بسم الله الرحمن الرحيم

در آموزش هاي فني و حرفه اي مهارت هاي محوري در آموزش هاي فني و حرفه اي دفتر برنامه ريزي و تاليف آموزش هاي فني و حرفه اي گروه مكانيك و مكاترونيك) CORE SKIILS In TVET

نام هاي بکار برده شده مهارت هاي محوري در ديگر کشور ها: نام هاي بکار برده شده مهارت هاي محوري در ديگر کشور ها: 1- مهارت هاي محوري Core Skills 2- مهارت هاي کليدي Key Skills 3- مهارت هاي غير فنيNon Technical Skills 4- مهارت هاي مشترک Common Skills 5- مهارت هاي ضروري Essential Skills 6- شايستگي هاي کليديKey Competencies 7- مهارت هاي پايه Basic Skills 8- مهارت هاي کلي Generic Skills 9-مهارت هاي استخدام پذيري Employability Skills 10- مهارت هاي لازم Necessary Skills 11- فوت و فن محيط کار Workplace Know-How 12- مهارت هاي توانمند سازي Enabling Skills 13- مهارت هاي انتقال پذيريTransferable Skills 14- مهارت هاي نرم Soft Skills 15- مهارت هاي فرارشته اي Trans-Disciplinary Skill 16- صلاحيت هاي مستقل فرآيندي Process independent qualifications

نمونه اي از اصطلاحات مهارت هاي محوري در برخي از کشورها نمونه اي از اصطلاحات مهارت هاي محوري در برخي از کشورها نام کشور اصطلاحات بکار برده شده انگليس مهارت هاي محوري، مهارت هاي کليدي، مهارت هاي مشترک نيوزلند مهارت هاي ضروري استراليا شايستگي هاي کليدي، مهارت هاي استخدام پذيري، مهارت هاي کلي کانادا مهارت هاي استخدام پذيري آمريکا مهارت هاي پايه، مهارت هاي لازم، فوت و فن محيط کار سنگاپور مهارت هاي توانمند سازي حياتي فرانسه مهارت هاي انتقال پذيري آلمان صلاحيت هاي کليدي سوئيس اهداف فرارشته اي دانمارک صلاحيت هاي مستقل فرآيندي

نکاتي در تعريف مهارت هاي محوري : تعريف هماهنگ و يکساني از مهارت هاي محوري وجود ندارد. کشور هاي گوناگون برداشت هاي متعددي از مهارت محوري وجود دارد. افراد و بخش هاي گوناگوني در تعريف مهارت هاي محوري دخيل هستند. بعضي از تعاريف مهارت هاي محوري: مهارت هاي بسيار ضروري براي محيط کار و زندگي اجتماعي در حال تغيير مهارت هاي ضروري براي استخدام و توسعه شخصي در اجتماع و زندگي مهارت هايي که يک شخص براي موفقيت در يادگيري، کار ، حل مسائل و مشکلات نياز دارد. مهارت هاي که يک محيط کاري با سطح عملکردي بالا نياز دارد و مدارس بايد آنها را آموزش دهد. مهارت هايی که برای موفقيت در دامنه وسيعی از فعاليت ها در آموزش، تربِت فنی، کار و زندگی نياز است.

ضرورت و اهميت مهارت هاي محوري: از ديدگاه هاي گوناگون قابل بررسي مي باشد: 1- نيازمندي هاي بواسطه مباني فلسفي ، اجتماعي، فرهنگي ، اقتصادي و ... 2- تغييرات بازار كار و مشاغل 3- نيازمنديهاي كارفرمايان 4- نيازمندي هاي شاغلين ديدگاه اول : انسان مطلوب در محيط كار خود و محيط هاي اجتماعي بايد ويژگي هاي خاصي را دارا باشد.

ديدگاه دوم: تغييرات سريع تكنولوژي، تنوع وظايف مورد نياز، جهاني سازي و كار در تنوع محيطي، انسان هايي را حوزه اشتغال نيازمند است كه با اين شرايط سازگار باشند. شغل، يك دوست بسيار با ارزش و حياتي است كه شخصيت آن دائم در حال تغيير و تحول است. ديدگاه سوم: كارفرمايان در جست‍جوي موفقيت و پيشرفت در كار از طريق استخدام افرادي هستند كه علاوه بر مهارت هاي فني، سطح وسيعي از مهارت ها ي استخدام پذيري را دارا باشند. Defining generic skills- At a glance-NCVER- Australia-2003 ديدگاه چهارم: افراد نيز به جستجوي مهارت هايي هستند كه بتوانند روابط شغلي و اجتماعي را بطور محكم بنا نهند و چابكي لازم متناسب با پويايي محيط كار را دارا باشند.

2- قلمرو در سطح بالاتر و در حوزه فعاليت هاي اجتماعي قلمرو و ابعاد مهارت هاي محوري: دو نگاه وجود دارد : 1- قلمرو در حوزه محيط كار 2- قلمرو در سطح بالاتر و در حوزه فعاليت هاي اجتماعي تعيين قلمرو و ابعاد وابستگي زيادي به تعريف مهارت هاي ژايه وجود دارد. حوزه اجتماعي حوزه دنياي كار حوزه حرفه اي حوزه شغلي توافق مشخص و معيني در باره قلمرو و ابعاد مهارت هاي محوري در آموزش هاي فني و حرفه اي وجود ندارد.

فهرست يكساني براي مهارت هاي محوري در كشور ها وجود ندارد. فهرست مهارت هاي محوري: فهرست يكساني براي مهارت هاي محوري در كشور ها وجود ندارد. علاقه چنداني براي تهيه فهرست بلند بالاي مهارت هاي محوري وجود ندارد. مهارت هاي معمول و مشترك را مي توان در شش گروه تقسيم بندي نمود: Generic skills in vocational education and training-NCVER -2004 1- مهارت هاي اساسي : سواد، محاسبه و استفاده از فناوري 2- مهارت هاي بين فردي : كار تيمي، ارتباط مؤثر، ارتباط با مشتري 3- مهارت هاي تفكر: حل مساله، تفكر انتقادي، تفكر خلاق، استدلال، تفكر سيستمي 4- ويژگي هاي شخصيتي: مسئوليت پذيري، سخت كوشي، مديريت 5- مهارت هاي كسب و كار: كارآفريني، نوآوري و مهارت هاي شغلي 6- مهارت هاي اجتماعي : مهارت هاي شهروندي

❖ Business skills: such as innovation skills, enterprise skills ❖ Basic/fundamental skills: such as literacy, using numbers, using technology ❖ People-related skills: such as communication, interpersonal, team work, customer service skills ❖ Conceptual/thinking skills: such as collecting and organizing information, problem-solving, planning and organizing, learning-to-learn skills, thinking innovatively and creatively , systems thinking ❖ Personal skills and attributes: such as being responsible , resourceful , flexible, able to manage one’s own time, having self-esteem ❖ Business skills: such as innovation skills, enterprise skills ❖ Community skills: such as civic or citizenship knowledge and skills.

تجارب جهاني در مهارت هاي محوري: آمريكا: 1- SCANS 1991و SCANS 2000 (دانش فني عرصه کار) Secretary’s Commission on Achieving Necessary Skills الف: پايه شامل: مهارت هاي اساسي مهارت تفکر ويژگي هاي شخصي ب: توانمنديها شامل: منابع مهارت هاي بين شخصي اطلاعات سيستم ها فناوري 2-2000 21st Century Workforce Commission مهارت هاي مورد نياز براي صنايع جهت رقابت پذيري، جهاني سازي و تغييرات تكنولوژي

تجارب جهاني در مهارت هاي محوري: انگليس : 1- قبل از 1995 Confederation of British Industry- Core Skills -communication -problem-solving -personal skills - numeracy - information technology -competence in a modern (foreign) language 2-بعد از 1995 Key Skills- International Adult Literacy Survey communication application of number information technology working with others improving own learning and performance problem-solving.

استراليا: Early initiatives 1985 The Committee chaired by Peter Karmel looks into the quality of education in Karmel Committee Australia (Quality of Education Review Committee 1985). 1991 A review of young people’s post-compulsory education and training in Australia by Finn Review Finn (Australian Education Council Review Committee 1991) recognises the importance of young people developing key competencies. 1992 At Finn’s recommendation, the Mayer Committee (Australian Education Council, Mayer Committee Mayer Committee 1992) develops a set of key competencies essential to preparing young people for employment.

Industry-led initiatives 1999 The Australian Industry Group commissions a report (Allen Consulting Group 1999) Australian Industry that draws attention to the importance of both ‘hard’ (notably information Group technology) skills and ‘soft’ skills (for example problem-solving, team skills, willingness to be adaptable) which need to be developed prior to recruitment. 2002 The Australian Chamber of Commerce and Industry (ACCI) and the Business Council ACCI/BCA of Australia (BCA) undertake a study of employers’ views on generic skills. They produce an expanded list of skills as the basis for employability, which includes the various stages of working 2002– The Australian National Training Authority (ANTA) takes up the issue of employability National Policy skills development through the VET sector, to be appraised in 2004.

Generic skills schemes by country and over time Country Activity before 1995 Activity since 1995 United States SCANS SCANS 2000 21st Century Workforce Commission United Kingdom Core skills Key skills Canada Essential skills Employability skills Employability Skills 2000+ DeSeCo (OECD international) DeSeCo (generic competencies) Australia Key competencies (Mayer) Australian Industry Group Business Council of Australia and Australian Chamber of Commerce and Industry

استانداردهای شغلی و مهارت های محوری : به چندين روش مهارت های محور در استاندارد های شغلی دیده می شود: 1- در نظر گرفتن مهارت های محوری همانند وظيفه شغلی Duty- 2- تهيه جدول استاندارد مهارت های محوری برای هر کار Task 3- بکار بردن مهارت های محوری در هنگام تحليل مراحل کار Steps

استانداردهای شغلی و مهارت های محوری : در هنگام استفاده از مهارت های محوری در استانداردهای شغلی : 1- می بايست مهارت های محوری سطح بندی شايستگی شود. 2- به ماهيت وظيفه، کار و مراحل يک کار توجه شود. 3- تغييرات آينده شغلی مورد توجه قرار گيرد.

رابطه مهارت های محوری با برنامه های درسی : 1- استفاده از مهارت های محوری به عنوان اهداف کلی برنامه:

رابطه مهارت های محوری با برنامه های درسی : 2- استفاده از مهارت های محوری در تغيير اهداف رفتاری و پيامد های موجود:

رابطه مهارت های محوری با برنامه های درسی : 2- استفاده از مهارت های محوری در تغيير اهداف رفتاری و پيامد های موجود:

رابطه مهارت های محوری با برنامه های درسی : 3- تهيه جدول ارتباط افقی و عمودی برای مهارت های محوری: در هر درس چه مهارت های محور بايد آموزش داده شود و ارزشيابی صورت بگيرد. در هر درس چه مهارت های محوری بايد آموزش داده شود. در هر درس چه مهارت های محوری بايد يادآوری شود. 4- استفاده از مهارت های محوری به عنوان دروس: - چند رشته ای - بين رشته ای درس مستقل 5- استفاده از مهارت های محوری در فعاليت های ياد گيری

ارزشيابی مهارت های محوری : ارزشيابی مهارت های محوری : 1- تعيين شاخص ها برای هر هدف 2- استراتژی ارزشيابی 3- ابزار ارزشيابی 4- سطح شايستگی نمونه از کشور نيوزلند

آموزش مهارت های محوری : • Use learning strategies such as: آموزش مهارت های محوری : • Use learning strategies such as: - workplace projects; - mini-companies; - enquiry-based learning; - problem-solving learning; - reflective learning and workplace practice. • Identify and use teachers/lecturers who have high levels of experience in generic skills and, if possible, workplace experience. • Develop networks to discuss and enhance practice and/or use team-based approaches to the teaching, learning and assessment of generic employability skills. • Develop partnership arrangements with employers, as well as actively involving the worker or learner themselves in promoting, developing and documenting the level of generic skills possessed by an individual.

آموزش مهارت های محوری : • Give the students as much responsibility as possible – for example by getting groups to elect a health and safety officer and a workshop supervisor and allowing them to monitor themselves. • Get the learners to quality check each other’s work before the tutor does and encourage them to give and receive criticism in a positive way. • Develop social skills by encouraging the learners to participate in informal discussions (e.g. about what they did last week). • When students fail to complete a task successfully, avoid discussion of failure, just talk about how they could improve and what they think they need to do to improve. • Use role play and provide instant verbal feedback. • Set up scenarios which have a confrontational situation and get the learners to discuss and argue.

آموزش مهارت های محوری : Organise events which allow learners to put into practice all the skills they have learned (e.g. organise an Enterprise week at the end of term where the students set up a mini company and run it themselves, using the tutors as managers to consult). • Reinforce the importance of the idea of employability skills throughout the teaching and learning on the course. • Emphasise what skills the learners are developing and link them to the workplace. • Get learners to think about the skills they are developing and how to articulate them. • Work with local employers to make sure work placements provide a realistic experience.

بررسی موردی مهارت های محوری در يک چند رشته ای:

رابطه با استاندارد هاي شغلي رابطه با برنامه هاي درسي تعريف مهارت هاي محوري ضرورت و اهميت قلمرو و ابعاد رابطه با استاندارد هاي شغلي تجارب جهاني رابطه با برنامه هاي درسي ارزشيابي آموزش وضعيت موجود راهکارها فرصت ها تهديد ها نقاط قوت نقاط ضعف چه کسي چرا چه چيزي چه زماني چگونه چه کسي را