آشنایی با فناوری اطلاعات و ارتباطات Information Tchnology(IT) Information & Communication Technology(ICT)

فناوری اطلاعات Information technology به مجموعه ابزارها ، روشها ، فنون و مهارتهایی گفته می شود که در خدمت ” تولید ، پردازش و اشاعه اطلاعات“ یا در خدمت یک سیستم اطلاعاتی قراردارد. مارشال مک لوهان می گوید : مهمترین تغییراتی که فناوری در جهان ایجاد کرده اینست که جهان را به یک دهکده جهانی Global village تبدیل کرده است فناوری اطلاعات ابزار قدرتمندی است که در کمترین زمان ممکن میتواند میان مردم جهان ارتباط برقرارکند

اینترنت تشریح محیط اینترنت ویژگیهای منحصر بفرد اینترنت روشهای اتصال به شبکه اینترنت انواع موتورهای جستجو Search engines اجزاء و عناصر موتورهای جستجو روبات ها پایگاه های اطلاعاتی نرم افزاربازیابی اطلاعات ابرموتور جستجو یا Meta search engines

داده Data اطلاعات Information دانش knowledge سیستم اطلاعاتی Information system فناوری اطلاعات information technology

داده یک عنصر خام یا ورودی یک فرایند تصمیم است داده ، دریک سیستم ارتباطی ،همان پیام است . سیستم ارتباطی فرستنده پیام پیام گیرنده پیام پیام اگر توسط گیرنده ، درک ( پردازش ) شود ، تبدیل به اطلاعات می گردد.درغیراینصورت همچنان داده باقی می ماند.

اطلاعات : داده های پردازش شده اند ( توسط مغز انسان یاکامپیوتر) اطلاعات: داده های هدفداری که دارای مفهوم مشخص باشد اطلاعات تاثیر پذیر و منفعل است و نمی تواند تولیدکننده اطلاعات دیگر باشد اما دانش می تواند تولید کننده اطلاعات و دانش جدید باشد.

دانش Knowledge دانش آمیزه ای از تجربیات ، اطلاعات و نگرش های کارشناسی نظام یافته است دانش می تواند تولیدکننده دانش و اطلاعات جدید باشد دانش بسته به عوامل زیر درسطوح مختلف (سطحی و عمقی ) تولید می شود: میزان اطلاعات و اعتبارمنابع اطلاعاتی در دسترس قدرت تجزیه وتحلیل فرد ( پردازش ) پیشینه های ذهنی و تجربیات فرد ازموضوع

فرضیه پوپردرباب اهمیت اطلاعات : هرگاه اتفاقی بیفتد که تمام اطلاعات گردآوری شده توسط بشر از بین برود ، اما بشر باقی بماند ، حیات بشر نوعی حیات بدوی خواهد شد .اما اگر اطلاعات باقی بماند و از نسل بشر تنها تعداد معدودی باقی بمانند درزمان کوتاهی همه چیز جبران خواهد شد. این فرضیه ، ناظربراهمیت اطلاعات درجوامعی است که اصطلاحا جوامع اطلاعاتی نامیده می شوند

جامعه اطلاعاتی Information society جامعه ای که با اطلاعات سروکاردارد . مبنای هرحرکت علمی ، اقتصادی ، فرهنگی ،اجتماعی درچنین جامعه ای ، اطلاعات است هیچ تصمیمی ( خرد و کلان ) بدون اطلاعات گرفته نمی شود داشتن سواد اطلاعاتی درچنین جامعه ای یک ضرورت محسوب می شود اگرجامعه اطلاعاتی را یک نقطه فرض کنیم ، جوامع در فواصل مختلفی نسبت به این نقطه قرارگرفته اند

سواد اطلاعاتی Information literacy به مجموعه مهارتهای جستجوی اطلاعات ، ارزیابی اطلاعات و استفاده موثر از اطلاعات ” سواد اطلاعاتی ” گفته می شود تافلر می گوید: در قرن 21 بیسوادان آنهایی نیستند که نمی توانند بخوانند یا بنویسند بلکه آنهایی هستند که نمی توانند یادبگیرند و بازآموزی کنند

سیستم system سیستم : به مجموعه ای از عناصر متعامل ( دارای ارتباط متقابل ) گفته می شود که کلیتی را پدید آورده و به سوی هدفی درحرکتند انواع سیستم : طبیعی و مصنوعی درسیستم های طبیعی که ساخته طبیعت بوده و تفکری در سیستم وجود ندارد ، گفته می شود ” نیل به سوی غایت دارند ” در سیستم های مصنوعی که ساخته دست بشرند و تفکری سیستم را هدایت می کند ،گفته می شود ” نیل به سوی هدف دارند ” هیچ سیستمی در خلاء بوجود نمی آید و همه سیستم ها دارای محیط ( اکوسیستم ) هستند و روابط سلسله مراتبی بر آنها حاکم است

سیستم اطلاعاتی Information system یک سیستم اطلاعاتی داده های خام را به عنوان درونداد می گیرد و پس از پردازش درون سیستم ، برون دادهایی به صورت اطلاعات عملیاتی و گزارشات مدیریتی تولید می کند . بنابراین می توان گفت که یک سیستم اطلاعاتی می تواند منجر به تولید اطلاعات گردد درهرسازمانی روزانه اطلاعات پراکنده زیادی تولید می شود که یک نظام اطلاعاتی خوب ، می تواند این داده ها را گردآوری و پردازش نموده و بصورت گزارش دراختیار مدیر قراردهد و بعنوان بازوی مدیریت ، او را در پیشبرد اهداف سازمان یاری دهد

اعضای خانواده فناوری اطلاعات عبارتند از: رایانه های بزرگ –ریزرایانه ها- لوح فشرده –تلفن های بی سیم –مودم –چاپگرهای لیزری و رنگی –تلفن های همراه – تصاویر متحرک و رایانه ای (انیمیشن ) –شبیه سازی رایانه ای – منابع کمک آموزشی رایانه ای – نشر الکترونیکی –دوربین رقومی –آموزش از راه دور-دی وی دی- نمابر –فیبرنوری – رادیو ضبط و تلویزیون دیجیتالی – دیسکت –نظام اطلاعات جغرافیایی –بزرگراه های اطلاعاتی – شبکه های رایانه ای (محلی –جهانی )-فرارسانه ای ها-فرامتن ها – اینترنت –اینترانت – چندرسانه ایها –شبکه – نرم افزارها – ابررایانه ها- تلفن ویدئویی –واقعیات مجازی –شبکه های گسترده جهانی وب و مانند آنها

وی ویژگیهای عصر اطلاعات محور ورود به عصر اطلاعات و زندگی اثر بخش در جامعه اطلاعات محور ، مستلزم شناخت ویژگیهای آن است ویژگی های بارز این عصرعبارتند از : - کاربردهای فراوان فناوری اطلاعات درهرحوزه - ایجاد مهارتهای جدید در افراد جامعه است

تئوری توماس کوهن کوهن سال 1970 بحث پارادیم Paradigm را در کتاب ” ساختارانقلاب های علمی ” به این صورت مطرح می کند: پارادیم به دستاوردهای علمی گفته می شود که دارای ویژگی های زیر باشد: -آنچنان بی سابقه باشد که افراد زیادی را جلب نماید - بقدرکافی جابرای طرح هرنوع مساله و ادامه کار برای افراد جدید داشته باشد.

کوهن معتقد است مدل پیشرفت علم ، تحول از یک پارادیم به پارادیم دیگر است و در هر حوزه فکری می توان پارادیمی را یافت . فناوری اطلاعات پارادیم جدیدی است که درهرحوزه ای کاربرد داشته و ضمن ایجاد پارادیم های دیگر ، سبب تغییر چهره جهان ما شده است بعنوان مثال آموزش الکترونیکی پارادیم جدیدی درحوزه آموزش و یادگیری پدید آورده است و امکان یادگیری را درهرزمینه ای ، برای هرفردی، درهرزمانی و درهرمکانی ، بصورت مادام العمر فراهم ساخته است anything –anyone –anytime –anywhere

نکته : پارادیم ها دائما در حال تغییراند و قانونی بنام ”قانون بازگشت به صفر ” بر آنها حاکم ست . براساس این قانون وقتی پارادیمی تغییر می کند همه به نقطه صفر باز میگردندو همه چیز ازنو آغاز می شود .این بدین معناست که افراد یا سازمانهای موفق در پارادیم قدیم لزوما در پارادیم جدید نیز به همان میزان موفق نخواهند بود مگر اینکه سریعتر از دیگران خود را با پارادیم جدید در حوزه فعالیت خود همسو سازند

فناوری اطلاعات و مهارتهای جدید فناوری اطلاعات باعث تقویت پژوهش نگری و تفکر اطلاعات گرا شده است فناوری اطلاعات خودنظارتی را تقویت می کند فناوری اطلاعات مهارت تفکر سیستمی داشتن را به فرد منتقل می کند فناوری اطلاعات مهارت استاندارد فکر وعمل کردن یا استانداردگرایی را موجب می شود فناوری اطلاعات مهارت تصمیم گیری علمی و به تبع آن تصمیم گیری عملی را تقویت می کند

نکته مهم : فناوری هرگز نمی تواند جایگزین دانش انسان شود نادرستی این فرضیه بارها ثابت شده است تولید دانش براساس یک الگوریتم ساده نیست بلکه یک الگوریتم بسیارپیچیده ای دارد که در مغز ایجاد شده و به عوامل زیادی بستگی دارد نظام های خبره Expert systems در رشته هوش مصنوعی سعی دارند به این الگوریتم دست پیدا کنند

سیستم های خبره سیستم های خبره دانش را پردازش می کنند .نرم افزارهای معمولی اطلاعات را پردازش می کنند درسیستم های خبره ، دانش و تخصص فرد متخصص وخبره به رایانه منتقل می شود انگیزه پیدایش سیستم های خبره پردازش دانش انسان است اینکه چگونه انسان فکر می کند و چگونه مسائل را حل می کند(الگوریتم) سیستم خبره شاخه ای از هوش مصنوعی است که سعی دارد با تقلید از نیروی تفکر و مغز انسان رفتار انسان را در حل مسائل شبیه سازی کند سیستم خبره نرم افزاری است که همانند یک متخصص در حوزه تخصصی خود در مسائل مربوط به آن حوزه مشاوره می دهد

اجزاء و عناصر سیستم خبره : - پایگاه دانش موتور استنتاج رابط کاربر پایگاه داده ها عناصر انسانی یک سیستم خبره : 1- مهندس دانش 2-برنامه نویس 3-کاربر

مدیریت دانش Knowledge management انواع دانش از نظر کوئین

تاثیر فناوری بر دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی تجربه دانشگاه MIT