Indland og Kína Þorvaldur Gylfason

                                                                                         Tveir risar Bera saman þróunarstefnu og þróunarferil efnahagsrisanna tveggja í Asíu Einn augljós munur Indland er lýðræðisríki Kína er það ekki Ýmis annar munur, og líkindi, t.d. Litlar erlendar skuldir Langar strandlengjur Margir Indverjar og Kínverjar erlendis

Indland og Kína: VLF á mann 1820-1950 (dollarar á verðlagi 1990) Lítum á söguna Indland og Kína: VLF á mann 1820-1950 (dollarar á verðlagi 1990)                                                                                          Kína var ríkara en Indland fyrir 200 árum, Indland var ríkara en Kína eftir það

Indland og Kína: VLF á mann 1820-1950 (dollarar á verðlagi 1990) Lítum á söguna Indland og Kína: VLF á mann 1820-1950 (dollarar á verðlagi 1990)                                                                                          Kína hefur vaxið örar en Indland síðan 1950, en með rykkjum og skrykkjum Hvers vegna?

Indland og Kína: VLF á mann 1975-2003 (ppp, dollarar á verðlagi 2000) Lítum á nýliðna tíð Indland og Kína: VLF á mann 1975-2003 (ppp, dollarar á verðlagi 2000)                                                                                          Kína 7,7% Indland 3,2% Afríka -0,5%

Indland og Kína: VLF á mann 1960-2003 (dollarar á verðlagi 2000) Lítum á nýliðna tíð Indland og Kína: VLF á mann 1960-2003 (dollarar á verðlagi 2000)                                                                                          Kína 5,7% Afríka 0,5% Indland 2,5%

Indland og Kína: Meðalævi við fæðingu 1960-2004 Lítum á nýliðna tíð Indland og Kína: Meðalævi við fæðingu 1960-2004                                                                                          Meðalævin hefur lengzt og aðrir félagsvísar sýna sömu þróun bæði í Kína og Indlandi síðan 1960

Hvað þarf til að vaxa? Sparnaður og fjárfesting                                                                                          Hvað þarf til að vaxa? Sparnaður og fjárfesting Fjármagn Menntun, heilbrigðisþjónusta Mannauður Stöðugleiki Fjárdýpt Útflutningur og innflutningur Erlent fjármagn Lýðræði Félagsauður Fjölbreytni Burt frá náttúruauði Óumdeilt Umdeilt

Þrjár uppsprettur hagvaxtar                                                                                          + + + auðkennir jákvæð tengsl +

Þrjár aðrar uppsprettur hagvaxtar                                                                                          Skoðum nú þessa þætti einn af öðrum Stöðugleiki + + + + + + Lýðræði Fjölbreytni Fjölbreytni í efnahagsmálum og stjórnmálum

                                                                                         Fjárfesting 1960-2004 Meiri fjárfesting og meiri hagvöxtur í Kína, en … % of GDP

                                                                                         Fjárfesting 1960-2004 Kína þarf nær tvöfalt meiri fjárfestingu til að knýja tvöfalt meiri hagvöxt en Indland Kínverskir bankar standa frammi fyrir mun meira útlánatapi en indverskir % of GDP

                                                                                         Fjárfesting 1960-2004 Í Kína tekur það 41 dag að afla nauðsynlegra leyfa til að stofna fyrirtæki Á Indlandi tekur það 89 daga % of GDP

Verg erlend fjárfesting 1960-2004                                                                                          Kína laðar til sín mun meira erlent fjármagn en Indland % of GDP

Verg erlend fjárfesting 1960-2004                                                                                          Kína býr við minni spillingu: 27% stjórnenda fyrirtækja í Kína líta á spillingu sem alvarlega hindrun á móti 37% á Indlandi % of GDP

Verg erlend fjárfesting 1960-2004                                                                                          Kína býr við minni spillingu: Transparency International í Berlín gefur Kína 3,4 og Indlandi 2,8 á skalann frá 1 (allt morandi í spillingu) til 10 (engin spilling) % of GDP

Verðbólga og fjárdýpt 1960-2004                                                                                          Verðbólga í Kína 1961-2003 var 3,2% á ári að jafnaði á móti 7,6% á Indlandi Fjárdýptin jókst meira í Kína Fjárdýpt örvar hagvöxt eins og olía smyr vél % of GDP % of GDP

Verðbólga og fjárdýpt 1960-2004                                                                                          Verðmæti skráðra fyrirtækja í Kína jókst úr engu 1991 í 50% af VFL 2003 Indverska talan er einnig tæp 50% % of GDP % of GDP

                                                                                         Útflutningur 1960-2004 Útflutningur Kína á vörum og þjónustu hefur vaxið hraðar en útflutningur Indlands Skattar á viðskipti eru nú 9% í Kína á móti 16% á Indlandi % of GDP

Fullorðinslæsi kvenna 1960-2004                                                                                          Kína hefur kennt fleiri konum að lesa og skrifa en Indland Æskulæsi kvenna í Kína er 99% á móti 65% á Indlandi %

Fullorðinslæsi kvenna 1960-2004                                                                                          Kína sendir nær 70% af ungu fólki í framhaldsskóla á móti 50% á Indlandi ,,Vel menntað barn kærir sig ekki um að rækta grjón” %

                                                                                         Landbúnaður 1960-2004 Kína hefur flutt fleira fólk burt úr sveitum en Indland Hvert fór allt fólkið? % of GDP

Iðnaður 1960-2004 Búverkamenn í Kína flykktust í iðnaðarstörf                                                                                          Iðnaður 1960-2004 Búverkamenn í Kína flykktust í iðnaðarstörf Á Indlandi hefur þjónustugeirinn vaxið mjög hratt Vélbúnaður vs. hugbúnaður % of GDP

Hvar stöndum við? Kína Engin furða: Kína vex örar en Indland Birgðatalning                                                                                          Hvar stöndum við? Kína Sparar og fjárfestir meira en Indland Laðar til sín meira erlent fjármagn Hefur minni verðbólgu Flytur út meira af vörum og þjónustu Kennir fleiri stúlkum að lesa og skrifa Flytur mannaflann hraðar úr landbúnaði yfir í iðnað, verzlun og þjónustu Engin furða: Kína vex örar en Indland Jafnvel án lýðræðis!

                                                                                         Kína byrjaði fyrr Sameiginleg arfleifð erlendrar áþjánar, sem ýtti undir kommúnisma og sósíalisma Markaðsumbætur hófust fyrr í Kína en á Indlandi 1978 í Kína 1991 á Indlandi Umbæturnar hafa staðið tvisvar sinnum lengur í Kína en Indlandi … og verið hraðari og rist dýpra

Skiptir lýðræði máli? Einn reginmunur Hamlar lýðræði hagvexti? Næsta spurning                                                                                          Skiptir lýðræði máli? Einn reginmunur Indland er lýðræðisríki Ekki Kína Hamlar lýðræði hagvexti? Er þetta enn ein ástæða til þess, að Indland hefur vaxið hægar en Kína síðan 1950?

                                                                                         Tvær kenningar Lýðræði örvar hagvöxt, og það gera einnig menntun, fjárfesting o.fl. Ástæða: lýðræði eykur hagkvæmni með því að auðvelda stjórnarskipti, og hagkvæmni glæðir hagvöxt Lýðræði hamlar hagvexti Ástæða: lýðræði teflir stjórnmálum upp í hendur hagsmunahópa, sem misnota völd sín og áhrif á kostnað almennings

Hagvöxtur og stjórnmála-frelsi 1965-98                                                                                          Brazil Lýðræði örvar hagvöxt: Engin sýnileg merki þess, að lýðræði standi í vegi fyrir vexti Botswana China Korea India Venezuela Central African Republic Niger r = -0.62 85 lönd

Hagvöxtur og stjórnmála-frelsi 1965-98                                                                                          Brazil Stjórnmála-frelsi eykur hagvöxt, af því að kúgun eykur óhagkvæmni, og það gerir spilling einnig Botswana China Korea India Venezuela Central African Republic Niger r = -0.62 85 lönd

Hagvöxtur og lýðræði 1960-2000 Lýðræði og hagvöxtur haldast í hendur Skýringin hlýtur að liggja annars staðar Hagvöxtur og lýðræði 1960-2000                                                                                          Equatorial Guinea Singapore Malaysia Lýðræði og hagvöxtur haldast í hendur Stærra úrtak r = 0.48 144 lönd

Menntun og lýðræði 1960-2000 Skýringin hlýtur að liggja annars staðar                                                                                          Equatorial Guinea r = 0.62 Singapore Malaysia Lýðræði og menntun haldast í hendur 126 lönd

Lýðræði 1946-2000 1946: 20 out of 70 2000: 90 out of 170 Lýðræði                                                                                          Lýðræði 1946-2000 1946: 20 out of 70 2000: 90 out of 170 Lýðræði Fáræði Fjöldi landa Einræði

Félagsauður: Aðrar hliðar                                                                                          Félagsauður: Aðrar hliðar Fjárfesting í félagsauði Ráðstafanir gegn spillingu Spillingarvísitalan frá Transparency International Ráðstafanir gegn ójöfnuði Gini-stuðlar Hvað segja gögnin?

Hagvöxtur og spilling 1965-1998                                                                                          Lítill munur Spilling dregur úr hagvexti Nýjustu tölur (2004) Kína 3,4 Indland 2,8 China China India India r = 0.40 55 lönd

Hagvöxtur og ójöfnuður 1965-1998                                                                                          Jöfnuður eykur hagvöxt: Engin sýnileg merki þess, að jöfnuður standi í vegi fyrir vexti China India r = -0.50 75 lönd

Hagvöxtur og ójöfnuður 1965-1998                                                                                          Gini-stuðlar: Indland 33 Kína 45 Mikill munur China India r = -0.50 75 lönd

Eitt enn: Frjósemi Kína fyrirskipaði eitt barn á fjölskyldu 1980                                                                                          Eitt enn: Frjósemi Kína fyrirskipaði eitt barn á fjölskyldu 1980 Breytti því síðan í tvö börn, ef fyrsta barnið var stúlka 300 milljónum færri Kínverjar en ella Ætti að örva hagvöxtinn Indland gerði ekkert þessu líkt Mannfjöldi Indlands fer líklega fram úr Kína um 2025

Barnsfæðingar á hverja konu 1960-2004                                                                                          Minni mannfjölgun þýðir færri börn að fæða og mennta, svo að hvert barn fær þá betri þjónustu, og það eykur hagvöxtinn Number of births

Barnadauði 1960-2004                                                                                          Meiri og betri heilbrigðis-þjónusta og menntun hafa dregið úr barnadauða í Kína og Indlandi og um allan heim Per 1,000 live births

Fæðingartíðni og hagvöxtur 1960-2004                                                                                          Færri fæðingar haldast í hendur við örari hagvöxt Færri fæðingar efla og bæta mannauðinn Raðfylgnin milli fæðingartíðni og menntunar er -0,90 China India r = -0.78 87 lönd

En Indland hefur jafnari tekjuskiptingu, með Ginistuðulinn 33 borið saman við 45 í Kína Jöfnuður örvar hagvöxt                                                                                          Fátækt 1999 % af mannfjölda

Arthur Lewis hafði á réttu að standa                                                                                          Since the second world war it has become quite clear that rapid economic growth is available to those countries with adequate natural resources which make the effort to achieve it. W. Arthur Lewis (Accra, 1968)

Að endingu: Þetta er hægt                                                                                          Sama gildir um Afríku Indland og Kína eru eins og önnur lönd, ekki sérstök tilfelli Uppsprettur hagvaxtar um heiminn eru í aðalatriðum hinar sömu þar og hér Hagstjórn og stofnanir, sem örva fjárfestingu, erlend viðskipti, menntun, fjölbreytni, lýðræði og getnaðarvarnir, örva einnig hagvöxt

Endir Að endingu: Þetta er hægt                                                                                          Þessar glærur – og aðrar! – er hægt að skoða á vefsetri mínu: www.hi.is/~gylfason Hagvöxtur stendur til boða: Vilji er allt, sem þarf Margar hindranir gegn hagvexti eru af mannavöldum, svo að menn geta þá rutt þeim úr vegi, ef þeir vilja Endir