بسم الله الرحمن الرحيم

Nooshin peyman*. Mohammad amani Designing and Implementing Educational Program to Promote Physical Activity Among Eldery: An Application of the Theory of Planned Behavior Nooshin peyman*. Mohammad amani 1-* (PhD), Associate Professor, Health Science Research Center, Department of Health and Management, School of Health, Mashhad University of Medical Science, Mashhad, Iran. Tel: +98-51-38544643 2-MSc Student of Health Education, Mashhad University of Medical Science, Mashhad, Iran    

Nooshin peyman*. Mohammad amani طراحی و اجرای برنامه ارتقای فعالیت جسمانی برای سالمندان:کاربرد تئوری رفتار برنامه ریزی شده Nooshin peyman*. Mohammad amani 1-* (PhD), Associate Professor, Health Science Research Center, Department of Health and Management, School of Health, Mashhad University of Medical Science, Mashhad, Iran. Tel: +98-51-38544643 2-MSc Student of Health Education, Mashhad University of Medical Science, Mashhad, Iran    

مقدمه بیش از 60 میلیون نفر سالمند در دنیا 1 بیش از 60 میلیون نفر سالمند در دنیا حدود8 درصد جمعیت ایران سالمند 2 به رغم فواید فعالیت فیزیکی، متاسفانه سالمندان همکاری ضعیفی در زمیته انجام فعالیت جسمی دارند مقدمه 3 عدم فعالیت بدنی در افراد بالغ در دنیا حدود 17 درصد است 4 نتایج یک مطالعه مقطعی در افراد بالای 55 ساله ایرانی نشان می دهد که هیچ یک از این افراد فعالیت جسمانی کافی ندارند. 5 مداخله در سالمندان مي تواند باعث فراگيري عادات خوب بهداشتي و انتقال اين عادات به سایر افراد خانواده بشود و سبب يک اثر طولاني مدت بر سلامت می شود

روش کار يک مطالعه نيمه تجربی دارای گروه آزمون و کنترل يک مطالعه نيمه تجربی دارای گروه آزمون و کنترل انتخاب نمونه ها ، از روش خوشه ای با حجم نمونه 220نفر از بين مراکز بهداشتی درمانی رشتخوار دو مرکز بهداشتی درمانی به طور تصادفي انتخاب و یک مرکز به عنوان گروه مداخله و یک مرکز به عنوان گروه شاهد انتخاب شد سپس از افراد واجد شرایط بالای 60 سال دعوت شد در مطالعه شرکت نمایند

پرسشنامه بین المللی فعالیت بدنی روش کار استفاده از پرسشنامه های محقق ساخته بر اساس تئوری رفتار برنامه ریزی شده و مشتمل بر 5 سوال قصد رفتاری ،نگرش 9 سوال،کنترل رفتاری درک شده 9 سوال و نرم های انتزاعی 6 سوال پرسشنامه بین المللی فعالیت بدنی ارایه برنامه مداخله شامل آموزش متناسب شده بر اساس تئوی رفتار برنامه ریزی شده در 7جلسه

روش کار جلسه اول ودوم :تاکید بر سازه نگرش، قصد و استفاده از روش بحث گروهی و بارش افکار جلسه دوم:تاکید بر نرم های انتزاعی و شرکت افراد درجه یک خانواده در جلسه آموزشی مربوطه جلسه سوم:اجرای فعالیت های ورزشی در سالن ورزشی با یک نفر کارشناس تربیت بدنی طی 4 جلسه

2ماه بعد از مداخله آموزشی ، تکمیل مجدد پرسشنامه ها توسط سالمندان روش کار 2ماه بعد از مداخله آموزشی ، تکمیل مجدد پرسشنامه ها توسط سالمندان جمع آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار 17spss واستفاده از آزمون تی زوجی

قبل از مداخله تفاوت آماری معنی داری در متغیر های دموگرافیک گروه کنترل و مداخله وجود نداشت 1 یافته ها قبل از مداخله اختلاف معناداری در میانگین نمرات سازه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده بین دو گروه مشاهده نشد 2 بعد از مداخله اختلاف معناداری بین سازه قصد(0/000)،نگرش(0/007)،نرم های انتزاعی(0/004) و کنترل رفتای درک شده (0/002) مشاهده شد. و فعالیت فیزیکی افزایش یافت(0/005) 3

P-value(آزمون تی مستقل) کنترل مداخله گروه بعد قبل انحراف معیار میانگین متغیر 0/007 0/61 5/72 5/71 37/22 37/14 4/17 5/02 38/86 37/04 نگرش 0/000 0/26 4/55 4/59 15/54 15/49 2/52 3/60 16/92 14/98 قصد 0/002 0/17 4/22 4/23 14/38 14/31 2/32 2/88 15/48 13/80 کنترل رفتاری درک شده 0/004 0/42 4/43 4/41 24/31 24/25 3/35 4/37 24/45 22/88 نرم های انتزاعی

نتیجه گیری افزايش ميزان فعاليت جسماني روزانه و هفتگی سالمندان منطبق بودن نتایج این مطالعه با مطالعات ديگر در اين زمينه در سالمندان

بحث نتایج مربوط به نگرش در این مطالعه با مطالعه هزاوه ای و همکاران و صلحی و همکاران همخوانی دارد برخورداری از حمایت خانواده و دوستان یکی از عوامل تسهیل کننده در رفتار ورزشی است که نتایج این مطالعه در نرم های انتزاعی با مطالعه ولنس و دان همخوانی دارد نتایج مربوط به کنترل رفتار برنامه ریزی شده این مطالعه با مطالعه آرمیتاژ و مارتین همخوانی دارد

نتیجه گیری قصد، تغییر نگرش فردي و نرمهاي انتزاعی می تواند در افزایش فعالیت هاي فیزیکی موثر باشد. همچنین فراهم نمودن برنامه هاي ورزشی عمومی از سوي برنامه ریزان امور سلامتی، توجه بیشتر ، به فراهم نمودن امکانات لازم براي انجام تمرینات بدنی در پارك ها و اماکن عمومی، تأکید روي فواید فعالیت جسمانی منظم مانند بهبود اعتماد به نفس و افزایش انرژي ، برگزاري کلاس هاي آموزشی براي سالمندان به منظور توجه بیشتر آنان به ورزش و فعالیت جسمانی و ارائه راهکارهائی براي غلبه بر موانع موجود براي انجام فعالیت جسمانی از جمله استراتژي هائی هستند که می توان براي افزایش فعالیت جسمانی در بین سالمندان بکار رود

نتیجه گیری تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر تئوری رفتار برنامه ریزی شده بر میزان فعالیت جسمانی پیشنهاد می گردد این برنامه تغيير به صورت فراگير در سيستم بهداشتي و عالي کشور مورد استفاده قرار گیرد

با تشکر از توجه شما اساتید محترم