دكتر طاهره سماوات متخصص بيماريهاي قلب و عروق

همه گیرشناسی بيماري فشارخون بالا همه گیرشناسی بيماري فشارخون بالا داده های جهانی بار جهانی فشارخون بالا در سال 2000 نشان می دهد در کل 26/4% افراد بزرگسال در دنیا (26/2% مردان و 26/1% زنان) فشارخون بالا داشتند و پیش بینی می شود در سال 2025 به 29/2% (28/8% مردان و 29/7% زنان) برسد. پیش بینی سال 2025 به علت تغییرات سریع شیوه زندگی و همزمان افزایش خطر فشارخون بالا است که در این کشورها رخ می دهد ، که نه تنها باعث افزایش جمعيت مبتلا می شود بلکه باعث شروع بیماری قلبی عروقی در سنین کمتر در این کشورها می شود. گرچه شیوع فشارخون بالا در کشورهای توسعه یافته بیشتر (37/3%) از کشورهای درحال توسعه (22/9%) است،چون از نظر تعداد مطلق جمعیت بیشتری در کشورهای در حال توسعه مبتلا به فشارخون بالا هستند ،بار بیماری فشارخون بالا در کشورهای در حال توسعه نسبت به توسعه یافته بیشتر است. شيوع فشارخون بالا در افراد بالغ در منطقه مديترانه شرقي بطور متوسط 26% است و 125 ميليون نفر را درگیر مي کند كه به مسن شدن جمعيت،مصرف بالاي دخانيات ، تغيير رژيم غذايي و عادات رفتاري منتسب است. نگراني بيشتر اين است كه عوارض فشارخون بالا در حال افزايش است. طبق گزارش سازمان جهاني بهداشت در سال 2005 حدود 40% افراد 25 سال و بالاتر داراي فشارخون بالا بوده اند كه اين ميزان در ايران39/4% بوده است. شيوع فشارخون بالا در بعضي كشورهاي كم درآمد در منطقه افريقا بيشتر است و بنظر مي رسد تا 40% افراد بزرگسال در بسياري از كشورهاي آفريقايي را درگير كند.

همه گیرشناسی بيماري فشارخون بالا تعداد جمعيت مبتلا به فشارخون بالا در سال 2004 برآورد شد تقریبا" یک میلیارد نفر بزرگسال در دنیا (333 میلیون نفر در کشورهای اقتصادی توسعه یافته و 639 میلیون نفر در کشورهای اقتصادی در حال توسعه )مبتلا به فشار خون بالا بوده اند با توجه به اینکه 80% جمعیت دنیا در کشورهای اقتصادی در حال توسعه زندگی می کنند بار جهانی بیماری ناشی از فشارخون بالا در این کشور ها افزایش خواهد یافت، مگر اقداماتی برای پیشگیری از شیوع فشارخون بالا صورت گیرد. پیش بینی می شود تا سال 2025 شیوع فشارخون بالا 60% افزایش یابد و به 1/56 میلیارد نفر برسد. يك نفراز هر سه نفر بزرگسال در سراسر دنيا فشارخون بالا دارد.اين نسبت با سن افزايش مي يابد،بطوری كه از يك نفر از هر 10 نفر در 20 تا 30 سالگي تا 5 نفر از هر 10 نفر در 50 سالگي افزايش مي يابد.

همه گیرشناسی فشارخون بالا در ايران دربررسي عوامل خطر بيماري هاي غيرواگير در كشور در سال 1390،حدود 17/46% افراد 15 تا 64 سال دارای فشارخون بالا (90/140 ميلي متر جيوه و بيشتر) در بررسي سيماي مرگ در سال 1383 ،نسبت مرگ ناشي از فشارخون بالا 3/1% كل مرگ ها و نسبت سال هاي از دست رفته عمر به علت مرگ ناشي از فشارخون بالا (YLL) 1/7% بوده است.ميزان مرگ ناشي از فشارخون بالا 17 مرگ در 100هزار نفر در سال 1385 بوده است. در بررسي سازمان جهاني بهداشت 14479 مرگ و 3/4% از كل مرگ ها در ايران در سال 2011 مربوط به فشارخون بالا بوده است.ميزان مرگ 32/44 در صد هزار جمعيت تخمین زده شده است در دنيا از نظرشیوع رتبه 67 را داشته ايم. در بررسي طرح كاسپين در كودكان 6 تا 18 سال 4/2% كودكان و نوجوانان فشارخون سيستولي بالا داشتند.در همين مطالعه 4/13% اضافه وزن و چاقي داشتند. در ارزشيابي برنامه كشوري پيشگيري و كنترل فشارخون بالا در سال 1387 ،در مناطق روستايي كشور فقط حدود 50% بيماران شناخته شده ،فشارخون كنترل شده داشته اند.

همه گیر شناسی عوارض فشارخون بالا همه گیر شناسی عوارض فشارخون بالا اگرچه افراد با فشارخون بسیار بالا در معرض بیشترین خطر برای عوارض مرتبط با فشارخون بالا هستند، تعداد بسیار بیشتری از افراد با فشارخون بالای کمتر در معرض خطر افزایش یافته هستند.در حالی که حدود 25% بار خطر بیماری قلبی مرتبط با فشارخون بالا به تقریبا" 5% جمعیتی که فشارخون سیستولی 160 میلی متر جیوه و بیشتر دارند مرتبط است ، حدود 66% بار بيماري قلبي به تقریبا" 25% افراد با فشارخون سیستول 140 میلی متر جیوه و بیشتر مرتبط است . از طرفي حدود 33% حوادث قلبی عروقی مرتبط با فشارخون بالا در افرادی رخ مي دهد که در محدوده فشارخون طبیعی هستند. طبق گزارش سازمان جهاني بهداشت در سال 2005 حدود 40% افراد 25 سال و بالاتر داراي فشارخون بالا بوده اند. (39/4% در ايران) بيماري فشارخون بالا سالانه سبب مرگ بيش از 4/9 ميليون نفر مي شود. بيماري فشارخون بالا مسئول حداقل 45% مر گ هاي ناشي از بيماري قلبي و 51% مرگ هاي ناشي از سكته مغزي است. در سال 2008 ،تقريبا“ 40% افراد بزرگسال 25 سال و بالاتر فشارخون بالا داشته اند. در سال 1980 حدود 600 ميليون نفر مبتلا به فشارخون بالا بوده اند كه درسال 2008 به يك ميليون نفر رسيده است.

درصد ابتلا به فشارخون بالا دركشور ايران 20% است يعني در كشور ايران از هر پنج نفر يك نفر به فشارخون بالا مبتلا است. فشار خون بالا مهمترين عامل خطر سكته مغزي يا stroke است. فشار خون بالا اثرات جدي بر قلب، كليه و چشم دارد. فشارخون بالا موجب نارسايي قلبي، نارسايي كليوي و همچنين سكته مغزي مي گردد. 9/4 ميليون نفر هر سال در دنيا به علت بيماري فشارخون بالا مي ميرند 3/4.در صد..در كشور ايران هر سال به علت بيماري فشارخون بالا مي ميرند 52% از اين مرگ ها به علت سكته مغزي است

(هيپرتانسيون) فشارخون بالا چيست؟ هيپرتانسيون يا فشارخون بالا يك بيماري شايع دربالغين است. نيروي خوني كه ازقلب پمپ مي شود و به ديواره رگ ها واردمي شود فشارخون نام دارد. وقتي نيروي وارد شده به جدارهاي شريان آئورت بيش از معمول باشد موجب بالا رفتن فشارخون مي شود، وقتي فشارخون افزايش مي يابد قلب بايد با قدرت بيشتري منقبض شود تا براين فشار غلبه كند. علائم فشارخون بالا فشارخون بالا معمولا علامتي ندارد.حتي ممكن است فرد سالها به آن مبتلا باشد ولي متوجه آن نشود به همين علت آن را silent killerيا قاتل خاموش مي گويند. اگر اين بيماري زود تشخيص داده شود مي توان خطرات حمله قلبي، سكته مغزي، نارسايي قلب و نارسايي كليه را كاهش داد. *چگونه فشارخون بالا را تشخيص دهيم؟ 1- اندازه گيري درمطب: ممكن است سندرم روپوش سفيد مانع از تشخيص صحيح فشارخون بالا شود. 2- اندازه گيري توسط دستگاههايي بنام هولترمانيتورينگ براساس استاندارد تعيين شده براي تشخيص فشارخون بالا 3- اندازه گيري فشارخون بالادرمنزل

فشارخون بالاي روپوش سفيد چيست؟ گاهي اوقات افراد فشارخون بالا ندارند اما در هنگام مراجعه به پزشك فشارخون آنها افزايش مي يابد كه مي تواند علت آن اضطراب باشد. براي اينكه در اين افراد مقدار فشارخون را بدرستي بدانيم بهتر است اندازه گيري فشارخون در منزل و در زمان هاي مختلف انجام شود ویا هولتر مانیتورینگ فشار خون بکار برده شود.

Blood Pressure Assessment: Patient preparation and posture Standardized Preparation: Patient No acute anxiety, stress or pain. No caffeine, smoking or nicotine in the preceding 30 minutes. No use of substances containing adrenergic stimulants such as phenylephrine or pseudoephedrine (may be present in nasal decongestants or ophthalmic drops). Bladder and bowel comfortable. No tight clothing on arm or forearm. Quiet room with comfortable temperature Rest for at least 5 minutes before measurement Patient should stay silent prior and during the procedure. 9

Blood Pressure Assessment: Patient preparation and osture Standardized technique: Posture The patient should be calmly seated with his or her back well supported and arm supported at the level of the heart. His or her feet should touch the floor and legs should not be crossed. 10

Blood Pressure Assessment: Patient position X 11

When the heart is at rest, between beats, your blood pressure falls. What Is Blood Pressure? Each time the heart beats (about 60-70 times a minute at rest), it pumps out blood into the arteries. Your blood pressure is at its highest when the heart beats, pumping the blood. When the heart is at rest, between beats, your blood pressure falls. This is called SYSTOLIC pressure. 120/ Top number 80 This is called DIASTOLIC pressure. Bottom number Your blood pressure is always given as these two numbers with one above or before the other.

What Is High Blood Pressure? When blood pressure stays elevated over a long period of time it is called high blood pressure or “hypertension”. http://diseases-explained.com/ TENSE, SUDDEN EXERTION – CAN ELEVATE YOUR BP TEMPORARILY, EX: “WHITECOAT HYPERTENSION” HIGH BP IS WHEN IT IS ELEVATED OVER A LONG PERIOD OF TIME CHECK REGULARLY - RECORD WHAT YOUR BP IS. SHOW BP CARDS High blood pressure is dangerous because it makes the heart work too hard and contributes to hardening of the arteries (atherosclerosis).

طبقه بندي فشارخون برحسب ميليمترجيوه * پيش فشارخون يك اعلام خطر ابتلا به فشارخون بالاست دياستوليك سيستوليك طبقه بندي كمتر از 80 ميلي متر جيوه و كمتر از 120 ميلي متر جيوه طبيعي 89-80 ميليمتر جيوه و يا 139-120 ميلي متر جيوه * پيش فشارخون فشارخون بالا 99-90 ميلي متر جيوه 159-140 ميلي متر جيوه مرحله 1 100 ميلي متر جيوه و بالاتر 160 ميلي متر جيوه و بالاتر مرحله 2

“Prehypertension” NEW!!! 138/82 118/78 128/89 Top Number Bottom Number 80-89 120-139 Prehypertension Which of the following blood pressure readings are considered “prehypertensive”? 138/82 118/78 128/89 EXPLAIN - THIS IS PART OF THE NEW BODY OF RESEARCH – WHAT WE THOUGHT WAS NORMAL IS NOW CONSIDERED PREHYPERTENSIVE – YOU ARE AT RISK AND CAN DEVELOP HIGH BP UNLESS YOU TAKE ACTION TO PREVENT IT. "Prehypertension" is blood pressure between 120 and 139 for the top number, or between 80 and 89 for the bottom number. For example, blood pressure readings of 138/82, 128/89, or 130/86 are all in the "prehypertension" range. If your blood pressure is in the prehypertension range, it is more likely that you will end up with high blood pressure unless you take action to prevent it. This category was created to alert people to their risk of developing high blood pressure so they could make lifestyle changes that may help to avoid developing this condition.

انواع فشارخون بالا فشارخون اوليهessential hypertension كه 95% از افراد مبتلا به فشارخون بالا اين نوع از فشارخون را دارند. علل زمينه ساز فشارخون بالاي اوليه سن وجنس چاقي سابقه خانوادگي ديابت مصرف زياد سديم و مصرف كم پتاسيم كم تحركي مصرف الكل استرس اخيرا هم كمبود ويتامين D3

2- فشارخون ثانويه5% افرادمبتلا به فشارخون به اين نوع ازفشارخون مبتلا هستند. علل شايع فشارخون بالاي ثانويه: بيماريهاي كليوي رنو واسكولار(فيبرماسكولار هيپرپلازي)، آترواسكلروز شريان هاي كليه و انسداد آنها سندرم كوشينگ ( ناشي ازداروهاي كورتني وكورتيزول ترشح شده ازطريق آدرنالين ) آلدسترونيسم فئوكروموسيتوم تيروئيديسم –هيپرتيروئيديسم- هيپرپاراتيروئيديسم كواركتاسيون آئورت آپنه حين خواب چاقي حاملگي مصرف داروها :داروهاي تسكين دهنده درد، داروهاي ضد افسردگي، داروهاي پيوند اعضاء ، مثل سیکلوسپورین قرص هاي ضدبارداري، داروهاي آنتي كونژستان، جنسينگ تركيبي از ليکوريس ( شيرين بيان)، كوكايين، آمفتامين

What can high blood pressure do to your body? High blood pressure is the most important risk factor for stroke. Very high pressure can cause a break in a weakened blood vessel, which then bleeds in the brain. This can cause a stroke. If a blood clot blocks one of the narrowed arteries, it can also cause a stroke. Stroke Heart Attack High blood pressure is a major risk factor for heart attack. The arteries bring oxygen-carrying blood to the heart muscle. If the heart cannot get enough oxygen, chest pain, can occur. If the flow of blood is blocked, a heart attack results. Blindness High blood pressure can eventually cause blood vessels in the eye to burst or bleed. Vision may become blurred or otherwise impaired and can result in blindness. Heart failure The heart is unable to pump enough blood to supply the body's needs. Kidney disease Kidneys act as filters to rid the body of waste. High blood pressure can narrow and thicken the blood vessels of the kidneys. The kidneys filter less fluid and waste builds up in the blood. The kidneys may fail altogether. Heart Attack - High blood pressure is a major risk factor for heart attack. The arteries bring oxygen-carrying blood to the heart muscle. If the heart cannot get enough oxygen, chest pain, can occur. If the flow of blood is blocked, a heart attack results. Heart Failure - As people get older, arteries throughout the body "harden," especially those in the heart, brain, and kidneys. High blood pressure is associated with these "stiffer" arteries. This, in turn, causes the heart and kidneys to work harder. Arteries

درمان فشارخون بالا اصلاح شيوه زندگي 1- تغذيه مناسب رژيم كم نمك و پتاسيم رژيم حاوي سبزي و سبزيجات رژيم كم چربي و كم شيريني 2- افزايش فعاليت بدني افزايش فعاليت بدني به منظور افزايش مصرف كالري 3- كنار آمدن با استرس هاي فشارهاي روحي 4- كنترل وزن ايده ال درصورت وجود افزايش وزن و چاقي، كاهش وزن 5-كنترل ديابت

درمان دارويي درمان دارويي: بنا به تجويز پزشك و برحسب شرايط سني بيمار از دسته هاي مختلف داروهاي پايين آورنده فشارخون استفاده مي شود. ديورتيك ها مثل هيدروكلرتيازيد، تريامترن اچ، بتابلوكرها: مثل آتنولول، متوپرالول، پروپرانول، كلسيم بلوكرها:آملوديپين، مهاركننده هاي آنزيمهاي تبديل كننده آنژيوتانسين:كاپتوپريل،انالاپريل بلوك كننده هاي رسپتورهاي آنژيوتانسين: لوزارتان، والسارتان آلفا بلوكرها:مانند پرازروسين

توصيه هاي كاربردي با استفاده از نكات زير بيمار مي تواند از دستورات دارويي پزشك پيروي كرده و فشارخون خود را كنترل كند: به بيماران بگوييد يك تصوير از كساني كه دوستشان دارد را به يخچال چسبانده و يك يادداشت يا علامت به معني”داروهايت يادت نرود“ زير آن بگذارد و بنويسد. به بيمار بگوييد داروهاي كاهش دهنده فشارخون را كنار تخت و يا نزديك محلي كه مي خوابد قراردهد. بيمار داروها را بلافاصله بعد از مسواك زدن ميل كند. يك يادداشت ويا يك علامت به معني ”يادت نرود“ به آيينه دستشويي بچساند. بيمار با دوستاني كه داروهاي فشارخون استفاده مي كنند قرار بگذارند كه به يكديگر گوشزد كنند. بيمار مي تواند از فرزاندانش بخواهد هر روز استفاده از داروها را به او گوشزد كنند. داروها را درظرف هاي مخصوص داروكه داراي تقسيم بندي روزانه است بگذارند. ظرف هاي دارو را بلافاصله بعد از مصرف جايگزين كنند. اگر بيمار با كامپيوتر سروكار دارد بر روي مانيتورش يك يادآوري مصرف دارو قرار دهد.