MODYUL 2: Talento MO: Tuklasin, kilalanin at paunlarin I. MGA LAYUNIN Mga Pamantayan sa Pagkatuto Pangnilalaman Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga konsepto tungkol sa talento, kakayahan at kahinaan Pagganap Naisasagawa ang mga kilos tungo sa pagpapaunlad ng mga talento at kakayahan at paglampas sa mga kahinaan Batayang Konsepto: Ang pagtuklas at pagpapaunlad ng mga angking talento at kakayahan ay mahalaga sapagkat ang mga ito ay mga kaloob na kung pauunlarin ay makahuhubog ng sarili tungo sa pagkakaroon ng tiwala sa sarili, paglampas sa mga kahinaan, pagtupad ng mga tungkulin, at paglilingkod sa pamayanan.

Sanggunian: GABAY PARA SA MGA MAG-AARAL Sanggunian: GABAY PARA SA MGA MAG-AARAL PAHINA 36-61 GABAY PARA SA GURO PAHINA 30-62

A. MGA LAYUNIN SA PAGTUTURO 1.1 Magabayan ang mga mag-aaral sa pag- unawa sa mga sumusunod na paksa: 1. Talento at Kakayahan 2. Iba’t ibang talino ayon kay Howard Gardner 3. Ang Pagkilala sa Sariling Talento, Kakayahan at Kahinaan 4. Tiwala sa Sarili 5. Ang Paglampas sa Sariling Kahinaan 6. Plano sa Pagpapaunlad ng Sarili 7. Ang Kahalagahan ng Pagpapaunlad ng Talento at Kakayahan

A. MGA LAYUNIN SA PAGTUTURO 1.2 Malinang ang mga sumusunod na kasanayan sa mga mag-aaral: a. Pagpapaliwanag ng kaibahan ng talento sa kakayahan b. Pagtukoy sa kanyang mga katangian, talento, kakayahan gamit ang Multiple Intelligences Survey Form ni Walter Mckenzie c. Pagpapaliwanag ng kahalagahan ng kaalaman sa talento at kakayahan d. Paglalarawan ng iba.t ibang uri ng talino ayon kay Howard Gardner e. Paghinuha kung bakit dapat: (a) paunlarin ang mga sariling talento at kakayahan at (2) malampasan ang mga kahinaan f. Paglalarawan ng kalikasan ng tiwala sa sarili g. Pagtukoy sa mga aspeto ng sarili kung saan kulang siya ng tiwala at nakikilala ang mga paraan kung paano lalampasan ang mga ito

Teorya ng multiple intelligences Ayon kay Dr. Howard Gardner (1983)

Visual /sPatial Intelligence * mabilis matuto sa pamamagitan ng paningin at pagsasaayos ng mga ideya. *may kakayahan siya na makita sa kanyang isip ang mga “bagay” upang makalikha ng isang produkto o makalutas ng suliranin. Ang larangan na angkop sa talinong ito ay sining, arkitektura at inhinyero.

* May kaugnayan din ang talinong ito sa kakayahan sa matematika. *nakakagawa ng mahusay na paglalarawan ng mga ideya na kailangan din niyang makita ang paglalarawan upang maunawaan ito. * May kaugnayan din ang talinong ito sa kakayahan sa matematika.

Verbal/ liguistic Intelligence * may talino sa pagbigkas o pagsulat ng salita. May taglay na husay at talino sa pagbasa, pagsulat , pagkukuwento, at pagmememorya ng mga salita at mahahalagang petsa. Ang larangan na nababagay sa talinong ito ay pagsulat, abogasya, pamamahayag(journalism), politika, pagtula at pagtuturo.

*madali siyang matuto kung nagbabasa, nagsusulat, nakikinig o nakikipagdebate *mahusay sa pagpapaliwanag, pagtuturo,pagtatalumpati o pagganyak sa pamamagitan ng pananalita * madali sa kanya na matuto ng ibang wika

Mathematical/ logical Intelligence *taglay ng taong ito ang pagkatuto sa pamamagitan ng pangangatuwiran at paglutas ng suliranin(problem solving) *may talinong kaugnay ng lohika, paghahalaw at numero. *ang talino ito ay may kinalaman sa kahusayan sa matematika, chess, computer programming at iba pang kaugnay na gawain Ang larangan na kaugnay nito ay ang pagiging scientist, mathematician, inhinyero , doctor at ekonomista.

*mas malapit ang kaugnayan nito sa kakayahan sa siyentipikong pag-iisip at pagsisiyasat * may kakayahan sa abstract patterns at kakayahang magsagawa ng mga nakakalitong pagtutuos o pagsusuma

Bodily/ kinesthetic Intelligence *may natututo sa pamamagitan ng mga konkretong karanasan at interaksyon sa kapaligiran *mas matututo siya sa pamamagitan ng paggamit ng katawan tulad ng pagsasayaw at paglalaro *mataas ang tinatawag na “muscle memory” ng taong may ganitong talino Ang larangan karaniwang kaniyang tinatahak ay ang pagsasayaw, isports, pagiging musikero, pag-aartista, pagiging doctor(lalo na sa pagoopera) , konstruksyon, pagpupulis at pagsusundalo.

*mahusay sa pagbubuo at paggawa ng mga bagay tulad ng pagkakarpintero

Musical/ rhythmic Intelligence Ang taong nagtataglay ng talinong ito ay natututo sa pamamagitan ng pag-uulit, ritmo o musika. Hindi lamang ito pagkatuto sa pamamagitan ng pandinig kundi pag-uulit ng isang karanasan. Likas na nagtatagumpay sa larangan ng musika ang taong may ganitong talino. Magiging masaya sila kung magiging musician , kompositor o “Disk Jockey”.

Intrapersonal Intelligence Siya ay natututo sa pamamagitan ng damdamin, halaga at pananaw. Ito ay talinong kaugnay ng kakayahang magnilay at masalamin ang kalooban. Karaniwang ang taong may ganitong talino ay malihim at mapag-isa o Introvert. Mabilis niyang nauunawaan at natutugunan ang kanyang mga nararamdaman at motibasyon. Ang larangang kaugnay nito ay pagiging isang researcher, manunulat ng mga nobela o negosyante.

*malalim ang pagkilala niya sa kaniyang angking mga talento, kakayahan at kahinaan

Interpersonal Intelligence *may talino sa interaksyon o pakikipag-ugnayan sa ibang tao. *ito ang kakayahan na makipagtulungan at makiisa sa isang pangkat. *madalas bukas ang kanyang pakikipagkapwa o extrovert. *sensitibo at mabilis na makatugon sa pagbabago ng damdamin, motibasyon at disposisyon ng kapwa Kadalasan siya at nagiging tagumpay sa larangan ng kalakalan, politika, pamamahala, pagtuturo o edukasyon at social work.

*mahusay sa pakikipag-ugnayan nang may pagdama at pag-unawa sa damdamin ng kapwa * Epektibo siya bilang pinuno o tagasunod man

Natural/nature Intelligence Ito ay talino sa pag-uuri, pagpapangkat at pagbabahagdan. Madali niyang makilala ang mumunti mang kaibahan sa kahulugan(definition). Hindi lamang ito angkop sa pag-aaral ng kalikasan kundi sa lahat ng larangan. Kadalasan ang taong mayroong ganitong talino ay nagiging environmentalist, magsasaka o botanist.

EXISTENTIAL *Ito ay talino sa pagkilala sa pagkakaugnay ng lahat sa daigdig. “Bakit ako nilikha?” “Ano ang papel na gagampanan ko sa mundo?” “Saan ang lugar ko sa aking pamilya, sa paaralan sa lipunan” *Ang talinong ito ay naghahanap ng paglalapat at makatotohanang pag-unawa ng mga bagong kaalaman sa mundong ating ginagalawan Kadalasan ang taong mayroong ganitong talino ay masaya sa pagiging pilosopher o theorist

KAIBAHAN NG TALENTO AT KAKAYAHAN *ay ginagamit na kasingkahulugan ng biyaya at kakayahan *isang likas na kakayahan n kailangang tuklasin at paunlarin *tulad ng isang biyaya dapat itong ibahagi sa iba KAKAYAHAN *ay kalakasang intelektuwal (intellectual power) upang makagawa ng isang pambihirang bagay tulad ng kakayahan sa musika o kakayahan sa sining LIKAS O TINATAGLAY NG TAO DAHIL NA RIN SA KANYANB INTELLECT O KAKAYAHANG MAG-ISIP *PAMBIHIRA AT LIKAS NA KAKAYAHAN- ayon sa Beginning Dictionary nina Thorndike at Barnhart

Simple lamang ang paggawa ng Plano sa Pagpapaunlad ng Sarili. *Una, dapat nating tukuyin kung nasaan na tayo ngayon:Ano-ano ang ating mga kalakasan *Ikalawa, tukuyin kung saan natin nais o kailangan tumungo. Anong aspeto ang kailangang paunlarin, alin ang dapat unahin. *At sa huli, kailangang lapatan ito ng mga paraan kung paano isasagawa ang mga pagbabago. Maaaring ang pinakamahirap na bahagi nito ay ang pagtukoy at pagtanggap sa ating mga kahinaan. Kung magagawa natin ito, mas magiging madali na ang iba pang bahagi.

Mga Kakayahan at Talento Mga Kahinaan

TAKDANG-ARALIN A.Pagganyak: Sampung taon mula ngayon, ano ang gusto mong trabaho? Angkop ba ito sa talento mong taglay? B. Basahin ang “Parable of the Talents” Anong mahalagang aral tungkol sa talento ang ipinahahayag ng “Parable of the Talents”? Ipaliwanag. Sanggunian: Gabay para sa mga Mag-aaral pahina 50-60

THANK YOU VERY MUCH… GOD BLESS US ALWAYS ROSARIO MEJIA-SANTIAGO MAIT STUDENT APHRIL A. ALCALDE PROFESSORIAL LECTURER INFOTECH