تاثیر رنگ و فرم لباس در افزایش سلامت روحی روانی کودکان مبتلا به سرطان 5 تا 10 ساله بستری در بیمارستان شهید صدوقی یزد Dress in increasing health and psychological effects of color and form 5 to 10 year old children with cancer in the hospital Yazd

مقدمه و معرفي طرح : "رنگ زندگی است " مردم در گذشته بر این باور بودند که رنگها نتیجه ادغام گوناگون تاریکی و روشنایی هستند. تا اینکه در سال 1666 اسحاق نیوتن کشف کرد که در حقیقت همه رنگهای طیف نوری، در نور سفید موجودند. هر طیف رنگ با سرعت خودش مرتعش میشود و طول موج خود را داراست. آلبرت انیشتن ثابت کرد که رنگ ها طیفی از بسته های کوچک انرژی تشکیل میشوند، او آنها را فوتون نامید. هرچه طول موج بیشتر، فوتون ها فاصله دارترند رنگهای آبی، نیلی و بنفش طول موج کوتاه و فوتون های متراکم دارند در نتیجه بیشترین انرژی را دارا هستند. رنگهای دیگر طیف، طول موج های بلند تر و انرژی کمتری دارند. فرانک آلپر در کتابش استفاده از رنگ درمانی را به اهالی آتلانتیس (شهر گم شده) نسبت می دهد، او توصیف می کند معابد مدور، اتاقهایی برای شفا بخشی داشتند. سقفهای به هم پیوسته شیشه ای، نور خورشید را می شکست و اتاق را از رنگهای طیفی سرشار می کرد، این اتاقها، نه فقط برای درمان بیمارها به کار می رفت بلکه برای کمک به زایمان و کمک به فرد در حال احتضار، برای انتقال از زندگی زمینی به زندگی معنوی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

مقدمه و معرفي طرح : در اواسط قرن نوزدهم پزشک دانمارکی، نیلز رایبرگ فینس برای اولین بار نور مصنوعی را برای درمان سل پوستی به کار برد. مکس لوشر استاد روان شناس از دانشگاه بازل معتقد بود با اندازه گیری گرایش شخصی برای رنگهای معین، این امکان بوجود می آید که بتوان حالات جسمانی و روانی را تشخیص داد و درمان کرد. در هند باستان، درمان پزشکی، کاربرد مواد کانی و سنگهای قیمتی (گوهر) را نیز شامل می شد زیرا معتقد بودند که این سنگها تجمع هفت پرتو کیهانی هستند. ابن سینا در معروف ترین کتاب خود به نام قانون، به تاثیرات نامطلوبی که رنگ میتواند ایجاد کند اشاره نموده برای مثال؛ او اظهار می کند رنگ قرمز، فشار خون را بالا می برد و رنگ آبی آن را پایین می آورد. حال آنکه رنگ زرد التهاب و درد را کاهش می دهد. در مجموع هر یک از رنگها از نظر جسمانی بر ما تأثیر می گذارند. دانستن اینکه هر رنگ چه تأثیری بر جسم و روح ما دارد به ما کمک می کند تا برای حفظ جسم، ذهن و روح مان در شرایط حاد، بهترین رنگها را انتخاب کنیم.

بررسی متون صفی یاری و همکارانش در سال 1392 در مطالعه ای با عنوان : بررسی تطبیقی روانشناسی فرم و رنگ با اهداف آموزش و پرورش در طراحی لباس دانش آموزان ابتدایی به این نتیجه دست یافتند که: رنگ سبز و قرمز و فرم عمودی در این جا جهت یادگیری مطلب جدید، دقت در یادگیری و تمرکز روی مطالب ذکر شده، نقش موثری خواهند داشت و این رنگ ها بدن را از عفونت ها پاک کرده و سم زدایی می نماید و حضور آنها در لباس به سلامت دانش آموز کمک شایانی می نماید. از آن جا که سبز رنگ وحدت است حضور این رنگ باعث می شود که دانش آموز، مدرسه و همکلاسی ها و در جو بزرگتر جامعه را دور از خود ندانسته و در قبال تمیزی، بهداشت و سلامت آنها خود را موظف بداند. رنگ نارنجی، سرخابی و قرمز، تحرک را در دانش آموزان ایجاد می نماید، حتی اگر مقدار استفاده آن در لباس اندک باشد. همین مقدار اندک از نظر کیفی سودمند خواهد بود. رنگ زرد آلودگی را بیشتر از بقیه رنگها نشان می دهد. در نتیجه حضور آن حتی به مقدار کم در لباس، دانش آموز را ملزم به تمیز نگه داشتن لباس مدرسه می نماید.

بررسی متون دکتر ماکس لوشر (1933) استاد روانشناسی دانشگاه بازل در کتاب خود با نام «روانشناسی رنگها» تست روانشانسی رنگها را بر اساسی رنگهایی که مورد علاقه افراد یا مورد تنفر آنان می باشد بررسی و ارزش عاطفی رنگها را بیان میدارد. در آزمایش لوشر هفت کارت در رنگهای مختلف وجود دارد. که شامل 73 رنگ می باشند که از 25 درجه رنگ ترکیب شده و لازم است که 43 انتخاب مختلف صورت گیرد. آزمایش مقدماتی، اطلاعات زیادی را در خصوص ساختمان روحی ضمیر خود آگاه و ناخودآگاه فرد، ناحیه هایی که زیر فشار روحی قرار می گیرند، توازن یا عدم توازن غدد، و اطلاعات فیزیولوژی ارزشمندی را به پزشک یا روان پزشک می دهد.

بررسی متون مک نوتون در تحقیقی نشان داد: رنگ آبی از لحاظ روانی نوعی تسکین دهنده بوده و برای دردهای عصبی و نورآلرژی ها و مدی تیشین( meditation) نوعی خلسه ی فعال) و بیداری بسیار مفید می باشد علت این مسئله را در خنثی کردن هیدوژن و کربن اضافی از طریق تولید اکسیژن لازم توسط رنگ آبی میداند ( این رنگ حرارت اضافه بدن را کاهش داده و با تأثیر کالری زائی رنگ سرخ تضاد دارد. آبی اثری آرام کننده و طراوت بخش به سیستم اعصاب داشته و به شخص امکان می دهد که برخود خواهیش غلبه کند و علاوه بر این درهای رحم و شفقت را در او باز می کند. ) بر این اساس رنگ آبی نوعی حالت سرد کنندگی دارد. لذا برای اتاق بیماران تب دار مفید و موثر می باشد. این رنگ بنا به خاصیت تسکین و آرام بخشی که دارد موجب می شود که فشار خون پایین آمده و نبض و تنفس را متعادل کند.

اهداف و فرضیات الف- اهداف اصلي طرح : تعیین و مقایسه میانگین نمره سلامت روحی و روانی در دو گروه مورد مطالعه قبل و بعد از مداخله ب - اهداف ويژه طرح : تعیین و مقایسه میانگین نمره عملکرد اجتماعی در دو گروه مورد مطالعه قبل و بعد از مداخله تعیین و مقایسه میانگین نمره عملکرد فیزیکی در دو گروه مورد مطالعه قبل و بعد از مداخله تعیین و مقایسه میانگین نمره عملکردعاطفی در دو گروه مورد مطالعه قبل و بعد از مداخله تعیین و مقایسه میانگین نمره عملکرد روحی و روانی در دو گروه مورد مطالعه قبل و بعد از مداخله تعیین و مقایسه میانگین نمره عملکرد نشاط و سرزندگی در دو گروه مورد مطالعه قبل و بعد از مداخله بررسی تاثیر رنگ و فرم در طراحی لباس کودکان مبتلا به سرطان بر اساس مدت زمان بیماری و وضعیت درمان ج – اهداف كاربردي : در صورت نتیجه دار بودن این طرح میتوان از این روش برای تسریع روند درمان سرطان در مراکز درمانی استفاده کرد

سؤالات و فرضيات : آیا نوع رنگ و فرم در لباس کودکان سرطانی روی افزایش سلامت روحی و روانی آنها تاثیر دارد؟ آیا نوع رنگ و فرم در طراحی لباس کودکان مبتلا به سرطان بر اساس جنسیت تاثیر دارد؟ آیا نوع تاثیر رنگ و فرم در طراحی لباس کودکان مبتلا به سرطان بر اساس سن تاثیر دارد؟ آیا نوع رنگ و فرم در طراحی لباس کودکان مبتلا به سرطان بر اساس شغل والدین تاثیر دارد؟ آیا نوع رنگ و فرم در طراحی لباس کودکان مبتلا به سرطان بر اساس محصل میباشد یا خیر تاثیر دارد؟ آیا نوع رنگ و فرم در طراحی لباس کودکان مبتلا به سرطان بر اساس میزان درآمد خانواده تاثیر دارد؟ آیا نوع رنگ و فرم در طراحی لباس کودکان مبتلا به سرطان بر اساس حداقل مدت بیماری و نوع درمان تاثیر دارد؟

روش اجرای طرح مرحله اول: روش نمونه گیری و انتخاب نمونه: ما 24 نفر از کودکان مراجعه کننده به بیمارستان را که از لحاظ معیارهای جنسیت، سن، شغل والدین، درامد ماهیانه خانواده، وضعیت و مرحله بیماری کودک، همسان هستند را انتخاب نموده و به طور تصادفی 12 نفر از این کودکان را به عنوان گروه آزمون و 12 نفر بعدی را به عنوان گروه کنترل انتخاب می کنیم. خروج از آزمون در صورتی اتفاق می افتد که: آزمودنی تمایلی به ادامه آزمون را نداشته باشد یا در صورتی که بیماری کودک رو به وخامت گذاشته شود.

روش اجرای طرح مرحله دوم : استفاده از روش مطالعه RCT از آنجا که کودکان نمی توانند احساسات خود را به زبان آورند یا بنویسند بنابراین ما تست نقاشی را که بیان کننده احساسات و شخصیت کودکان است بکار می بریم و تجزیه و تحلیل این نقاشیها به ما امکان شناخت کودک و کمبودهای احتمالی او را میدهد. هر دو گروه را برای گرفتن آزمون یا تست روانشناسی به منظور پی بردن به میزان سلامت روحی و روانی آنها به ترتیب زیر مورد بررسی قرار می دهیم: کودک را در مقابل میزی که کاملاً اندازه اوست می نشانیم (رعایت این نکته بسیار مهم است) و یک برگ کاغذ سفید و یک مداد نوک تیز نسبتاً نرم در اختیار او قرار داده می شود. این نقاشی با مداد سیاه انجام می دهیم. همچنین انجام این نقاشی با مدادهای رنگی زیرا اطلاعات تکمیلی از آن بدست می آید. از کودک درخواست می شود « هرچه دلت می خواهد نقاشی کن» (نقاشی آزاد بدون خط کش و مداد پاک کن)

روش اجرای طرح روشی که بر مبنای آن نقاشی کشیده می شود مهم است، روانشناس باید در تمام طول آزمون حضور داشته باشد. او باید به کودک نزدیک باشد بی آنکه کودک احساس کند که تحت نظر است. و موارد زیر را مدنظر داشته باشد نقاشی در چه قسمتی از کاغذ آغاز شده است. زمان نقاشی چه قدر است دقتی که در مورد جزئیات به کار بسته می شود وسواس که به قسمتی خاص از نقاشی اختصاص می دهد. بعد از اتمام نقاشی با کودک مصاحبه شود. در این مرحله باید حداکثراطلاعات از شخص مورد آزمایش کسب گردد چه او بهتر از هرکس دیگر، معنای نقاشی خود را می داند.

روش اجرای طرح مرحله سوم :تفسیر نقاشی کودک تفسیر نتایج از مرحله مصاحبه و پرسش هائی که مطرح می شوند آغاز می گردد. نقاشی از یک سو واجد یک شکل و از سوی دیگر دارای یک محتوا است تفسیر خط ، فضا و رنگ: چگونگی تفسیر وسعت و نیروی خطوط نقاشی: خطوط بازتر و بلندتر باشد نشانگر راحتی و خوشحالی خطوط بلند که به طرف بالا می روند بیانگر نیروی زندگی خطوط کوتاه و فشرده بیانگر ضعف عصبی خطوط قطعه قطعه و متغیر نمودن و به هم پیچیده بیان از پرخاشگری دارد. خطوط نازک و حرکات ملایم بیان احساسات قدرت و شدت خط،نشانگر نیروی عاطفی در حین کار موجود

روش اجرای طرح چگونگی تفسیر وسعت و نیروی خطوط نقاشی(ادامه): خطوط به اشکال مختلف و با حفظ تعادل میان قسمتهای مختلف بیان از کودکان پیشرفته دارد. خطوط کوتاه مثل چیزی که منع شده باشد نشان از خجالتی بودن. خطوطی که با نیروی زیاد و پررنگ شروع می شوند و به صورت کاملاً بی رنگ به پایان می رسند نشانگر کمبود جوش و خروش و عدم قابلیت خالق آن برای به پایان رساندن فعالیت مورد نظر می باشد. اشکال با خطوط پراکنده بیان از کودک مستبداست که همیشه می خواهد اظهار وجود کند و یا زیر فشار است. خطوطی که دور چیزی کشیده می شود خیلی صاف بیانگر دشمنی، فشار، بیماری عصبی و دلواپسی خطوط دوری که آرام، مطمئن، روان و دارای ارزش زیبایی شناسی باشد نشانگر شخصیت پخته و آب دیده خالق آن است.

روش اجرای طرح خطوطی که دور چیزی کشیده می شود (ادامه) اگر قسمتهایی از ترکیب نقاشی بر اثر چندین بار خط خوردن مخفی شود بیان از مشکلات عاطفی و دلهره و ترس خالق آن از شیء یا شخص اگر قسمتهایی از نقاشی با خطوط بی رنگ و سطحی مخفی شده باشد، نشان دهنده امنیت و سازگاری کودک خطوطی که با نیروی نامتناسب با آن رسم شود، نمایانگر کشاننده خشونت آمیز و گاهی واکنشی در برابر ترس از ناتوانی است. خطوطی که به طور افراط آمیزی کمرنگ باشد، اگر از یکسو نشان دهنده ظرافت احساسات و معنویت است اما از سوی دیگر، غالباً مبین کمروئی در حد مرضی، ناتوانی در تأیید خویشتن و حتی روان آزردگی شکست است. ترسیم نقاشی با تناسب روی کاغذ بیان از کودکان آرام ترسیم نقاشی با اندازه ای بزرگ بیان از عدم تعادل ترسیم نقاشی وقتی نسبت به صفحه کوچک است، نشان دهنده فقدان گسترش حیاتی و قفه کشاننده است

روش اجرای طرح چگونگی تفسیر ناحیه ترسیم: (فضا) چگونگی تفسیر ناحیه ترسیم: (فضا) ناحیه بالا صفحه، ناحیه گسترش تخیلات و ناحیه افراد آرمان نگرو رویا پرداز است. ناحیه پایین صفحه، ناحیه غرایز بنیادی صیانت ذات و ناحیه منتخب خسته ها، روان آزردگان توان زدوده و افسرده هاست. ناحیه چپ، ناحیه گذشته است و ناحیه آزمودنی هائی است که به سوی کودکی خویش باز گشته اند ناحیه راست، ناحیه آینده است نواحی سفید، نواحی ممنوعه بیان از افسردگی ترسیم از چپ به راست، نشان دهنده یک حرکت طبیعی پیش رونده است (با توجه به کنترل روان شناس)

روش اجرای طرح چگونگی تفسیر ناحیه ترسیم: (فضا) چگونگی تفسیر ناحیه ترسیم: (فضا) ترسیم از راست به چپ به منزله یک حرکت واپس رونده گرایش کودک برای خارج شدن از کادر کاغذ، بیانگر کودکان کوچک و عقب مانده که کنترل فیزیکی ندارند و در کودکان بزرگتر هم که دچار کمبود محبت اند و کمتر به خود اعتماد دارند. کودکانی که فضا را بهتر از دیگران حس می کنند دارای قابلیت درک بهتر هستند. مرحله طراحی لباس: انتخاب رنگ مناسب بعد از درک عمیق مشکل یا مشکلات، رنگهای درمانی بیمار را انتخاب می کنیم. رنگهایی که به بیمار کمک خواهد کرد. پاسخ به درمان از طریق رنگ متفاوت است برخی از مردم قادرند انرژیهای ارتعاشی رنگهای اعمال شده را احساس کنند. واکنش به رنگ، به درجه حساس بودن فرد بستگی دارد.

روش اجرای طرح برای حفظ جسم و ذهن و روح بیماران در شرایط هاد بهترین رنگهای انتخابی به این ترتیب است. 1- رنگ زرد: نزدیکترین رنگ به نور خورشید، گرما، همچنین مظهر قدرت عقل و خرد است. از بین مزایای جسمانی این رنگ، قدرتش در ایجاد انرژی در ماهیچه ها گفتنی است، این رنگ برای پوست مناسب است و بافتهای پوست را بهبود می بخشد و اگزما و دیگر اختلالات پوستی را درمان می کند همچنین برای هر نوع التهاب مفصلی و رماتیسمی مفید است. زرد رنگ جدایی است و می تواند کمک کند از افکار و رفتار آزاردهنده جدا شویم. 2- رنگ نارنجی: این رنگ پس از قرمز در طیف رنگها ظاهر می شود که رنگی گرم است برای افزایش گردش خون موثر است، نارنجی رنگ سرور و شادی است. این رنگ به افکار و احساسات آزادی می بخشد و ملامت و افسردگی را متفرق می کند و به جسم امکان می دهد که حرکات طبیعی انجام دهد سرزندگی بر آمدن از رنگ نارنجی موجب ایجاد تغییر در ساختار زیست شیمایی ما می شود و کمک می کند که افسردگی را از خود بزداییم. این رنگ برای کسانی که احساس خمودی یا درماندگی دارند بسیار مناسب است.

روش اجرای طرح برای حفظ جسم و ذهن و روح بیماران در شرایط هاد بهترین رنگهای انتخابی به این ترتیب است. (ادامه) 3- رنگ سبز لیمویی: این سبز مخلوطی از سبز و زرد است، وقتی این رنگ در چاکرای گلو وارد شود انرژی راکد را از جریان خون و از لایه های اثیری هاله برداری میکند و می تواند کبد کسانی را که داروهای قوی مصرف، یا آنان که در برنامه غذایشان، از غذاهای فرآوری شده استفاده می کنند سم زدایی نماید. رنگ سبز حس توازن را در همه جنبه های خویشتن فراهم می کند، رنگی آرامش بخش است 4- سرخابی: (صوریتی تند ، صورتی داغ) در همه سطوح جسمانی، عاطفی و ذهنی- سرخابی رنگ رها کردن است این رنگ کمک می کند الگوهای فکری کهنه را که برای دنبال کردنشان شرطی شده ایم، کنار بگذاریم، عواطف و احساساتی که ما را به گذشته وصل می کند، رها کنیم و از شرایطی مانند شغل و رابطه های ناپویا که مانع حرکتمان می شود، جدا شویم. وقتی قادر باشیم خودمان را از این موانع خلاص کنیم حقیقتاً آزادیم که با انرژی های زندگی جاری شویم.

روش اجرای طرح برای حفظ جسم و ذهن و روح بیماران در شرایط هاد بهترین رنگهای انتخابی به این ترتیب است. (ادامه) 5- طلایی : رنگ گرم و درخشان است و با عرفان، تقدس و مظهر روح همگانی در کمال خلوص است در پزشکی غرب ، طلا مدتهای مدید برای التیام درد آرتروزی مفاصل و نیز مشکلات ستون فقرات و درمان سل به شکل ترکیبی، تزریقی یا قرص تجویز می شد. در روش هومیوپتی برای درمان افسردگی به کار می رود. رنگ طلایی گردش خون را بهبود می بخشد، گرمای بدن را افزایش می دهد و همچنین می تواند برای مداوای بیماری سل جلدی مرهم باشد. کل سامانه عصبی را فعال و بشاش می کند.

روش اجرای طرح انتخاب فرم مناسب : مفاهیم و عناصر را میتوان از دو طریق متفاوت درک کرد 1- مفاهیم درونی 2- مفاهیم بیرونی به لحاظ مفاهیم بیرونی هر فرم گرافیکی یا تصویری یک عنصر است در واقع هر عنصر به تنهایی فرم را نمی سازد بلکه کششی که درون آن ها وجود دارد و میان عناصر با هم ایجاد میشود مفهوم فرم را القاء میکند. کشش و نیرو هایی که میان فرم ها هستند بر محتوای آن تاثیر میگذارد برای حفظ جسم و ذهن و روح بیماران در شرایط هاد بهترین فرم های انتخابی به این ترتیب است. 1- خطوط مورب : در این آزمون از خطوط مورب استفاده می نمائیم زیرا از لحاظ درجه حرارت سرد و گرم است و از نظر فرم تصویری با رنگ های قرمز، زرد و آبی همخوانی دارد.

روش اجرای طرح برای حفظ جسم و ذهن و روح بیماران در شرایط هاد بهترین فرم های انتخابی به این ترتیب است. (ادامه) 2- خطوط منحنی : خط منحنی در واقع یک خط راست است که از انحناهای خارج شده با فشاری که به یک جهت آن وارد شده نبدیل به منحنی شده است در این مرحله باعث ایجاد یک کشش خارجی میشود و در نهایت دوسر خطوط به هم رسیده دایره ساخته میشود 3- خطوط افقی : این خطوط نمایان گر تعادل، آرامش، سکون، اعتدال و وقار است

با تشکر از سروران گرامی