شرایط و آثارحق فسخ در کنوانسیون بیع بین المللی شرایط و آثارحق فسخ در کنوانسیون بیع بین المللی نسرین شاهین فاطمه سادات مرتضوی پاییز92 دکتر فیضی چکاب
شرایط حق فسخ در کنوانسیون بیع بین المللی شرایط حق فسخ در کنوانسیون بیع بین المللی نسرین شاهین 9112336211 پاییز92 دکتر فیضی چکاب
موارد فسخ در کنوانسیون بیع بین المللی موارد فسخ در کنوانسیون بیع بین المللی قاعده ،عدم امکان فسخ است. فسخ قرارداد به دلیل نقض اساسی (مواد 49و64) فسخ قرارداد به دلیل انقضا مهلت اضافی(مواد 49و64) فسخ قرارداد به دلیل نقض احتمالی(72) فسخ قراردادهای اقساطی (ماده 73)
1.فسخ قرارداد به دلیل نقض اساسی قاعده کلی این است که برای اینکه طرف قرارداد حق فسخ داشته باشد، باید نقض اساسی قرارداد محقق شود.استثنا این قاعده در مورد عدم تسلیم کالا است که حتی بدون نقض اساسی قرارداد حق فسخ ایجاد می شود. مطابق ماده 25، هنگامی نقض یک قرارداد اساسی تلقی میشود: 1.منجر به ورود چنان خسارتی به طرف دیگر گردد که او را از آنچه استحقاق انتظار آن را به موجب قرارداد داشته اساسا محروم نماید. 2.وقوع ضرر از ناحیه نقض کننده و یا فرد متعارفی در اوضاع و احوال مشابه قابل پیش بینی بوده باشد.
شرایط تحقق نقض اساسی مطابق ماده 25 کنوانسیون 1.ورود خسارت عمده از این جهت که برای احراز ورود خسارت، محرومیت طرف مقابل از منافعی را مد نظر قرار می دهد که هر شخص متعارف حق دارد از چنین قراردادی داشته باشد، نوعی است واز این جهت که قرارداد منعقده فیمابین هم باید با توجه به شروط صریح و ضمنی ان مورد توجه قرار گیرد یعنی انچه حاکی از قصد و اراده مشترک و انتظارات انها از قرارداد است، شخصی است. اختلافات جزیی در مورد کیفیت یا کمیت کالا مورد توافق، به خریدار این حق را نمی دهد که قرارداد را فسخ کند. نقض تعهدات فرعی، نیز اصولا نقض اساسی به مفهوم مندرج در ماده 25 تلقی نمی شود مگر اینکه غیر مستقیم بر تعهدات اصلی تاثیر نهد و سبب زوال نفع عمده متعهدله از اجرای قرارداد شود یا اینکه طرفین در قرارداد خود نقض چنین تعهدی را اساسی توصیف کنند.
2.قابل پیش بینی بودن بار اثبات به عهده ناقض قرارداد قرار گرفته و در دفاع از خود ،غیر قابل پیش بینی بودن ضرر را اثبات کند. زمان پیش بینی ضرر مسکوت گذاشته شده. طرفی که باید ضرر را پیش بینی نماید نقض کننده قرارداد است. معافیت از مسئولیت ناشی از نقض اساسی منوط به وجود دو شرط است: هم نقض کننده تنایج ناشی از نقض را پیش بینی نکرده باشد و هم یک شخص متعارف در اوضاع و احوال مشابه قادر به پیش بینی ان نبوده باشد.
Article 64 (1)The seller may declare the contract avioded: a)If the failure by the buyer to perform any of his obligations under the contract or this convention amounts a fundamental breach of contract; or
ماده 64 1.در موارد زیر بایع می تواند قرارداد را فسخ شده اعلام نماید: الف. در صورتیکه عدم ایفای هریک از تعهدات مشتری بموجب قرارداد یا این کنوانسیون، نقض اساسی قرارداد محسوب شود؛
Article 49 The buyer declare the contract avoided (a) if the failure by the seller to perform any of his obligation under the contract or this convention amounts to a fundamental breach of contract or
ماده 49 1.در موارد زیر مشتری می تواند قرارداد را فسخ شده اعلام نماید: الف. در صورتیکه عدم ایفای هریک از تعهدات بایع به موجب قرارداد یا این کنوانسیون نقض اساسی قرارداد محسوب شود؛یا
2.فسخ قرارداد به دلیل انقضا مهلت اضافی 1.عدم تسلیم مبیع یا تادیه ثمن وقبض کالا(حسب مورد) 2.اعطا مهلت اضافی 3. عدم انجام تعهد در مهلت یا اعلام قصد خود مبنی بر عدم انجام ان. شرایط اعمال:
لازم نیست عدم تسلیم کالا نقض اساسی تلقی شود، با این قاعده حق فسخ به موارد نقض غیراساسی گسترش یافته است و کنوانسیون این مورد را در حکم نقض اساسی تلقی کرده است. تاخیر در تسلیم اسناد مالکیت کالا در حکم عدم تسلیم مبیع است. اعلام فسخ قرارداد صرفا در صورتی نافذ است که مشتری طی یادداشتی آن را اعلام نماید. اعطای مهلتی که به فروشنده حق فسخ می دهد فقط مربوط به تعهد پرداخت ثمن و قبض مبیع است، نه راجع به تمام تعهدات. به هر حال اهمیتی ندارد که عدم توفیق خریدار مبنی بر تادیه ثمن یا قبض کالا منجر به نقض اساسی قرارداد بشود یا نه.
شرایط کلی اعمال حق فسخ در کنوانسیون وجود یکی از موجبات حق فسخ پیش بینی شده در کنوانسیون اعلام حق فسخ اعمال حق فسخ در مهلت معقول در صورت تحویل گرفتن مبیع، قادر به رد مبیع در همان وضعیت دریافت باشد.
مهلت اعمال فسخ برای خریدار بند 2 ماده 49 کنوانسیون مقرر می دارد : 2. در مواردی که بایع کالا را تسلیم نموده باشد، مشتری حق اعلام فسخ قرارداد را از دست خواهد داد،مگر اینکه : الف)در صورت تاخیر تسلیم، مشتری ظرف مدت معقولی پس از وقوف به انجام تسلیم اعلام فسخ کند؛ ب) در صورت نقض هریک از تعهدات از جانب بایع جز تاخیر تسلیم، ظرف مدت معقولی به شرح زیر اعلام فسخ نماید: 1)پس از اینکه نسبت به نقض اطلاع حاصل نموده یا می باید اطلاع حاصل می کرده است؛ 2)پس از انقضای مهلت اضافی که مطابق بند 1 ماده 47 توسط مشتری، تعیین شده است یا پس از اعلام بایع مبنی بر اینکه ظرف مدت مزبور، تعهدات خود را ایفا نخواهد کرد؛ یا 3)پس از انقضای مهلت اضافی که مطابق بند 2 ماده 48 توسط بایع تعیین شده است یا پس از اعلام مشتری دایر بر اینکه ایفای تعهدات را قبول نخواهد کرد.
مهلت اعمال فسخ برای فروشنده در این خصوص بند 2 ماده 64 کنوانسیون مقرر می دارد : 2.معهذا در مواردی که مشتری، ثمن را تادیه نموده باشد، بایع حق اعلام فسخ نخواهد داشت، مگر اینکه : الف.در صورت تاخیر در ایفای تعهد از طرف مشتری،پیش از وقوف به انجام تعهد اعلام بطلان کند؛ یا ب.در صورت نقض هریک از تعهدات، غیر از تاخیر در ایفای تعهد، ظرف مدت متعارفی به شرح ذیل اعلام بطلان نماید: 1.پس از اینکه نسبت به نقض اطلاع حاصل نموده یا می باید اطلاع حاصل می کرد؛ یا 2.پس از انقضای مهلت اضافی که مطابق بند 1 ماده 63 توسط او تعیین شده است یا پس از اعلام مشتری مبنی بر اینکه ظرف مدت مزبور، تعهدات خود را ایفا نخواهد کرد. تاخیر در ایفا تعهد، یعنی وظیفه ای که در زمانی که موعد آن فرارسیده 1)اجرا نشده 2)اجرای آن مورد قبول واقع نگردیده زیرا در اجرا مراعات شرایط قرارداد نشده 3)به طور ناقص اجرا شده باشد.
Article 49 (1)The buyer may declear the contract avoided: (b) In case of non_delivery if the seller does has not deliver the goods within the additional period of time fixed by the buyer in accordance with paragraph (1) of article 47 or declares that he will not deliver within the period so fixed.
ماده 49 ب.در صورتیکه عدم تسلیم کالا، هرگاه بایع ظرف مدت اضافی که مطابق بند 1 ماده 47 توسط مشتری تعیین شده است،کالا را تسلیم ننماید یا اعلام کند که ظرف مدت مزبور کالا را تسلیم نخواهد کرد.
Article 64 (1)The seller may declare the contract avioded: b)If the buyer does not within the additional period of time fixed by the seller in accordance with paragraph(1) of article 63. perform his obligation to pay the price or take delivery of the goods. Or if the declares that he will not do so within the period so fixed.
ماده 64 ب.هرگاه مشتری ظرف مدت اضافی که مطابق بند 1 ماده 63 توسط بایع تعیین شده است، تعهدات خود را در زمینه تادیه ثمن یا قبض کالا ایفا نکند یا اعلام نماید که ظرف مدت مزبور، ایفای تعهد نخواهد کرد.
3.نقض قرارداد به دلیل نقض احتمالی نقض احتمالی به معنای ان است که قبل از فرارسیدن موعد انجام تعهد، متعهدله پیش بینی کند که متعهد به تعهد خود عمل نخواهد کرد؛ به عبارتی پس از انعقاد قرارداد ، قبل از رسیدن موعد انجام ان، معلوم شود که یکی از طرفین به تعهدات قراردادی خود عمل نخواهد کرد. به دو صورت صریح و ضمنی است.
1.فرا نرسیدن موعد تعهد 2.اشکار بودن نقض در اینده 3.اساسی بودن نقض شرایط ایجاد حق فسخ
فاصله زمانی بین زمان انعقاد عقد و موعد اجرای تعهد ، زمان اعمال حق فسخ است. معیار اشکار بودن این است که ایا شخص متعارف متقاعد خواهد شد که مطمئنا نقض قرارداد رخ خواهد داد یا نه معیار نوعی ملاک است. اساسی بودن نقض در ماده25تعریف شده و باید مستقل از مفاهیم حقوق داخلی بدون توجه به قواعد حقوق ملی تعریف کند باید به ویژگی بین المللی بودن توجه شود.
1.ارسال اخطار معقول 2.عدم ارایه تضمین مناسب از سوی متعهد شرایط اعمال حق فسخ
ارسال اخطار در سه مورد نیاز نیست: نبود زمان کافی طرف دیگر اعلام کند که قصد انجام تعهد را ندارد. زمانی که احتمال کمی باشد که تضمین مناسب فراهم کند. تضمینی مناسب است که نسبت به اجرای قرارداد یا جبران تمامی زیانهای ناشی از عدم اجرای اطمینان حاصل کند.
ماده 72 1.هرگاه پیش از تاریخ اجرای قرارداد، معلوم شود که یکی از طرفین مرتکب نقض اساسی قرارداد خواهد شد، طرف دیگر می تواند قرارداد را فسخ نماید. 2.طرفی که قصد اعلام فسخ دارد، چنانچه وقت اقتضا کند، مکلف است اخطار متعارفی به طرف دیگر بدهد تا برای او این امکان فراهم شود که اطمینان کافی جهت ایفای تعهدش بدهد. 3.چنانچه طرف دیگر اعلام کرده باشد که تعهدات خود را اجرا نخواهد کرد، الزامات مذکور در بند پیشین منتفی خواهند بود.
فسخ قراردادهای اقساطی بیع اقساطی ، قراردادی است که در ان فقط مبیع یا مبیع و ثمن هر دو ، به دفعات زمانی مختلف تسلیم یا پرداخت گردد. به موجب این ماده، اصل در قراردادهای اقساطی تجزیه پذیری آن است، البته این فرض مطلق نبوده و در تعیین همین نکته است که طبق بند 3 وابستگی متقابل اقساط کالا به یکدیگر می تواند قرارداد به ظاهر قابل تجزیه را غیرقابل تجزیه گرداند. حاکمیت اراده در عرصه تجارت بین الملل،اصل اساسی در باب تجزیه پذیری یا غیر قابل تجزیه پذیری قراردادهاست. به لزوم ارسال اخطار برای طرف مقابل اشاره ای نشده است. ضرورت اعطا تضمین توسط طرف متخلف در ان ذکر نشده است.
تفاوت ماده 73 با 72 لزوم ارسال اخطار برای طرف مقابل اشاره ای نشده ضرورت اعطای تضمین توسط طرف متخلف در ان ذکر نشده
1. تحقق نقض اساسی نسبت به یک قسط هر قسط را از جهت فسخ باید قرارداد مستقلی تلقی کرد. خریدار یا فروشنده حسب مورد می تواند قرارداد بیع را در ارتباط با یک قسط به هنگامی که نسبت به ان نقض اساسی محقق شده باشد، فسخ نماید.
2.پیش بینی وقوع نقض اساسی نسبت به اقساط اینده در مورد پیش بینی وقوع نقض اساسی نسبت به آینده چهارشرط باید وجود داشته باشد : 1-متعهد باید نسبت به یک قسط مرتکب نقض شود؛ لازم نیست نقض این قسط اساسی باشد.در واقع این بند مبین این معناست که گاه یک رشته از نقض های غیراساسی می تواند به طور جدی کل قرارداد را تحت تاثیر قرار دهد. 2-نقضی که پیش بینی می شود در آینده رخ دهد باید واجد صفت اساسی باشد. 3-دلایلی که بر اساس آن متعهدله وقوع نقض اساسی را نسبت به آینده پیش بینی می کند باید قوی و جدی باشد، بنابراین صرف احتمال وقوع نقض اساسی در آینده کافی نیست. جدی بودن دلایل هم به صورت نوعی ارزیابی می شود. 4-اقدام به فسخ نسبت به اقساط آینده باید ظرف مدت متعارف و معقولی انجام گیرد.
3. عدم اجرای تعهد در مهلت اضافی تعیین شده نهاد فسخ قرارداد به دلیل انقضای مهلت اضافی در قراردادهای اقساطی و نسبت به یک قسط هم اجرا می شود. در مورد نقض اقساط فعلی است در ارتباط با اقساط اتی نمی باشد زیرا موعد انجام تعهد فرا رسیده و متعهد تعهد خود را انجام نداده و متعهدله برای اجرای ان مهلت اضافی می دهد و در مورد اقساط اتی که هنوز موعد ان فرانرسیده موردی ندارد.
Article 73 In the case of acontract for delivery of goods by instaments if the failure of one party to parform any of his obligation in respect of any instalment constituttes a fundamental breach of contract with respect to that instalment the other party may declare the contract avoided with respect to that instalment. (2) If one party s failure to perform any of his obligations in respect of any instalment gives the other party good grounds to conclude that a fundamental breach of contract will occur with respect to future instalments.he may declare the contract avoided for the future. Provided that he does so within a reasonable time.
Article 73 (3) A buyer who declares the contract avoided in respect of any delivery may at the same time declare it avoided in respect of deliveries already made or of future deliveries could not be used the purpose contemplated by the parties at the time of the conclusion of the contract.
ماده 73 1.در مورد قرارداد تسلیم کالا به نحو اقساط، اگر عدم توفیق یک طرف نسبت به ایفا هرکدام از تعهداتش در رابطه با هر قسط، متضمن نقض اساسی قرارداد در رابطه باآن قسط باشد، طرف دیگر می تواند اعلام فسخ از قرارداد در رابطه باآن قسط نماید. 2.اگر عدم توفیق یک طرف در ایفا تعهداتش نسبت به هریک از اقساط، زمینه های مناسبی را به طرف دیگر بدهد که استنباط نماید نقض اساسی قرارداد در رابطه با اقساط آتی صورت خواهد گرفت، او می تواند قرارداد را نسبت به آینده منسوخ اعلام نماید مشروط بر اینکه ظرف مدت متعارفی اقدام به چنین امری نماید.
3.خریداری که اعلام فسخ از قرارداد در رابطه با هریک از اقساط تسلیم شده می نماید می تواند همزمان با چنین اعلامی نسبت به اقساطی که تا بحال تسلیم نشده است یا اقساط آتی نیز اعلام فسخ نماید مشروط بر اینکه بعلت وابستگی متقابل اقساط کالا به یکدیگر نتوان از کالاهایی که تسلیم شده یا می شود در مقاصد مورد نظر طرفین که در زمان انعقاد قرارداد ملحوظ بوده استفاده کرد.
Effect of avoidance CISG Fs.mortazavi
آثار فسخ در کنوانسیون بیع بین المللی آثار فسخ در کنوانسیون بیع بین المللی فاطمه سادات مرتضوی
Effect of avoidance – Article 81: releases both parties from their Obligations restitution whatever has supplied or paid Pay interest (84) damages
آثار فسخ ماده 81(1) 1. پایان یافتن رابطه قراردادی 2. استرداد عوضین 3. پرداخت منافع 4. پرداخت خسارت (شرط لازم)
Releases from obligation The date of releasing exemptions
1. پایان یافتن رابطه قراردادی زمان تاثیر انحلال موارد استثناء
Exemptions settlement of disputes – 81 the rights and obligations of the parties -81 consequent upon the avoidance of the contract. Damages
مواردی که انحلال در آن ها تاثیری ندارد مقررات مربوط به حل و فصل دعاوی مانند آیین داوری، قانون حاکم حقوق و وظایف ناشی از فسخ قرارداد، استرداد عوضین جبران خسارت
restitution (2) A party who has performed the contract either wholly or in part may claim restitution from the other party of whatever the first party has supplied or paid under the contract. If both parties are bound to make restitution, They must do so concurrently.
استردادعوضین ماده 81 (2) توافق بر شیوه استرداد وجود حق حبس اهمیت امکان استرداد ماده 82(2)
restitution whatever has supplied or paid-82(2) loses the right to declare the contract avoided or to require the seller to deliver substitute goods: if it is impossible to make restitution of the goods substantially in the condition in which he received them.
اهمیت استرداد ماده 82 (2) از بین رفتن حق فسخ در صورت عدم امکان استرداد برای خریدار (در مورد کلی فی الذمه برخی این ماده را مجری نمی دانند) داشتن حق درخواست جبران خسارت
The preceding paragraph does not apply:82(2) (a) if the impossibility of making restitution of the goods or of making restitution of the goods substantially in the condition in which the buyer received them is not due to his act or omission; (b) if the goods or part of the goods have perished or deteriorated as a result of the examination provided for in article 38; or (c) if the goods or part of the goods have been sold in the normal course of business or have been consumed or transformed by the buyer in the course of normal use before he discovered or ought to have discovered the lack of conformity.
موارد استثناء ماده 82 (2) در خصوص عدم امکان استرداد و فسخ برای خریدار الف)عدم امکان استرداد ناشی از فعل یا ترک فعل خریدار نباشد ب) تمام یا بخشی از کالا بر اثر بازرسی و آزمایش موضوع ماده 38 از بین رفته یا فاسد شده باشد ج) تمام یا بخشی از کالا پیش از اینکه خریدار عدم انطباق کالا را کشف نموده یا باید کشف می نمود در جریان عادی تجاری توسط وی فروخته یا مصرف شده یا تغییر شکل یافته
pay interest-84 Seller buyer
استرداد منافع 84 تکالیف بایع تکالیف مشتری اصل بر این است که استرداد منافع مختص فروشنده است
Seller:84(1) If the seller is bound to refund the price, he must also pay interest on it, from the date on which the price was paid.
پرداخت ثمن + منافع آن از روز دریافت ثمن تکالیف بایع 84 (1) پرداخت ثمن + منافع آن از روز دریافت ثمن
Buyer-84(2) The buyer must account to the seller for all benefits which he has derived from the goods or part of them: If:
تکالیف خریدار خریدار در صورتی می بایست منافع استفاده شده از کالا را به مشتری بپردازد که:
a) if he must make restitution of the goods or part of them; or (b) if it is impossible for him to make restitution of all or part of the goods or to make restitution of all or part of the goods substantially in the condition in which he received them, but he has nevertheless declared the contract avoided or required the seller to deliver substitute goods.
الف) مکلف به اعاده تمام یا بخشی از کالا باشد ب) با وجود عدم امکان اعاده تمام یا بخشی از کالا با همان وضعیتی که دریافت کرده مقدور نباشد اما فسخ از طرف خریدار (خودش) باشد و یا تقاضای کالای جانشین کرده باشد
Damages-74 Damages for breach of contract by one party consist of a sum equal to the loss, including loss of profit, suffered by the other party as a consequence of the breach.
خسارات خسارات اعم است از زیان و عدم النفع که بر اثر نقض قرارداد به متقاضی خسارت، تحمیل شده
Exemptions-79 One of the parties Due to the failur by a Third party
موارد معافیت متعهد از جبران خسارت 1. خسارت ناشی از فعل طرفین باشد 2. خسارت ناشی از عملکرد ثالث باشد
The parties – 79(1) (1) A party is not liable for a failure to perform any of his obligations if he proves that the failure was due to an impediment beyond his control and that he could not reasonably be expected to have taken the impediment into account at the time of the conclusion of the contract or to have avoided or overcome it, or its consequences.
فورس ماژور 79 (1) حادثه خارجی غیر قابل کنترل غیر قابل پیش بینی غیر قابل اجتناب موجب خسارت گردد
(2) If the party’s failure is due to the failure by a third person whom he has engaged to perform the whole or a part of the contract, that party is exempt from liability only if: (a) he is exempt under the preceding paragraph; and (b) the person whom he has so engaged would be so exempt if the provisions of that paragraph were applied to him.
(3) The exemption provided by this article has effect for the period during which the impediment exists. (4) The party who fails to perform must give notice to the other party of the impediment and its effect on his ability to perform. If the notice is not received by the other party within a reasonable time after the party who fails to perform knew or ought to have known of the impediment, he is liable for damages resulting from such non-receipt. (5) Nothing in this article prevents either party from exercising any right other than to claim damages under this Convention.
تفاوت فسخ در حقوق ایران و کنوانسیون وین 1980 رابطه قراردادی از ابتدا منحل می شود رابطه قراردادی از زمان فسخ منحل می شود اعمال فسخ منوط به پرداخت خسارت است شرط خسارت از لوازم اعمال حق فسخ نمی باشد در صورت از بین رفتن کالا اصل بر عدم امکان اعمال حق فسخ می باشد حتی با وجود از بین رفتن کالا حق فسخ باقی است
آثار تعلیق 1. توقف قرارداد 2. امکان جلوگیری از تسلیم کالا 3. الزام تعلیق کننده به ابلاغ اخطار 3. الزام طرف مقابل به سپردن تضمین 4. رفع تعلیق به محض سپردن تضمین
منابع مقاله میرزانژاد جویباری، دکتر اکبر، بحثی پیرامون مفهوم نقض اساسی قرارداد در کنوانسیون بیع بین الملل کالا(1980وین) با مطالعه تطبیقی،مجله حقوق و علوم سیاسی،شماره58، زمستان 81 تفرشی، محمدعیسی، لزوم نقض قابل پیش بینی بودن ضرردر کنوانسیون بیع بین المللی کالا و حقوق ایران فسخ جرئی یا تجزیه قرارداد در کنوانسیون بیع بین المللی کالا(1980) و حقوق ایران، نشریه دفتر خدمات حقوقی بین المللی جمهوری اسلامی ایران، شماره29، پائیز1382 غفاری فارسانی، بهنام، اثر نقض قابل پیش بینی بر روابط قراردادی، فصلنامه حقوق، دوره 39، شماره 2، تابستان 1388
کاظمی، محمود، ربیعی، مرضیه، نقض احتمالی در حقوق ایران با نگاهی به کنوانسیون بیع بین المللی کالا(1980) و نظام های حقوقی جهان، فصلنامه علمی_پژوهشی دانش حقوق مدنی، شماره 1، بهار وتابستان1391 امینی، منصور، مافی، همایون، اعظمی چهاربرج،حسین، بررسی حق فسخ ناشی از پیش بینی نقض قرارداد در کنوانسیون بیع، مجله مطالعات حقوقی، دوره سوم، شماره اول،بهار و تابستان 1390 رفیعی، محمدتقی، حسینی،منصوره،بررسی تطبیقی ضمانتهای اجرایی نقض قابل پیش بینی قرارداد در کنوانسیون بیع بین المللی کالا،اصول قراردادهای تجاری بین المللی و حقوق ایران،مجله مطالعات حقوق تطبیقی، دوره3، شماره2، پائیز و زمستان1391
اکبری، میثم، شهبازی نیا، مرتضی، تقاضای تضمین از متعهد پیش از اجرای حلول تعهدات قراردادی، فصلنامه پژوهشی دانش حقوق مدنی، شماره2، 1391 حسنی، علیرضا، بررسی اساسی اقساطی و اجرای ان، شماره47، 1383
کتب حقوق تجارت بین الملل ، عبدالحسین شیروی تفسیری بر حقوق بیع بین الملل جلد2و3، مهراب داراب پور تفسیری بر کنوانسیون بیع بین الملل ، حسین صفایی حقوق تجارت بین الملل ، کلایو اشمیتوف