برنامه ريزي و كنترل پروژه بنام خدا برنامه ريزي و كنترل پروژه جزوه شماره 1- برنامه ريزي پروژه علیرضا مصلحی راد برنامه‌ريزي و كنترل پروژه: اميرعباس نجفي

فرآيند برنامه‌ريزي در يك نگاه تعريف محدوده پروژه شناسايي فعاليتهاي پروژه برآورد مدت زمان، منابع لازم و هزينه فعاليتها ترسيم شبكه پروژه (برداري- گرهي) زمانبندي پروژه و برنامه ريزي منابع نهايي كردن زمانبندي

Scope of Project محدوده پروژه 1- دلايل اجراي پروژه پاسخ به تقاضاي بازار درخواست مشتري رفع نيازهاي كاري ارتقاء و توسعه فن‌آوري ...

محدوده پروژه Scope of Project 1- دلايل اجراي پروژه 2- شرح محصول يا مقصد (Goal) مشخصه‌هاي (كمي و كيفي) محصولات يا خدماتي كه پروژه در ايجاد آنها متعهد گرديده است . در ابتداي پروژه به اختصار تهيه شده، اما بمرور و متناسب با پيشرفت پروژه به تفصيل بيشتر تكميل و مدون مي‌شود.

محدوده پروژه Scope of Project 1- دلايل اجراي پروژه 2- شرح محصول يا مقصد (Goal) 3- اقلام تحويلي پروژه(Deliverables) عنوان و مشخصات اصلي اقلام قابل نحويل پروژه، كه حصول كامل به آنها، نشانه اختتام پروژه مي‌باشد، مي‌بايستي طي ليست كوتاه و مختصري تهيه گردد. مثلا يك پروژه نرم‌افزاري داراي اقلام تحويلي بشرح زير است: كدهاي برنامه‌نويسي، راهنماي كاربران و آموزش نرم‌افزار

Scope of Project محدوده پروژه معيارهاي قابل سنجشي است كه مي‌بايستي موفقيت در اجراي پروژه را در حصول به آنها دانست. 1- دلايل اجراي پروژه 2- شرح محصول يا مقصد (Goal) برخي از اين معيارها از ابعاد هزينه، زماني و كيفيتي مي‌باشند. لازم است كه ارزش مقداري معيارها تعيين شده باشد. 3- اقلام تحويلي پروژه(Deliverables) عده‌اي به غلط محصولات پروژه را همان اهداف پروژه مي‌دانند، در حاليكه اهداف پروژه شامل فاكتورهاي مهم تعيين ميزان موفقيت در اجراي پروژه مي‌باشد. 4- اهداف(Objectives) پروژه بسياري از پروژه‌ها به بهره‌برداري مي‌رسند، اما بسياري از اهداف خود از ابعاد اقتصادي و يا اجتماعي و يا بسياري از ابعاد ديگر نايل نمي‌شوند.

محدوده پروژه Scope of Project 1- دلايل اجراي پروژه 2- شرح محصول يا مقصد (Goal) 3- اقلام تحويلي پروژه(Deliverables) فرضيات، ريسك‌ها و موانع 4- اهداف(Objectives) پروژه آناليزهاي اقتصادي پروژه 5- موارد تكميلي محدوديتهاي كاري و محيطي و...

محدوده پروژه Scope of Project بيانيه محدوده پروژه 1- دلايل اجراي پروژه 2- شرح محصول يا مقصد (Goal) 3- اقلام تحويلي پروژه(Deliverables) 4- اهداف(Objectives) پروژه 5- موارد تكميلي (مفروضات و...)

شناسايي فعاليتهاي پروژه Identify Project Activites برخي از دلايل نياز به تجزيه و تفكيك پروژه به اجزاي آن بشرح زير است: 1- اين‌امر راهكار اصولي برنامه‌ريزي، اجرا و كنترل يك پروژه در جهت نيل به اهداف آن است. 2- دقت بالاتري در برآوردهاي زمان، هزينه و منابع را بوجود مي‌آورند. 3- باعث تسهيل در واگذاري اختيارات و اعطاي مسنوليتها مي‌شود. 4- مبناي مناسبي براي كنترل و ارزيابي عملكرد مي‌گردد. 5- شناسايي فعاليتهايي كه اقلام تحويلي پروژه را تضمين مي‌كنند.

شناسايي فعاليتهاي پروژه Identify Project Activites ابزار مورد استفاده در برنامه‌ريزي پروژه، جهت شناسايي فعاليتها “ساختار شكست كار” نام دارد. ساختار شكست كارWork Breakdown Structure (WBS) WBS يك توصيف سلسله مراتبي از كارهايي است كه مي‌بايست انجام شوند تا اقلام قابل تحويل پروژه حاصل شده و پروژه به اتمام برسد. Project Level #1 Activity Activity … Activity Level #2 Activity Activity … Activity . . . Activity Level #m Activity Activity … Activity

مراحل توسعه ساختار شكست كار شناسايي فعاليتهاي پروژه Identify Project Activites مراحل توسعه ساختار شكست كار تعيين عناصر عمده پروژه بلي خير آيا تجزيه و شكست كار كافي است؟ تجزيه عناصر پايين‌ترين سطح به يك سطح ديگر بلي آيا WBS‌در آزمونها موفق است؟ پايان خير بازنگري در WBS

شناسايي فعاليتهاي پروژه Identify Project Activites تعيين عناصر عمده پروژه تجزيه پروژه به چند عنصر يا گروه (تعيين سطح اول WBS) Phase Orientation Approach مي‌تواند براساس مراحل چرخه حيات پروژه باشد. Organization Orientation Approach مي‌تواند برمبناي چارت سازماني پروژه باشد. Geographical Approach مي‌تواند برمبناي جغرافيا و مكان اجراي پروژه باشد. Product Orientation Approach مي‌تواند برمبناي محصول و اجزاي آن باشد. Project Orientation Approach مي‌تواند برمبناي زير پروژه‌ها باشد.

مراحل توسعه ساختار شكست كار شناسايي فعاليتهاي پروژه Identify Project Activites مراحل توسعه ساختار شكست كار تعيين عناصر عمده پروژه بلي خير آيا تجزيه و شكست كار كافي است؟ تجزيه عناصر پايين‌ترين سطح به يك سطح ديگر بلي آيا WBS‌در آزمونها موفق است؟ پايان خير بازنگري در WBS

آيا تجزيه و شكست كار كافي است؟ شناسايي فعاليتهاي پروژه Identify Project Activites آيا تجزيه و شكست كار كافي است؟ كل نگري باعث مي‌شود كه به فوايد تجزيه كار بدرستي دست نيافت. تجزيه عناصر به جزييات نيز در ابتداي پروژه شايد مقدور نباشد. آيا سطح شكست كار، برنامه‌ريزي دقيقي را ايجاد مي‌كند؟ آيا امكان كنترل مناسب بر روي اجراي پروژه وجود خواهد داشت؟ جزييات بيش از حد، باعث بالا رفتن هزينه‌هاي برنامه‌ريزي و كنترل پروژه مي‌شود. بطوركلي سطح شكست كار به عواملي چون اندازه پروژه و هدف برآورد و كنترل بستگي دارد. به فعاليتهاي پايين‌ترين سطح، اصطلاحا “ بسته‌ كاري Work Package‌” اطلاق مي‌شود.

مراحل توسعه ساختار شكست كار شناسايي فعاليتهاي پروژه Identify Project Activites مراحل توسعه ساختار شكست كار تعيين عناصر عمده پروژه بلي خير آيا تجزيه و شكست كار كافي است؟ تجزيه عناصر پايين‌ترين سطح به يك سطح ديگر بلي آيا WBS‌در آزمونها موفق است؟ پايان خير بازنگري در WBS

تجزيه عناصر پايين‌ترين سطح به يك سطح ديگر شناسايي فعاليتهاي پروژه Identify Project Activites تجزيه عناصر پايين‌ترين سطح به يك سطح ديگر تجزيه فعاليتهاي آخرين سطح( سطح n) به فعاليتهاي ريزتر (تعيين سطح n+1) Function Orientation Approach مي‌تواند براساس موضوعات و كارها باشد. Organization Orientation Approach مي‌تواند برمبناي چارت سازماني پروژه باشد. Geographical Approach مي‌تواند برمبناي جغرافيا و مكان اجراي پروژه باشد. Product Orientation Approach مي‌تواند برمبناي محصول و اجزاي آن باشد. Project Orientation Approach مي‌تواند برمبناي زير پروژه‌ها باشد.

مراحل توسعه ساختار شكست كار شناسايي فعاليتهاي پروژه Identify Project Activites مراحل توسعه ساختار شكست كار تعيين عناصر عمده پروژه بلي خير آيا تجزيه و شكست كار كافي است؟ تجزيه عناصر پايين‌ترين سطح به يك سطح ديگر بلي آيا WBS‌در آزمونها موفق است؟ پايان خير بازنگري در WBS

آيا WBS‌در آزمونها موفق است؟ شناسايي فعاليتهاي پروژه Identify Project Activites آيا WBS‌در آزمونها موفق است؟ آيا فعاليتهاي ريزتر، فعاليت سطح بالاتر را پوشش كامل مي دهند؟ (جمع‌پذيري) آيا هريك از بسته‌هاي كاري مي‌توانند زمانبندي و بودجه‌بندي شوند؟ آيا بسته‌هاي كاري قابل واگذاري به واحد سازماني مشخص هستند؟ آيا خروجي بسته‌هاي كاري، اقلام تحويلي پروژه را پوشش مي‌دهند؟ آيا قادر به تعريف توالي و منطق بين فعاليتها هستيم؟

آيا WBS‌در آزمونها موفق است؟ شناسايي فعاليتهاي پروژه Identify Project Activites آيا WBS‌در آزمونها موفق است؟ آيا وضعيت / تكميل بسته‌هاي كاري قابل اندازه‌گيري است؟ آيا شروع و پايان بسته‌هاي كاري بطور واضح قابل تعريف باشد؟ بسته‌هاي كاري بايد داراي خروجي باشند؟ ( دستورالعمل، نقشه، نرم‌افزار، محصول و...) نبايد هيچ آيتمي در WBS‌تكرار شود! مدت زمان اجراي فعاليتها در يك محدوده قابل قبول باشد؟

شناسايي فعاليتهاي پروژه Identify Project Activites كد گذاري WBS

جمع بندي شناسايي فعاليتها شناسايي فعاليتهاي پروژه Identify Project Activites جمع بندي شناسايي فعاليتها ليست فعاليتهاي پروژه الگوسازي WBS در سازمانهايي كه پروژه هاي يكسان دارند. ديكشنري WBS

بسته كاري Work Breakdown Structure بسته هاي كاري

يك نمونه WBS Work Breakdown Structure

يك نمونه WBS Work Breakdown Structure

يك نمونه WBS Work Breakdown Structure

يك نمونه WBS Work Breakdown Structure

يك نمونه WBS Work Breakdown Structure

يك نمونه WBS Work Breakdown Structure

يك نمونه WBS Work Breakdown Structure

ايجاد شبكه پروژه برنامه‌ريزي و كنترل پروژه: اميرعباس نجفي

تعيين توالي فعاليتها (بسته‌هاي كاري) ايجاد شبكه‌‌ پروژه ‍Conduct the Project Network مراحل ايجاد شبكه پروژه تعيين توالي فعاليتها (بسته‌هاي كاري) ترسيم شبكه پروژه توضيح: در مباحث برنامه‌ريزي و كنترل پروژه، منظور از شبكه پروژه عبارتست از نموداري شبكه‌اي شكل كه در آن ضمن بيان فعاليتهاي پروژه، تقدم وتاخر آنها نسبت به يكديگر نشان داده شده است.

تعيين توالي فعاليتها (بسته‌هاي كاري) ايجاد شبكه‌‌ پروژه ‍Conduct the Project Network تعيين توالي فعاليتها (بسته‌هاي كاري) تعيين توالي فعاليتها، فرآيند شناسايي و تدوين ارتباط و وابستگي فعاليتها از لحاظ تقدم و تاخر با يكديگر مي‌باشد. 1- وابستگي‌هاي الزامي (وابستگي سخت يا منطقي) برخي از فعاليتها با يكديگر داراي روابط ذاتي و فيزيكي هستند لذا انجام آنها منوط به رعايت اين وابستگي است. انواع وابستگي ‌ و ارتباط بين فعاليتها 2- وابستگي‌هاي ترجيحي(وابستگي نرم) برخي از وابستگي‌هاي بين فعاليتها توسط گروه اجرايي ايجاد مي‌شوند (مي‌بايست بدقت و با مستندات كافي تبين شود) 3- وابستگي‌هاي خارجي وابستگي‌هاي بين فعاليتهاي اجرايي و محيط خارج از پروژه موردنظر است.

تعيين توالي فعاليتها (بسته‌هاي كاري) ايجاد شبكه‌‌ پروژه ‍Conduct the Project Network تعيين توالي فعاليتها (بسته‌هاي كاري) تعريف : به فعاليت Yپيش‌نياز (Predecessor ) فعاليت X گفته مي‌شود اگر انجام فعاليت X به انجام فعاليت Y وابسته باشد. فعاليت Y فعاليت X در اين صورت به فعاليت X نيز پي‌آمد (Successor)فعاليت Y اطلاق مي‌شود.

ايجاد شبكه‌‌ پروژه چند مثال ‍Conduct the Project Network قالب‌بندي ديوار x بتن‌ريزي ديوارx بتن ريزي ديوارx بازكردن قالب ديوارx

مستندسازي توالي فعاليتها ايجاد شبكه‌‌ پروژه ‍Conduct the Project Network مستندسازي توالي فعاليتها جدول تعيين پيشنيازفعاليتها پيشنيازها عنوان فعاليت كد فعاليت خارجي ترجيحي الزامي

شبكه برداري Activity On Arrow (AOA) شبكه گرهي Activity On Node (AON) ايجاد شبكه‌‌ پروژه ‍Conduct the Project Network ترسيم شبكه پروژه انواع شبكه پروژه شبكه برداري Activity On Arrow (AOA) شبكه گرهي Activity On Node (AON)

شبكه برداري ايجاد شبكه‌‌ پروژه ‍Conduct the Project Network B 2 A F 1 پيشنياز كد فعاليت - A B C D E B;C F B 2 3 A F 1 6 C E D 4 5

شبكه گرهي ايجاد شبكه‌‌ پروژه ‍Conduct the Project Network شرح نمادها: پيشنياز كد فعاليت - A B C D E B;C F A B F START FINISH C D E شرح نمادها: فعاليت E بردار بيانگر روابط بين فعاليتها

شبكه گرهي Activity On Node (AON) ما ابتدا شبكه‌هاي گره‌اي را مورد توجه قرار مي دهيم.

مثال: پروژه ي ساختماني پيش نياز ها نام فعاليت رديف -- طراحی سازه 1 ساخت سازه 2 طراحی ساختمان 3 2و3 اجرای فاز 1 ساختمان 4 اجرای فاز 2 ساختمان 5 طراحی تاسيسات مکانيکی 6 خريد تجهيزات مکانيکی 7 5و7 نصب و اجرای تجهيزات مکانيکی 8 طراحی تاسيسات برقی 9 خريد تجهيزات برقی 10 5و10 نصب و اجرای تجهيزات برقی 11 6و9 طراحی معماری داخلی 12 خريد اقلام مورد نياز معماری داخلی 13 13و11و8 نصب و اجرای معماری داخلی 14

چند نكته در ترسيم شبكه گره اي 1) فعاليتها توسط گره‌ها و روابط پيشنيازي توسط بردارها نمايش پيدا مي‌كنند. 2) شبكه گره‌اي حتما" با گره شروع آغاز مي شود و سپس تمام فعاليت هاي بدون پيش نياز به گره شروع متصل مي شود. 3) شبكه گره اي حتما" با گره پايان به اتمام مي رسد لذا فعاليت هايي كه پس نياز ندارند به گره پايان متصل مي شوند. 4) در ترسيم شبكه حلقه(Loop) نداريم اگر چنين باشد در تعريف منطق فعاليت ها دچار اشتباه شده ايم. 5) براي هر فعاليت فقط و فقط يك گره در شبكه وجود دارد.

مثال: پروژه ي ساختماني START 1 2 3 4 5 6 9 7 10 12 8 11 13 14 FINISH

مثال شبكه پيش نيازي با فعاليت هاي زير را رسم كنيد A -- B C D A,B E B,C F G D,E A FINISH START B C D E F G

برآورد مدت زمان فعاليتها برنامه‌ريزي و كنترل پروژه: اميرعباس نجفي

برآورد مدت زمان فعاليتها Activity Duration Estimating برآورد مدت‌زمان فعاليت، فرآيند تخمين تعداد دوره‌ زماني لازم براي تكميل آن و جهت استفاده در زمانبندي پروژه مي‌باشد. نكات مهم 1- مدت زمان فعاليت به روش اجرا و منابع در اختيار آن وابسته است. 2- واحد زماني فعاليتها بصورت يكسان و استاندارد باشد. بطورمثال: روز 3- در تخمين مدت زمان فعاليتها، روزهاي كاري(Working Days) موردنظر هستند و نه ايام تقويمي. لازم است كه تقويم‌كاري( روزهاي كاري و تعطيل) هر فعاليت مشخص شود. 4- مدت زمان فعاليتها بطور مستقل از يكديگر برآورد شوند. 5- در برآورد مدت زمان فعاليتها شرايط معمول درنظر گرفته مي‌شوند و اتفاقات غير مترقبه مانند سيل و زلزله درصورتيكه غيرقابل پيش‌بيني هستند لحاظ نمي گردند.

برآورد مدت زمان فعاليتها Activity Duration Estimating 1- از طريق حجم كاري فعاليت 2- نظرات كارشناسي 3- آراي گروهي و روش دلفي روشهاي تخمين مدت زمان فعاليت 4- استفاده از سوابق اطلاعاتي 5- از طريق تخمين سه‌زمانه 6- شكستن فعاليت به اجزاي كوچكتر

برآورد مدت زمان فعاليتها Activity Duration Estimating روشهاي تخمين مدت زمان فعاليت 1- از طريق حجم كاري فعاليت در اين روش ابتدا حجم كاري فعاليت اندازه‌گيري شده و براساس منابع در دسترس و توانايي كاري منابع، مدت زمان فعاليت برآورد مي‌شود. مثال: Duration=5days فعاليت: تايپ گزارش توانايي منبع: روزي 20 برگه منابع: يك تايپيست حجم كاري: 100 برگه Duration=3days فعاليت: خاكبرداري زمين توانايي منبع: روزي 5 m3 منابع: 2 بلدوزر حجم كاري: 30مترمكعب

برآورد مدت زمان فعاليتها Activity Duration Estimating روشهاي تخمين مدت زمان فعاليت 2- نظرات كارشناسي در اين روش به يك فرد متخصص و باتجربه در زمينه آن فعاليت رجوع مي‌شود. مثال: Duration=120days فعاليت: طراحي ايستگاه مترو Duration=18days فعاليت: ترخيص كالا از گمرك

برآورد مدت زمان فعاليتها Activity Duration Estimating روشهاي تخمين مدت زمان فعاليت 3- آراي گروهي و روش دلفي تخمين اول تخمين دوم تخمين سوم

برآورد مدت زمان فعاليتها Activity Duration Estimating روشهاي تخمين مدت زمان فعاليت 4- استفاده از سوابق اطلاعاتي در صورتي كه تاريخچه پروژه‌هاي قبلي مستند و تاريخ شروع و پايان فعاليتهاي همانند ثبت شده باشد، مي‌توان از سوابق آنها در تخمين مدت فعاليت استفاده نمود. سوابق تاريخي گشايش اعتبار مدت(روز) تاريخ اتمام تاريخ شروع رديف 40 10/10/81 01/09/81 1 52 01/04/82 10/02/82 2 48 23/05/82 05/04/82 3 برآورد مدت زمان فعاليت =46 روز

برآورد مدت زمان فعاليتها Activity Duration Estimating روشهاي تخمين مدت زمان فعاليت 4- از طريق تخمين سه‌زمانه براي هر فعاليت، سه برآورد مدت زمان( خوش‌بينانه، محتمل و بدبينانه)ارائه شده و براساس آنها مدت زمان فعاليت پيش‌بيني مي‌شود. O: Optimistic خوش‌بينانه Duration=(O+4M+P)/6 P: Pessimistic بد‌بينانه M: Most likely محتمل

برآورد مدت زمان فعاليتها Activity Duration Estimating روشهاي تخمين مدت زمان فعاليت 6- شكستن فعاليت به اجزاي كوچكتر مي‌توان فعاليت را به‌اجزاي كوچكتر تقسيم نمود و سپس با يكي از روشهاي ذكر شده مدت هريك را تخمين و با سرجمع كردن آنها مدت زمان فعاليت اصلي را برآورد نمود. بيشترين كاربرد اين روش در مواقعي است كه WBS در سطوح بالا متوقف شده و بصورت كلان به برنامه‌ريزي نگاه مي‌شود.

زمانبندي پروژه برنامه‌ريزي و كنترل پروژه: اميرعباس نجفي

زمانبندي پروژه Project Scheduling تهيه زمانبندي پروژه، فرآيند تعيين زمانهاي شروع و پايان فعاليتهاي پروژه است. اهداف زماني پروژه ساختار شكست كار WBS روابط پيشنيازي وروديهاي لازم جهت زمانبندي پروژه شبكه پروژه برآورد مدت زمان فعاليتها تقويم كاري پروژه

زمانبندي پروژه Project Scheduling زمانبندي در شبكه گرهي Earliest Start Estimated Duration Earliest Finish Link to preceding activity Link to succeeding activity Activity ‍Code Or description Latest Start Total Float Latest Finish نمادگذاري يك فعاليت در زمانبندي شبكه گرهي

3 4 2 Finish Start 5 6 7 زمانبندي پروژه Project Scheduling زمانبندي در شبكه گرهي Duration (D) 3 4 0 1 1 1 2 3 5 4 9 2 2 2 3 3 2 5 5 0 9 0 0 0 9 0 9 Finish Start 0 0 0 9 0 9 0 5 5 5 1 6 6 2 8 5 6 7 0 0 5 6 1 7 7 1 9

ES= 0براي فعاليت شروعي داريم : زمانبندي پروژه Project Scheduling زمانبندي در شبكه گرهي 3 4 0 1 1 1 2 3 5 4 9 Earliest Start (ES) 2 2 2 3 3 2 5 5 0 9 0 0 0 9 0 9 Finish Start 0 0 0 9 0 9 0 5 5 5 1 6 6 2 8 5 6 7 0 0 5 6 1 7 7 1 9 ES= 0براي فعاليت شروعي داريم :

3 4 2 Finish Start 5 6 7 EF= ES + D زمانبندي پروژه Project Scheduling زمانبندي در شبكه گرهي 3 4 0 1 1 1 2 3 5 4 9 Earliest Finish (EF) 2 2 2 3 3 2 5 5 0 9 0 0 0 9 0 9 Finish Start 0 0 0 9 0 9 0 5 5 5 1 6 6 2 8 5 6 7 0 0 5 6 1 7 7 1 9 EF= ES + D

ES= max{EF} for all Predecessorبراي فعاليتهاي غير شروعي داريم: زمانبندي پروژه Project Scheduling زمانبندي در شبكه گرهي 3 4 0 1 1 1 2 3 5 4 9 2 2 2 3 3 2 5 5 0 9 0 0 0 9 0 9 Finish Start 0 0 0 9 0 9 0 5 5 5 1 6 6 2 8 5 6 7 0 0 5 6 1 7 7 1 9 ES= max{EF} for all Predecessorبراي فعاليتهاي غير شروعي داريم:

زودترين زمان اتمام پروژه= EF(Finish) زمانبندي پروژه Project Scheduling زمانبندي در شبكه گرهي 3 4 0 1 1 1 2 3 5 4 9 2 2 2 3 3 2 5 5 0 9 0 0 0 9 0 9 Finish Start 0 0 0 9 0 9 0 5 5 5 1 6 6 2 8 5 6 7 0 0 5 6 1 7 7 1 9 زودترين زمان اتمام پروژه= EF(Finish)

LF= EF(Finish)براي فعاليت پاياني داريم : زمانبندي پروژه Project Scheduling زمانبندي در شبكه گرهي 3 4 0 1 1 1 2 3 5 4 9 2 2 2 3 3 2 5 5 0 9 0 0 0 9 0 9 Finish Start 0 0 0 9 0 9 0 5 5 5 1 6 6 2 8 5 6 7 Latest Finish (LF) 0 0 5 6 1 7 7 1 9 LF= EF(Finish)براي فعاليت پاياني داريم :

3 4 2 Finish Start 5 6 7 LS= LF - D زمانبندي پروژه Project Scheduling زمانبندي در شبكه گرهي 3 4 0 1 1 1 2 3 5 4 9 2 2 2 3 3 2 5 5 0 9 0 0 0 9 0 9 Finish Start 0 0 0 9 0 9 0 5 5 5 1 6 6 2 8 5 6 7 Latest Start (LS) 0 0 5 6 1 7 7 1 9 LS= LF - D

LF= min{LS} for all Succecessorبراي فعاليتهاي غير پاياني داريم: زمانبندي پروژه Project Scheduling زمانبندي در شبكه گرهي 3 4 0 1 1 1 2 3 5 4 9 2 2 2 3 3 2 5 5 0 9 0 0 0 9 0 9 Finish Start 0 0 0 9 0 9 0 5 5 5 1 6 6 2 8 5 6 7 0 0 5 6 1 7 7 1 9 LF= min{LS} for all Succecessorبراي فعاليتهاي غير پاياني داريم:

3 4 2 Finish Start 5 6 7 زمانبندي پروژه Project Scheduling زمانبندي در شبكه گرهي 3 4 0 1 1 1 2 3 5 4 9 2 2 2 3 3 2 5 5 0 9 0 0 0 9 0 9 Finish Start 0 0 0 9 0 9 0 5 5 5 1 6 6 2 8 5 6 7 0 0 5 6 1 7 7 1 9

3 4 2 Finish Start 5 6 7 زمانبندي پروژه Project Scheduling زمانبندي در شبكه گرهي Forward Pass 3 4 0 1 1 1 2 3 5 4 9 2 2 2 3 3 2 5 5 0 9 0 0 0 9 0 9 Finish Start 0 0 0 9 0 9 0 5 5 5 1 6 6 2 8 5 6 7 0 0 5 6 1 7 7 1 9 Backward Pass

زمانبندي پروژه Project Scheduling زمانبندي در شبكه گرهي Start 3 2 1 5 ديرترين زمان پايان ديرترين زمان شروع زودترين زمان پايان زودترين زمان شروع كد فعاليت Start 3 2 1 5 9 4 7 6 8 Finish

محاسبات زمانبندي پروژه محاسبات رفت (Earliest Start) = زودترين زمان شروع فعاليت i (Earliest Finish) = زودترين زمان پايان فعاليت i (Duration) =مدت زمان فعاليت i ESi EFi Di قواعد محاسبات رفت: A) ES (start) = 0 ESi = Max{EFj} j={مجموعه فعاليتهای پيش نياز فعاليت} EFi =ESi+Di ) EF(finishحداقل زماني است كه پروژه انجام مي شود.

محاسبات زمانبندي پروژه محاسبات برگشت (Latest Start) = ديرترين زمان شروع فعاليت i (Latest Finish) = ديرترين زمان پايان فعاليت i (Duration) =مدت زمان فعاليت i LSi LFi Di قواعد محاسبات برگشت: A) LF (finish) = EF(finish) LFi = Min{LSk} k={i مجموعه فعاليتهای پس نياز} LSi =LFi-Di LFFinish)) مي تواند عددي غير از) EF(Finish باشد(طبيعتا" بايد عددي بزرگتر از EF(Finish) باشد) در اين صورت ما براي اتمام پروژه مهلتي پيش از حداقل زمان پروژه تعيين كرده.

TF = LSi - ESi OR TF = LFi - EFi چند تعريف شناوري كل فعاليت: Total Float (Total slaok) شناوري كل يك فعاليت مدت زماني است كه يك فعاليت مي تواند نسبت به زودترين زمان شروع، ديرتر شروع شود بدون آنكه زمانبندي كل پروژه به تأخير بيافند. TF = LSi - ESi OR TF = LFi - EFi شناوري آزاد(Free Float)(FF) : مدت زماني است كه يك فعاليت مي تواند نسبت به زودترين زمانبندي اش ديرتر تمام شود.بدون آنكه بر زمانبندي فعاليت هاي بعدي تأثير بگذارد. FF = Min{ESj} - EFi j={iمجموعه فعاليت هاي پس نياز }

Activity 7 Activity 7 TF=LS-ES or TF=LF-EF زمانبندي پروژه Project Scheduling شناوري كل در شبكه گرهي TIME ES=6 EF=8 Activity 7 LS=7 LF=9 TF Activity 7 Total Float TF=LS-ES or TF=LF-EF

3 4 2 Start Finish 5 6 7 زمانبندي پروژه Project Scheduling شناوري كل در شبكه گرهي 3 4 0 1 1 1 2 3 5 4 9 2 2 2 3 3 2 5 5 0 9 Start 0 0 0 9 0 9 Finish 0 0 0 9 0 9 0 5 5 5 1 6 6 2 8 5 6 7 0 0 5 6 1 7 7 1 9 Total Float

شناوري آزاد در شبكه گرهي زمانبندي پروژه Project Scheduling شناوري آزاد در شبكه گرهي FF=MIN(1)-1=0 FF=MIN(5)-3=2 FF=MIN(9)-9=0 3 4 0 1 1 1 2 3 5 4 9 2 2 2 3 3 2 5 5 0 9 FF=MIN(0,0)-0=0 FF=0 Start 0 0 0 9 0 9 Finish 0 0 0 9 0 9 FF=MIN(5,5)-5=0 FF=MIN(6)-6=0 FF=MIN(9)-8=1 0 5 5 5 1 6 6 2 8 5 6 7 0 0 5 6 1 7 7 1 9

مثال : طراحي وايجاد يك كارخانه را در نظر بگيريد مقرر شده است كه كارخانه‌اي جهت توليد قطعات خودرو ايجاد شود. مطابق بررسي ها انجام شده ابتدا لازم است كه طراحي كارخانه ( كه 60 روز زمان مي‌برد) انجام شود. پس از اتمام طراحي، دو فعاليت مي‌توانند شروع شوند فعاليت ساخت كارخانه ( طي 180 روز) و فعاليت خريد ماشين‌آلات (طي 30 روز) . پس از اتمام فعاليتهاي ساخت كارخانه و همچنين خريد ماشين‌آلات، نصب و راه اندازي ماشين آلات در كارخانه طي 30 روز انجام مي‌شود. زمانبندي و همچنين شناوري كل و شناوري آزاد فعاليتها را بدست‌ آوريد.

START 60 30 90 FINISH 270 240 150 210 180 طراحي كارخانه START 60 طراحي كارخانه 270 240 نصب وراه اندازي 30 150 210 خريد ماشين 90 ساخت كارخانه 180 FINISH

زمانبندي پروژه Project Scheduling چند تعريف مسير Path: دنباله‌اي از فعاليتها كه از گره شروعي آغاز و به گره پاياني منتهي شوند. مسير بحراني Critical Path: طولاني ترين مسير شبكه ( در غالب موارد مسيري كه فعاليتهاي با شناوري كل صفر را شامل مي‌شود.) ممكن است در يك شبكه چند مسير بحراني داشته باشيم. درصورتيكه در جركت بازگشتي از زماني بيش از زودترين زمان اتمام پروژه استفاده كنيم فعاليتهايي كه داراي شناور كل برابر اختلاف دو عدد فوق هستند تشكيل دهنده مسير بحراني خواهند بود.

3 4 2 Start Finish 5 6 7 زمانبندي پروژه Project Scheduling زمانبندي در شبكه گرهي 3 4 0 1 1 1 2 3 5 4 9 2 2 2 3 3 2 5 5 0 9 Start 0 0 0 9 0 9 Finish 0 0 0 9 0 9 0 5 5 5 1 6 6 2 8 5 6 7 0 0 5 6 1 7 7 1 9

(Critical Path Method) زمانبندي پروژه Project Scheduling روش زمانبندي كه در اسلايدهاي قبل اشاره شد به روش مسير بحراني مشهور است. CPM (Critical Path Method)

نمودار گانت GANTT CHART زمانبندي پروژه Project Scheduling نمودار گانت GANTT CHART

نمودار ميله اي زمانبندي پروژه– گانت چارت GANTT CHART مثال پروژه با شبكه ي زير را درنظر بگيريد 5 5 5 2 7 A C 5 5 7 8 8 START FINISH 8 8 3 3 3 1 4 7 1 8 B D E 2 2 5 6 3 7 7 8

نمودار گانت GANTT CHART 1 2 3 4 5 6 7 8 نام فعاليت 6 آبان 7 آبان 8 آبان 9 آبان 10آبان 11 آبان 12 آبان 13 آبان START A B C D E FINISH ديرترين زمان زودترين زمان

نمودار گانت با تعيين فعاليتهاي بحراني 1 2 3 4 5 6 7 8 نام فعاليت 6 آبان 7 آبان 8 آبان 9 آبان 10آبان 11 آبان 12 آبان 13 آبان START A B C D E FINISH فعاليتهاي بحراني فعاليتهاي غيربحراني

يك نمونه نمودار گانت

تنظيم برنامه مبناي پروژه يا (Baseline): در اكثر پروژه ها در پايان مرحله برنامه ريزي يك زمانبندي پروژه تحت عنوان برنامه اوليه يا Baseline ارائه مي شود كه مبناي كنترل اجراي پروژه مي شود برنامهBaseline مي تواند زمانبندي بر اساس زودترين زمانها يا زمانبندي بر اساس ديرترين زمانها و يا حدي ما بين ايندو باشد. كه با توجه به شرايط حاكم بر پروژه مي بايست انتخاب شود.

شبكه برداري برنامه‌ريزي و كنترل پروژه: اميرعباس نجفي

شبكه هاي برداري ترسيم شبكه برداري داراي قواعد زير است: (1 هر فعاليت بر روي يك بردار و ما بين دو گره ترسيم مي شود. (2 بين هر دو گره فقط يك فعاليت وجود دارد. (3 شبكه فقط داراي يك گره پاياني و يك گره آغازين مي باشد . (4 در شبكه حلقه يا LOOP نداريم. (5 براي تعريف برخي از وابستگي هاي بين فعاليت ها مي توانيم از فعاليت موهوميDummy Actirity استفاده كنيم. فعاليت موهومي وجود خارجي ندارد، مدت زمان صفر بوده و فقط براي ترسيم شبكه كشيده مي شود. در شبكه مي بايست حاقل فعاليت موهومي را داشته باشيم. (6 گره ها مي بايست شماره گذاري شود، شماره ها نبايد تكراري بوده و شماره گره پاياني هر فعاليت بيش از شماره گره شروعي باشد.

مثال فعاليت پيش نياز A -- B C A,B D E D,C B A C D E A C D B E

محاسبات زمانبندي پروژه در شبكه‌هاي برداري مدت زمان (روز) فعاليت پيش نياز 5 A -- 6 B 10 C A,B 3 D E D,C مثال

3 1 5 6 2 4 محاسبات زمانبندي پروژه در شبكه‌هاي برداري A(5) C(10) E(5) مدت زمان (روز) فعاليت پيش نياز 5 A -- 6 B 10 C A,B 3 D E D,C مثال 6 ,6 3 ,0 A(5) C(10) 16 ,16 21 ,21 E(5) 1 5 6 B(6) D(3) 2 4 6 ,13 6 ,6

1 3 2 5 4 6 A(5) B(6) C(10) D(3) E(5) 0-0 6-6 6-13 16-16 21-21 0+5=5 فعاليت ES EF LS LF TF A 0+5=5 6-5=1 6 1 B 0+6=6 6-6=0 C 6+10=16 16-10=6 16 D 6+3=9 16-3=13 7 E 16+5=21 21-5=16 21

ديرترين زمان شروع و پايان فعاليت ها مي رسد. محاسبات زمانبندي در شبكه برداري محاسبات رفت = 0زودترين زمان وقوع گره شروعی هر k پيش نياز i Max {Ek + D k i} = زودترين زمان وقوع گره i(Ei) زودترين زمان وقوع گره پاياني بيانگر حداقل زمان اتمام پروژه مي باشد. محاسبات برگشت زودترين زمان وقوع گره پاياني = ديرترين زمان وقوع گره پاياني هر j پس نياز i Min {Lj - D ij} = ديرترين زمان وقوع گره i(Li) پس از محاسبه زودترين زمان و ديرترين زمان وقوع گره ها نوبت به محاسبه زودترين و ديرترين زمان شروع و پايان فعاليت ها مي رسد.

i j محاسبات زمانبندي در شبكه برداري i-jفعاليت محاسبات زمانبندي در شبكه برداري i j i-jفعاليت i - jزودترين زمان شروع فعاليت ES = i زودترين زمان وقوع گره i - jزودترين زمان پايان فعاليت EF = ES+D i – j ديرترين زمان پايان فعاليت LF = j ديرترين زمان وقوع i - jديرترين زمان شروع فعاليت LS = LF-D

مثال 4 4-8 20 -20 2 5 5 4 12 2 10 0-0 10 -10 32 -32 1 4 7 5 2 7 5 3 10 3 6 8 3 3-3 15 -22

مثال 0+4=4 8-4=4 8 4 0+3=3 3-3=0 3 0+5=5 10-5=5 10 5 4+2=6 10-2=8 فعاليت ES EF LS LF TF 1-2 0+4=4 8-4=4 8 4 1-3 0+3=3 3-3=0 3 1-4 0+5=5 10-5=5 10 5 2-4 4+2=6 10-2=8 3-4 3+7=10 10-7=3 2-5 4+5=9 20-5=15 20 11 3-6 3+8=11 22-8=14 22 4-5 10+10=20 20-10=10 4-6 10+5=15 22-5=17 7 4-7 10+2=12 32-2=30 32 5-7 20+12=32 32-12=20 6-7 15 15+10=25 32-10=22