ARHITEKTURA RAČUNARA ULAZNI I IZLAZNI UREĐAJI Ulazni uređaji računara: svi uređaji koji omogućuju unos podataka ili programa iz okoline u računar; zadatak je pretavranje podataka u digitalni zapis Izlazni uređaji pretvaraju podatke iz računara u oblik prihvatljiv okolini-korisniku

ULAZNI UREĐAJI Tastatura (engl. Keyboard) - najstariji i najčešći ulazni uređaj računara

ULAZNI UREĐAJI Miš (engl. Mouse) - pokazivački uređaj koji služi za pomicanje pokazivača (kursora) i davanje naredbi računaru

Trekbol (Trackball) Trekbol (Trackball) sličan je obrnuto okrenutom mišu. Umjesto pomjeranja po ravnoj površini, kuglica je postavljena u ležište i okreće se prstom. Smjer okretanja kuglice određuje pomjeranje kursora po ekranu.

ULAZNI UREĐAJI Trekbol (Trackball)

ULAZNI UREĐAJI Grafička ploča (engl. Tablet, digitizing tablet) - najpogodniji ulazni uređaj za izradu crteža

ULAZNI UREĐAJI Palica (engl. Joystick) - pokazni uređaj koji služi za pomicanje pokazivača ili nekih drugih objekata na ekranu monitora i davanje naredbi računaru pritiskom jedne od tipki palice

ULAZNI UREĐAJI Joystic

ULAZNI UREĐAJI Ekran osjetljiv na dodir (engl. Touch screen) - pogodan za javne informacione sisteme.

ULAZNI UREĐAJI Svjetlosno pero

Digitajzeri i grafički tableti ULAZNI UREĐAJI Digitajzeri i grafički tableti Digitajzeri i grafički tableti su u suštini isti uređaji, razlika je jedino u veličini. Koriste se za unošenje podataka (koordinata) sa crteža. Pored toga, mogu da se koriste i za zadavanje komandi u nekim programima pokazivanjem na komande iz menija koji se postavi na grafički tablet.

ULAZNI UREĐAJI Osjetljiva ploča (engl. Touchpad) – kod prijenosnih računara

ULAZNI UREĐAJI Osjetljivi ekran

ULAZNI UREĐAJI Skener (engl.scanner) - namjenjen direktnom unosu crteža i slika s predloška u računar Rad se temelji na pretvaranju odbijene ili propuštene svjetlosti sa slike u električne impulse

ULAZNI UREĐAJI Skeneri

ULAZNI UREĐAJI Digitalni fotoaparat - namjenjen direktnom unosu slika u računar

ULAZNI UREĐAJI Webcam – videokamera spojena na računar koja omogućuje da se dva udaljena sagovornika vide na ekranu monitora

ULAZNI UREĐAJI Čitač crtičnoga kôda (engl. bar code reader) – najčešće upotrebljavana tehnologija automatskog raspoznavanja sastoji se od izvora svjetlosti (osvjetljava crtični kôd), senzora (pretvara odbijenu zraku u električne impulse), i elektronskog sklopa (impulse pretvara u oblik prihvatljiv računaru) posebna vrsta skenera

Čitač prugastog koda

Prugasti kod (Bar code)

ULAZNI UREĐAJI Nekoliko je vrsta čitača crtičnoga kôda: u obliku olovke, pištolja i lasersko

IZLAZNI UREĐAJI Monitor - izlazni uređaj koji podatke iz računara prikazuje na svom ekranu osnovni element slike na ekranu monitora je tačka (engl. pixel, picture element) Kvaliteta slike ovisi o rezoluciji prikaza: podatak o najvećem broju piksela koje na ekranu može prikazati monitor, a izražava se kao proizvod vodoravne i uspravne razolucije kreće se od 800 x 600 do 2.560 x 2.048

IZLAZNI UREĐAJI Monitor s katodnom cijevi najrasprostranjenija je vrsta monitora Prednosti: dobar kvalitete slike, pouzdanost i umjerena cijena Nedostaci: relativno velike dimenzije i veća potrošnja energije

IZLAZNI UREĐAJI Monitori s tečnim kristalom (engl. LCD monitor, liquid crystal display) Prednosti: male dimenzije, vrlo mala potrošnja energije i nema štetnih zračenja Nedostaci: cijena

LED (Light Emitting Diode) LED (Light Emitting Diode) monitori sastoje se od velikog broja vrlo malih LED dioda poređanih u obliku mreže na ekranu, gdje je svaka dioda jedan piksel. U zavisnosti od primljenog signala, svaka dioda zasvijetli odgovarajućim intenzitetom svjetla čime se formira slika na ekranu.

Monitori sa svjetlosnim diodama LED (Light Emitting Diode) -

GPD (Gas Plasma Display) GPD (Gas Plasma Display) monitori - monitori sa gasnom plazmom sastoje se od minijaturnih sijalica napunjenih gasom, poslaganih u mrežu između dvije staklene ploče. Dva druga staklena zaslona sadrže električne provodnike poređane u redove. Provodnici u zaslonima su pod pravim uglom tako da čine mrežu. Ovi provodnici povezani su sa svakom od minijaturnih sijalica. Svaka sijalica u mreži zasvijetli određenim intenzitetom na osnovu dobijenog signala u presjeku njenih provodnika čime se formira slika na ekranu.

Monitori sa gasnom plazmom GPD (Gas Plasma Display)

IZLAZNI UREĐAJI Monitor se spaja s računarom sklopom koji se naziva grafička kartica (engl. graphic card) - pretvara digitalne signale iz računara u oblik prihvatljiv monitoru

IZLAZNI UREĐAJI Projektori – izlazni uređaji za istovremeno prikazivanje računarskih podataka većem broju gledaoca

IZLAZNI UREĐAJI Štampač (engl. printer) – izlazni uređaji koji ispisuju podatke iz računara na papir Osnovna obilježja štampača su rezolucija (dpi), brzina rada (ppm ili cps), veličina (A4 ili A3) i tehnologija stvaranja otiska

IZLAZNI UREĐAJI Vrste štampača: Štampači s mlazom tinte (engl. Ink jet, buble jet) - sliku na papiru stvaraju štrcanjem mlaza tinte Prednosti: bešuman rad, vrlo dobar kvalitet otiska i cijena

IZLAZNI UREĐAJI Laserski pisači (engl. laser printer) - najkvalitetnija vrsta pisača Prednosti: visoka kvaliteta otiska i cijena

IZLAZNI UREĐAJI Termički pisači (engl. thermal printer)- stvara otisak na posebnom papiru toplinskim djelovanjem termičke glave Prednosti: male dimenzije, bešuman rad i relativno niska cijena

IZLAZNI UREĐAJI Matrični ili iglični pisač (engl. dot matrix printer)- stvara otisak pomoću iglica smještenih u glavi pisača nedostaci: buka, sporost

IZLAZNI UREĐAJI Ploter (engl. plotter)- namijenjen izradi crteža i nacrta pomoću računara vrste: Ploter s nepomičnim papirom (flat bed plotter) Ploter s pomičnim papirom (drum plotter)

Ploteri

Multimedijalni uređaji S obzirom na to da je računar univerzalna mašina koja, između ostalog, može da radi i sa zvukom i slikom koji se uskladištavaju u njega u digitalnom obliku, na njega mogu da se priključe i uređaji koji omogućavaju snimanje i reprodukciju zvuka i slike (mikrofon, slušalice, zvučnici, digitalni fotoaparati, digitalne video-kamere itd.).