دكتر آرش قدوسي متخصص پزشكي قانوني (استاديار) چرا بايد مهارت های ارتباطی آموخته شود ؟ دكتر آرش قدوسي متخصص پزشكي قانوني (استاديار)

آيا مصاحبه های پزشکی برای ما اهميت دارند ؟ آيا در ارتباط بين پزشک وبيمار مشکل وجود دارد؟ آيا مهارت های ارتباطی راه حلی برای حل اين مشکلات ارائه می دهد؟ آيا می توان مهارت های ارتباطی را آموزش داد و فرا گرفت؟ آيا تلاشهای انجام شده ارزش دارد ؟ Paternalism, informed and shared models CALGARY-CAMBRIDGE GUIDE

آيا مصاحبه های پزشکی برای ما اهميت دارند ؟ مصاحبه پزشکی مهمترين بخش فعاليت پزشکی می باشد. پزشکان در طول عمر حرفه ای خود حدود 200000 مصاحبه پزشکی انجام می دهند

Clinical competence دانش يا knowledge مهارت های ارتباطی يا communication skills حل مسئله يا problem solving معاينه فيزيکی يا physical Examination

در حقيقت مهارت های ارتباطی ساقه درخت مهارت بالينی است .

آيا در ارتباط بين پزشک وبيمار مشکل وجود دارد ؟ کشف علت مراجعه بيماران به پزشک مشکل جمع آوری اطلاعات مشکل پيروی بيمار از دستورات پزشکان موارد پزشکی قانونی،چرا مردم شكايت ميكنند؟ کمبود هم دلی با بيماران ودرک آنها

آيا مهارت های ارتباطی راه حلی برای حل اين مشکلات ارائه می دهد ؟

روند مصاحبه : هرچه بيشتر پزشک در شروع به بيمار فرصت حرف زدن بيشتر بدهد احتمال بيشتر دارد که به طيف وسيع تری از مشکلات بيمار پی ببرد استفاده از سؤالات باز به جای سؤالات بسته و گوش دادن فعالانه باعث ميگردد که نگرانيهای بيماران بيشتر مشخص گردد .

رضايت بيماران : بيمار محوری کشف و شناخت انتظارات بيماران ارتباطات غير کلامی پزشکان ميزان اطلاعات داده شده به بیماران

ياد آوری و فهم دستورات پزشک : مهارتهای ارتباطی يادآوری و فهم بيماران از دستورات پزشک را افزايش می دهد .

پيروی از دستورات پزشک : بيمارانی که بيماريشان را بفهمند بيشتر از برنامه های درمانی پزشکان پيروی می کنند .

نتايج : بهبود سمپتومها سردرد مشکلات Psychosocial نتايج فيزيولوژيک فشار خون ديابت

آيا می توان مهارت های ارتباطی را آموزش داد و فرا گرفت مهارت های فرا گرفته شدنی است . تجربه معلم خوبی نيست . آموزش می تواند موثر باشد. تغييرات آموزشي پايدار است .

اين مهارت ها بايد و می تواند شبيه به ساير علوم پزشکی آموزش داده شود . ارتباط در پزشکی فقط به شخصيت پزشک بستگی ندارد کليد يادگيری يک مهارت پيچيده اين است که آن را به قسمتهای مختلف تقسيم کرده ، هر قسمت را خوب فرا گرفته و بعد آنها را به هم بچسبانيم .

در دوره های دو و پنج ساله پزشکان عمومی بعد از آموزش مهارت های ارتباطی به آنها پيگيری شدند و مشخص گرديد که تغييرات ايجاد شده در توانايي آنان بعد از حتی 5 سال پايدار است

آيا تلاشهای انجام شده ارزش دارد ؟ استفاده صحيح از مهارت های ارتباطی باعث می گردد : صحت کيفيت حمايتگری مصاحبه های پزشکی افزوده شود.

EFFECTVE COMMUNICATION IS ESSENTIAL TO THE PRACTICE OF HIGH- QUALITY MEDICINE.

مباني نظري ارتباط پزشك و بيمار : مدل “paternalism” مدل”informed” مدل “shared”

مدل “paternalism/ doctor-centered” : پزشك نقش اصلي را دارد و بيمار منفعلانه به پزشك گوش مي دهد و دستورات او را اجرا مي كند.

مدل”paternalism/”doctor –centered”: دلايل غلبه ي اين مدل تا قبل از دهه ي 1980: 1 ) براي اكثر بيماري ها تنها يك درمان موثر وجود داشت. 2) به دليل تعهد شغلي در قبال سلامت بيماران پزشك صلاحيت تصميم گيري داشت. 3) بر اساس تخصص و تجربه پزشك در بهترين موقعيت براي تصميم گيري قرار داشت.

مدل “informed/ patient-centered”: در سر ديگر طيف قرار دارد . پزشك به جز دادن اطلاعات به بيمار نقش ديگري ندارد و بيمار براي درمان خود تصميم مي گيرد و پزشك بر طبق نظر بيمار عمل مي كند .

مدل “shared/mutuality”: 1) در انتقال اطلاعات به يكديگر شركت دارند. 2) با بيان الويت هاي درماني خود در پروسه ي تصميم گيري شركت مي كنند. 3) بر روي تصميم گرفته شده توافق دارند.

CALGARY-CAMBRIDGE-GUIDE شروع جلسه ملاقات جمع آوری اطلاعات ايجاد ارتباط توصيف بيماری و برنامه ريزی اختتام جلسه

THE EXPANDED FRAMEWORK 1. شروع جلسه ملاقات : ايجاد ارتباط اوليه مشخص کردن علل مشاوره 2. جمع آوری اطلاعات کشف مشکلات بيماران فهم نقطه نظرات بيمار فراهم کردن ساختار برای مشاوره

THE EXPANDED FRAMEWORK 3. ايجاد ارتباط با بيمار استفاده از مهارت های غير کلامی مناسب بهبود وتوسعة رابطه درگير کردن بيماران درجريان مصاحبه 4. توصيف بيماری و برنامه ريزی جهت درمان فراهم آوردن مقدار و نوع اطلاعات مناسب کمک به يادآوری و در ک مناسب اطلاعات داده شده به بيمار رسيدن به نقطه تفاهم مشترک برنامه ريزی : تصميم گيری جهت درمان 5.اختتام جلسه ملاقات

تفاهم گام نخست مصاحبه 1- تامين احساس راحتي بيمار و مصاحبه تفاهم گام نخست مصاحبه 1- تامين احساس راحتي بيمار و مصاحبه 2- يافتن ناراحتي و ابزار همدردي 3- ارزيابي بينش بيمار و متحد شدن با او 4- نشان دادن مهارت و كار دادني 5- برقراري اقتدار بعنوان درمانگر و پزشك 6- ايجاد تعادل بين نقش يك شنونده ناهمدل ، متخصص و صاحب اقتدار

 عملكرد شناختي وعاطفي بيمار را شناسايي كند . پس براي پزشك لازم است درك عميقي از شخصيت بيمار پيدا كند.  عملكرد شناختي وعاطفي بيمار را شناسايي كند .  توانايي بيمار را براي برآورده كردن نيازهاي مادي جسمي وخلاقيت وي درك كند.  شيوه هاي مشخص بيماران براي انطباق وقدرت دفاع هاي روانشناختي بشناسد .

مدلهاي بيماري مهمترين مدل : زيستي، رواني، اجتماعي زيستي: به روش يكپارچه در برخورد با رفتار وبيماري انسان تاكيد مي ورزد زيستي: زيربناي تشريحي ،ساختمانی ومولكولي بيماري و اثر بيولوژيك آن بر انسان روانشناختي تاثير عوامل روان پويايي ، انگيزش و شخصيت بر تجربه و واكنش به بيماري اجتماعي تاثير عوامل فرهنگي ،محيطي وخانوادگي بر تظاهر و تجربه بيماري

اين سيستمها روي هم تاثير مي گذارند واز آنها تاثير مي گيرند. مطالعه سال 1971 توسط جورج وينگل مبني بر تاثير عوامل روانشناختي بر فوت ناگهاني 170 نفر از جمله رخداد آغازگر شامل فوت يك دوست، نزديگ ، سوگ ، واكنشهاي سالگرد ، از دست دادن عزت نفس ، خطر يا تهديد شخص، تجديد ديدار يا پيروزي است. لذا رابطه پزشك بيماربخش مهمي از مدل زيستي روانی اجتماعي است.

معناي بيمار بودن رفتار بيماري (Illness behavior) : واكنش بيماران نسبت به تجربه بيماربودن نقش بيمار (Sick role) : نقشي كه جامعه به دليل بيمار بودن شخص به او مي دهد،شامل: معافيت از مسئوليتها و انتظارازديگران براي درخواست كمك به منظور بهبود يافتن

رفتار بيماري براساس مدل ادوارد ساچمن 1- مرحله تجربه نشانه ها: Symptom experience Stage مي پذيرد اشكالي در كار است. 2- مرحله اتخاذ نقش بيمار : Sick role stage مي پذيردبيمار است و به مراقبت شخصي نياز دارد. 3- مرحله تماس با مراقبين طبي : Medical care contact stage تصميم به جستجوي مراقبت باليني 4- مرحله نقش بيمار –وابسته: dependent –patient role stage شخص تصميم مي گيرد كنترل را بدست پزشك سپارد. 5- مرحله بهبود يا توانبخشي : Recovery or rehabilitation stage شخص تصميم مي گيرد نقش بيمار را رها كند.

پديده انتقال و انتقال متقابل مسائل وي‍ژه پديده انتقال و انتقال متقابل تمايلات جنسي نياز به خود – بازنگري پزشكان بيمار

رعايت توصيه هاي درماني ميزان همكاري بيمار درمورد توصيه هاي باليني پزشك معالج رعايت وقت ملاقات قبول و تكميل درمان مصرف صحيح داروها پيروي از تغييرات توصيه شده در رفتار يا رژيم غذايي كلاً يك سوم بيماران توصيه هاي درماني را رعايت مي كنند. يك سوم گاهي و يك سوم هم كمتر

ميزان رعايت درمان با خصوصيات زير در پزشك ارتبا ط دارد نگرش توام با اشتياق و انعطاف سن وتجربه ميزان وقت صرف شده براي بيمار معطلي كمتر در اطاق انتظار دانستن نام تاثير دارد باور داشته باشد كه بيمار است رضايت ذهني بيمار از پزشك

پيش از شروع درمان موضوعات زير بايد مشخص گردد مسائل ويژه پيش از شروع درمان موضوعات زير بايد مشخص گردد مسائل ويژه حق الزحمه راز داري نظارت ( رزيدنت و انترن ) طول جلسات وغيبت دسترسي به پزشك

بيماري به شما ميگويد كه چرا گران ميگيري و دكتر پائين محله همين مداوا را به نصف قيمت انجام ميدهد. شما چه ميگوئيد؟ بيماري شما را به باغ خود براي.... دعوت ميكند! شما چه جوابي ميدهيد؟ بيماري به شما ميگويد كه قيافه اش مثل مرغ شده! وعلت را جويا ميشود. شما چه ميكنيد؟ مادر مضطربي به شما مراجعه ميكند.پسر او بيمار ترك اعتياد شماست. از احوال وي جويا ميشود. شما چه ميگوئيد؟ معاون شهردار بيمار شما ميشود. شما در همان منطقه مشغول ساخت و ساز هستيد. چه توصيه اي به منشي خود ميكنيد؟

با تشکر ghoddoosy@hotmail.com

پایان