TÂM THẦN PHÂN LIỆT (Schizophrenia)

Lịch sử khám phá Tâm thần phân liệt 1809 John Haslam (1764–1844) Superintendent of a British hospital. In Observations on Madness and Melancholy, he outlined a description of the symptoms of schizophrenia. 1801/1809 Philippe Pinel (1745–1826) A French physician who described cases of schizophrenia. 1852 Benedict Morel (1809–1873) Physician at a French institution who used the term démence précoce (in Latin, dementia praecox), meaning early or premature (précoce) loss of mind (démence) to describe schizophrenia. 1898/1899 Emil Kraepelin (1856–1926) A German psychiatrist who unified the distinct categories of schizophrenia (hebephrenic, catatonic, and paranoid) under the name dementia praecox. 1908 Eugen Bleuler (1857–1939) A Swiss psychiatrist who introduced the term schizophrenia, meaning “splitting of the mind.” Schizophrenia is a serious mental illness that interferes with a person’s ability to think clearly, manage emotions, make decisions and relate to others. It is a complex, long-term medical illness, affecting about 1% of Americans. Although schizophrenia can occur at any age, the average age of onset tends to be in the late teens to the early 20s for men, and the late 20s to early 30s for women. It is uncommon for schizophrenia to be diagnosed in a person younger than 12 or older than 40. It is possible to live well with schizophrenia.

Lịch sử Tâm thần phân liệt John Haslam (1809) described the symptoms of schizophrenia. Philippe Pinel (1801/1809) described cases of schizophrenia. Benedict Morel (1852) used the term démence précoce, meaning early or premature loss of mind to describe schizophrenia. Emil Kraepelin (1898/1899) unified the distinct categories of schizophrenia under the name dementia praecox. Eugen Bleuler (1908) introduced the term schizophrenia, meaning “splitting of the mind.”

Psychological and Social Influences Neurobiological Influences Nguyên nhân Cultural Factors Psychological and Social Influences Genetic Influences Neurobiological Influences Stress Families and Relapse Dopamine Brain Structure Prenatal and Perinatal Influences Genetics. Schizophrenia isn’t caused by just one genetic variation, but a complex interplay of genetics and environmental influences. While schizophrenia occurs in 1% of the general population, having a history of family psychosis greatly increases the risk. Schizophrenia occurs at roughly 10% of people who have a first-degree relative with the disorder, such as a parent or sibling. The highest risk occurs when an identical twin is diagnosed with schizophrenia. The unaffected twin has a roughly 50% chance of developing the disorder. Environment. Exposure to viruses or malnutrition before birth, particularly in the first and second trimesters has been shown to increase the risk of schizophrenia. Inflammation or autoimmune diseases can also lead to increased immune system Brain chemistry. Problems with certain brain chemicals, including neurotransmitters called dopamine and glutamate, may contribute to schizophrenia. Neurotransmitters allow brain cells to communicate with each other. Networks of neurons are likely involved as well. Substance use. Some studies have suggested that taking mind-altering drugs during teen years and young adulthood can increase the risk of schizophrenia. A growing body of evidence indicates that smoking marijuana increases the risk of psychotic incidents and the risk of ongoing psychotic experiences. The younger and more frequent the use, the greater the risk. Another study has found that smoking marijuana led to earlier onset of schizophrenia and often preceded the manifestation of the illness.

Triệu chứng Triệu chứng dương tính (Positive Symptoms): Ảo giác (Hallucinations) Hoang tưởng (Delusions) Hành vi vô tổ chức Rối loạn tư duy Căng trương lực Triệu chứng âm tính (Negative Symptoms): Giảm năng động (Avolition) Giảm tư duy ngôn ngữ (Alogia) Cảm xúc cùn mòn (Affective Flattening) Giảm hứng thú (Anhedonia) It can be difficult to diagnose schizophrenia in teens. This is because the first signs can include a change of friends, a drop in grades, sleep problems, and irritability—common and nonspecific adolescent behavior. Other factors include isolating oneself and withdrawing from others, an increase in unusual thoughts and suspicions, and a family history of psychosis. In young people who develop schizophrenia, this stage of the disorder is called the "prodromal" period. With any condition, it's essential to get a comprehensive medical evaluation in order to obtain the best diagnosis. For a diagnosis of schizophrenia, some of the following symptoms are present in the context of reduced functioning for a least 6 months:

Tiêu chuẩn chẩn đoán theo DSM-5 Xuất hiện 2 (hoặc nhiều hơn) các triệu chứng sau, mỗi triệu chứng xuất hiện trong phần lớn thời gian khoảng 1 tháng (hoặc ít hơn nếu điều trị tốt). Ít nhất 1 trong 3 triệu chứng (1), (2) và (3) phải là: Các hoang tưởng. Các ảo giác. Ngôn ngữ vô tổ chức. Hành vi tác phong rất vô tổ chức hoặc căng trương lực. Các triệu chứng âm tính. Phần lớn thời gian kể từ khi phát bệnh, bệnh nhân bị suy giảm chức năng đáng kể ở một hoặc nhiều lĩnh vực so với trước khi phát bệnh như: công việc, các mối quan hệ, khả năng tự chăm sóc bản thân (trường hợp phát bệnh ở trẻ em và thanh thiếu niên là thất bại so với mong đợi trong các tương tác xã hội, học tập hoặc chức năng nghề nghiệp). Các triệu chứng của rối loạn liên tục kéo dài tối thiểu là 6 tháng. Thời gian tối thiểu là 6 tháng này bao gồm ít nhất là 1 tháng (hoặc ít hơn nếu đáp ứng tốt khi điều trị) của triệu chứng theo tiêu chuẩn A (các triệu chứng của giai đoạn hoạt động) và thời gian của các triệu chứng tiền triệu chứng hoặc triệu chứng di chứng. Trong suốt giai đoạn tiền triệu chứng hoặc di chứng, biểu hiện của rối loạn có thể chỉ là triệu chứng âm tính, hoặc 2 hoặc nhiều hơn các triệu chứng của tiêu chuẩn A nhưng ở dạng bị suy yếu đi (ví dụ: những tín ngưỡng kỳ dị, những tri giác bất thường). Rối loạn cảm xúc phân liệt, Rối loạn trầm cảm, Rối loạn cảm xúc lưỡng cực với các triệu chứng của loạn thần được loại trừ bởi vì hoặc: (1) không có giai đoạn hưng cảm hoặc trầm cảm xảy ra đồng thời với các triệu chứng của giai đoạn hoạt động; (2) nếu giai đoạn cảm xúc xảy ra trong giai đoạn đang hoạt động, chúng chỉ xuất hiện trong một khoảng thời gian ngắn trong tổng thời gian hoạt động và di chứng. Rối loạn này không phải do tác động sinh lý trực tiếp của một chất (ví dụ: chất gây lạm dụng, thuốc men) hoặc do tình trạng của các bệnh cơ thể khác.

CÁC THỂ LÂM SÀNG ICD-10 DSM-V Thể hoang tưởng Thể thanh xuân Thể đơn giản Căng trương lực ICD-10 TTPL thể hoang tưởng (Pranoid) TTPL thể thanh xuân TTPL thể căng trương lực TTPL thể trầm cảm sau phân liệt TTPL di chứng TTPL đơn thuần TTPL cảm xúc TTPL thể không biệt định

ĐIỀU TRỊ Can thiệp sinh học (Biological Interventions) Thuốc chống loạn thần thế hệ một (điển hình) Thuốc chống loạn thần thế hệ hai (không điển hình) Can thiệp sinh học (Biological Interventions) Liệu pháp điều trị cương quyết tại cộng đồng (Assertive Community Treatment–ACT) Các nhóm hỗ trợ đồng đẳng Các liệu pháp trị liệu tâm lý xã hội (Psychosocial Treatments) Liệu pháp nhận thức hành vi (Cognitive behavioral therapy–CBT) Liệu pháp nâng đỡ (Supportive psychotherapy) Liệu pháp nâng cao nhận thức (Cognitive Enhancement Therapy–CET)  Liệu pháp tâm lý (Psychotherapy) Thuốc chống loạn thần thế hệ một (điển hình): Chlorpromazine (Thorazine), Fluphenazine (Proxlixin), Haloperidol (Haldol), Loxapine (Loxitane), Perphenazine (Trilafon), Thiothixene (Navane), Trifluoperazine (Stelazine) Thuốc chống loạn thần thế hệ hai (không điển hình): Aripiprazole (Abilify), Asenapine (Saphris), Clozapine (Clozaril), Iloperidone (Fanapt), Lurasidone (Latuda), Olanzapine (Zyprexa), Paliperidone (Invega), Risperidone (Risperdal), Quetiapine (Seroquel), Ziprasidone (Geodon)

Tích hợp các liệu pháp