مديريت زنجيره تامين مديريت زنجيره تامين
برنامهريزي سازماني
برنامهريزي تعريف: مراحل برنامهريزي: تصميمگيريهايي را شامل ميشود كه طی آنها بهترين نحوه مصرف منابع سازمان (سيستم) براي انجام فعاليتهاي مختلف مشخص ميگردد. تنظيم تعاملات و ارتباطات ميان بخشهاي مختلف سازمان براي دستيابي به حداکثر کارايي در توليد کالا و خدمات مراحل برنامهريزي: شناسايي و تحليل مسئله تصميم (انتظارات و تقاضا، منابع، فعاليتها، محدوديتها) تعريف اهداف پيشبيني توسعههاي آتي شناسايي و ارزيابي فعاليت (جواب) هاي موجه انتخاب جوابهاي خوب
سطوح برنامهريزي برنامهريزي بلندمدّت: تصميمات استراتژيك تاثيرات بلندمدت، بيش از چند سال تمركز بر روي طراحي و ساختار يك زنجيره تامين برنامهريزي ميان مدت: افق برنامهريزي 6 الي 24 ماه رئوس عملياتهاي منظم سرانگشتي و غيردقيق توسعههاي فصلي مثل تقاضا قراردادهاي جنبي مثل پيمانكاران، ساعات كار عادي و اضافهكاري، استخدام و اخراج برنامهريزي كوتاه مدّت: مربوط به همه فعاليتهاي جزئي براي اجرا و كنترل فوري نيازمند بالاترين درجه جزئيات و صحت افق برنامهريزي بين چند روز و سه ماه محدود به تصميمات سطوح بالاتر
فلسفهها و سيستمهاي برنامهريزي هر فلسفهاي براي اجرايي شدن به يک مغز متفکر نياز دارد: سيستمهاي برنامهريزي کلاسيک براي يک سازمان سازمانها به عنوان تکههاي مجزای زنجيره برنامه ريزی مجزای فعاليت ها MRP I, MRP II سيستمهاي برنامهريزي معاصر براي يک سازمان تکههاي يکپارچه و هماهنگ ERP سيستمهاي برنامهريزي پيشرفته براي چند سازمان/ زنجيره تأمين APS
فلسفهها و سيستمهاي برنامهريزي
فلسفهها و سيستمهاي برنامهريزي
فلسفهها و سيستمهاي برنامهريزي
برخي فلسفهها و نگرشهاي توليد در قرن اخير برخي ديگر از فلسفهها در قرن اخير بهصورت ذيل هستند: نگهداري پيشگيرانه (PM) نگهداري بهرهور جامع (TPM) مديريت كيفيت جامع (TQM) درگير كردن فراگير كاركنان (TEI) بههنگام بودن (JIT) تكنولوژي گروهي (GT) توليد ناب (Lean Production) توليد چابک (Agile Production) مديريت زنجيره تأمين (SCM)
تاريخچه تکامل در نگرشها و سيستمهاي برنامهريزي سازماني Inventory Control 60دهه MRP I (Material Requirement Planning) 70دهه MRPII (Manufacturing Resource Planning) 80دهه MRPIII (Money Resource Planning) 90دهه ERP (Enterprise Resource Planning) 90 دهه APS (Advanced Planning Systems) پيشرفته
مختصات تفکر کنترل موجودي Inventory Control برنامهريزي سازماني مختصات تفکر کنترل موجودي Inventory Control
کنترل موجودي Inventory Control تعريف و انواع موجودی تعريف اوليه: هرگونه انباشتی از کالا و اقلام فيزيکی يا داده و اسناد يا نقدينگی تامين و نگهداري مواد اوليه نگهداري اقلام و محصولات نيم ساخته نگهداري محصول نهايي وظيفه اصلي نرم افزارهای برنامه ريزی مبتني بر موجودی، کمک و تسهيل در تصميمگيري برای تامين و نگهداري مواد شامل مواد اوليّه، محصول نيمساخته و محصول نهايي است. اطّلاعات موجودي از طريق ثبت اطّلاعات فرمهاي در گردش شامل وروديها، خروجيها وتعديلات انجام ميگردد.
برنامهريزي سازماني مختصات تفکر MRP I
فرآيند برنامهريزي احتياجات مواد MRP I)) دريافت طرح توليد دريافت موجودي بالفعل (انبار) دريافت موجودي بالقوه (سفارشات در راه) برنامهريزي تأمين توصيه خريد در زمانهاي لازم توصيه ساخت در زمانهاي لازم اعلام كمبودها (نيازها) ميزان اقلام ساختني و زمانهاي مربوط ميزان اقلام خريدني و زمانهاي مربوط
نگرش مفهومي به برنامهريزي احتياجات مواد MRP I)) طرح توليد MRP توصيه خريد در زمانهاي مورد نياز توصيه ساخت ليست كمبود مواد و قطعات و زمانهاي مربوطه مشخّصات مواد و قطعات اطّلاعات كالاهاي خريداري شده موجودي مواد اوليّه نيم ساخته و محصول
برنامهريزي سازماني مختصات تفکر MRP II
برنامهريزي منابع ساخت MRP II)) برنامهريزي و كنترل منابع موثّر در فرآيند ساخت مواد (اوليّه، نيمساخته، نهائي) تجهيزات و ماشينآلات نيروي انساني بازتاب مالي فعاليّتها
برنامهريزي منابع ساخت MRP II)) اين سيستمها مجموع عوامل موثّر در توليد، شامل مواد و قطعات، ماشينآلات و نيروي انساني را تحت پوشش قرار داده و ابعاد مالي فعاليّتهاي فوق را ثبت مينمايد. مجموعه سيستمهاي به هم پيوستهاي كه امكان برنامهريزي و اجراي عمليّات در سازمانهاي توليدي را فراهم ميسازد.
اجزا و ارتباطات در MRPII EIS DSS MRS TPS طرح توليد مواد و قطعات ماشينآلات نيروي انساني تأمين نگهداري بكارگيري سيستمهاي مديريت مالي اجرا برنامهريزي
برخي ويژگيهاي MRPII رويكرد درون سازماني ايجاد سيستمها با نگرش کارکردي ايجاد همبستگي اطّلاعاتي بهكارگيري سيستمها در فرآيند عمليّات (TPS) ايجاد سيستمها جهت گزارشدهي و تصميمگيري (Management Reporting System) MRS (Decision Support System) DSS (Executive Information System) EIS
عناوين برخي محصولات مبتني بر مفاهيم MRPII EWS (Enterprise Wide System) CIS (Corporate Information System) MIS (Management Information System) Integrated System Total System Enterprise System
برنامهريزي سازماني مختصات تفکر MRP III
برنامهريزي منابع پول MRP III)) MRP III توسعه سيستمهاي MRP II با پوشش سيستمهاي مديريت منابع مالي سازمان است. MRP III جهت پاسخگويي به شرايط پيچيده بازار در توليد و اثرات مالي آن جهت تصميمگيري مطرح گرديد.
برنامهريزي سازماني مختصات تفکر ERP
برنامهريزي منابع بنگاه Enterprise Resource Planning (ERP) The whole is greater than the sum of its parts
تعريف ERP راهحلي نرمافزاري است که احتياجات کسبوکار را تعيين ميکند؛ اين کار با داشتن نگرشي براي برآوردن اهداف سازماني بهصورتي يکپارچه و نزديک با همه وظايف کسبوکار، صورت ميپذيرد. سيستم اطلاعاتي يکپارچه است که پوشش همه وظايف در پهنه سازمان را تسهيل ميکند. فعاليتهاي محوري شرکت را انجام داده و باعث افزايش خدمت بيشتر شرکت در نظر مشتري ميشود.
مشخّصات ERP فرآيندهاي کسبوکار در سازمان را خودکار و يکپارچه مينمايد. دادهها و اعمال مشترک در عرض تمام سازمان را مشارکت ميدهند. اطّلاعات را در يک محيط real-time توليد نموده و در دسترس قرار ميدهد.
پيادهسازي ERP پيادهسازي ERP الزاماً بايستي مرحلهاي باشد زمان مطلوب بين 1 تا 3 سال است مراحل پيادهسازي: برنامهريزي پروژه تجزيه و تحليل عمليّات و اطّلاعات سازمان بهکارگيري مهندسي مجدد فرآيندها (BPR) نصب ERP آموزش تيم پروژه تعريف برقراري ارتباط نيازهاي سازمان با قابليّتهاي ERP پيكرهبندي اجزاي متشكله (Modules)
پيادهسازي ERP (ادامه) واسطهاي سيستم تبديل و انتقال اطلاعات از محيط قديم به جديد مستندسازي آموزش كاربران نهايي تست پذيرش و انطباق (Acceptance) عمليات پس از پياده سازي و وارسي مجدد توجه: در اكثر مراحل نقش متخصصين مالي در شناسايي نيازها و كنترل تامين آنها بسيار مهم است.
فراهمکنندگان برتر ERP SAP: founded in 1972, Germany (NYSE: SAP) PeopleSoft: founded in 1987, United States (NASDAQ: PSFT). Leader in HR applications. Oracle: founded in 1980, United States (NASDAQ: ORCL). J.D. Edwards: founded in 1977, United States (NASDAQ: JDEC). Baan: founded in 1978, Netherlands, acquired by Invensys in September 2000 (NASDAQ: IVNSY)
SAP SAP ERPتکههاي Accounts Payable Receivable General Ledger SD Sales and Distribution MM Materials Management PP Production Planning QA Quality PM Maintenance HR Human Resources Manage- ment IS Individual Solution OC Office and Communi- cations PS Project System FI Financial Accounting CO Controlling AM Asset Accounts Payable Receivable General Ledger
اجزاء SAP R/3 بهعنوان محصول ERP برتر در دهه 90 (13 سيستم عمده و حدود 70 Component بهعلاوه سه سيستم داراي كاربرد عمومي و ابزارهاي پيادهسازي) FI : Financial Accounting Co : Controlling AM : Fixed Assets Mgmt. SD : Sales & Dist. MM: Material Mgmt. PP : Production Planning Ps : Project System IS : Industry Solutions Co : Controlling QM : Quality Mgmt PM : Plant Maintenance HR : Human Resource LO : General Logistics
اجزاء SAP R/3 بهعنوان محصول ERP برتر در دهه 90 1) سيستم هاي كاربردي حوزه مالي (5 سيستم و 18 جزء سازنده) 1/1- حسابداري مالي 2/1- كنترل هزينه 3/1- كنترل کسبوکار (Enterprise) 4/1- مديريت سرمايهگذاري 5/1- خزانهداري 2) سيستم هاي كاربردي حوزه منابع انساني (2 سيستم و 12 جزء سازنده) 1/2- امور اداري پرسنل (PA) 2/2- توسعه پرسنل (PD)
اجزاء SAP R/3 بهعنوان محصول ERP برتر در دهه 90 3) سيستم هاي لجستيكي (6 سيستم و 46 جزء سازنده) 1/3- امور لجستيكي عمومي (LO) 2/3- مديريت مواد 3/3- تعمير و نگهداري كارگاه (PM) 4/3- برنامه ريزي توليد (PP) 5/3- سيستم پروژه (PS) 6/3- سيستم فروش و توزيع (SD)
برنامهريزي سازماني مختصات تفکر APS
سيستم برنامه ريزي پيشرفته (APS) سيستمهايي هستند كه توليد واقعي را بر اساس حجم پيشبينيها و سفارشات واقعي برنامهريزي ميكنند. ويژگيهاي APS : برنامهريزي تجمعي بهينهسازي صحيح برنامهريزي سلسله مراتبي
مدلهاي ساختار APS منطبق بر ماتريس SCM
ماتريس برنامه ريزي زنجيره عرضه
فرآيند برنامه ريزی در انواع زنجيرههاي تامين برنامهريزي سازماني فرآيند برنامه ريزی در انواع زنجيرههاي تامين
انواع فرآيند عملياتي در زنجيرههاي تامين فرآيند عمليات مبتني بر سفارش مشتري محصول زنجيره فقط پس از دريافت سفارش از مشتري توليد ميگردد. امکان متفاوت بودن مشخصات سفارشها با يکديگر برخورد پروژهاي با هر يک از سفارشهاي دريافتي پروژه: عملي موقت که نتيجه انجام آن منحصر به فرد ميباشد. فاصله زماني بين زمان دريافت سفارش تا زمان تحويل سفارش نقطه ضعف: نحوه محاسبه مدت زمان تحويل سفارش بر اساس خصوصيات آن نقطه ضعف: حساسيت سيستم در برابر ريسکها و احتمال عدم تحويل در موعد مقرر نقطه قوت: قدرت و قابليت انعطاف بسيار زياد در برابر تغيير نوع تقاضا نقطه قوت: نياز به سرمايهگذاري کم براي راهاندازي توليد نقطه قوت: پائين بودن سطح متوسط موجوديها در سيستم
انواع فرآيند عملياتي در زنجيرههاي تامين فرآيند عمليات مبتني بر توليد انباشته دورهاي توليد مبتني بر پيشبينيهاي دورهاي از تقاضاي مشتريان ابعاد تقاضا: نوع محصول (چه محصولي؟) محل ارائه محصول (کجا؟) حجم مصرف محصول (چه مقدار؟) الزاما نيازي به دريافت سفارش از مشتري نيست نقطه ضعف: بالا بودن سطح موجوديها نقطه ضعف: پائين بودن قدرت و قابليت آن نقطه ضعف: خطاي در پيشبيني تقاضاي محصول
فعاليتهاي اصلي در مديريت زنجيره تامين با توليد گروهي و دورهاي برنامهريزي استراتژيک شبکه برنامه ريزي تقاضا برنامهريزي اصلي زنجيره برنامهريزيهاي فرعي اجزاي زنجيره برنامهريزي احتياجات مواد و ملزومات برنامهريزي توليد برنامهريزي توزيع برنامهريزي حمل و نقل برنامهريزي تکميل تقاضا و فروش اجراي برنامه و عمليات زنجيره نظارت بر عمليات زنجيره کنترل عمليات زنجيره ارزيابي زنجيره
فرآيند عمليات در زنجيره تامين مبتني بر مدل سفارشي (براي محصول به شکل کالا) دريافت و ثبت سفارش از مشتري (نوع، حجم، مکان) برنامهريزي کلان توليد (Master Planning) فرآيند توليد و انجام سفارش؟ استفاده از کدام توليدکنندگان؟ چه حجم توليد براي هر توليدکننده؟ چه مدت زمان براي توليد؟ زمان شروع توليد؟ زمان پايان توليد؟ برنامهريزي احتياجات مواد (MRP) چه نوع و چه حجمي از مواد بايد فراهم نمود؟ مواد و ملزومات مورد نياز را بايد از چگونه تامين نمود؟ تامين از موجودي مواد در انبارها (ظرفيتها، محدوديتها، الزامات و ...) تامين با ساخت مواد مورد نياز در بنگاه – خودمان بسازيم (ظرفيتها، محدوديتها، الزامات) تامين با خريد از تامين کنندگان (ظرفيتها، شرايط، محدوديتها، الزامات و ...) برنامهريزي حمل و نقل از تامينکنندگان به توليدکنندگان از کدام تامين کننده، چه مواد و ملزوماتي ، به کدام توليدکننده، به چه حجمي، در چه زماني، با چه وسيلهاي، از کدام مسير در چه مدت زماني ارسال گردد؟ کنترل روند ارسال مواد و ملزومات و تحويل به توليد کنندگان
فرآيند عمليات در زنجيره تامين مبتني بر مدل سفارشي (براي محصول به شکل کالا) انجام عمليات تامين و حمل مواد و ملزومات حمل و نقل مواد و ملزومات از انبارها به توليد کنندگان توليد مواد و ملزومات – ساخت در توليدکنندگان مذاکره، سفارش و حمل مواد و ملزومات از تامينکنندگان به توليدکنندگان انجام عمليات توليد محصول (انجام سفارش) برنامهريزي حمل و نقل از توليدکنندگان به توزيعکنندگان از کدام توليدکننده، چه محصولي، به چه حجمي، به کدام توزيعکننده، با چه وسيلهاي، از چه مسيري، در چه مدت زماني حمل گردد؟ انجام عمليات حمل محصول به توزيع کنندگان برنامهريزي حمل محصول از توزيعکنندگان به مصرف کنندگان از کدام توزيعکننده، به کدام مصرفکننده، چه نوع محصولي، با چه حجمي، با چه وسيلهاي، از چه مسيري، در چه مدت زماني حمل گردد؟ حمل و تحويل محصول به مشتريان
فرآيند عمليات در زنجيره تامين مبتني بر مدل سفارشي (براي محصول به شکل خدمات) دريافت و ثبت سفارش از مشتري (نوع، حجم، مکان) برنامهريزي کلان توليد (Master Planning) فرآيند توليد و انجام خدمات؟ استفاده از کدام ارائه دهندگان خدمت؟ چه حجم توليد براي هر توليدکننده؟ چه مدت زمان براي توليد؟ زمان شروع توليد؟ زمان پايان توليد؟ برنامهريزي احتياجات مواد (MRP) چه نوع و چه حجمي از مواد بايد فراهم نمود؟ مواد و ملزومات مورد نياز را بايد از چگونه تامين نمود؟ تامين از موجودي مواد در انبارها (ظرفيتها، محدوديتها، الزامات و ...) تامين با ساخت مواد مورد نياز در بنگاه – خودمان بسازيم (ظرفيتها، محدوديتها، الزامات) تامين با خريد از تامين کنندگان (ظرفيتها، شرايط، محدوديتها، الزامات و ...) برنامهريزي حمل و نقل از تامينکنندگان به محل مصرف از کدام تامين کننده، چه مواد و ملزوماتي ، به کدام محل توزيع يا مصرف (مشتري)، به چه حجمي، در چه زماني، با چه وسيلهاي، از کدام مسير در چه مدت زماني ارسال گردد؟ مکانيزم و رويه کنترل روند ارسال مواد و ملزومات و تحويل به توليد کنندگان
فرآيند عمليات در زنجيره تامين مبتني بر مدل سفارشي (براي محصول به شکل خدمات) انجام عمليات تامين و حمل مواد و ملزومات حمل و نقل مواد و ملزومات از انبارها به محل توزيع يا مصرف (مشتري) توليد مواد و ملزومات – ساخت توسط توليدکنندگان مذاکره، سفارش و حمل مواد و ملزومات از تامينکنندگان به محل توزيع يا مصرف برنامهريزي حمل مواد، ملزومات و تجهيزات از توزيعکنندگان به مصرف کنندگان از کدام توزيعکننده، به کدام مصرفکننده، چه نوع ابزارو مواد و ملزوماتي، با چه حجمي، با چه وسيلهاي، از چه مسيري، در چه مدت زماني حمل گردد؟ انجام عمليات حمل مواد، ملزومات و تجهيزات از توزيعکننده به مصرفکننده انجام خدمات مورد سفارش مشتري(انجام سفارش)