به نام خدا
معرفی نرم افزار ARC TOOLBOX دکتر علیرضا وفایی نژاد مرتضی حیدریان نجفی آذر ماه 1389
ARC TOOLBOX پردازش مکانی Geoprocessing فرایندی است که در آن یک(یا چند) عملگر بر داده های مکانی موجود (ورودی) اثر نموده و آن را به اطلاعات (خروجی) تبدیل می کند. این بخش از GIS در واقع همان جعبه سیاهی است که آن را از سایر فن آوری ها مانند CAD ، DataBase و ... متمایز می کند.
ARC TOOLBOX هدف پردازش مکانی هدف از Geoprocessing ، ایجاد ، مدیریت ، تبدیل و تحلیل اطلاعات مکانی جهت یافتن راه حل مناسب برای مسائل مکانی است. CAD GDB Projections Conversion Database Spatial analysis Data management
ARC TOOLBOX فرایند حل مسئله در بسیاری از موارد می توان فرایند حل یک مسئله را به شکل زیر ساده نمود : 2- راه حل تعیین روابط اجزاء تعیین توالی اجزاء 1- شناخت مسئله تفکیک اجزاء مسئله شناخت روابط بین اجزاء
ARC TOOLBOX فرایند پردازش مکانی در پردازش های مکانی نیز اغلب نیازمند تفکیک مسئله و راه حل آن به اجزاء کوچکتر هستیم. بنابر این: راه حل در قالب ترکیبی از پردازش های مکانی ، شکل گرفته و با طی مراحلی منجر به ایجاد اطلاعات مکانی می شود. اما جهت تعیین ترتیب اجزاء راه حل (توالی پردازش های مکانی) از روش های مختلفی می توان استفاده نمود ، که در این میان ساختار سلسله مراتبی و آبشاری ساده و کارآمد است. در این ساختار پردازش لازم برای کسب نتیجه به مراحل متوالی تقسیم شده و هر مرحله براساس نتایج مراحل قبلی انجام می شود. بدین شکل ورودی هر مرحله خروجی مرحله قبل خواهد بود.
Add Road1 To Road2 For Road ARC TOOLBOX فرمانهای پردازشی برای اولین بار در بسته نرم افزاری تحلیل نقشه (MAP) ، براساس اصول کلی نحو زبان انگلیسی ، ساختاری برای اجرای در خواست کاربران جهت پردازش اطلاعات مکانی شکل گرفت که مبتنی بر اصول زیر بود : فرمان = فعل لایه های اطلاعاتی (ورودی یا خروجی) = اسم (مفرد) پارامترهای لازم جهت کنترل نحوه اجرای فرمان = متمم (صفت ، حرف اضافه و ...) ترتیب دستور (نحو جمله) = فعل + اسم (ورودی) + متمم + اسم (خروجی) مثال : اضافه کن (لایه) معبر1 (را) به (لایه) معبر 2 برای (ایجاد لایه خروجی با نام ) معبر Add Road1 To Road2 For Road
ساختار فرمان های پردازشی ≈ ورودی + فرمان + خروجی ARC TOOLBOX مدل سازی کارتوگرافی ساختار فرمان های پردازشی ≈ ورودی + فرمان + خروجی نتایج : امکان استفاده از خروجی یک فرمان برای اجرای فرمان بعدی ورودی یک فرمان = خروجی فرمان قبلی فرمان های متوالی = مدل کارتوگرافیک مزایا : انجام پردازش های پیچیده با استفاده از توالی تعداد محدودی فرمان موجود تعریف فرایند پردازش پیش از اجرای مراحل مختلف آن تصحیح فرایند پردازش و اجرای مجدد آن تهیه نمودار گردشی پردازش ثبت روش شناسی ضعف ها : فرض صحیح بودن نتیجه هر فرمان فرض عدم انتشار خطا در مراحل مختلف پردازش
فرمان های پردازشی و مدل سازی کارتوگرافی در ARC GIS ARC TOOLBOX فرمان های پردازشی و مدل سازی کارتوگرافی در ARC GIS در ARC GIS هر فرمان به ابزاری تشبیه شده است که به وسیله آن می توان در مواد اولیه موجود (داده ها) تغییری ایجاد نمود تا نهایتا به کالای مورد نظر (اطلاعات) رسید . برای رسیدن به نتیجه نهایی باید با ترتیب صحیح از ابزار های مختلف استفاده نمود . بنابر این توالی آبشاری با امکان تعیین تقدم و تاخر اجرای فرمان ها پیش بینی شده است . ساختار فرمان های پردازشی دستور متنی = فرمان + ورودی + پارامترها + خروجی ساختار فرمان های پردازشی به صورت گرافیکی و در مدل ها = ورودی + فرمان + خروجی
ARC TOOLBOX ARC ToolBox در ARC GIS بخش اعظم فرمان های پردازشی در قالب ARC ToolBox در اختیار کاربر قرار داده شده است. ARC Toolbox را می توان کتاب مقدسی دانست که ESRI برای حل مشکلات کاربران نرم افزار ARC GIS ، تنظیم نموده است. تعداد ابزار های ARC ToolBox در منابع مختلف ، متفاوت گزارش شده است . که دامنه ای از 450 تا بیش از 750 ابزار را شامل می شود . در حالی که سایت ESRI نیز در این خصوص اطلاعاتی ارائه نکرده است ، بر اساس شمارش انجام گرفته 596 ابزار در نسخه 9.3.1 موجود است .
Tool Box (System/Custom) ARC TOOLBOX ساختار کلی ARC ToolBox ابزارها در قالب مجموعه ابزارها (Toolsets) و جعبه ابزارها (Toolboxes) به صورت سلسله مراتبی ، طبقه بندی شده اند . Tool Box (System/Custom) Tool Set Tool Model Script
اجرای ابزارها در ARC GIS ARC TOOLBOX اجرای ابزارها در ARC GIS از ابزارهای ARC ToolBox به 4 شکل می توان استفاده کرد : Command line Models Scripts Dialog Box 1 4 3 2
اجرای یک ابزار با استفاده از کادر محاوره ای مربوط به آن : ARC TOOLBOX Dialog Box اجرای یک ابزار با استفاده از کادر محاوره ای مربوط به آن : محیط مناسب کاربر جدید همراه با راهنمای گرافیکی و توضیحات مناسب دسترسی از محیط های مختلف نرم افزار ARC GIS اجرا پس از دریافت پارامتر های لازم از کاربر.
اجرای یک دستور در خط فرمان (Command Line) ARC TOOLBOX Command Line اجرای یک دستور در خط فرمان (Command Line) بر اساس اصول فرمانهای پردازشی نوشتن دستور به صورت متن در قالب نام دستور و پارامترهای مختلف آن راهنمایی مختصر اجرای سریع معرفی پارامترها از لیست های باز شونده مستلزم آشنایی کافی با جزییات تابع مورد نظر
ساختن یک مدل و اجرا کردن آن (در Model Builder) ARC TOOLBOX Model Builder ساختن یک مدل و اجرا کردن آن (در Model Builder) بر اساس اصول مدل سازی کارتوگرافیک اجرای توابع متعدد به صورت پیاپی و به هم وابسته قابلیت استفاده از مدل ساخته شده به عنوان یک ابزار مستقل نمایش گرافیکی و امکان کار با مدل پروژه و تصحیح و اجرای مجدد آن مناسب برای انجام اموری که دارای مراحل متعدد هستند
ساختن و اجرای یک اسکریپت که حاوی یک فرایند تحلیل مکانی باشد : ARC TOOLBOX اسکریپت ساختن و اجرای یک اسکریپت که حاوی یک فرایند تحلیل مکانی باشد : مستلزم آشنایی با برنامه نویسی برای ایجاد توابع تحلیلی جدید در محیط های Pyton , Jscript , Vbscript یا ARC Macro Language (AML) قابلیت تبدیل مدل به اسکریپت مزیت نسبت به مدل : عدم وابستگی به داده و امکان ایجاد حلقه و سایر قابلیت های برنامه نویسی
ARC TOOLBOX تکرار ابزار ها با توجه به مشابهت مفاهیم در بخش های مختلف ، بعضی از ابزار ها دارای اسامی مشابه هستند که جهت تفکیک آنه از یکدیگر از پسوند های تعریف شده استفاده می شود . Clips a raster Clips a coverage Clips a feature class Cartography , conversion , arc , management , geocoding , lr , sa , stat , 3d
اجرای یک فرمان از طریق کادر محاوره ای ARC TOOLBOX اجرای یک فرمان از طریق کادر محاوره ای اجرای یک فرمان از طریق کادر محاوره ای
پی ای بارو ؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی ؛ حسن طاهرکیا ، انتشارات سمت ARC TOOLBOX منابع پی ای بارو ؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی ؛ حسن طاهرکیا ، انتشارات سمت ESRI Library PDFs www.ESRI.com http://nrm.salrm.uaf.edu http://.pnu.ac.ir ARC GIS.HELP