روشها و ابزارهای برنامه ریزی By: Dr K. Mirzaei

روشهای برنامه ریزی که به مدیران در ارزشیابی محیط کمک می کنند پویش گری Scanning پیش بینی Forecasting الگوبرداری Benchmarking استانداردهای ISO 9000 By: Dr K. Mirzaei

پویشگری Scanning پویشگری یا کنکاش محیطی Environmental Scanning به تصویر درآوردن مقدار زیادی از اطلاعات برای پیدا کردن روندهای در حال ظهور و ایجاد یکسری سناریو شواهد بیانگر این است که شرکت هایی که از محیط خود تصویر برداری می کنند در مقایسه با شرکت هایی که ازاین روش استفاده نمی کنند به سود و درآمد بیشتری بدست می آورند By: Dr K. Mirzaei

هوشیاری رقابتی Competitive Intelligence یکی از زمینه های پویشگری محیطی است که سریع ترین رشد را دارد هوش رقابتی به دنبال کسب اطلاعات پایه در رابطه با رقبا است : - اینکه آنها چه کسانی هستند؟ - چکار می کنند؟ - کارآنها چه اثری بر ما خواهد گذاشت ؟ معتقدند : 95% از اطلاعات مربوط به رقبا که یک سازمان برای تصمیم گیری استراتژیک به آنها نیاز دارد برای عموم مردم قابل دسترسی است By: Dr K. Mirzaei

هوش رقابتی جاسوسی سازمانی نیست تبلیغات ، اطلاعاتی که موجب ارتقای آگاهی ها می شوند ، خبرهای جراید ، گزارش های موجود در ادارات دولتی ، آگهی استخدام و.... مثال هایی از منابع اطلاعات قابل دسترسی می باشند By: Dr K. Mirzaei

سناریو Scenario یک سناریو عبارت است از به تصویر کشیدن چیزی که در آینده پیش خواهد آمد هدف از طراحی و انجام سناریو ، تمرین تلاش برای پیش بینی آینده نیست بلکه کاهش عدم اطمینان از طریق تمرکز بر موقعیت های بالقوه تحت شرایط مختلف است By: Dr K. Mirzaei

انواع گوناگون پیش بینی پویشگری محیط پایه ای را برای پیش بینی ها ایجاد می کند اطلاعات به دست آمده از طریق پویشگری برای تهیه سناریو به کار می رود این دو نیز خود مقدماتی رابرای پیش بینی تهیه می کنند که پیشگویی نمودن نتایج آتی است دو نتیجه معروف که مدیریت معمولا در پیش بینی آینده به دنبال آنهاست : - درآمد - نوآوری تکنولوژی نکته: هر جزء از محیط خاص و عمومی سازمان می تواند برای پیشگویی مورد توجه قرار گیرد By: Dr K. Mirzaei

درآمد عموما مدیریت اطلاعات لازم برای پیش بینی درآمدها را از طریق بررسی ارقام درآمد در طول زمان به دست می آورد . By: Dr K. Mirzaei

پیش بینی تکنولوژی Technological Forecasting پیش بینی تکنولوژی سعی می کند تغییرات تکنولوژیکی و چارچوب زمان ظهور تکنولوژی های جدید را که از نظر اقتصادی میسر هستند ، پیش بینی کنند By: Dr K. Mirzaei

روش های مختلف پیش بینی روش های پیش بینی به دو طبقه تقسیم می شوند : - کمی Quantitative Forecasting - کیفی Qualitative Forecasting پیش بینی کمی : یکسری قوانین ریاضی را برای یکسری از اطلاعات گذشته بکار می گیرد تا نتایج آتی را پیش بینی کند این روش ها موقعی ترجیح داده می شوند که مدیریت اطلاعات کافی برای کار با آنها را داشته باشد پیش بینی کیفی: عموما موقعی استفاده می شود که اطلاعات دقیق در دسترس نباشند و یا بدست آوردن آنها مشکل باشد By: Dr K. Mirzaei

روش های پیش بینی روش توضیح نمونه کاربرد کمی تجزیه و تحلیل سری های زمانی مدل رگراسیون مدل اقتصاد سنجی خط سیر با یک معادله ریاضی مطابقت می کند تا به کمک این معادله تصویری از آینده داشته باشد متغیری را بر اساس سایر متغیرهای شناخته شده و یا فرض شده پیش بینی می کند از یکسری معادله های رگراسیون برای نمونه سازی بخش هایی از اقتصاد استفاده می کنند پیش بینی فروش فصل بعد بر اساس اطلاعات چهار سال پیش جستجو برای عناصری که سطح معینی از فروش را پیش بینی می کنند ( مانند قیمت و هزینه تبلیغات ) پیش بینی تغییر در فروش اتومبیل در نتیجه تغییر در قانون عوارض گمرکی By: Dr K. Mirzaei

روش های پیش بینی روش توضیح نمونه کاربرد کمی شاخص های اقتصادی اثر جانشینی استفاده از یک یا چند شاخص اقتصادی برای پیش بینی موقعیت آتی اقتصاد از فرمول ریاضی برای پیش بینی اینکه چگونه ، چه وقت و تحت چه شرایطی محصول یا تکنولوژی جدید جایگزین محصول یا تکنولوژی امروزی خواهد شد استفاده می کند استفاده از تغییرات در تولید ناخالص ملی ( GNP) برای پیش بینی درآمد مورد انتظار پیش بینی تاثیر تولید تلویزیون LED بر فروش تلویزیونهای معمولی By: Dr K. Mirzaei

روش های پیش بینی روش توضیح نمونه کاربرد کیفی اجماع ترکیب نیروهای فروش ارزیابی مشتری دیدگاه های کارشناسان را با هم درآمیخته و دید واحدی از آن بدست می آورد تخصیص های پرسنل فروش در مورد خرید احتمالی مشتریان در آینده را با هم ترکیب می کند تخصیص های مربوط به حجم خرید مشتریان موجود در آینده را باهم ترکیب می کند نظر خواهی از مدیران کارگزینی برای پیش بینی تعداد افراد متخصص و تحصیل کرده مورد نیاز در سال آینده پیش بینی فروش صنعت لیزر در سال های آتی بررسی مشتریان عمده توسط تولید کنندگان خودرو برای تعیین نوع و تعداد تولید By: Dr K. Mirzaei

الگو برداری یک از ابزار برنامه ریزی ، الگو برداری است این عمل جستجو برای یافتن بهترین اقدامات بین رقبا و غیر رقبا است که منجر به عملکرد بسیار بالاتر می شود ایده اساسی در الگو برداری این است که مدیریت بتواند با تجزیه و تحلیل و سپس کپی کردن شیوه های رهبران در سایر زمینه ها نسبت به بهبود کیفی اقدام نمایند در واقع الگو برداری شکل خاصی از پویشگری محیطی است By: Dr K. Mirzaei

سری ISO 9000 در دهه 1980، یک حرکت فزاینده ای برای بهبود کیفیت در بین شرکت های جهانی به وجود آمد مدیران می دانستند که برای رقابت در دهکده جهانی باید اطمینان هایی به مشتریان در مورد تولیدات و خدماتشان بدهند که آنچه می خرند همان کیفیت مورد انتظارشان را دارد طرح سری های ISO 9000 توسط سازمان بین المللی استاندارد در شهر ژنو سوئیس ارائه شد By: Dr K. Mirzaei

استاندارد های ISO فرآیندی است که در آن ” بازرسان مستقل تایید می کنند که یک کارخانه ، آزمایشگاه و یا سازمان توانسته است احتیاجات مدیریت کیفی را برآورده کند ” این استانداردها به مشتریان این اطمینان را می دهند که یک شرکت - از مراحل معینی برای آزمایش تولیداتش استفاده می کند - به طور مستمر کارکنان خود را آموزش می دهند تا از آخرین دانش ها ، توانمندها و مهارتهای روز مطلع شوند - گزارش های رضایت بخشی از فعالیت خود دارد - به هنگام بروز مشکل نسبت به رفع آن اقدام می کند By: Dr K. Mirzaei

گواهی ISO می تواند بیشتر از یک مزیت رقابتی باشد ، یعنی این گواهی اجازه ورود به بازارهایی را می دهد که بدون آن ورود به آن بازار ممکن نیست در سال 1997 ، ISO 14000 نیز بوجود آمد این شاخص نشان می دهد که سازمانها از نظر محیط نیز مسئولند دستیابی به گواهی ISO رایگان نیست و سازمان ها برای دستیابی به این گواهی می بایستی در طول زمان هزینه های متعددی را صرف کرده تا به این هدف برسند By: Dr K. Mirzaei

بودجه Budget بودجه یک برنامه رقمی برای تخصیص منابع به فعالیت های خاص است معمولا مدیران بودجه را برای درآمدها و هزینه های خود تهیه می کنند. بودجه را می توان برای استفاده بهینه از زمان ، مکان و منابع نیز تهیه نمود این نوع بودجه بندی ارقام غیر مالی را جایگزین ارقام مالی می کند ساعت ، نفر ، بهره برداری ظرفیت یا واحدهای تولید را می توان به صورت فعالیت روزانه هفتگی یا ماهانه بودجه بندی کرد By: Dr K. Mirzaei

بودجه یک وسیله برنامه ریزی است که بسیاری از مدیران صرف نظر از سطح شان در سازمان نسبت به تدوین و تنظیم آن اقدام می کنند By: Dr K. Mirzaei

انواع اصلی بودجه بودجه توضیح بودجه درآمد بودجه هزینه بودجه سود بودجه هزینه های سرمایه ای بودجه ثابت بودجه متغیر بودجه ای که فروش آتی را نشان می دهد بودجه ای که فعالیت های اولیه یک واحد را فهرست بندی می کند بودجه ایکه توسط واحد های جداگانه یک سازمان مورد استفاده قرار می گیرد و از تلفیق بودجه های درآمد و هزینه بدست می آید بودجه ای که هزینه لازم برای سرمایه گذاری در ملک ، ساختمان و تجهیزات عمده را پیش بینی می کند بودجه ای که سطح ثابتی از فروش یا تولید را فرض می کند بودجه ای که به سطح هزینه ها متغیراست . By: Dr K. Mirzaei

اساسا مدیران دو دیدگاه نسبت به بودجه بندی می توانند داشته باشند: - بودجه بندی افزایشی ( بودجه سنتی ) Incremental Budget - بودجه بر مبنای صفر Zero – Based Budget (ZBB) By: Dr K. Mirzaei

بودجه بندی افزایشی ( بودجه سنتی ) Incremental Budget این بودجه بندی دو ویژگی مشخص دارد : اول اینکه منابع مالی به ادارات به واحدهای سازمانی تخصیص داده می شوند ، سپس این واحدها منابع مالی را بر حسب تناسب به فعالیت ها اختصاص می دهند دوم اینکه این بودجه افزایش و توسعه بودجه قبلی است . تنظیم بودجه هر دوره با استفاده از آخرین دوره به عنوان نقطه مرجع شروع می شود تنها تغییرات افزوده شده ، در تقاضای بودجه مورد بررسی قرار می گیرند By: Dr K. Mirzaei

بودجه افزایشی این تنوع را مورد توجه قرار نمی دهند وقتی منابع مالی به واحدهای سازمانی اختصاص داده شد در این صورت تفکیک فعالیت های داخل واحدها مشکل می شود واحدهای سازمانی عموما اهداف چندگانه ای دارند و در نتیجه به فعالیتهای زیادی مشغولند بودجه افزایشی این تنوع را مورد توجه قرار نمی دهند آنها بیشتر بر تامین منابع مالی برای واحدها توجه دارند تا به خود فعالیت واحدها با در نظر گرفتن اهداف چندگانه واحدها ، نتیجه گیری های زیر منطقی است: 1- برخی اهداف مهم تر از سایر اهداف می باشند 2- مدیران واحدها در رسیدن به اهداف چندگانه به درجات متفاوتی از موفقیت دست می یابند بودجه های افزایشی همه چیز را در یک ظرف می ریزند بنابراین به عنوان ابزار برنامه ریزی ، فاقد تمرکز و دقت کافی هستند By: Dr K. Mirzaei

بودجه بر مبنای صفر Zero – Based Budget (ZBB) در این نوع بودجه بندی مدیران درخواست بودجه را صرف نظر از مناسبت های قبلی ، با جزئیات و از اول توجیه می کنند این نوع بودجه بندی برای مقابله با یکی از ضعف های بودجه افزایشی طراحی شده است در بودجه بندی افزایشی ، فعالیت ها راهی فناناپذیری پیدا می کنند زیرا که بودجه افزایشی بر اساس بودجه سال قبل تنظیم می شود و در نتیجه با تامین بودجه فعالیت های سازمانی به بقای خود ادامه می دهند این موضوع در خصوص سازمانهای دولتی نیز صدق می کند که در آن نیروی کار و کمیسیون ها اغلب ثابت هستند ولو اینکه برای طرح های کوتاه مدت و یا موقتی در نظر گرفته شده باشند By: Dr K. Mirzaei

بودجه بندی بر مبنای صفر بار اصلی اثبات بعهده مدیر می گذارد تا توجیه کند که اصلا به چه دلیل باید به واحدش بودجه تعلق گیرد فرآیند ZBB همه فعالیت های سازمانی را ارزیابی مجدد می کند تا ببیند کدام یک قابل حذف است ، بودجه کدام یک باید کاهش یابد یا در سطح رقم بودجه جاری باشد و یا افزایش پیدا کند By: Dr K. Mirzaei

چرا بودجه بندی بر مبنای صفر برای همه سازمان ها مناسب نیست مشکل و هزینه اجرای بودجه بر مبنای صفر نشان می دهد که این نوع بودجه بندی برای هر سازمانی مناسب نیست سیاست سازمانهای بزرگ به گونه ای است که به بودجه بندی بر مبنای صفر اهمیت زیادی نمی دهند و به نظر می رسد این نوع بودجه بندی در واحد پرسنلی و شرکت هاو سازمانهای کوچک اثر بخش تر است . مثال : از آجایی که منابع مورد نیاز واحدهای پرسنلی در موسسات کوچک تجاری که شامل زمینه هایی نظیر تحقیق بازار و مدیریت منابع انسانی می شود با نتیجه کار شرکت ارتباط مستقیم ندارد ، لذا تعیین اینکه آیا بودجه آنها واقعی است یا بیانگر عملکرد موثر، کار مشکلی است . By: Dr K. Mirzaei

بودجه بندی بر مبنای صفر به هنگام کاهش منابع می تواند مناسب باشد بودجه بندی بر مبنای صفر به هنگام کاهش منابع می تواند مناسب باشد وقتی سازمان ها با محدودیت های مالی رو به رو هستند در این صورت مدیران این سازمان ها به دنبال ابزاری هستند که بتواند منابع محدود را به صورت موثری تخصیص دهند بودجه بندی بر مبنای صفر می تواند چنین ابزاری باشد . By: Dr K. Mirzaei

جدول زمانبندی - نمودار گانت جدول زمانبندی - نمودار گانت گانت یک ابزار زمانبندی است که در آستانه قرن بیستم به وسیله هنری گانت ارائه شد ایده اساسی نمودار گانت ساده و اساس یک نمودار ستونی است که زمان در محور افقی آن و فعالیت های محور عمودی آن قرار گرفته اند ستون های نمودار نشان دهنده نتیجه کار در یک مدت زمان معین است ، چه آنهایی که برنامه ریزی شده اند و چه آنهایی که واقعا انجام گرفته اند نمودار گانت نشان می دهد چه وقت کارها باید انجام می گرفتند و آن را با پیشرفت واقعی کار مقایسه می کند By: Dr K. Mirzaei

جدول گانت یک وسیله ساده اما مهم است که به مدیران این اجازه را می دهد که بتوانند به آسانی جزئیات آنچه را که هنوز باید انجام بگیرد تا پروژه تکمیل شود ترسیم کنند و نیز بدانند که آیا پروژه طبق برنامه پیش می رود ، از برنامه عقب است یا جلوتر از آن است . نمودار گانت واقعا به صورت یک وسیله کنترل مدیریتی برای مدیران تا بتوانند انحراف از مسیر طرح اصلی را متوجه شوند . By: Dr K. Mirzaei

By: Dr K. Mirzaei

نمودار ظرفیت Load Chart نوع اصلاح شده نمودار گانت را نمودار ظرفیت می گویند در این نمودار بجای فهرست بندی کردن فعالیت ها در محور عمودی ، بخش ها و یا منابع معین فهرست بندی می شوند این اطلاعات به مدیران این اجازه را می دهند که برای بهره برداری از ظرفیت ، برنامه ریزی و کنترل داشته باشند این نمودار ظرفیت را بر اساس ایستگاه های کاری فهرست بندی می کند By: Dr K. Mirzaei

شبکه پرت PERT Chart Program Evaluation and Review Technique نمودارهای گانت و ظرفیت تا زمانی مفید هستند که فعالیت ها و یا پروژه های زمانبندی شده بسیار کم بوده و وابسته به یکدیگر نباشند اگر مدیری مجبور باشد برای پروژه های بلند مدت ، مانند تلاش برای کاهش هزینه های عمده و یا تولید محصول جدید ، برنامه ریزی کند که انجام آن نیازمند به هماهنگی صدها و هزاران فعالیت دارد که بعضی از آنها باید به صورت همزمان صورت گیرد و بعضی از آنها منوط به تکمیل یکسری فعالیت اولیه هستند ، از روش بازنگری و ارزیابی برنامه ( PERT) استفاده می کند By: Dr K. Mirzaei

روش بازنگری و ارزیابی برنامه ( PERT) این روش در دهه 1950برای ایجاد هماهنگی بین بیش از 3000 پیمانکار و آژانسی که بر روی سیستم تسلیحات زیر دریایی پولاریس کار می کردند بوجود آمد شبکه پرت توالی فعالیت های لازم برای تکمیل پروژه و هزینه و زمان مربوط به هر کدام از فعالیت ها را نشان می دهد با استفاده از شبکه پرت - مدیر یک پروژه باید درباره آنچه که باید انجام بگیرد فکر کند - و معین کند کدام رخداد به رخداد دیگر وابسته است - و سرانجام اینکه نقاط مشکل آفرین بالقوه را شناسایی کند By: Dr K. Mirzaei

پرت به مدیران اجازه می دهد که - پیشرفت پروژه را نظارت و ثبت کند پرت مقایسه بین اثرات فعالیت های جانشین را برای برنامه کاری و هزینه ها آسان می کند پرت برای طراحی و ایجاد تسهیلات ، فراهم آوردن مطالعات محیطی ، انجام تحقیق و توسعه ، طراحی نرم افزارها و.... مورد استفاده قرار می گیرد پرت به مدیران اجازه می دهد که - پیشرفت پروژه را نظارت و ثبت کند - گلوگاه های ممکن را شناسایی کنند - و در صورت ضرورت نسبت به تعویض منابع به منظور حفظ پروژه بر اساس جدول زمانی اقدام کنند . By: Dr K. Mirzaei

اجزای کلیدی پرت برای اینکه بفهمیم چگونه یک شبکه پرت تشکیل شود ، لازم است با سه اصلاح آشنا باشیم : - رخدادها Events - فعالیت ها Activities - مسیر بحرانی Critical Path By: Dr K. Mirzaei

رخدادها ، فعالیت ها و مسیر بحرانی رخدادها یا واقعه ها نقاط پایانی هستند که نشان دهنده تکمیل فعالیت های عمده می باشند رخدادها بیانگر این هستند که - اتفاق چشمگیری رخ داده - یا بخش مهمی از کار تمام شده است در پرت ، رخدادها بیانگر نقطه ای در زمان هستند فعالیت ها اقداماتی هستند که صورت می گیرند هر فعالیتی به زمان احتیاج دارد ، همانگونه که بر اساس زمان و منابع لازم برای پیشرفت از یک رخداد به رخداد دیگر تعیین شده اند مسیر بحرانی : طولانی ترین و یا وقت گیر ترین توالی رخدادها و فعالیت های لازم برای تکمیل پروژه در کوتاه ترین زمان ممکن است By: Dr K. Mirzaei

مدیریت زمان Time Management مدیریت زمان ابزاری است که هرکس می تواند برای تنظیم موثر زمان از آن استفاده نماید مدیریت زمان روشی است برای برنامه ریزی فعالیت های شخصی مدیریت زمان نوعی انضباط فردی است ، توجه افراد را به چیزهایی متمرکز می کند که باید تحقق پیدا کند نکته: هیچگونه قانون اکید و صریحی برای مدیریت زمان وجود ندارد که بتوان درهر مورد آن را بکار برد مدیر خوب زمان می داند که چگونه بی نظمی را – که وقت شخص را هدر می دهد – به حداقل برساند به هنگام استفاده مفید از زمان لازم است که مانعی بین خود و تلف کنندگان وقت ایجاد کنید By: Dr K. Mirzaei

چرخه سودمندی انتخاب بهترین زمان برای بهترین کارآیی مثال: برخی افراد بیشتر صبح ها موثرند By: Dr K. Mirzaei