بنام خداوند بخشنده مهربان استانداردهای دسته سیم ها و نقشه های الکتریکی خودرو دانشجو: محمدعلی رمضانی پور استاد : دکتر مهرکیش زمستان 94
ضرورت استاندارد سازي دراين زمينه: باتوجه به افزايش قطعات الكتريكي و درپي آن افزايش تعداد رشته سيم هاي موجود در يك دسته سيم و از طرفي محدود بودن تعداد رنگهاي اصلي براي نشانه گذاري، لازم است علائم و نشانه هاي مشخص كننده مختلفي را كه تركيبي از رنگ بندي و نشانه گذاري هاي عددي يا حروفي مي باشد را نيز مورد استفاده قرار دادكه مي بايستي به صورت مشخص طي يك استاندارد كلي وتدوين شده نشانه گذاري گردد تا در هنگام بروز مشكل در نحوه ارتباط قطعات الکترونیکی بتوان به راحتي با در دست داشتن نقشه هاي الكتريكي مدارات مختلف، به رشته سيمهاي مربوطه دسترسي پيدا نمود.
نمودار رشد و افزایش حجم سیم استفاده شده در خودروها نمودار طول سیم مصرفی برحسب متر نمودار تعداد ارتباطات در دسته سیم ها
استانداردهای سیستم مالتی پلکس در دنیا استاندارد CAN کشور آمریکا بر روی خودروهای بنز، ب ام و، و فیات که به عنوان موفق ترین طراح سیستم مالتی پلکس شناخته شده است. استانداردVAN کشور فرانسه بر روی خودروهای رنو و پژو استانداردJ1800 کشور آمریکا بر روی خودروهای کرایسلرفورد وجی ام استانداردproprietary کشور ژاپن استانداردAbsus کشور آلمان
استاندارد رنگ بندی به عنوان اولین و ساده ترین نشانه گذاری رنگ كد نام فرانسه سفيد BA BLANC قرمز RG ROUGE آبي BE BLEU بنفش VI VIOLET قهوه اي MR MARRON نارنجي OR ORANGE سبز VE VERT زرد JN JAUNE صورتي RS ROSE سياه NR NOIR خاكستري GR GRAY بژ BG BEIGE
رنگ بندی ها در پشت آمپر خودروها نیز دارای استاندارد بین المللی می باشد رنگ بندی ها در پشت آمپر خودروها نیز دارای استاندارد بین المللی می باشد.(مشابه علائم راهنمائی و رانندگی) رنگ سبز حالت نرمال رنگ زرد حالت احتیاط(رفع نقص) رنگ قرمز حالت ایست و توقف رنگ آبی حالت جلب توجه
جدول فیوز بندی در خودروی 206 و استاندارد آمپر مصرفی فیوزها رديف نام فيوز حداكثر جريان مورد مصرف 1 F4 20 راديو پخش ، نمايشگر چند منظوره ، چراغ كوچك ، چراغ صندوق عقب . 2 F5 15 كانكتور عيب يابي ، يونيت گيربكس اتوماتيك . 3 F6 10 كانكتور عيب يابي ، استپ ترمز ، رله دوبل گيربكس اتوماتيك ، گيربكس اتوماتيك ، راديو پخش . 4 F10 40 گرمكن آينه ها ، گرمكن شيشه عقب . F11 موتور برف پاك كن عقب . 6 F12 30 كليد شيشه بالابرهاي برقي جلو ، كليد شيشه بالابرهاي اتوماتيك برقي جلو ، كليد قفل كن شيشه بالابرهاي برقي عقب . 27 F14 COM 2000 ، سنسور باران ، ECU كيسه هوا . 8 F15 برق آمپرها ، نمايشگر چند منظوره ، راديو پخش . 9 F16 محركهاي درب ها . F20 چراغ ترمز عقب راست . 11 F21 چراغ ترمز عقب چپ . 12 F22 فندك سيگار . 13 F2/F3 SH كانكتور عيب يابي ، استپ ترمز ، رله دوبل گيربكس اتوماتيك ، گيربكس اتوماتيك ، يونيت گيربكس اتوماتيك ، راديو پخش ، نمايشگر چند منظوره ، چراغ كوچك ، چراغ صندوق عقب . BSI ليست فيوزهاي جعبه فيوز
استاندارد رنگ بندی فیوزها در خودرو رنگ فیوز آمپر مصرفی بژ 5 قرمز 10 آبی 15 زرد 20 سبز 30 نارنجی 40
نمونه ای از نقشه الکتریکی خودرو
برای یافتن ساده تر عیب در سیم کشی یک خودرو ، از ابتدا تا انتهای یک خودرو سیم کشی به سه دسته تقسیم می شود که طبق جدول زیر مشخص شده اند: 1) سیم کشی داخل موتور 2) سیم کشی اتاق سرنشین 3) سیم کشی صندوق عقب
علائم استاندارد و اختصاری مورد استفاده در خودروها
علائم استاندارد و اختصاری مورد استفاده در خودروها
معرفی استاندارد های در حال استفاده در خودروسازی ایران:
تعدادی از استانداردها در سیستم PSA: شرح کاربرد کد استاندارد ردیف شرح و ساخت دسته سیم 9550901499 1 کنترل و تائید دسته سیم B 251140 2 دسته سیم کلاسیک 9647756999 3 دسته سیم باتری 9647757099 4 دسته سیم سیستم مولتی پلکس 9629790199 5 طراحی شمای الکتریکی اصلی 9648551399 6
چند نمونه از استانداردهای مشترک دسته سیم ها: ایران PSA IEC ISO شرح کاربرد استاندارد ------- 9629790199 سیستم مولتی پلکس B 251140 9-72-11-60512 8092 اتصالات تهیزات الکتریکی 9647757099 6722 دسته سیم های باتری A 135720 581-60050 اصطلاحات فنی و تعاریف B 200250 60512-11-7 60068-2-27 60332-3-25 20653 IPX9K 9227 تست ها و آزمونهای مختلف
نمونه ای ازاستاندارد سازی رشته سیم ها در سیستم ISO
نتیجه گیری: برای تشخیص عدم ارتباطات الکترونیکی از طریق مجموعه ای از رشته سیم ها که تشکیل یک دسته سیم می دهند می بایست یکسری از نشانه گذاری ها تعیین گردد که طی یک استاندارد مشخص در اختیار کاربران قرار می گیرد و شرکت های خودروسازی موظف به تدوین استاندارد ویا پیشنهاد استفاده از استانداردهای تدوین شده توسط سایر شرکتها می باشند.
پیشنهادات: با توجه به افزایش قطعات الکترونیکی در خودروها و روند پیشرفت تجهیزات الکترونیکی استفاده ازعلائم و استانداردها ضروریست اما شاید در آینده نزدیک به تنهایی این علائم کافی نباشد و پیچیدگی های خاصی در عیب یابی ایجاد نماید لذا می بایست تمام خودروها مجهز به سیستم مالتی پلکس گردند تا از تعداد رشته سیم ها و حجم آنها کم شود. استاندارد سازی تجهیزات تعمیراتی مانند ترمینال باکس ها و در اختیار گذاشتن برای تمام کاربران نمایندگی های مجاز و زیر مجموعه که بتوانند در کوتاه ترین زمان رفع عیب نمایند.
مراجع و منابع: 1- استاندارد وقواعد طراحي دسته سيم شرکت ایران خودرو 1-1 قواعد طراحی دسته سیم ایران خودرو با شماره 9250901499 2-1 قواعد طراحی دسته سیم مالتی پلکس با شماره 9629790199 3-1 قواعد دسته سیم احتراق پیرو تکنیک با شماره 9641814599 2- سازمان ملی استاندارد ایران 3- کتاب تعمیر کار برق خودرو درجه 1و2 مهندس صیاد نصیری 4- مدارات الکتریکی خودروی سمند – ایران خودرو 4- Bosch Automotive Electrics and Automotive Electronics
از توجه شما دوستان گرامی و استاد محترم سپاسگذارم