koriste se i DDR2 i GDDR3 Pored kapaciteta memorije, važna je i propusnost sabirnice: 64 do 512 bita

Grafički adapteri – definicije Refresh rate - brzina osvježavanja slike (Hz) Pixel (picture element) tačka grafičke informacije na displeju 1024x768 znači 1024 pixela po širini i 768 pixela po visini

Grafički adapteri – definicije Vertex – tačka u 3D prostoru sa X, Y, Z koordinatama Texture – 2D slika nalijepljena na 3D objekat radi simulacije površina

Grafički adapteri – DirectX Microsoft API (Application Programming Interface) OpenGL Posrednik između softvera (najčešće multimedijalne 3D igre) i hardvera Proizvođači hardvera prilagođavaju drajvere API-ju, a ne softveru DirectX 10: samo Vista

Grafički adapteri ATI vs. NVIDIA