آموزش و مشاوره با بیماران نیلوفر مهدوی – روانپزشک عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
نکات مهمی که در آموزش بآن پرداخته می شود ماهیت عفونت عواقب و پیامدهای آن کاهش آسیب برای پیشگیری از ابتلای مجدد بیمار و پیشگیری ازانتقال به دیگران
خطوط کلی بررسی استفاده از راهنمای درمانی مربوطه آیا بیماری جنسی دیگری مطرح است سوزش ادرار یا ترشح مجرا اخذ شرح حال و آزمایش ترشح مجرا در صورت نیاز + - وجود ترشح مجرا + - درمان گنوره و کلامیدیا آموزش و مشاوره تهیه کاندوم و ترغیب برای استفاده ارائه مشاوره و آزمایش HIV میدیریت و درمان پارتنر چنانچه علایم ادامه یافت مراجعه مجدد در 7 روز آینده - آموزش و مشاوره - تهیه کاندوم - ارجاع برای مشاوره HIV/AIDS -مرور مجدد علایم
اصول مشاوره مشاوره يك تعامل هدفمند است كه طي آن مشاور با صرف وقت و توجه براي مراجع ، به او در جستجو و كشف روش هايي براي زيستن خلاقانه تر، تصميم گيري و تغيير رفتاركمك مي كند. يك مشاوره صحيح به مراجع كمك مي كند تا: - مشكل موجود را به درستي شناسايي كند - اطلاعات مورد نياز را كسب كند - راه ها و امكانات مختلف را شناسايي كند - نتيجه و پيامد راه هاي مختلف را ارزيابي كند - تصميم گيري كند - مسئوليت تصميم و عملش را بپذيرد - نتيجه تصميم را ارزيابي كند (بررسي علل موفقيت و شكست و استفاده آتي)
نیست یک مشاوره صحیح : دستورالعمل دادن صرف فقط ارائه آموزش و اطلاعات گپ زدن بازجويي كردن اعتراف گرفتن نصیحت كردن اطمينان بخشي غير واقعي و دلداري دادن (كوچك نمايي مشكل موجود) نیست
درمان و پیشگیری همزمان در مراکز بهداشتی ارائه در زمان مناسب انگیزه و تمایل بیمار برای دانستن فرصت برای بازگویی و تکرار اطلاعات
اهداف آموزش بهداشت کمک به بیمار برای رفع عفونت کنونی پیشگیری از ابتلا مجدد در آینده اطمینان از اینکه شریک جنسی نیز درمان شده و آموزش های لازم را دریافت کرده است
توجه کنید: بعنوان یک مراقب بهداشتی باید از اصطلاحات بومی برای بیماری ها و رفتارهای جنسی آگاه باشید و بتوانید در مواقع لزوم از آنها استفاده کنید، هرچند این کار غالبا" دشوار است. از اصطلاحات پزشکی استفاده نکنید و مطمئن شوید مراجع متوجه منظور شما شده است. پرسش در مورد امور مربوط به روابط جنسی برای غالب مراجعان دشوار است در تمام طول جلسه اصول کلی جلسه مشاوره و آموزش را رعایت کنید برخی نکات مهم آموزشی را می توانید بصورت مکتوب برای مرور بیشتردر اختیار مراجع بگذارید ولی هرگز جایگزین جلسه آموزشی و مشاوره نخواهد بود.
خطوط کلی آموزش توضیح عفونت منتقل شونده از راه جنسی: توضیح انواع راه های ارتباط جنسی و ریسک انتقال بیماری در هریک معرفی عوامل عفونت توضیح ویژه در مورد عفونت حال حاضر مراجع بیان ضرورت درمان توضیح درمان دارویی وی (نام دارو، مدت و نحوه مصرف ، عوارض جانبی احتمالی که باید مورد توجه قرار بگیرند) مکتوب کردن اطلاعات ضروری برای وی (برای بیسوادان از علائم استفاده شود)
... روشن کردن سئوالات احتمالی که در ذهن مراجع است پاسخ به سئوالات جستجو برای باورهای نادرست و ارائه توضیحات لازم تخمین میزان همکاری و انگیزه مراجع برای شرکت در درمان کمک به افزایش انگیزه مراجع (ارائه اطلاعات، رفع موانع احتمالی برای رعایت درمان مناسب،...) تاکید بر لزوم طی دوره کامل درمانی (بی علامتی دلیل درمان کامل نیست)
آموزش پیشگیری از ابتلا به عفونت در آینده (ارزیابی خطرعفونت مجدد) تغییر در رفتارهای جنسی آموزش نحوه استفاده صحیح از کاندوم معرفی سایر روش های پیشگیری و میزان اثربخشی آن ها (اسپرم کش هایی که باکتریسید نیز هستند، واکسیناسیون، دوش واژینال،...) نیاز به درمان شرکای جنسی
مشاوره برای بیماری های آمیزشی کمک به شناخت بیشتر مراجع از خود کمک به ایجاد تغییر رفتار مطلوب توجه به دشوار بودن مراجعه برای بیماری های آمیزشی (استفاده از فنون تسهیل) اهمیت رازداری تناسب با سن، جنس ، فرهنگ، میزان تحصیلات استفاده از بیان ساده زمان کافی
نکات مهم دربرقراری ارتباط موثر ابراز همدلی اطمینان بخشی برای رازداری تماس چشمی مناسب گوش دادن فعال رعایت فاصله مناسب با مراجع فضای فیزیکی مناسب
ا ستفاده از تکنیک های ویژه در برقراری ارتباط موثر استفاده از سئوالات بازپاسخ تسهیل (مانند استفاده ازعبارات سوم شخص) خلاصه کردن و چک کردن (عبارت های مترادف)
ارزیابی خطری که مراجع را از نظر ابتلا به بیماری های آمیزشی تهدید می کند رفتار جنسی مراجع: تعداد شرکای جنسی در یک سال گذشته رابطه جنسی با یک شریک جدید یا متفاوت در سه ماه اخیر هرگونه ابتلا به یک بیماری آمیزشی در یکسال اخیر ارتباط جنسی در برابر پول، مواد یا کالا (درهردو طرف رابطه) سایر عوامل خطر فردی: ابتلا به عفونت HIV استفاده از وسایل نافذ به پوست مثل سوزن (خالکوبی یا تزریق غیر ایمن) و ابزارهای برنده مثل چاقو تزریق خون برای کودکان کم سن و سال وجود ریسک های مذکوردر والدین جزو ریسک فاکتورهای کودک محسوب می شود.
ارزیابی خطر... رفتار جنسی شریک یا شرکای جنسی: آیا شریک جنسی بیمار : شرکای جنسی متعدد دارد؟ مبتلا به نوعی بیماری آمیزشی است؟ مبتلا به عفونت HIV است؟ مواد تزریقی استفاده می کند؟ نوع رابطه جنسی با ریسک بالا برای انتقال بیماری های آمیزشی است؟
ارزیابی خطر... سابقه مصرف مواد در مراجع : استفاده از الکل یا سایر مواد قبل یا در خلال رابطه جنسی تزریق مواد با سرنگ و وسایل مشترک برقراری رابطه جنسی برای تهیه مواد
عوامل محافظت کننده بیمار بیمار برای حفاظت خود در برابر بیماری های آمیزشی از چه روشی استفاده می کند؟ آیا کارآیی روش انتخابی بیمار مناسب است؟ آیا از کاندوم استفاده می کند؟ به چه صورت؟
تهیه طرح کاهش خطر به مراجع کمک کنید متوجه خطری که وی را تهدید می کند شود. باو کمک کنید تا رفتارهای جنسی پرخطر خود را تغییر دهد. در صورتیکه مراجع به نتیجه ای برای روش های ایمن جنسی نمی رسد، انتخاب هایی برای رابطه جنسی ایمن طرح کنید : استفاده مداوم و صحیح کاندوم محدود کردن شریک جنسی به یک شریک متعهد پرهیز از دخول (بویژه در مواقعی که یکی از شرکای جنسی تحت درمان یک بیماری آمیزشی هستند)
تهیه طرح کاهش خطر بطور مداوم سوءتفاهم ها یا برداشت های نادرست احتمالی بیمار را بررسی و اصلاح کنید. روش های ناکارآمد محافظت در برابر انتقال بیماری را بررسی و اصلاح کنید. موانع موجود برای تغییر رفتارهای پرخطر جنسی را تعیین کنید و با مراجع برای رفع آن ها برنامه ریزی کنید. میزان درک و پذیرش مراجع برای اهمیت تغییر رفتارهای پرخطررا ارزیابی کنید
موانع موجود برای تغییر رفتارپرخطر موانع جنسیتی (کنترل کمتر زنان برروی شرایط رابطه جنسی) فشار همسالان ویژگی های شخصیتی و عدم برخورداری از مهارت های اجتماعی لازم (قاطعیت، حل مساله، کنترل هیجانات شدید،...) عادات و رسوم فرهنگی فقرو آسیب های اجتماعی
کمک به مراجع برای تغییر رفتار معرفی و توضیح روش های کاربردی (مانند استفاده از کاندوم) الگوسازی از طریق بیان تجربیات دیگران یا به تصویرکشیدن تعاقب رفتارهای پرخطر برای ایجاد انگیزه تغییر شناسایی و برجسته کردن نقات قوت مراجع و توانمندی های اوبرای پیشگیری از رفتارهای پرخطر بررسی انتخاب های موجود و تعیین نقاط ضعف و قوت هر انتخاب و پیامدهای آن انتخاب بهترین روش با توجه به شرایط مراجع تهیه طرح اجرایی با مراجع مرور طرح اجرایی و تایید آن
با تشکر از توجه شما