روش هاي بررسي سلامت جنين

تست بدون استرس(NST) اين تست جهت ارزيابي واكنش جنين در طي دوره قبل از زايمان است. تست برسي سلامت جنين مي باشد. در اين تست ارتباط بين حركت جنين و ضربان قلب وي بررسي مي شود. توصيه مي شود مادر حداقل 2 ساعت قبل از تست مادر مواد غذايي حاوي كربوهيدرات مصرف كرده باشد. بايد مادر در حالت خوابيده به پهلوقرار گيرد و با استفاده از الكتروكارديوگرافي ضربان قلب جنين ثبت ميشود. از مادر خواسته مي شود هنگام حركت جنين با فشار شاسي مربوطه، آن را ثبت كند.

انديكاسيون هاي انجام NST كاهش حركات جنين حاملگي هاي پر خطر شامل پره اكلامپسي، حاملگي طول كشيده، دو قلويي غير، بيماري هاي مزمن ماد، PROM، هيپرتانسيون مزمن، مايع آمنيون مكونيال اليگوهيدرآمنيوس محدوديت رشد داخل رحمي(IUGR) سابقه مرده زايي ديابت مادر

تفسير NST تست به مدت 20 دقيقه انجام مي شود.در صورتي كه در طول اين مدت جنين حركتي نداشته باشد به مدت 20 دقيقه ديگر تست را تكرار مي كنيم. زيرا سيكل خواب جنين تا 75 دقيقه طول مي كشد. واكنش طبيعي نسبت به حركات جنين تسريع ضربان قلب جنين (acceleration) به ميزان 15 ضربه بيش از ضربان پايه كه 15 ثانيه يا بيشتر باقي بماند.

تفسير NST درصورتي كه در يك فاصله 20 دقيقه اي 2 تسريع همزمان با 2 حركت وجود داشته باشد به احتمال زياد جنين سالم است.(reactive) ميزان ضربان پايه ضربان قلب جنين 160-110 مي باشد. تاكيكاردي (ضربان بالاي 160 ) ناشي از عفونت مادر يا جنين تجويز داروهاي پاراسمپاتوليتيك(آتروپين) و مقلد سمپاتيك(تربوتالين) است. براديكاردي(ضربان كمتر از 110) كه نشانه زجر جنيني و ناشي از هيپوكسي جنين يا فشار بر سر جنين در وضعيت اكسي پوت خلفي يا عرضي ، هيپوترمي مادر و دكولمان جفت. وخيمترين علامت در تست براديكاردي طولاني است(بيش از يك دقيقه) كه نشانه قريب الوقوع بودن مرگ جنين در داخل رحم مي باشد.

تست NST غير طبيعي عدم افزايش يا افزايش ضربان قلب جنين كمتر از دو بار در طي يك دوره 45 دقيقه اي افزايش ضربان قلب پايه به ميزان كمتر از 15 ضربان در دقيقه

زمان و فواصل انجام تست سابقه مرده زايي و دو قلويي 32 تا 34 هفته سابقه مرده زايي و دو قلويي 32 تا 34 هفته كاهش حركات جنين فشارخون بارداري IUGR PROM در زمان تشخيص اليگوهيدرآمنيوس ايزوايمونيزاسيون Rh زمان شروع تست بعد از هفته 32 بارداري است.

تست استرس انقباضي (OCT) در اين تست تأثير انقباض رحم بر ضربان قلب بررسي مي شود. اين تست براي ارزيابي عملكرد رحمي-جفتي به كار مي رود. انديكاسيون انجام تست: آزمون بدون استرس (NST) غير طبيعي كنترانديكاسيون انجام تست: استعداد به پارگي رحم مانند سابقه سزارين با برش كلاسيك استعداد براي زايمان زودرس(PROM، چندقلويي،عدم كفايت دهانه رحم و سابقه زايمان زودرس) استعداد براي خونريزي:جفت سرراهي

روش انجام تست اكسي توسين با مقداري كه بتواند در فاصله 10 دقيقه 3 انقباض 60-45 ثانيه اي ايجاد كند، به صورت وريدي تجويز مي شود و اثر انقباضات بر روي ضربان قلب جنين ارزيابي مي شود. مي توان از تحريك نيپل براي ايجاد انقباضات رحمي استفاده كرد.

پاسخ ضربان قلب در طي انقباضات كاهش زودرس ضربان قلب(early decceleration): كندي ضربان با شروع انقباضات رحمي همزمان است و دراوج انقباضات حداكثر افت ضربان قلب وجود دارد و همزمان با انبساط رحمي اين افت از بين مي رود. علت : فشار به سر جنين و تحريك عصب واگ

كاهش زودرس ضربان قلب(early decceleration):

كاهش ديررس ضربان قلب(late decceleration): شروع افت ضربان قلب همزمان با اوج انقباض است و تا بعد از پايان انقباض ادامه مي يابد. علت: هيپوكسي و اسيدوز جنيني و مشخصه نارسايي جنيني-جفتي در اثر تحريك بيش از حد رحم با اكسي توسين، دكولمان جفت و هيپوتانسيون مادر در اثر بي حسي اپيدورال

كندي متغير ضربان(variable decceleration): دوره هاي كندي ضربان قلب از نظر شروع ودوام نامنظم است و ارتباط زماني ثابتي با انقباضات رحم ندارد. علت: فشار بر بندناف

تفسير OCT منفي: عدم مشاهده افت ديررس يا افت متغير با اهميت منفي: عدم مشاهده افت ديررس يا افت متغير با اهميت مثبت: افت ديررس ضربان قلب متعاقب 50 درصد يا بيشتر از انقباضات رحمي. حتي اگر انقباضات كمتر از 3 بار در 10 دقيقه باشد. مشكوك: وقوع افت ديررس در كمتر از 50 درصد از انقباضات تحريك بيش از حد: افت ديررس در حضور انقباضاتي كه بيش از 90 ثانيه طول مي كشد يا هر دو دقيقه يكبار رخ مي دهد. نامطلوب: بروزكمتر از سه انقباض درده دقيقه

اندازه گيري حركت جنين توسط مادر(FAD) حركات چرخشي جنین از هفته 6 در سونوگرافي قابل تشخيص است. دوره خواب و بيداري جنين ارتباطي با خواب و بيداري مادر ندارد و طول آن بين 20 تا 75 دقيقه متغير است. مادر بايد نيم ساعت پس از صرف غذا به پهلوي چپ بخوابد و در طول يك ساعت حركات جنين را بشمارد. حداقل بايد 4 حركت در ساعت وجود داشته باشد.

عوامل مؤثر بر حركات جنين ميزان قند خون مادر استرس مادر باعث كاهش حركت مي شود. محرك نور و صدا باعث افزايش حركت مي شود. سيكل خواب و بيداري جنين

پروفايل بيوفيزيكال جنين شامل ارزيابي 5 مورد توسط سونوگرافي است كه هريك امتياز صفر تا 2 دارد: اجزاي پروفايل امتياز2 امتياز 0 NST reactive Non reactive تنفس جنين 1 يا بيش از 1 تنفس 30 ثانيه اي در عرض 30 دقيقه كمتر از 30 ثانيه تنفس حركات جنين 3 يا بيش از 3 حركت در 30 دقيقه كمتر از 3 حركت تون جنين 1 يا بيش از 1 اكستانسيون و برگشت به فلكسيون در اندام فقدان اكستانسيون/فلكسيون حجم مايع آمنيون يك بسته عمودي حداقل 2 سانتي بزرگترين بسته با اندازه 2 سانتي

تفسير نمره تفسير تدبير درماني 10 جنين طبيعي بدون آسفيكسي تكرار تست هر هفته در پست ترم و ديابت 2 بار در هفته 8 از 10مايع آمنيون طبيعي 8 از 10 كاهش مايع آمنيون شك به آسفيكسي مزمن انجام زايمان 6 آسفيكسي احتمالي جنين مايع غير طبيعي يا سن بالاي 36 هفته يا تكرار تست 6 يا كمتر زايمان نتيجه بالاي 6 تحت نظر گرفتن و تكرار تست 2-0 آسفيكسي تقريبا قطعي جنين

اندازه گيري استريول ادرار توليد استريول با رشد جنين افزايش مي يابد. در صورت شك به IUGR ، در سه ماهه سوم بارداري ميزان استريول ادرار 24 ساعته مادر اندازه گيري مي شود. سطح كم استريول نشانه كاهش رشد جنين يا يك ناهنجاري است.

آلفا فيتوپروتئين(AFP) محل توليد: در اوائل بارداري كيسه زرده و سپس كبد و دستگاه گوارش جنينن محل يافت شدن: مايع آمنيوتيك و سرم خون مادر در صورت نقص در سيستم عصبي ميزان آن 2 برابر مي شود. نقايص فاقد پوشش ديواره بدن جنين مانند NTD ها و نقايص ديواره شكم سبب نشت AFP به مايع آمنيون و افزايش آن در سرم مادر مي گردد. بيشترين ميزان آن درمايع آمنيون در هفته 15 بارداري است. مناسبترين زمان سنجش آن هفته 15 تا 20بارداري در تريزومي 21 سطح آن كاهش مي يابد.

انديكاسيون انجام تست سن زير 20 سال و بالاي 35 سال سوء تغذيه سوء تغذيه سطح اقتصادي-اجتماعي پايين سابقه قبلي نقص لوله عصبي (NTD)

AFPسرم مادر به همراه تست AFP، HCG و استريول ادراري براي غربالگري تريزومي 21(سندروم داون)، تريزومي 18 و نقص هاي لوله عصبي انجام ميشود. زمان انجام : هفته 15 تا 20 مقدار نرمال آن 2/5 مول است. در آنوماليهاي كروموزومي مقدار آن كاهش مي يابد. در نقايص لوله عصبي يا نقايص ديواره شكم افزايش مي يابد. در مقادير غير طبيعي آن بايد از تست تشخيصي آمنيوسنتز و سونوگرافي كمك گرفت.

مواردي كه باعث افزايش MSAFP مي شود براورد كمتر از حد واقعي سن بارداري حاملگي چند قلويي گاستروشزي(نقص ديواره شكم) عفونت HIV مادر نقايص لوله عصبي وزن كم مادر وزن كم هنگام تولد اوليگوهيدرآمنيوس پره اكلامپسي

ميزان كم AFP سرم مادر چاقي ديابت تريزومي هاي كروموزومي بيماري تروفوبلاستيك حاملگي براورد بيشتر از حد سن حاملگي

عواملي كه بر روي ميزان AFP تأثير مي گذارند نژاد و قوميت ديابت: خطر ابتلاي جنين به NTD در زنان ديابتيك 3 تا 4 برابر بيشتر است اما ميزان AFP سرم انها حدود 20 درصد كمتر است. حاملگي چند قلويي

نمونه گيري از خون بند ناف (كوردوسنتز) روش: تحت هدايت سونوگرافي و با استفاده از سوزن نخاعي شماره 22 از وريد نافي در محل منشأگيري آن از جفت خون كشيده مي شود. بايد از خونگيري شرياني پرهيز كرد زيرا سبب اسپاسم عروقي و برادي كاردي جنيني مي شود. براي بررسي اختلالات خوني، عفونت جنين، وضعيت اسيد و باز، جنين IUGR و بررسي و درمان ايزوايمونيزاسيون و ترمبوسيتوپني به كار مي رود. عوارض: خونريزي از محل تزريق، هماتوم بندناف و خونريزي جنيني-مادري

تست كومبس جهت غربالگري ناسازگاري Rh انجام مي شود. مادران Rh منفي در مواجهه با اريتروسيتهاي Rh مثبت جنين طي بارداري يا زايمان حساس مي شوند. در اولين حاملگي آنتي بادي مادر ساخته شده و آزمون كومبس مثبت مي شود. اولين نوزاد مبتلا در دوره جنيني بيماري شديدي نشان نمي دهد اما در حاملگي هاي بعدي به علت شروع زودتر هموليز داخل رحمي با هيدروپس جنيني همراه است.

پروفيلاكسي بلوك آنتي ژني با تجويز Rh IgG قبل و اندكي بعد از مواجهه با سلول هاي Rh مثبت از حساس شدن در برابر آنتي ژن D جلوگيري مي كند. يك ويال روگام سبب سركوب ايمني 30 ميلي ليتر خون كامل Rh مثبت يا 15 سي سي گلبول فشرده خون Rh مثبت مي گردد. در صورتي كه Rh IgG قبل از حساس شدن تجويز گردد از نظر ايمنولوژيك 100% مؤثر است.