مثلثهای کلاس بندی بافت خاک

کلاسهای بافت خاک -شن (Sands): گروه شن شامل تمام خاکهایی است که در آنها اجزای شن حداقل 70% و جزء رس حداکثر 15% وزنی خاک را تشکیل می دهند. این گروه دو رده ی مهم دارد:1-شن 2- شن لومی -سیلت: گروه سیلت شامل خاکهایی با حداقل 80% سیلت و کمتر از 12% رس می باشد. تنها یک رده ی بافتی دارد. -رس: برای اینکه خاکی رسی باشد بایستی حداقل 35% و دربسیاری موارد بیش از 40% رس داشته باشد. این گروه شامل رده های رس- رس شنی و رس سیلتی است. -لوم: یک خاک لوم ایده آل را میتوان به صورت مخلوطی از ذرات شن، سیلت و رس که خصوصیات اجزای انهارا تقریبا به نسبت مساوی نشان می دهد تعریف می کنند.این گروه شامل شش رده می شود.

تخمین بافت خاک به روش لمسی 1- دانه های منفرد به آسانی قابل دیده شدن ولمس هستند هنگامی که در حالت مرطوب فشار داده شود قالبی می سازد که به راحتی قابل خرد شدن است. بافت: شن و شن لومی Sand and Loamy Sand

تخمین بافت خاک به روش لمسی هنگامی که در حالت مرطوب فشار داده شود قالبی تشکیل می دهد که با ملایمت قابل نگهداری است. بافت: لوم شنی Sandy Loam

تخمین بافت خاک به روش لمسی تا حدودی احساس زبری دارد ولی نسبتا نرم و صاف است. هنگامی که در حالت مرطوب فشار داده شود قالبی درست می کند که به خوبی می ماند و از هم نمی شکند. بافت: لوم Loam

تخمین بافت خاک به روش لمسی در حالت خشکی نرم است و حالت آردی دارد. در حالت خشک و مرطوب قالب درست می کند اما در حالت مرطوب و هنگامی که بین انگشتان شست و اشاره فشار داده شود تولید نوار نمی کند: بافت: لوم سیلتی Silt Loam

تخمین بافت خاک به روش لمسی نوار نازکی تشکیل می دهد که به سختی وزن خود را تحمل می کند. و در حالت مرطوب قالب پذیر است. بافت: لوم رسی Clay Loam در حالت تر چسبنده و قالب چذیر است. نوار محکمی را تشکیل می دهد. بافت: رس Clay

ساختمان خاک برای شناخت ساختمان خاک ابتدا باید خاکدانه یا خاک واحد را شناخت. - خاکدانه (Ped یا Aggregate):حاصل چسبیدن ذرات خاک (ذرات شن، سیلت و رس) به یکدیگر به وسیله ی چسبهای متنوع خاکی و ایجاد گروهی از ذره است. -

مراحل تشکیل خاکدانه 1- پدیده ای باید ذرات خاک را برای تشکیل خاکدانه به هم نزدیک کرده به هم بفشرد. این پدیده عمدتا عبارتند از ذوب و انجماد – انقباض و انبساط رسها – فعالیت موجودات 2- ماده ای باید ذرات بهم نزدیک و فشرده شده را به یکدیگر متصل نگه دارد. این مواد عبارتند از: سیلیکاتهای رسی – ماده های آلی – قارچها و ریشه ی گیاهان – اکسیده ها آلومینیوم و آهن

ساختمان خاک هنگامی که بیشتر ذرات خاک به صورت خاک واحد درآمده باشند خاک دارای ساختمان است. -ساختمان خاک به علت آنکه اندازه و تعداد روزنه های خاک راکنترل می کند ارزش دارد. - خاکهایی که دارای مقدار کمی رس، ماده آلی و یا اکسیدهای گوناگون باشند یا دارای ساختمان نبوده و یا ساختمانی ناپایدار دارند.

انواع خاک بر اساس ساختمان دارای ساختمان فاقد ساختمان

انواع ساختمان خاک 1- ساختمان کروی: در این دسته خاکدانه های گرد قرار میگیرند. خاکدانه های نسبتا متخلخل این دسته گرانول و این نوع ساختمان را دانه ای یا گرانولار گویند. اگر خاکدانه های گرد متخلخل نباشند به آن Crumb گویند. این ساختمان مشخصه ی خاکهای سطحی وخاکهای غنی از مواد آلی است.

ساختمان کروی

انواع ساختمان خاک 2- ساختمان ورقه ای شکل یا بشقابی: خاکدانه ها به صورت صفحات نسبتا نازک افقی یا عدسی هایی کنارهم قرار گرفته اند. خاص لایه های سطحی خاکهای بکر است.

ساختمان ورقه ای یا بشقابی

انواع ساختمان خاک 3- ساختمان منشوری: خاکدانه هایی به صورت عمودی با ارتفاعهای مختلف منظم می شوند. ممکن است ارتفاع آنها به 15 سانتیمتر یا بیشتر نیز برسد در افقهای تحت الارضی نواحی خشک و نیمه خشک یافت میشوند. وقتی انتهای خاکدانه ها گرد شده باشند به آنها ستونی می گویند.

ساختمان منشوری

ساختمان ستونی

انواع ساختمان خاک 3- ساختمان مکعبی شکل (Block – like) در این حالت خاکدانه ها به فرم مکعبی (شش وجهی های نامنظم) که سه بعد آنها تقریبا مساوی است دیده می شوند. این ساختمان مربوط به افقهای تحت الارضی است.

ساختمان مکعبی شکل

درجه بندی ساختمان خاک درجه یا پایداری ساختمانی خاک بر چه اساسی است؟ بر اساس 3 ویژگی سنجیده می شود: 1- آسان دیدن خاکدانه و ساختمان خاک در پدون 2- میزان تبدیل ذره های معدنی به خاکدانه 3- میزان استحکام خاکدانه

درجه بندی ساختمان خاک پایداری ساختمان خاک ضعیف متوسط محکم

ساختمان ضغیف ویژگیها: 1- به سختی در افق خاک ساختمان دیده می شود. 2- بیشتر ذرات کنده شده از خاک بدون حالت خاکدانه هستند. 3- خاکدانه های موجود نیز به راحتی خرد می شوند.

ساختمان متوسط ویژگیها: 1- ساختمان قابل دیدن در افق خاک است. 2- بیشتر ذرات حالت خاکدانه دارند. 3- خاکدانه ها نسبتا به راحتی پاشیده می شوند.

ساختمان محکم ویژگیها: 1- ساختمان خاک به راحتی دیده می شوند. 2- بیشتر ذرات حالت خاکدانه دارند. 3- خاکدانه ها به راحتی خرد نمی شوند