Besplatni softverski alati Inkscape 1 Zoltan Geller zoltang@ff.uns.ac.rs 2016

Sadržaj Osnovni pojmovi Osnove rada u programu Inkscape Crtanje objekata Selektovanje i transformacije

Osnovni pojmovi - Vektorska grafika - VEKTORSKA SLIKA SE CRTA POMOĆU GEOMETRIJSKIH OBJEKATA: TAČKE, PRAVE I KRIVE LINIJE, PRAVOUGAONICI, KRUGOVI, ITD. OBJEKTI OD KOJIH JE VEKTORSKA SLIKA SASTAVLJENA OPISUJU SE MATEMATIČKIM FORMULAMA

Osnovni pojmovi - Kontura i ispuna - OBJEKTI SE CRTAJU POMOĆU KONTURE (Stroke) OKO OBJEKTA I ISPUNE (FILL) UNUTRAŠNJOSTI KONTURA (Stroke) ISPUNA (Fill)

Osnovni pojmovi - Rasterska i vektorska grafika - RASTERSKA GRAF. VELIKE REZOLUCIJE DAJE FOTOREALISTIČNE SLIKE ALI SKALIRANJEM SE GUBI KVALITET VEKTORSKA GRAF. DAJE JEDNOSTAVNIJE SLIKE SA MANJE DETALJA ALI SKALIRANJEM SE NE GUBI KVALITET

Osnovni pojmovi - Formati vektorskih slika - PROGRAM FORMAT Inkscape SVG Adobe Illustrator AI CorelDRAW CDR LibreOffice Draw ODG SVG Scalable Vector Graphics - tekstualna datoteka -

Osnovni pojmovi - Upoređivanje rasterske i vektorske grafike - RASTERSKA (BITMAP) VEKTORSKA MREŽA TAČAKA - PIKSELA GEOMETRIJSKI OBLICI SVAKA TAČKA IMA BOJU KONTURE I ISPUNE PRIMENA: FOTOGRAFIJE LOGOI, ILLUSTRACIJE, POSTERI FOTOREALISTIČNE SLIKE SA PUNO DETALJA JEDNOSTAVNIJE SLIKE SA MANJE DETALJA SKALIRANJEM SE GUBI KVALITET MOGU SE SKALIRATI BEZ GUBLJENJA KVALITETA TEŠKO SE PRETVARA U VEKTORSKU LAKO SE PRETVARA U RASTERSKU VEĆE DIMENZIJE – VEĆA DATOTEKA VELIČINA DATOTEKE NE ZAVISI OD DIMENZIJE SLIKE GIMP, Photoshop, PaintShop Pro Inkscape, Illustrator, CorelDRAW XCF, PSD, PSP – BMP, JPG, PNG, GIF SVG, AI, CDR

Osnovni pojmovi - HSL model boja - H – BOJA (Hue): 0..360 BOJA ( H, S, L) Crna ( 0, 0, 0) Crvena ( 0, 100, 50) Narandžasta ( 39, 100, 50) Žuta ( 60, 100, 50) Zelena (120, 100, 50) Plava (240, 100, 50) Ljubičasta (300, 100, 50) Bela ( 0, 0, 100) S – ZASIĆENOST (Saturation): 0..100 L – OSVETLJENOST (Luminance) 0..100

Osnovni pojmovi - Redosled i providnost objekata 1 - REDOSLED ODREĐUJE KOJI OBJEKAT JE IZNAD A KOJI ISPOD PROVIDNOST ODREĐUJE U KOJOJ MERI SE VIDI OBJEKAT KOJI JE ISPOD PREKO OBJEKTA KOJI JE IZNAD POSTIŽE SE MEŠANJEM BOJA OBJEKATA PROVIDNOST SE PREDSTAVLJA POMOĆU BROJA IZ OPSEGA 0..255 0 – POTPUNA PROVIDNOST, 255 – POTPUNA NEPROVIDNOST

Osnovni pojmovi - Redosled i providnost objekata 2 - OSOBINA OPIS z-order redosled (alpha) transparency providnost opacity neprovidnost RGBA – MODEL RGB + A (providnost) A = 255 A = 126 A = 0

Sadržaj Osnovni pojmovi Osnove rada u programu Inkscape Crtanje objekata Selektovanje i transformacije

Osnove rada u programu Inkscape - Inkscape - https://inkscape.org

Osnove rada u programu Inkscape - Delovi radnog okruženja - MENI TRAKA NAREDBI TRAKA OPCIJA LENJIR PLATNO ZA CRTANJE POMOĆNI PROZORI ALATI TRAKA ZA PORAVNANJE PALETA BOJA TRAKA STATUSA

Osnove rada u programu Inkscape - Otvaranje, zatvaranje, snimanje - File ZADATAK NAREDBA OTVARANJE Open (Ctrl + O) ZATVARANJE Close (Ctrl + W) SNIMANJE Save (Ctrl + S) SNIMANJE POD DRUGIM NAZIVOM ILI U DRUGOM FORMATU Save As (Shift + Ctrl + S) ZATVARANJE PROGRAMA Quit (Ctrl + Q) ZADATAK OTVORITE SLIKU “Slika 1” SNIMITE U PNG FORMATU I ZATOVRITE PONOVITE SA SLIKOM “Slika 2”

Osnove rada u programu Inkscape - Povećanje produktivnosti - View PRIKAZ NAREDBA NA CELOM EKRANU Fullscreen (F11) POMOĆNE MREŽE Page Grid POMOĆNIH PROZORA Show/Hide Dialogs (F12) TRAKE NAREDBI Show/Hide → Commands Bar TRAKE ZA PORAVNANJE Show/Hide → Snap Controls Bar TRAKE OPCIJA Show/Hide → Tools Control Bar ALATA Show/Hide → Toolbox LENJIRA Show/Hide → Rulers KLIZAČA Show/Hide → Scrollbars PALETE BOJA Show/Hide → Palette TRAKE STATUSA Show/Hide → Show Statusbar

Osnove rada u programu Inkscape - Načini prikaza slike - View PRIKAZ NAREDBA NORMALAN Display mode → Normal KONTURNI Display mode → Outline U BOJI Color display mode → Normal U NIJANSAMA SIVE BOJE Color display mode → Grayscale Normal Outline Grayscale

Osnove rada u programu Inkscape - Zumiranje i navigacija - View → Zoom KLIZAČI TRAKA STATUSA SPACE + POMERANJE MIŠA TOČKIĆ MIŠA (+Shift) POZICIJA POKAZIVAČA MIŠA +, - NA TASTATURI TRAKA STATUSA Ctrl + TOČKIĆ MIŠA ALAT ZA ZUMIRANJE (Z)

Osnove rada u programu Inkscape - Osobine dokumenta - Slika 1.svg File → Document Properties MERNA JEDINICA STANDARDNE VELIČINE PAPIRA KORISNIČKA VELIČINA PAPIRA ORIJENTACIJA PAPIRA

Osnove rada u programu Inkscape - Štampanje - Slika 1.svg File → Print :General IZBOR ŠTAMPAČA: Microsoft XPS Document Writer - ŠTAMPA U DATOTEKE TIPA XPS - BROJ KOPIJA

Osnove rada u programu Inkscape - Papir i platno 1 - Slika 1.svg PAPIR JE DEO PLATNA KOJI SE ŠTAMPA – OZNAČEN JE OKVIROM PAPIR PLATNO

Osnove rada u programu Inkscape - Papir i platno 2 - Slika 1.svg SMANJITE VELIČINU PAPIRA NA 400x400 SNIMITE U PNG FORMATU ŠTAMPAJTE

Osnove rada u programu Inkscape - Pravljenje nove slike - File → New PODRAZUMEVANE OSOBINE: A4, USPRAVNA ORIJETANCIJA File → Templates UNAPRED PRIPREMLJENI ŠABLONI

Sadržaj Osnovni pojmovi Osnove rada u programu Inkscape Crtanje objekata Selektovanje i transformacije

Crtanje objekata - Pravougaonik 1 - Rectangle KLIKNITE NA IKONU Rectangle ALATA IZABERITE BOJU ISPUNE: KLIKOM NA BOJU U PALETI BEZ BOJE IZABERITE BOJU KONTURE: Shift + KLIKOM NA BOJU U PALETI NACRTAJTE PRAVOUGAONIKA

Crtanje objekata - Pravougaonik 2 - MENJANJE IZGLEDA C KVADRATIĆI – VISINA I ŠIRINA KRUŽIĆI – ZAOBLJENOST UGLOVA ŠIRINA: W, VISINA: H ZAOBLJENOST UGLOVA BEZ ZAOBLJENOSTI

Crtanje objekata - Paleta boja - IZBOR PALETE BOJA KLIKNITE NA TROUGAO NA DESNOJ STRANI PALETE BIRAJTE PALETU IZ MENIJA

Crtanje objekata - Prozor ispune i konture - Object → Fill and Stroke FILL – BOJA ISPUNE Stroke paint – BOJA KONTURE Stroke style – STIL KONTURE DEBLJINA STIL LINIJE

Crtanje objekata - Elipsa - Ellipse C KVADRATIĆI – VELIČINA KRUŽIĆ – PRETVARA ELIPSU U: LUK ILI ODSEČAK C LUK JE OTVOREN OBJEKAT ODSEČAK JE OTVOREN OBJEKAT LUK – DRŽITE POKAZ. MIŠA UNUTAR ELIPSE DOK GA POMERATE SEGMENT – DRŽITE POKAZ. MIŠA VAN ELIPSE DOK GA POMERATE

Crtanje objekata - Zvezda i poligon 1 - Star KVADRATIĆI – DEFORMIŠU ZVEZDU SHIFT – MENJA ZAOBLJENOST C C

Crtanje objekata - Zvezda i poligon 2 - OPCIJE ZVEZDA BROJ ČVOROVA POLIGON PODRAZUMEVAN IZGLED

Crtanje objekata - Spirala - KVADRATIĆI – MENJAJU BROJ OBRTANJA C C

Crtanje objekata - Linearni preliv 1 - Prozor ispune i konture: Fill and Stroke KVADRATIĆ – POČETNA TAČKA – C C KRUŽIĆ – ZAVRŠNA TAČKA – POMERANJEM OVIH TAČAKA MENJAMO IZGLED PRELIVA

Crtanje objekata - Linearni preliv 2 - PROMENA POČETNE I ZAVRŠNE BOJE KLIKNITE NA IKONU ZA CRTANJE DATOG OBJEKTA (Rectangle, Ellipse, itd.) KLIKNITE NA KVADRATIĆ (KRUŽIĆ) LINIJE PRELIVA IZABERITE BOJU IZ PALETE BOJA DODAVANJE NOVE BOJE KLIKNITE NA IKONU ZA CRTANJE DATOG OBJEKTA PREVUCITE BOJU IZ PALETE, OTPUSTITE BLIZU LINIJE PRELIVA BRISANJE BOJE KLIKNITE NA TAČKU I PRITISNITE Delete

Crtanje objekata - Kružni preliv - Prozor ispune i konture: Fill and Stroke C KRUŽIĆI KRUŽNI PRELIV IMA DVE ZAVRŠNE TAČKE KOJE SE MOGU POMERATI NEZAVISNO C

Crtanje objekata - Istorija izvršenih promena - Edit → Undo History Undo History: SADRŽI ISTORIJU (SPISAK) IZVRŠENIH PROMENA KLIKOM NA NEKU STAVKU SLIKA SE VRAĆA U PRETHODNO STANJE

Sadržaj Osnovni pojmovi Osnove rada u programu Inkscape Crtanje objekata Selektovanje i transformacije

Selektovanje i transformacije - Selektovanje - SELEC SELEKTOVANJE POJEDINAČNIH OBJEKATA KLIKNITE NA IKONU Selection ALATA KLIKNITE NA OBJEKAT DODAVANJE I UKLANJANJE OBJEKATA Shift + klik NA OBJEKTE GRUPA OBJEKATA CRTANJE OBLASTI SELEKCIJE

Selektovanje i transformacije - Skaliranje - SELEKTUJTE OBJEKAT POMOĆU Selection ALATA SKALIRAJTE POMOĆU STRELICA OKO OBJEKTA Ctrl – PROPORCIONALNO SKALIRANJE

Selektovanje i transformacije - Rotiranje i iskošenje - KLIKNITE NA OBJEKAT DVA PUTA POMOĆU Selection ALATA ROTIRAJTE POMOĆU STRELICA U UGLOVIMA SELEKCIJE ISKOŠITE POMOĆU STRELICA NA IVICAMA SELEKCIJE

Besplatni softverski alati Inkscape 1 Zoltan Geller zoltang@ff.uns.ac.rs 2016