Да ги сакаме и чуваме нашите коски WOD (Светски ден на остеопороза ) 20.0ктомври 2011

Здрава коска Остеороза на коска Дефиниција: Остеорозата е системски метаболно скелетно заболување од кое заболуваат најчесто жените во менопауза. Коските стануваат шупливи и лесно се кршат

ФАКТИ 200 милинони луѓе во светот 1 Европа: 75 milioni2 Секоја втора жена и секој осми маж има ризик за остеопороза 1 од3 жени и 1 од 8 маж >50 годишна возраст имаат остеопороза До 2025, бројот на жители над 50 години во светот ке се дуплира 1Access Economics. The burden of brittle bones – Costing osteoporosis in Australia. 2001 2Madhok R, et al. BMJ 2000;321:882–5 3National Osteoporosis Foundation (NOF) http://www.nof.org/advocacy/prevalence 4World Osteoporosis Day Factsheet. IOF 2000 5US Census Bureau, Official StatisticsTM. 1998

Глобалниот терет кој го прави остеопорозата Една од 3 жени над 50 годишна возраст ке добијат остеопороза 1 Остеопорозата е на второ место по КВ заболувања и еден од водечките здравствени проблеми во светот2 Остеопорозата погодува над 200 милиони жени во светот1 Потребно е локалните здруженија да создадат регистри за да ја добиеме точната превалентна статистика 1 Facts and statistics’. Available at URL link: http://www.iofbonehealth.org/facts-and-statistics.html Last accessed 01/04/08 2 WHO website. World Health Day. 1999. http://www.who.int/docstore/world-health-day/en/whday1999.html . Last accessed 09 May 2008

Старосна популација Европа Популација над 65 години 12-17 %во2002 20-25 % до 2025 Популација над 80 2.9% . Population is aging in all continents – particularly in the westernized countries. Expected doubling in number of people older than 65 between 1990 and 2020 Particularly noteworthy is the change in the very oldest. До 2020 година 1/3 од популација ќе биде над 65 години, односно, тоа e групата која е најризична да добие oстепоротична скршеница

Последици од скршеници на коските Најсериозни последици се скршениците на коските на колковите, подлактиците и пршлените

Застапеност на остеопоротичните фрактури

Реалноста на остеопоротичните фрактури Фрактури на пршлени Најчести фрактури кои настануваат како резултат на остеопорозата. За жал само 13 од вертебралните фрактури се дијагностицираат. 3 Фрактури на колк Една од 5 жени со фрактура на колк умираат во тек на првата година1 Од оние кои преживеале, помалку од 1/3 ке успеваат да си ја повратат својата подвижност од порано, а на 1/3 ке им биде потребна постојана нега од трето лице. Зголемен ризик од остеопорозата како Заболување и смртност од неа 1 ‘Facts and statistics’. Available at URL link: http://www.iofbonehealth.org/facts-and-statistics.html Last accessed 09/09/08 2 Gold D et al. Shedding new light on osteoporosis and fall prevention (1996) Available at URL link: http://www.healthyagingerie.org/cgarticle5.html Last accessed on 18/04/08 3 Damiano J et al. 2006. Diagnosis of Vertebral Fractures by Vertebral Fracture Assessment. J Clin Den 9:1,66-71

Влијание на остеопоротичните фрактури Дирекно Индирекно Продолжен престој во болница Губиток на работни денов – намалени приходи - пензиски и инвалидски фонд Болничка терапија Губиток на продуктивноста Зголемен терет од хоспиталните болни Листа на чекање на замена на колк Транспорт на пациентите од и до болницата Време на адаптација на домашните услови, како и трето лице кое се ангажира Оперативно решавање на подлактица, замена на колк,вертебропластика ( полнење на пршленско тело со цемент) Емоцијалното и социјалното страдање немаат цена Промена на условите на живеење

Влијание на остеопоротичните фрактури Социјален Личен Намалена продуктивност Помала способност да продолжи со активното работење Емоционално влијание Психолошко влијание Ангажирање на членовите на фамилијата или грижа од трети лица Годишносто чинење на лекувањето на дирекните последици на остеопоротичните фрактури во 2012 година ( лекувањето во болница) – екстрапонирано по светските статистики оди во Македонија до 8 милиони евра, а во светот над 48 милијарди евра. 1 До 2050 се очекува чинењето да се зголеми на € 106 2 1 International Osteoporosis Foundation. Osteoporosis in the Workplace, 2002. The social, economic and human costs of osteoporosis on employees, employers and governments. Prepared by the WHO Collaborating Center, Belgium on behalf of the IOF Committee of Scientific Advisors 2 Johnell O and Kanis JA (2006) An estimate of the worldwide prevalence and disability associated with osteoporotic fractures. Osteoporos Int 17:1726.

ТОЛКУВАЊЕ НА ПОДАТОЦИТЕ ПОДАТОЦИ SE ЕКСТРАПОЛИРАНИ ОД ЕВРОПСКИТЕ. ЕВРОПА ИМА ОКОЛУ 800 МИЛИОНИ ЖИТЕЛИ СО ВКУПЕН БРОЈ НА СКРШЕНИЦИ ОД 800.000 ГОДИШНО, ТРОШОЦИТЕ ВО ЕВРОПА СЕ 32 МИЛИЈАРДИ МАКЕДОНИЈА УЧЕСТВУВА СО БРОЈОТ НА ЖИТЕЛИ СО 0.25% ВО ОВАА БРОЈКА, TAKA ДА KAJ НАС TAA БРОЈКА НА НИСКОЕНЕРГЕТИЧКИ ФРАКТУРИ НА ГОДИШНО НИВО БИ БИЛА ОКОЛУ 2.000, ШТО И ВОДИ ДО ФАКТОТ ДА ИМПЛИКАЦИ ОД СКРШЕНИЦИТЕ ВРЗ ОПШТЕСТВНОТО ДОСТИГНАAT НАД 8 МИЛИОНИ ЕВРА ГОДИШНО

Скршеници на пршлени Се случува во порана возраст (50g) Причинува моментална болка, но болката може да трае со месеци. 60 - 87 % од пациентите имаат 1. Болки 2. Проблеми со вдижењето, 3. Поблеми со голтање, 4. Неможност да се задржува урина. Because the vertebrae are rich in cancellous bone, which is rapidly diminished and weakened in the postmenopausal period, vertebral crush fractures are common in postmenopausal women. Vertebral fractures may occur spontaneously or as a result of ordinary activities, such as lifting a bag of groceries. The accompanying pain has a profound effect on the womens lives. Many women experience psychologically debilitating fears of falling, of additional fractures and of pain with movement. Vertebral fractures also cause significant complications including back pain, height loss and kyphosis. This changes may limit activity.

СКРШЕНИЦИ НА КОЛК Води до трајна неспособност за нормално живеење кај над 30% од пациентите. 12 до 20 % умираат во тек на првата година по скршеницата. Над 50 % од оние кои преживеале не се способни да се вратат на секојдневнатa работа. Фрактурата на колкот е најсериозна последица од остеопорозата. The most serious outcome of osteoporosis is hip fracture, which can result in up to 10 % to 20 % excess mortality within 1 year. Additionally, up to 25 % of hip fracture patients may require longterm nursing home care and only a third fully regain their prefracture level of independence.

Очекуван број на остеопоротични фрактури на колк во светот Очекуван број на остеопоротични фрактури на колк во светот 1950 2050 600 3250 Се очекува да достигне 3.250 милиони во Азија до 2050 1950 2050 668 400 1950 2050 742 378 1950 2050 100 629 Вкупен број на фрактури на колк: 1950 = 1.66 милиони 2050 = 6.26 милиони Procenka na broj na frakturi na kolk: (1000) Adapted from Cooper C et al, Osteoporosis Int, 1992;2:285-289

Резултати од ДХА прегледите на Клиника за ендокринологија Голем број на недијагноситицирани лица во РМ над 75% (само околу 20.000 лица од 120)

СОСТОЈБА ВО МАКЕДОНИЈА Број на потенцијални заболени од остеопороза ~ 125.000 (7%) @ENI MA@I VOZRAST 50-54 god 65 558 63 202 55-59god 48 828 46 406 60-65god 46 614 43 208 >65 години 117 284 >65 godini 96 428 Вкупно 277 284 249 244 Бројот на дијагностицирани лица не е повеќе од 20.000 лица што зборува за многу низок процент на навремено откриени случаи со остеопороза кои соодветно се третираат. Статистички годишник Република Македонија 2004 (податоците се од 2002)

Сите досега изнесени факти зборуваат за сериозноста на заболувањето кое со себе носи сериозни последици , a кое е тука, околу нас и на него треба да мислиме се повеќе во ИДНИНА. Овие податоци се повеќе од загрижувачки и повикуваат на итна акција на институциите во справувањето со остеопорозата. Македонија е една ретките земји која задоцнето се вклучи во борбата со тивката епидемија. И покрај тоа што многу се работи на ова поле сепак е потребен системски и институционален пристап во справувањете со оваа болест.

ПРЕДЛОГ ДЕКЛАРАЦИЈА За таа цел Македонското здружение за остеопороза, заедно со своите подржувачи. во склоп на одбележувањето на Светскиот ден на остеопороза 2011godina saka da usvoi ПРЕДЛОГ ДЕКЛАРАЦИЈА за воведување на задолжителен преглед за остеопороза кај жените над 65 години кои спаѓаат во најризичната група за добивање на остеопоротична скршеница. Tokmu zatoa, po~ituvani prisatni, oвие факти ќе vi gi презентирavme, tokmu na vas, koi ne soslu{avte, a~ija rabota ja sledime na poleto na zdravstvenata za{tita na pacientite, osobeno na ovaa starosna grupa nad 65 godini, koja za `al i kaj nas stanuva se pobrojna( noviot popis). Драги мои дами и останати гости , откако ги сослушавте овие факти, се надевам видовте дека ни е неопходна помош за добивањето на институционална подршка на оваа инцијатива

ЗАКЛУЧОК Сметаме дека со усвојување на задолжителниот преглед кај нај-ризичната група на пациенти ќе се зголеми значително стапката на дијагноза и ќе може болеста соодветно да се лекува со цел да се спречат многу нови скршеници и да се превенираат компликациите од истите. Оваа мерка би донела и големи заштеди за здравствениот систем. И затоа нашиот став – кој верувам дека ке го поддржите e дека оваа болест треба да стане една од приоритетните на здравствените политики

WOD 2011 да ги сакаме и чуваме нашите коски “Без разлика на годините, можете да го подобрите здравјето на Вашите коски, следејки ги трите основни чекори. ПРВО, морате да бидете сигурни дека земате доволно количество на витамин Д Втори, исхраната треба да содржи адекватни количества на калциум и протеини. НА КРАЈ, треба да бидете сигури дека секој денkoj ден ги правите вежбите за зацврстување на Вашите мускули.”