Informacione tehnologije SKENERI Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD Sadržaj 1 Uvod i definicija 2 Podela skenera 2.1 Vrste skenera prema (načinu rada) 2.1.1 Ravni (flatbad) skeneri 2.1.2 Princip rada ravnih skenera 2.1.3 Rotacioni (drum) skener 2.1.4 Ručni skener 2.2 Vrste skenera prema uzorcima za skenirane 2.2.1 Skener za mikrofilmove /mikrofiše 2.2.2 Skeneri za dijapozitive (dija-skeneri) Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD Sadržaj 3 Karakteristike 3.1 Rezolucije kod skenera 3.2 Rezolucija 3.3 Piksel 3.4 Dubina boje 4 Osnovni delovi 4.1 Skener u rasklopu 4.2 CCD senzori 5 Programi za skeniranje ( neophodan softver) 6 Postupak skeniranja 7 Obrada teksta LITERATURA Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD 1 Uvod i definicije Iskreno se nadam da ćete pomoću ove prezentacije steći određena znanja o skenerima Skeneri su periferijski ulazni uređaji (input date) To su uređaji koji vrše digitalizaciju slike (teksta) i tako dobijene podatke prenose u računar. Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD 2 Podela skenera Podela skenera se može izvršiti na dva načina i to: Vrste skenera prema načinu rada Vrste skenera prema uzorcima (najčešće dokumentima) koje se mogu skenirati Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

2.1 Vrste skenera prema (načinu rada) Vrste skenera (način rada): ručni (engl: handheld) ravni (engl. flatbed) s uvlakačem (engl. sheet-fed) rotacioni (engl. drum) Proizvođači: Heidelberg, Agfa, Microtek, Umax, HP, Mustek... Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

2.2 Vrste skenera prema uzorcima za skenirane papir (tekst, slika ...) dijapozitivi, mikrofilm, negativi (pomoću šape za skeniranje negativa) 3D skeneri (predmeti) Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

2.1.1 Ravni (flatbad) skeneri Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

2.1.2 Princip rada ravnih skenera Elektronika Ogledalo Dokument Izvor svetlosti Foto osetljivi element (CCD) A/D konvertor Input/Output Redukciona optika (objektiv) Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

2.1.3 Rotacioni (drum) skener Smer rotacije slika drum Osa rotacije fotoćelija Izvor svetlosti Smer obrtanja Princip rada drum skenera Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD 2.1.4 Ručni skener Način korišćenja: Korisnik prelazi glavom za skeniranje koja je smeštena u ručnu jedinicu preko uzorka (najčešće dokumenta tj. lista papira) koji se želi skenirati. Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

2.2.1 Skener za mikrofilmove /mikrofiše Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

2.2.2 Skeneri za dijapozitive (dija-skeneri) Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD 3 Karakteristike Osnovne karakteristike: brzina skeniranja (zavisi od klase i generacije skenera) maksimalna rezolucija Rezolucija (prostorna frekvencija) broj koncentrisanih piksela/tačaka broj linijske gustine tačaka PPI (engl. pixel per inch – piksel po inču) DPI (engl. dots per inch – točke po inču) LPI (engl. lines per inch – linije po inču) Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD 3 Karakteristike PPI - označava rezoluciju digitalnih slika DPI - označava rezoluciju pisača LPI - označava rezoluciju nijansiranja (engl. half-toning) u štampi Takođe značajna karakteristika je dubina boje Primer za označavanje kvaliteta slike u pikselima = tačkama: slika 4”x5” uz 600 dpi = 2.400x3.000 tačaka Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

3.1 Rezolucije kod skenera Rezolucija optička – maksimalna fizička rezolucija CCD senzora CCD (engl. Charged Coupled Device) - elektronski povezani sklopovi (diode) osetljivi na reflektovanu svetlost. Pretvaraju fotone u elektrone. interpolirana – izračunata matematičkom metodom interpolacije Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD 3.2 Rezolucija Šta je rezolucija konkretno?!!! Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD 3.3 Piksel Šta je piksel konkretno?!!! Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD 3.4 Dubina boje Najčešće black and white (line art) 1 bit grayscale 8 bit color 8 bit true color 24 bit Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD 4 Osnovni delovi lampa ogledalo sočivo filter CCD senzor Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD 4.1 Skener u rasklopu Ravni skener Uzorak koji se skenira lampa ogledalo sočivo CCD čip sa filterima Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD 4.2 CCD senzori Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

5 Programi za skeniranje ( neophodan softver) Pokretački program (engl. driver) TWAIN – interpretator između skenera i programa za skeniranje Bez njega skener ne može raditi! Programi za optičko prepoznavanje znakova (OCR) – npr. ScanSoft, OmniPage, Adobe Finereader, Readiris from hp. TWAIN - Technology Without An Interesting Name Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD 6 Postupak skeniranja Postupak se sastoji u sledećem Postavljanje uzorka (dokumenta) pregled (engl. preview) određivanje dela slike koji se želi skenirati određivanje dodatnih opcija skeniranje Rezultat – digitalizovana slika (raster) Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD 7 Obrada teksta Tekst (za kasniju obradu) skenirati u C/B tehnici min. 300 dpi OCR (engl. Optical Character Recognition) program greške vezane za prepoznavanje teksta Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD LITERATURA Smith, A. Why digitize?. Washington, DC : Council on Library and Information Resources, 1999. http://www.clir.org/pubs/reports/pub80-smith/pub80.pdf Trevor, J. Library digitaization program and basic of digital imaging workshop (radni materijal) UVA's Electronic Text Center and Special Collections Department. Early American Fiction Project. 1998. http://etext.lib.virginia.edu/eaf/intro.html Visual Arts Data Service. Creating digital resources for the visual arts : standards and good practice. http://www.vads.ahds.ac.uk/guides/creating_guide/contents.html Časopis Digital! magazin 09 tema broja SKENERI Informacione Tehnologije Živadin Micić Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD LITERATURA AHDS Guide to Good Practice. Creating and Documenting Electronic Texts : a guide to good practice / Alan Morrison, Michael Popham and Karen Wikander. 1998. http://ota.ahds.ac.uk/documents/creating/ Digitisation as a Method of Preservation? : Final report of a working group of the Deu­tsche Forschungsgemeinschaft / H. Weber. 1997. http://www.knaw.nl/ecpa/PUBL/weber.html CHIN. Capture Your Collections : A Guide for Managers Planning and Implementing Digitiza­tion Projects. 2000. http://www.chin.gc.ca/English/Pdf/Digital_Content/Managers_Guide/managers_guide.pdf Guidelines for developing good digital collection project. // Academic Search Premier. Online Libraries & Microcomputers. 20, 3(2002). 10.  Handbook for digital projects : a management tool for preservation and access / edited by M. K. Sitts. Massachusetts : Northeast Document Conservation Center, 2000. http://www.nedcc.org/digital/dman.pdf Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD

Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD LITERATURA Gilliland-Swetland, A. Introduction to Metadata : Pathways to DigitalInformation.2000. http://www.getty.edu/research/institute/standards/intrometadata/ Guidelines for developing good digital collection project. // Academic Search Premier. Online Libraries & Microcomputers. 20, 3(2002). Handbook for digital projects : a management tool for preservation and access / edited by M. K. Sitts. Massachusetts : Northeast Document Conservation Center, 2000. http://www.nedcc.org/digital/dman.pdf Smith, A. Strategies for Building Digitized Collections. Washington, DC : Council on Library and Information Resources. http://www.clir.org/pubs/reports/pub101/pub101.pdf Vlašić, K. Priručnik o skeniranju. Zagreb : Kristal print, 1995. Vladan Šipetić 2860/2000 SEMINARSKI RAD