استاد ارجمند: جناب آقاي دكتر نوشیروان 1/55 نحوه نگارش پروپوزال ارائه دهنده: منا حجازی استاد ارجمند: جناب آقاي دكتر نوشیروان پاییز 92

پروپوزال پروپوزال چيست ؟ چرا بايد پروپوزال نوشت ؟ 1/55 پروپوزال پروپوزال چيست ؟ چرا بايد پروپوزال نوشت ؟ اجزاي يک پروپوزال کدامند؟

پروپوزال ليستي از تمام مراحل تحقيق و اقدامات لازم در جهت رسيدن به هدف پژوهش را فراهم مي آورد . اولين قدم براي شروع يک طرح تحقيقاتي است در انسجام اهداف و فرضيات و روش کار به محقق کمک مي کند. محقق را به سوي رفع نواقص و به خصوص خطاهاي تحقيق خود قبل از شروع پژوهش سوق مي دهد. امکان برآورد هزينه ها و زمان لازم براي اجراي طرح را جهت سازمان حمايت کننده تحقيق فراهم مي نمايد.

دلايل توجيهي تهيه طرح تحقيق: 1)تسهيل برنامه‌ريزي اجرايي تحقيق. 2)کسب حمايت ديگران. 3)آگاه کردن کساني که در تصويب طرح موثرند.

دلايل تسهيل برنامه‫ريزي اجرايي تحقيق 1)ترتيب زماني هر فعاليت را مشخص مي‫کند. 2)مشخص مي‫کند که چه فعاليتهايي در عرض يکديگر و به موازات هم بايد انجام پذيرد. 3)طرح باعث مي‫گردد که محقق تصويري کامل از مجموعه اقدامات و امور مربوط به پژوهش علمي را تهيه کند. 4)باعث مي‫شود تا فهرست کاملي از کليه نيازهاي بودجه‫اي، نيروي انساني، وسايل و امکانات که براي تحقيق لازم است فراهم شود. 5)از سرگرداني و بلاتکليفي در انجام بعضي از مراحل و امور مربوط به طرح جلوگيري به عمل مي‫آورد.

کسب حمايت ديگران محقق در هر نوع تحقيق نيازمند مساعدت و کمک افراد يا موسسات ديگر است. اين کمکها ممکن است مالي و بودجه‌اي يا صدور مجوز و مساعدتهاي گوناگون باشد.

تهيه طرح اوليه يا طرح كلي تحقيق شما ممكن است ايده هاي خوب و روشني در خصوص مفاهيم كليدي، مسائل و زمينه هاي مرتبط با تحقيق تان داشته باشيد. اما آيا تصوير روشني از كل پروژه تحقيق هم داريد؟

انسجام نوشته‌ها صرف نظر از اين كه براي چه كسي مي‌نويسيد، سبك و سازمان نوشته بايد منسجم و يكدست باشد. تغيير سبك در جاها يا فصول مختلف به هر منظوري كه باشد، معمولاً خواننده را گيج مي‌كند و در نتيجه بايد از آن پرهيز كرد. چنانچه گزارش را به‌صورت سوم شخص و به سبكي رسمي نوشته‌ايد، تبديل ناگهاني آن به اول شخص وغير رسمي عاقلانه نخواهد بود.

عناصر و ساختار طرح تحقيق 10)روش تجزيه و تحليل اطلاعات. 11)زمان و طول اجراي مدت تحقيق. 12)مدير و عوامل اجرايي تحقيق. 13)هزينه‌هاي تحقيق. 14)ابزارها،وسايل و شرايط مورد نياز تحقيق. 15)مشکلات و تنگناهاي احتمالي تحقيق. 16)تعريف واژگان و اصطلاحات اختصاصي طرح. 17)فهرست منابع و ماخذ تحقيق. 18)ضمايم. 1)سوال اصلي تحقيق و بيان مسئله. 2)سوابق و ادبيات مربوط. 3)اهداف تحقيق. 4)فرضيه‌ها. 5)نوع تحقيق. 6)جامعه آماري. 7)حجم نمونه و روش نمونه‌گيري. 8)روش گردآوري اطلاعات. 9)ابزار گردآوري اطلاعات.

مراحل تحقيق

1/55 انتخاب موضوع نياز به طرح مسئله بازنگري منابع

1/55 انتخاب موضوع تحقيق 12

انتخاب موضوع تحقيق معیار های انتخاب موضوع: متناسب با علایق و توانمندی 1/55 انتخاب موضوع تحقيق معیار های انتخاب موضوع: متناسب با علایق و توانمندی مناسبت داشته باشد تکراری نباشد قابلیت اجرا داشته باشد کاربردی و مناسب با زمان و مقرون به صرفه

ويژگيهاي عنوان در هنگام نوشتن عنوان بايد خصوصياتی را که برای يک عنوان خوب برشمرده می‌شوند در نظر گرفت. اين موارد عبارتند از: 1- كاملاً گويا، ساده و روشن و غیر گيج کننده باشد. از کلمات کوتاه، رسا و در حد امکان از يک زبان استفاده شود. 2- با حداقل تعداد كلمات نوشته شود. (15-8كلمه ، پرهیز از کلمات اضافه) 3- از اختصارات که ممکن است مخفف عبارات مختلفی باشند پرهيز شود.

4- در عنوان دقيقا" آنچه محقق بدنبال تعيين آن است بيان شود 4- در عنوان دقيقا" آنچه محقق بدنبال تعيين آن است بيان شود. 5- سعی شود دامنه تحقيق محدود در نظر گرفته شود. 6-از معادلهای مصطلح فارسی به جای کلمات لاتین استفاده شود. 7- به صورت استفهام و نفي استفاده نشود. (بلکه به صورت جمله مثبت و خبري ) 8- بدون بار و جهت گيري باشد. 9- در تحقيقات توصيفی بيان مکان و زمان تحقيق در عنوان ضرورت دارد. 10- متناسب با طراحی و روش مطالعه تدوين شود.

بيان مسئله Problem Statement 1/55 بيان مسئله Problem Statement 16

بیان مساله سئوال هاي وسوسه انگيزی است که مخاطب را بسوي تحقيق جذب میكند و ذهن مخاطب را از امور بديهي و هميشگي دور می سازد وچالشي در ذهن او پديد می آورد. بيـان مسئلـه نوشتـه‌اي است تقـريباً يك صفحـه‌اي (700 – 500) كلمه كه توصيف كننده مشكل است. اولين نوشتـه‌اي كه در موقع تصويب و در موقع انتشار نوشته مي شود. نقطه كوري كه قرار است روشن شود را بيان مسئله بيان مي‌كند توجيه كننده كار است.

هدف از بيان مسئله دو سؤال مهم 1- توجيه خود پژوهشگر از كاري كه مي‌خواهد انجام دهد. 2- توجيه ديگران دو سؤال مهم 1- آيا مشكل مطروحه به واقع وجود دارد؟ 2- آيا با انجام اين تحقيق مشكل برطرف يا از شدت آن كم مي‌شود؟

1/55 اهميت و ضرورت مسئله 19

اهميت و ضرورت مسئله چرا انجام آن ضرورت دارد ؟ انجام آن داراي چه ارزشي است ؟ نتايج حاصل از آن به چه كار مي‌آيد ؟

مرور ادبیات و سوابق مربوطه  LITERATURE REVIEW

مرور ادبیات و سوابق مربوطه جستجو و تحليل نظام‌مند منابع (اعم از مقاله، کتاب، پايان‌نامه و ...) که دريک زمينه موضوعي خاص منتشر شده است. مطالعه کلیه منابعی که بطور مستقیم یا غیر مستقیم با موضوع مطالعه در ارتباط هستند. مرور منظم و انتقادی منابع مهم منتشر شده در ارتباط با موضوع

جنبه جدید بودن طرح چگونه نوشته شود؟ در این بخش مشخص می شود که این طرح تا چه اندازه نوآوری دارد. آیا در پی تایید نتایج دیگران در شرایط جدید است یا ایده ی جدیدی را برای اولین بار مطرح می نماید؟

اهداف مشخص تحقيق

اهداف مشخص تحقيق طريقه نوشتن اهداف: 1/55 اهداف مشخص تحقيق اهداف افقي است که محقق در نهايت مي خواهد به آن برسد . اهداف در چارچوب تحقيق است . هدف ، نتيحه گيري است که مطالعه در نهايت به آن مي خواهد برسد. طريقه نوشتن اهداف: از افعال اقدامي مانند: تعيين کردن ، محاسبه کردن و يا مقايسه کردن استفاده مي شود. ترکيبي نباشد ، عناصر بايد جدا نوشته شوند ، هر چه اهداف مشخص تر باشد ، زودتر به نتيجه مي رسيم .

1/55 انواع اهداف هدف آرمانی: هدفی است که در مطالعات طولانی که به چند بخش تقسیم شده اند و برای رسیدن به یک هدف بزرگ برنامه ریزی شده اند،دنبال می شود. هدف كلي : هدف کلي در قالب عبارت يا يک جمله رسا و قابل فهم بيان مي‌شود. اهداف ويژه (هدف كلي پژوهش را مي توان به اهداف كوچكتر (ويژه - اختصاصي) تقسيم كرد ) هدف كاربردي( هدف كاربردي به ما مي گويد، فايده حاصل از پژوهش براي چيست؟)

متغيرها مشخصه پديده مورد نظراست كه : قابل اندازه گيري بوده 1/55 متغيرها مشخصه پديده مورد نظراست كه : قابل اندازه گيري بوده و مي تواند مقادير مختلفي بپذيرد متغير:تعريف يک مفهوم بوسيله مفاهيم ديگر است که از مطالعات و نظريه هاي موجود نشات مي گيرد و با بياني علمي ارائه مي شود.

انواع متغییر متغير کمي: آن متغيري است که با عدد نمايش داده مي شود. متغير کمي: آن متغيري است که با عدد نمايش داده مي شود. متغير کمي پيوسته مقادير کسري را مي پذيرد. متغير کمي گسسته مقادير کسري را نمي پذيرد. متغير کيفي: اين متغيري است که کيفيت صفات با آن معرفي مي شود.

دسته بندی متغییر ها از نظر نقش: متغير مستقل: متغيري است که محقق تاثير آن را بر ساير متغيرها مورد سنجش قرار مي دهد.  متغير وابسته: متغيري است که متغير مستقل بر روي آن اثر مي کنند. متغیر تعدیل کننده: متغییر کیفی یا کمی است که جهت یا میزان رابطه میان متغیرهای مستقل و وابسته را تحت تاثیر قرار می دهد. متغیر کنترل: در یک تحقیق،پژوهشگر نمی تواند تاثیر تمام متغیر ها را بر یکدیگر مطالعه کند لذا باید برخی متغیرها را کنترل کرده و آنها را خنثی نماید. متغیر مداخله گر:متغیری است که محقق برای استنتاج از نحوه تاثیر متغیر مستقل بر متغیر وابسته مورد نظر قرار می دهد .

سئوالات و فرضيات

سئوالات و فرضيات بعنوان يک اصل براي هر هدف توصيفي، يک سؤال پژوهشی و براي هر هدف تحليلي، يک فرضيه پژوهشی باید مطرح کرد. تعداد سؤالات و فرضيات با تعداد اهداف جزئی برابر بايد باشد.

سوال تحقیق عبارت روشن و دقیقی است که به صورت پرسشی مطرح می شود و معمولا یک یا دو متغییر را در برمیگیرد. سوال معمولا در مورد چگونگی وضعیت یک متغییر و یا مقایسه دو متغییر مطرح می شود.

فرضيه عبارت است از: يک بيانيه حدسي و احتمالي درباره چگونگي روابط بين چند متغير حدسي موقتي است که درست بودن يا نبودن آن بايد آزمايش شود.

1/55 فرضيه به صورت جمله خبري مطرح مي شود وبيانگر نتايجي است که محقق انتظار دارد واحتمال مي دهد در ادامه به آن برسد. يک فرضيه هيچ گاه اثبات يا ابطلال نمي شود، بلکه براساس داده هاي بدست آمده فقط تأييد يا ردّ مي شود. 34

فرضيه به دو صورت بيان مي شود: 1/55 فرضيه به دو صورت بيان مي شود: فرضيه تحقيق:فرضيه هايي که به احتمال وجود تفاوت، رابطه یا اثر اشاره مي کنند . فرضيه پوچ:فرضيه هايي که به نداشتن تفاوت، رابطه يا اثر اشاره مي کنند. جهت دار H 1 فرضيه تحقيق يا بدون جهت انواع فرضيه H فرضيه صفر يا

در نوشتن فرضيه بايد موارد زير را در نظر گرفت: 1) رابطه بين دو يا چند متغير را حدس بزند. 2) با اصول كلي دانش موجود هماهنگ باشد. 3) قابل آزمون باشد.

روش شناسی تحقیق

انواع روش های تحقيق توصيفي زمينه يابي همبستگي تجربي نيمه تجربي علي پس از وقوع تاريخي

دسته بندي پژوهشها بر مبناي نحوه كنترل آزمايشي Experimental تاريخي توصيفي غيرآزمايشي Non-experiment پيمايشی Survey همبستگي Co relational پس رويدادي Ex-Post facto موردی پژوهشي Case-Study

دسته بندي پژوهشها بر مبناي مكان گرد آوري داده ها تحقيق ميداني Field research كتابخانه اي library research آزمايشگاهي laboratory research تحقيق غير ميداني infield research

تحقیق میدانی:اگر فرضیه هایی که در ابتدای تحقیق بیان شده،با انجام آزمایشات در حین تحقیق به اثبات برسد،به این مطالعه مطالعه ی میدانی میگویند. تحقیق کتابخانه ای یا ادبیات تحقیق:بررسی اطلاعات و مراجعه به منابع علمی و مرور کارهای گذشتگان در زمینه مورد مطالعه را تحقیق کتابخانه ای میگویند.

جامعه آماری،روش نمونه گیری و حجم نمونه 1/55 جامعه آماری،روش نمونه گیری و حجم نمونه

1/55 . 43

جامعه آماری،روش نمونه گیری و حجم نمونه 1/55 جامعه آماری،روش نمونه گیری و حجم نمونه جامعه مورد مطالعه،جمعيتي است كه مطالعه بر روي آن انجام مي شود جامعه آماري دقيق بايستي مشخص شود که چه افراد و با چه صفاتي، جزو جامعه آماري تحقيق قرار مي گيرند و درصورت داشتن اطلاعات آماري تعداد آن نيز اشاره شود.

1/55 روش نمونه گیری سرشماري چنانچه تعداد افراد مورد مطالعه کم باشد مي توان تمام افراد تحت مطالعه را در نمونه گيري آورد. نمونه گيري اگر جامعه بزرگ است با استفاده از فرمولهاي آماري درصدي از جامعه را انتخاب مي کنيد.

روشهاي نمونه برداري sampling methods 1/55 روشهاي نمونه برداري sampling methods تصادفي ساده تصادفي طبقه‌اي خوشه‌اي خوشه‌اي چندمرحله‌اي روشهاي نمونه برداري تصادفي Random sampling methods روش نظامدار روش در دسترس روش هدفمند روشهاي نمونه‌برداري غيرتصادفي Non Random sampling methods

نمونه آماري از چه روشي براي انتخاب نمونه استفاده خواهد شد. نمونه ها چه تعدادي مي باشد. صفات و ويژگي هاي مورد انتخاب نمونه بيان شود. دليل انتخاب برخي از نمونه ها بيان شود.

روش های آماری روش هاي آماري توصيفي روش هاي آماري استنباطي از چه آماره هايي براي تبيين و تجزيه و تحليل اطلاعات استفاده خواهد شد. روش هاي آماري استنباطي براي آزمون گذاشتن فرضيه ها از چه آزمون هاي آماري استفاده خواهد شد. دليل استفاده از آزمون ها ذکر شود.

جمع‌آوري داده‌ها ابزار تحقيق بر حسب روش وهدف تحقيق مشخص مي شود. 1/55 جمع‌آوري داده‌ها ابزار تحقيق بر حسب روش وهدف تحقيق مشخص مي شود. نحوه جمع آوري اطلاعات از چه ابزارهايي براي جمع آوري اطلاعات استفاده خواهد شد. بررسي هاي کتابخانه اي کتاب، مجلات و مقالات اينترنت و بانک هاي اطلاعاتي پرسشنامه استفاده از خبرگان و صاحبنظران اندازه گيري و آزمايش ( نوع کيت، ابزار و وسيله خاص ) 49

رايج ترين ابزار گرد آوري داده ها: اسناد: استفاده از مواد مكتوب به عنوان مبناي تحقيق مصاحبه‌ها: پرسش و بحث دربارة موضوعات با افراد مورد نظر مشاهدات: جمع‌آوري داده‌ها از طريق تماشا يا شركت كردن در فعاليتها پرسشنامه‌ها: جمع‌آوري داده ها از طريق سؤالات مكتوب

قلمرو پژوهش الف- قلمرو موضوعي: در طرح تحقيق حيطه موضوعي موضوع و مساله پژوهش بايد بطور کلي بيان شود . ب- قلمرو مکاني: محيط پژوهش بايستي به دقت معلوم گردد که پژوهش در چه مکاني صورت مي گيرد. بايد دليل انتخاب آن محيط براي انجام پژوهش مورد نظر را توضيح داد و استدلال نمود که چرا محيط انتخابي، محيط مناسبي براي انجام اين پژوهش است. ج- قلمرو زماني: با توجه به انجام پژوهش در دامنه زماني خاصي و اهميت زمان در جمع آوري داده ها،قلمرو زماني به شکلي واضح و روشن مورد توجه و اشاره قرار می گیرد .  

جدول زمان بندي تحقيق عنوان فعاليت مطالعه مقدماتي 1/55 عنوان فعاليت مطالعه مقدماتي طراحي پرسشنامه يا ساخت وسيله اندازه گيري يا سفارش و خريد وسايل جمع آوري اطلاعات ورود اطلاعات به کامپيوتر تجزيه و تحليل اطلاعات نگارش گزارش تحقيق تايپ و تکثير گزارش طول مدت دوره (ماه ) مدت دوره براي هر کدام از فعاليت ها مجموع طول دوره فعاليت توجه به دستورالعمل سازمان مربوطه زمان ارائه گزارش اول طرح زمان ارائه گزارش دوم طرح زمان ارائه گزارش نهايي طرح

محدوديت هاي تحقيق محدوديت هاي تحقيق آن دسته از عواملي هستند كه در مسيرجمع آوري اطلاعات و كسب نتايج مطلوب مانع ايجاد مي كند. محدوديت هاي در اختيار محقق محدوديت هاي خارج از اختيار محقق

1/55 خداوند متعال هميشه و در همه حال ياورتان باشد خسته نباشيد.