Gromobranska zaštita vetroelektrana

Različite konstrukcije vetroturbina

Povećanje nazivne snage i veličine vetroturbina

Sličnosti između gromobranske zaštite visokih objekata i vetroturbina

Oštećenja usled direktnog udara groma u elisu i gondolu

Transport elise vetroturbine

Podizanje kupole sa generatorom

Izgled pre i posle kvara

Izgled posle kvara

Razvoj zaštitnih sistema od groma na elisama vetroturbina

Prikaz tipičnog zaštitnog sistema od groma na elisama vetroturbina

Zaštitne mere kod savremenih velikih turbina Receptor žica oko krila MREŽA

Raspodela struje groma i zaštita delova vetroturbine

Uzemljivački sistem vetroturbine

Koncept zaštitnih zona vetroturbine

Gromobranske zaštitne zone LPZOA LPZ0B LPZ1 LPZ2 TS

Prenaponska zaštita (surge protective devices - SPD) R ili L R ili L MOV ISKRIŠTE ZENER

Prikaz prenaponske zaštite vetroturbine

Procena izloženosti vetroturbine atmosferskim pražnjenjima Smanjenje rizika na tolerantan nivo Rt Rizik je funkcija: Visine objekta Lokalne topologije zemljišta Lokalnog nivoa gromovske aktivnosti

Procena rizika štete Osnovna jednačina: Rizik usled atmosferskih pražnjenja u: Vetroturbinu Vod priključen na vetroturbinu Blizini voda priključenog na vetroturbinu Potrebno zadovoljiti relaciju:

Uzemljivački sistem Uzemljivački sistem treba da: - osigura zaštitu osoblja od napona dodira i koraka - spreči oštećenje opreme - podnese termička i elektrodinamička naprezanja - je otporan na koroziju

Tipovi uzemljivačkih sistema - Tip A - Tip B - Temeljni uzemljivač

Oblik i dimenzije uzemljivača Minimalna dužina za svaki uzemljivač u zavisnosti od klase zaštite od atmosferskih pražnjenja

Sistem uzemljenja VESTAS Principska šema sistema uzemljenja kod vetroelektrana

Literatura [1] International Standard IEC-61400-24, Wind turbines- Lightning protection, Edition 1.0 2010-06. [2] VESTAS General Specification V112-3.0MW - http:// www.vestas.com. [3] B. Radičević, Analiza metoda za zaštitu vetroelektrana od direktnog atmosferskog pražnjenja, Doktorska disertacija, Elektrotehnički fakultet Univerziteta u Beogradu, 2012.