مديريت استراتژيك (Strategic Management)

در اين كارگاه چه گفته خواهد شد؟ بررسی عوامل خارجی ابزارها و روشهاي پيش‌بيني الگوي پنج نيروي پورتر تحليل عوامل خارجی(EFE) (External Factor Evaluation) ماتريس بررسی رقابت(CPM) (Competitive Profile Matrix)

الگوی جامع مدیریت استراتژیک تعیین ماموریت عوامل داخلی عوامل خارجی تعیین هدفهای بلند مدت تدوین، ارزیابی، و انتخاب استراتژی تخصیص منابع سالانه و سیاستها ارزیابی عملکرد تدوین استراتژی ها اجرای استراتژی ها ارزیابی استراتژی ها

تحليل محيطي فرآيندي سيستماتيک به منظور کسب آگاهي از تحولات محيطي و شناسايي فرصت ها و تهديدهاي محيطي فرصت ها (opportunities) تهديد ها (threats)

تحليل محيطي مدل PEST محيط سياسي (Political) محيط اقتصادي (Economical) محيط اجتماعي (Social) محيط تکنولوژيک (Technological)

فرصت ها فرصت ها ، عبارتند از هر گونه موقعيت مطلوب يا مناسبي كه محيط براي تحقق اهداف نصيب مؤسسه مي سازد . روندهاي كليدي محيطي ، يكي از منابع فرصت هاي سازمان تلقي مي شوند. شناسايي بخشي از بازار كه پيش از اين در نظر گرفته نشده ، ظهور گروه جديدي از مشتريان ، تغييرات فناوري ، كاهش موانع تجارت خارجي در بازارهاي جذاب خارجي و … ، از جمله فرصت هاي يك مؤسسه هستند.

تهديدها تهديدها ، عبارتند از هر گونه مانع يا محدوديت كليدي در موقعيت جاري يا آتي مؤسسه كه تحقق پذيري اهداف مؤسسه را با خطر يا دشواري مواجه سازد. ورود رقباي جديد ، افزايش محصولات جايگزين ، رشد كند بازار ، تغييرات فناوري ، تغيير در قوانين و مقررات و … ، از جمله تهديدات يك مؤسسه تلقي مي شوند.

بررسی عوامل خارجی هدف از بررسي عوامل خارجي اين‌است كه از فرصتهايي كه مي‌توان بهره‌برداري كرد و از تهديداتي كه مي‌توان احتراز كرد، يك فهرست نهايي تهيه كنيم. هدف شناسايي متغيرهاي اصلي است كه شركت بايد در مقابل انها واكنش عملي نشان دهد. شركتها بايد از طريق تدوين استراتژي به اين متغير ها ( عوامل) به صورت تدافعي يا تهاجمي واكنش نشان دهند. به طوريكه از فرصتها بهره‌برداري و اثرات ناشي از تهديدات را به حداقل برسانند.

فرصتها و تهديدات سازمان شركت‌هاي رقيب، عرضه كنندگان، توزيع‌كنندگان، بستانكاران، مشتريان، كاركنان، جوامع، مديران، سهامداران، اتحاديه هاي كارگري، دولت، شوراهاي تجاري، گروههاي ذينفع، محصولات، خدمات، بازارها، محيط زيست. نيروهاي اقتصادي، نيروهاي اجتماعي فرهنگي، نيروهاي سياسي قانوني، نيروهاي فن‌آوري و نيروهاي رقابتي. فرصتها و تهديدات سازمان

بررسی عوامل خارجی محیط کلان: نیروهای اقتصادی، نیروهای اجتماعی، فرهنگ، بوم شناسی، نیروهای سیاسی، قانونی و دولتی، نیروهای فن آوری، نیروهای رقابتی محیط خرد: شرکتهای رقیب، عرضه کنندگان منابع، توزیع کنندگان، مشتریان، بانکها، سهامداران، دولت، گروههای ذینفع، محصولات، بازارها ، محيط زيست

بررسی عوامل خارجی نخست باید روندهای اجتماعی، فرهنگی، بوم شناسی، محیطی، اقتصادی، سیاسی، حقوقی، دولتی و فنی اطلاعات لازم به دست آورد.( رسانه ها، مجلات تخصصي و معمولي) پس از گردآوری اطلاعات برای تعیین فرصتها و تهدیدات، باید جلسه ای با حضور مدیران صاحب نظر تشکیل داد و عواملی اصلی که موجب موفقیت می شود مشخص کرد. برای تعیین اولویتها باید از مدیران خواسته شود که این عوامل را به ترتیب اولویت بنویسند.

بررسی عوامل خارجی رابطه با تامين‌كنندگان، توزيع‌كنندگان، از عوامل اصلي است. ساير عواملي كه در موفقيت سازمان نقش حياتي دارند: سهم بازار، ادامه محصولات رقيب، سيستم‌هاي اقتصاد جهاني، داشتن مشتريان عمده، رقابت در قيمت، پيشرفت فن‌آوري، جابجايي جمعيت، نرخ بهره و كاهش آلودگي محيط زيست.

بررسی عوامل خارجی فن اوري اطلاعات: 1- شبكه‌هاي رايانه‌اي، ارتباطات راه دور، ذخيره اطلاعات، فاكس 2- اينترنت و سايتهاي اطلاعاتي: شبكه گسترده جهاني 3- حفظ حريم شخصي يا محرمانگي( privacy) و سيستم ارتباطات ، هكرها، firewall. 4- مدير ارشد اطلاعات 5- مدير ارشد فن‌آوري اطلاعات.

بررسی عوامل خارجی نيروهاي اقتصادي:‌ شرايط اقتصادي، نرخ تورم، نرخ بهره، نرخ بيكاري. افزايش درآمد، محصولات بهتر. اگر نرخ بهره افزايش يابد، هزينه تامين وجه براي سرمايه‌گذاري بيشتر مي‌شود و پول به راحتي در دسترس نخواهد بود. درآمد قابل تصرف كاهش مي‌يابد و تقاضا براي كالاهاي غير ضروري كم مي شود. اگر قيمت سهام بالا رود ميل به سرمايه‌گذاري بيشتر مي شود. اگر ارزش دلار كاهش يابد، صادرات در امريكاافزايش مي يابد.

بررسی عوامل خارجی نيروهاي اجتماعي فرهنگي: تهديدات و فرصتهاي ناشي از تغييرات در عوامل اجتماعي، فرهنگي، تركيب جمعيت. جمعيت جوان، ميان سال، پيران. فرق بين دارا و ندار.جمعيت كشورهاي جهان بخصوص بازارهاي خارجي و ترجيحات آنها. مجرد ها، متاهل ها، بخشهاي مختلف بازار. محيط زيست و قوانين فزاينده.

بررسی عوامل خارجی نيروهاي سياسي قانوني: سازمانهايي كه به قراردادهاي دولتي متكي هستند، با عوامل سياسي مي توان مهم‌ترين نيروهاي موثر به آنها را پيش‌بيني نمود. قوانين ضد انحصار، تعرفه‌ها، سهميه‌ها، قوانين ثبت، نرخ ماليات. قوانين بهداشتي، خريد شركتها، آزمايشهاي ژنيتيكي،.... جو سياسي كشورها: پيشرفت اجتماعي، پيشرفت فني، وفور منابع طبيعي، نابساماني داخلي، نوع سيستم سياسي.

بررسی عوامل خارجی نيروهاي فن‌اوري: 1- محصولات جديد، كاربرد هاي جديد.روباتها، شبيه سازي، داروهاي جديد،.....منسوخ شدن محصولات قديمي شركت 2- بازارجديد 3- مزيتهاي رقابتي ناشي از تكنولژي 4- تشكيل مديريت فني در سازمانها براي شناخت سريع فناوريهاي جديد. 5- غفلت در تكنولژي 6- متنوع بودن اثر تكنولژي و بررسي فرصتها و تهديدات ناشي از فناوري جديد.

بررسی عوامل خارجی نيروهاي رقابتي:‌ 1- توان ما نسبت به صنعت، استراتژي ما و رقيب 2- نقاط قوت و ضعف، اهداف و استراتژيهاي رقبا. 3- واكنش رقبا در قبال عوامل محيطي؟ 4- ميزان آسيب پذيري شركتهاي رقيب در قبال استراتژي ما. و اثر ضد حمله انها؟ 5- جايگاه محصول ما در بازار نسبت به رقبا. 6- تعداد شركتهاي خارج شده، فعلي و جديد. عوامل موثر در صنعت در ارتباط با جايگاه رقابتي ما. تغييرات رتبه شركتهاي رقيب از نظر سود يا فروش. 7- ماهيت رابطه عرضه كنندگان مواد و توزيع‌كنندگان

بررسی عوامل خارجی شبكه اينترنت:منابع و سايتهاي مختلف بخصوص سايتهاي ذكر شده در صفحه 254-256 در مورد برنامه‌ريزي استراتژيك.

الگوي پنج نيروي پورتر 1- هم‌چشمي بين سازمانهاي رقيب. 2- توان بالقوه ورود رقباي جديد. 3- توان بالقوه براي ايجاد محصول جايگزين. 4- توان عرضه كنندگان 5- توان مصرف‌كنندگان يا مشتريان

تحليل محيطي – الگوي رقابتی پنج نيرويي پورتر محصولات جايگرين رقباي موجود (هم چشمی) تامين کنندگان خريداران تازه واردين بالقوه

هم‌چشمي بين سازمانهاي رقيب استراتژي بهتر و مزيت بيشتر. قيمت، كيفيت، ويژگي بيشتر محصول، خدمات فروش، تبليغات. شدت يافتن همچشمي: افزايش رقبا، بزرگ شدن انها، اندازه و توان رقيب، معمول شدن روش كاهش قيمت توان مساوي در جذب مشتري، بالابودن هزينه‌هاي ثابت، محصولات فاسدشدني و متداول بودن ادغامها.

تحليل محيطي تهديد براي : فرصت براي : تحولات محيط فروشندگان کتاب به شيوه سنتي شرکتهاي فروشنده کتاب از راه دور مثل آمازون ظهور تکنولوژي اينترنت تهديد براي کشورهاي مصرف کننده نفت و مواد پتروشيمي فرصت براي کشورهاي توليدکننده نفت و عرضه کنندگان محصولات جايگزين افزايش قيمت نفت توليدکنندگان لوازم الکتريکي و خودرو توليد کنندگان فرش وپسته پيوستن ايران به WTO

تحليل عوامل خارجی(EFE) (External Factor Evaluation) 10 تا 20 عامل خارجی کليدی را فهرست کنيد فرصت ها و تهديدها به هر يک از آن ها يک ضريب اهميت اختصاص دهيد(صفر تا يک) جمع همه ضرايب وزنی = 1 برای وضعيت شرکت در هر عامل ، امتيازی بين 1 تا 4 تخصيص دهيد تا چه ميزان ، استراتژی فعلی سازمان پاسخگوی هر عامل است 1و2 تهديدها ، 3و4 فرصتها

تحليل عوامل خارجی(EFE) (External Factor Evaluation) امتياز هر عامل را در ضريب اهميت آن ضرب کنيد حاصل کار امتياز موزون است امتيازات موزون را با هم جمع بزنيد اين جمع ، امتياز موزون کل شرکت در مقابل عوامل محيطی خواهد بود امتياز موزون کل شرکت حداکثر 4 ، حداقل 1 و ميانگين 2/5 خواهد بود

ماتریس ارزیابی عوامل خارجی نمره موزون رتبه ضریب عوامل خارجی از 1 تا 4 1 فرصتها: تقاضا برای .............................. ................................. تهدیدات ............................. جمع

تحليل عوامل خارجی(EFE) - سيگار بدون دود امتياز موزون امتياز ضريب وزنی فرصت ها 0/15 1 بازارهای اشغال نشده جهانی 3 0/05 افزايش تقاضای سيگاربدون دود رشد نجومی تبليغات دراينترنت 0/60 4 پيشتازی در بازار خرده فروشی 0/30 0/10 فشار اجتماعی بر ای ترک سيگار

تحليل عوامل خارجی(EFE) - سيگار بدون دود امتياز موزون امتياز ضريب وزنی تهديدها 0/20 2 0/10 تصويب قوانين عليه صنعت دخانيات 0/15 3 0/05 محدوديت های توليد سيگار ظهورمناطق پاک (بدون دخانيات) درآمريکا ارائه تصوير بد عليه دخانيات توسط سازمان نظارت بر مواد غذايی آمريکا در رسانه ها 1 اقدامات رئيس جمهور بر عليه دخانيات 2/10 جمع ( شامل فرصت ها و تهديدها) نتيجه : قدرت کمتر از ميانگين شرکت در عوامل خارجی

ماتريس بررسی رقابت(CPM) (Competitive Profile Matrix) شناسايی نقاط قوت و ضعف رقبای اصلی نسبت به موضع استراتژيک شرکت عوامل تعيين کننده موفقيت در صنعت را فهرست کنيد به هر عامل ضريب وزنی اختصاص دهيد (صفر تا يک) جمع همه ضرايب وزنی = 1

ماتريس بررسی رقابت(CPM) (Competitive Profile Matrix) در مورد هر عامل خود و رقبا را با رتبه ای بين 1 تا 4 ارزيابی کنيد. 1=بسيارضعيف ، 2=ضعيف ، 3=قوی و 4=بسيارقوی امتياز هر عامل را در ضريب اهميت آن ضرب کنيد حاصل کار امتياز موزون است امتيازات موزون را با هم جمع بزنيد اين جمع ، امتياز موزون کل شرکت و رقبا در صنعت خواهد بود امتياز موزون کل شرکت حداکثر 4 ، حداقل 1 و ميانگين 2/5 خواهد بود

ماتريس بررسی رقابت(CPM) شرکت پروکتر اند کمپل شرکت لوريل شرکت آون ضريب عوامل تعيين کننده موفقيت نمره نهايی رتبه 0/60 3 0/80 4 0/20 1 تبليغ 0/30 0/40 0/10 کيفيت محصول قيمت رقابتی

ماتريس بررسی رقابت(CPM) شرکت پروکتر اند کمپل شرکت لوريل شرکت آون ضريب عوامل تعيين کننده موفقيت نمره نهايی رتبه 0/30 3 0/40 4 0/10 مديريت 0/45 0/60 0/15 وضع مالی 0/20 2 وفاداری مشتری

ماتريس بررسی رقابت(CPM) شرکت پروکتر اند کمپل شرکت لوريل شرکت آون ضريب عوامل تعيين کننده موفقيت نمره نهايی رتبه 0/40 2 0/80 4 0/20 گسترش جهانی 0/15 3 0/05 1 سهم بازار 2/80 3/25 3/15 جمع

افرادي كه آينده اي ندارند هميشه به گذشته مي انديشند پایان