اجاره زمانی کشتی Time Charter ارائه : محمد هادی کاظمی
تعریف قرارداد اجاره کشتی عقدی است که به موجب آن مالک کشتی در برابر اجاره بهای معین ، بهره برداری از منافع یک کشتی،در یک مدت معین یا برای یک یا چند سفر معین بین بنادرمشخص را بمنظور حمل کالا یا مسافر ،به مستاجر واگذار می کند.
تعریف قرارداد اجاره کشتی در قانون ایران: م 135 قانون دریایی ایران موصب 1343 «قرارداد اجاره كشتي سندي است كتبي كه بين مالك كشتي (يا نماينده مجاز او) و مستأجر منعقد مي‌گردد و شرايط اجاره كشتي را براي مدت معين و يا‌براي يك يا چند سفر بين بنادر مشخص تعيين مي‌كند» 7/ 1
تفاوت های قرارداد اجاره کشتی و قرارداد حمل و نقل دریائی الف: بارنامه دریایی معمولاً قابل انتقال است ولی قرارداد اجاره کشتی قابل انتقال نیست . ب : قرارداد اجاره معمولاً برای حمل کالا به مقدار زیاد است که تمام یا قسمتی از کشتی را اشغال می کند ولی بارنامه دریایی برای هر بسته از مجموعه ولو کوچک صادر می شود . ج : قرارداد حمل و نقل دریایی قراردادی است بین فرستنده کالا و متصدی حمل و نقل و اجاره قراردادی است بین مستاجر و مالک کشتی . د : قواعد حاکم بر قرارداد حمل و نقل آمره و قواعد حاکم بر اجاره تکمیلی است.
طرفین قرارداد اجاره کشتی مالک کشتی ship owner مستاجر charterer واسطه Ship Broker 7/ 3
انواع قراردادهای اجاره کشتی اجاره سفری (Voyage charter) اجاره زمانی (Time charter) اجاره دربست (Bare boat) 7/ 2
اجاره زمانی قراردادی است که در آن موجر متعهد می گردد یک کشتی معلوم که دارای تجهیزات و پرسنل لازم می باشد را در مقابل کرایه معین و معلوم برای یک دوره زمانی مشخص در اختیار مستاجر قرار دهد. 7/ 3
شرایط تشکیل قرارداد اجاره راجع به قراراداد: الف) کتبی بودن ب) ثبت رسمی قراردادهای بالای 2 سال شرایط تشکیل قرارداد اجاره راجع به کشتی : الف) توصیف کشتی ب) قابلیت دریانوردی 7/ 4
الف) کتبی بودن قرارداد اجاره کشتی لزوم تنظیم سند : ماده 135 ق.د.ا مفاد سند اجاره کشتی سند های نمونه 7/ 5
لزوم تنظیم سند قرارداد اجاره کشتی (Charter Party) ماده 135 قانون دریای ایران مصوب 1343 : قرارداد اجاره كشتي سندي است كتبي كه بين مالك كشتي (يا نماينده مجاز او) و مستأجر منعقد مي‌گردد و شرايط اجاره كشتي را براي مدت معين و يا‌براي يك يا چند سفر بين بنادر مشخص تعيين مي‌كند. 7/ 6
مفاد سند اجاره کشتی موارد مشترک در انواع قراردادهای اجاره موارد اختصاصی اجاره زمانی مفاد سند اجاره کشتی تشخیص و تعیین کشتی ذکر نام طرفین قرارداد نرخ اجاره بهاء 7/ 7
مفاد سند اجاره کشتی موارد مشترک در انواع قراردادهای اجاره موارد اختصاصی اجاره زمانی مفاد سند اجاره کشتی ذکر کیفیت دریانوردی کشتی ذکر بندر محل تحویل کشتی به مستاجر تعیین مدت قرارداد 7/ 7
سند های نمونه اجاره کشتی (charter party) اسناد عمومی : مثل produce – baltime اسناد اختصاصی سند های مربوط به کالا های خاص : Azcon , Dencon برای تجارت غلات Binacon . Scanfin در زمینه تجارت مایعات Charfrance . Coastcon در زمینه تجارت زغال سنگ سند های مربوط به نوع قرارداد : Gencon – Shelvoy برای اجاره سفری Nype93 , baltime39 , supply time 2005 برای اجاره زمانی Barecon A برای اجاره دربست 7/ 7
ب) ثبت رسمی قرارداد های بالای 2 سال : بند الف ماده 135 قانون دریائی ایران اصلاحی 1352 : ثبت كليه انتقالات و معاملات و اقاله راجع به عين كشتيهاي مشمول اين قانون و همچنين منافع آنها در صورتي كه مدت آن زائد بر دو سال باشد در‌داخل كشور اجباري است و منحصراً وسيله دفاتر اسناد رسمي كه براي اين كار از طرف سازمان ثبت اسناد و املاك كشور اجازه مخصوص دارند انجام‌مي‌شود و در صورتي كه معاملات مزبور در خارج از كشور صورت گيرد انجام معامله طبق مقررات كشور محل وقوع آن بايد توسط نزديكترين نماينده‌كنسولي ايران به محل معامله گواهي و مراتب در دفتر كنسولگري نيز منعكس و ظرف 15 روز به سازمان بنادر و كشتيراني اعلام شود. 7/ 7
توصیف کشتی : از حیث نوع ، کاربری ، نام کشتی ، ظرفیت قابلیت دریانوردی شرایط مرتبط با کشتی حالتی که کشتی با برخورداری از استحکام لازم در بدنه ، توان فنی مفید، تجهیزات و پرسنل مناسب بتواند با خطرات معمول و متعارف دریائی مقابله کرده و با انجام سفر دریایی مطمئن محموله را به صورت ایمن به مقصد برساند. 7/ 7
مقررات اختصاصی اجاره زمانی کشتی دریافت و تسلم کشتی هزینه های استفاده از کشتی چگونگی استفاده از کشتی و محدودیت های آن
محدودیت های استفاده از کشتی در قرارداد اجاره زمانی محدودیت های مربوط به بار محدودیت های مربوط به مسیر دریانوردی محدودیت های مربوط به بندر
مقررات اختصاصی اجاره زمانی کشتی دریافت و تسلم کشتی هزینه های استفاده از کشتی چگونگی استفاده از کشتی و محدودیت های آن نگهداری از کشتی استرداد کشتی وضعیت فرمانده و خدمه صدور بارنامه
منابع : حقوق دریایی، هاردی آیوامی ،ترجمه منصور پور نوری تهران، چاپ دوم، انتشارات مهد حقوق،1384 حقوق دریایی،هوشنگ امید ،انتشارات مدرسه عالی بیمه تهران،خرداد 1353 مباحثی در زمینه قراردادهای اجاره کشتی (اجاره زمانی) ، جرمی مایلز، ترجمه فریبرز ذوالفقاری، انتشارات کشتیرانی ج.ا.ایران،1358 قرارداد اجاره کشتی ، عباس محمدی ،رساله دکتری، دانشگاه تهران 1386 وظائف و مسئولیت های مستاجر در انواع چارتر پارتی ،سعید حبیبی ،پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه آزاد واحد مرکز ،1386 www.maritimeknowhow.com UNCTAD,Charter Parties,A Comprative Analysis,TD/B/C4/ISL/55,27 June 1990