زنجيره سرما و اهميت آن در برنامه هاي ايمنسازي زنجيره سرما و اهميت آن در برنامه هاي ايمنسازي

تعریف به مجموعه تجهیزات و امکاناتی که موجب می شود دمای واکسن از زمان تولید تا زمان مصرف حفظ شود

اجزاي سيستم زنجيره سرد 1. بخش ثابت - سردخانه هاي بالاي صفر و زير صفر - يخچال - فريزر 2. بخش سيار - ماشين سردخانه دار - كلدباكس و واكسن كرير و آیس بگ *. ابزارهای نظارتی زنجیره سرما

زمان تاخیر - مدت زمان بین قطع برق یخچال تا زمانی که درجه حرارت یخچال به بالای 8 درجه سانتیگراد برسد زمان تاخیر می گویند . این مدت بطور متوسط 6 ساعت طول می کشد .

عمر سرما - مدت زمانیکه طول می کشد که درجه از 3- به 10 درجه سانتیگراد برسد را عمر سرما می گویند . این عمر سرما بین 24 تا 36 ساعت طول می کشد .

ج . ج . ج ج : جایگزین ( آیا فرد مطمئنی در مرکز وجود دارد ؟) ج : جوابگو ( آیا این فرد جوابگو است ؟ ) ج : جاری ( در دسترس است ؟)

:در يخچالهاي نگهداري واكسن اجراي نكات زير ضروريست يخچال نگهداري واكسن بايد فاقد هر گونه نقص فني باشد يخچال بايد در محلي مناسب و دور از گرما و نور آفتاب قرار گيرد ( نزدیک پنجره نباشد ) فاصله یخچال تا دیوار باید حداقل 15تا 20سانتيمتر باشد از سالم بودن نوار دور درب یخچال اطمینان حاصل نمائید

ادامه يخچال بايد در جاي خود تراز شده باشد متناسب با فصل سرما و یا گرما ترموستات یخچال را تنظیم کنید به تعداد کافی آیس بگ در قسمت فریزر و درقسمت تحتانی یخچال قرار بدهید . بر روی یخچال فقط فرم درجه حرارت یخچال و فرم تبدیل ماههای میلادی به شمسی نصب شود .

نكات مهم در مورد نگهداري واكسن در يخچال واكسن ها بايد طوري در يخچال قرار داده شوند كه واكسن هايي كه قبلاً تحويل شده اند جلوتر قرار داده شده و زودتر مصرف شوند واكسن ها بايد بر حسب نام آنها در داخل سبد جداگانه قرار گيرند براي جلوگيري از يخ زدگي واكسن ها بايد دقت شود كه با ديواره داخلي يخچال در تماس نباشد درجه يخچال روزي دوبار به وسيله دماسنج كنترل و ثبت گردد واكسن و حلال مخصوص آن را در طبقه مخصوص همان واكسن نگهداري نمائيد

Cold Box

Vaccine carrier

ابزارهاي نظارتي زنجيره سرد VVM : بهترين ابزار براي كنترل سلامت واكسن است (MANITOR MARKER) CCM : بيشتر براي استفاده حمل واكسن از توليد تا زنجيره سرد مركز استفاده مي شود اما ميتوان از توليد تا سطوح محيطي نيز استفاده نمود Freeze Watch و Freeze Tag:اين ابزار شاخص انجماد است ترموگراف 1- معمولي : براي پايش خوب است اما تكنولوژي آن قديمي شده و لوازم يدكي آن در بازار موجود نيست 2- ديجيتالي : بهترين ابزار براي پايش وضعيت نگهداري واكسن مي باشد ترمومتر: براي استفاده در يخچالهاي نگهداري واكسن مراكز بهداشتي درماني و خانه هاي بهداشت

VVM تغييرات رنگ آن تدريجي و غير قابل برگشت است TIME – TEMPERATURE – SENSITIVE تغييرات رنگ آن تدريجي و غير قابل برگشت است روي ويال واكسن قرار مي گيرد 4 نوع VVM در حال حاضر موجود است (30،14،7،2 )

تغييرات رنگ شاخص VVM

تغييرات رنگ شاخص VVM

تغييرات رنگ شاخص VVM

تغييرات رنگ شاخص VVM

Days to end-point at +37 °C Days to end-point at +25 °C Category (Vaccine stability) Days to end-point at +37 °C Days to end-point at +25 °C Time to end-point at +5 °C VVM30 (High stability) 30 193 > 4 years VVM14 (Medium stability) 14 90 > 3 years VVM7 (Moderate stability) 7 45 > 2 years VVM2 (Least stable) 2 NA* 225 days *VVM (Arrhenius) reaction rates determined at two temperature points

Freeze-tag

Freeze watch (0°C)

1 2 3 4 5 6

Type of Vaccine Thermometer Dial type Thermometer

(read safety zone as 20 to 80 C & not as 00 to 80) Type of Vaccine Thermometer Bar type Thermometer (read safety zone as 20 to 80 C & not as 00 to 80)

نحوه انتقال واکسن به واکسن کاریر یا کلد باکس هنگام برفک زدایی یخچال و یا حمل و نقل واکسن

در ابتدا آیس بگ مورد نياز از فريزر برداريد . آيس بگهاي يخ زده را در حرارت اطاق قرار می دهیم تا شروع به آب شدن كند .

ادامه آیس بگها در هر چهار طرف كلد باكس يا واكسن كارير در مقابل يكديگر و یا در صورت نیاز در كف آن قرار دهيد (تعداد آیس بگ بصورت تجربی می باشد ) يك شاخص انجماد و یک ترمومتر در آن قرار دهيد جهت جلوگیری از تماس مستقیم واكسن ها با آیس بگ بین آنها یک حائل مانند مقوا قرار دهيد درب كلد باكس يا واكسن كارير را محكم ببنديد

نحوه استفاده از فوم پد در هنگام واکسیناسیون Foam pad

چند نکته مهم برای فریز کردن آیس بگ ها حداقل 24 ساعت وقت لازم است . واکسنها در اثر فریز شدن بیشتر آسیب می بینند تا در اثر افزایش مختصر دما . واکسن کاریر و کلد باکس فقط براي نگهداري و جابجايي واکسن می باشد و استفاده از آن براي حمل نمونه و... مي بايستي جداً خودداري شود تا امنيت واكسن به مخاطره نيافتد.

یکبار دیگر بدانیم : کدام واکسن ها به سرما حساس هستند ؟ کدام واکسن ها به گرما حساس هستند ؟

Heat Sensitive Freeze Sensitive

Heat Sensitive Freeze Sensitive Hep B OPV DTP TT DT Td Measles DTP YF BCG Hib DT Td TT Hep B

تست شیک Shake Test

Shake Test Session Objectives To identify when to perform the shake test To discuss the mechanism of action of shake test To perform and intepret the shake test correctly

DISCARD Frozen vial

Sub-zero temperature effect Non-homogeneous DTP DISCARD Sub-zero temperature effect

Evidence of exposure to freezing temperatures 10 20 -10 30 -20 40 Shake test

When should a shake test be performed If you found freeze indicator activated. If any Monitor shows that vaccine has been exposed to temperatures below (0ºC) . If Freeze-sensitive vaccine put in direct contact to frozen ice packs. Whenever you suspect any freeze-sensitive vaccine has been exposed to sub-zero.

10:31 am

متشکرم میرحسینی

خدا قوّت برشما ناديان سلامتي