ТИРОИДНА ЖЛЕЗДА функција и болести Д-р Јасмина Зафировска - Спец.интернист Специјална болница по хируршки болести „Филип Втори“- Скопје

Анатомија

Хистологија

Тироидни хормони 98.5% T4 1.5% T3 Вкупно количество на хормони во циркулација е врзано за протеини Albumin 15% Thyroid Binding Globulin 70% Transthyretin 10% Дијагностички за проценка на тироидната функција се користи слободната компонента на тироидните хормони

Контрола на тироидната хормонска секреција

TRH Се создава во Hypothalamus Лачење пулсативно,циркадијан ритам Преку портен систем стигнува до аденохипофиза Стимулира создавање на TSH

TSH Го лачи аденохипофизата Позитивна повратна спрега со TRH Негативна повратна спрега со T4, T3 Низ портен венски систем доаѓа до клетките на органите на телото Стимулира Каптура на јодин Кололоидна ендоцитоза Зголемување на тироидната жлезда

Синтеза на тироидни хормони 1. Каптура на јодни молекули 2. Оксидација и јодинација на тиреоглобулинот Thyroid Peroxidase (TPO) Apical membrane protein Ја катализира органификацијата на јодинот со тиреоглобулинот Antagonized by methimazole, PTU 3. куплирање на јодтирозинот (формирање на T3 и T4) 4. Интратироидна дејодинација од T4 во T3

Ефект од тироидните хормони Фетална матурација на мозокот и коскениот систем Зголемување на базалниот метаболизам Инотропно и хронотропно дејство на срцето Зголемена адреналинска осетливост Ја забрзува коскената регенерација Ја зголемува серумската гликоза и го намалува серумскиот холестерол

Евалуација на тироидната функција TRH TSH Total T3, T4 Free T3, T4 RAIU Thyroglobulin Antibodies: Anti-TPO, Anti-TSHr

Евалуација на тироидната функција

Ултрасонографија и болестите на тироидната жлезда Цел – одредување на позиција,форма големина,ехогеност,фокални лезии Хиперехогена лезија 4% инциденца за малигност Изоехогена лезија-26% можност за малигнитет Хипоехогени нодули 63% можна малигност

Ехо во дијагностика на малигните тумори на тироидеа Ехо во дијагностика на малигните тумори на тироидеа Конзистенција – солидна Ехогеност- хипоехогеност Ирегуларни маргини Одсутно хало Микрокалцификати Интранодална васкуларизација

Карциноми на тироидеа 75-80% Папиларен карцином 10-20% фоликуларен карцином 3-5% медуларни карциноми 1-2% анапластични карциноми МС- лимфни нодули 2-3% далечни МС-б.дробови и коски

Бенигни болести на тироидеата Бенигни нетоксични состојби Дифузна и нодуларна струма Бенигни токсични состојби Токсична мултинодуларна струма Graves’ Disease Токсичен аденом Инфламаторни состојби Хроничен (Hashimoto’s) Thyroiditis Субакутен (De Quervain’s) Thyroiditis Riedel’s Thyroiditis

Екстратироидни причини за појава на хипер и хипотиреоидизам -Протеин - врзувачки фактори Зголемени TBG Високо ниво на естроген (pregnancy, Tamoxifen) Хепатална болест-ран стадиум Намалени TBG Androgens or anabolic steroids Компетитивен механизам NSAID’s Furosemide IV Anticonvulsants (Phenytoin, Carbamazepine)

Хипотиреоидизам Симптоми – умор, студ, добивање на тежина, констипација, промена на бојата на гласот Објективен наод – ладна и сува кожа, испотени дланки,лице,стопала,успорени рефлекси, myxedema Новороденче – кретенизам, низок раст, потење на дланки и лице, мускулен дефанс Типови на хипотиреоидизам Примарен – Thyroid gland слбост Секундарен – Pituitary слабост Терциерен – Hypothalamic слабост Периферна резистенција

Хипотиреоидизам Агенезија Тироидна деструкција Hashimoto’s thyroiditis Хируршко отстранување После третман со радиоактивен I131 Инфилтративни болести После ларингектомија Инхибиција на функцијата Јоден дефицит Анти-тироидни лекови (PTU, Methimazole, Lithium, Interferon) Транзиторен Postpartum Thyroiditis

Хипотиреоидизам Географски детерминиран Диагноза Третман Hashimoto во високо индиструски развиени земји Недостаток на јод во некои подрачја Диагноза Низок FT4, Висок TSH (Primary, check for antibodies) Низок FT4, Низок TSH (Secondary or Tertiary, TRH stimulation test, MRI) Третман Levothyroxine (T4) Treatment prevents bone loss, cardiomyopathy, myxedema

Hashimoto Најчеста причина за хипотиреоза Резултат на антитела кон to TPO, TBG Најчесто се јавува кај жени помеѓу 30-50 години Започнува вообичаено асимптоматски Лабораториски вредности Покачено TSH Низок T4 Anti-TPO Ab Anti-TBG Ab Третман со Levothyroxine

Супклиничка форма на хипотироидизам Третманот на супклиничкиот хипотироидизам е во насока на: Редукција на вкупниот холестерол Намалување на систолниот КП Подобрување на феро-дефицитна анемија Се препорачува кај трудници Можност за ултрасонографска дијагностика-дифузна хипоехогеност

Хипертиреоидизам Во 80% од случаите причина за хипертиреоза е Гравесовата болест, во 19% е токсичен аденом или токсична мултинодозна струма. Зафаќа 2-5 % од сите жени , 5 пати почесто од мажи, возрасна група помеѓу 20 и 40 години. Нервоза,менструални пореметувања, емоционална нестабилност, фин тремор на рацете,појачано потење, паѓање на коса,проливи,губиток на сила.

Graves- Basedow Најчеста форма на тиреотоксикоза Автоимуна етиологија со фамилна предилекција Тироидните рецептори се стимулирани со антитела единствени за оваа болест 5 пати почеста кај жени во однос на мажите

Graves’ офталмопатија Class one: spasm of upper lids with thyrotoxicosis Class two: periorbital edema and chemosis Class three: proptosis Class four: extraocular muscle involvement Class five: corneal involvement Class six: loss of vision due to optic nerve involvement

Graves’ова болест Третман Beta blockers симптоматолошки Thionamidи Еутиреоза за 6-8 недели 40% - 60% инциденца за ремисија 20% инциденца за алергии 0.5% инциденца од фатална агранулоцитоза Radioiodine аблација 10% инциденца за појава на хипотиреоза во рок од 1 година 55% - 75% инциденца за хипотиреоза во тек на 10 години Хирурчка интервенција компресивна симптоматологија Деца,бременост 50% - 60% инциденца од хипотиреоза

Токсичен аденом Тиреотоксикоза Индикација за хируршки третман Хиперфункционални јазли <2 cm ретко водат до тиреотоксикоза Хиперфункционални јазли >3 cm водат до тиреотоксикоза Индикација за хируршки третман Постменопауза-ризик од остеопороза Пациенти над 60г.-ризик од атријална фибрилација Аденом поголем од 3 cm (?)

Jod-Basedow Effect Ексцесивен внес на јод индуцира појава на hyperthyroidism Овој ефект може да води до симптоматска thyrotoxicosis кај пациенти кои внесуваат поголеми дози на јодни препарати Диететски промени Администрација на контраст Лекови кои содржат јодини во составот (Amiodarone)

Манифестација Вообичаено се откриваат при рутински физикални испитувања Пациентот може да има клиничка или супклиничка thyrotoxicosis Пациентот може да има компресивна симптоматологија, трахеална,езофагеална,васкуларна, рекрентен ларингеален нерв

Струма - гуша Струма: Хронично зголемување на тироидната жлезда не поврзано со неопластичен процес Ендемска струма Спорадична струма Фамилијарна Токсична Нетоксична

Струма-гуша Патогенеза Евалуација на тироидна функција Поради јод дефициенција-ендемска ТSH стимулација хронична води кон создавање на multiple nodules Потребно е кај ваквите да се прави канцер скрининг Евалуација на тироидна функција TSH, T4, T3 Overt hyperthyroidism (TSH low, T3/T4 high) Subclinical hyperthyroidism (TSH low, T3/T4 normal) Determination of thyroid state is key in determining treatment

Нетоксична струма Можности за третман follow-up за прогресија Тироидна супресивна терапија Може да ја намали жлездата за 50% Хируршко отстранување Suspicious neck lymphadenopathy History of radiation to the cervical region Rapid enlargement of nodules Papillary histology Microfollicular histology (?)

Нетоксична струма Можности за третман RAI ablation Surgery Volume reduction 33% - 66% in 80% of patients Improvement of dysphagia or dyspnea in 70% - 90% Post RAI hypothyroidism 60% in 8 years Post RAI Graves’ disease 10% Post RAI lifetime cancer risk 1.6% Surgery Most commonly recommended treatment for healthy individuals

Токсична струма Диференцијално дијагностички Graves’ disease Клиника (Pretibial myxedema, Opthalmopathy) Anti-TSH receptor Ab High RAUI Thyroiditis Clinical findings (painful thyroid in Subacute thyroiditis) Low RAUI Скорешна администрација на јодни препарати Amiodarone IV contrast Диетарни промени

Токсична струма Ризик од хипертиреоидизам Токсична струма Atrial fibrillation Congestive Heart Failure Губење на коскената минерализација Токсична струма Акутна токсичност може да се јави после Администрација на контраст Amiodarone (37% iodine)

Третман Антитироидни лекови Радиоактивен јод Хируршка интервенција Еутиреоза пред интервенцијата

Тиреотоксикоза и тироидна бура Акутна тиреотоксикоза - beta-blockers, barbiturates Тироидна бура: агресивен менаџмент со beta-blockers, calcium channel blockers, PTU, methimazole, digitalis or diuretics for heart failure, fluid and electrolyte management

Акутен тироидитис Причини Чест кај пациенти со HIV Диагноза Третман 68% бактерии (S. aureus, S. pyogenes) 15% фунги 9% микобактерии Чест кај пациенти со HIV Диагноза Топла,осетлива,зголемена жлезда Третман Висок морталитет без итна терапија IV антибиотици Nafcillin / Gentamycin емпириски Опоравувањето е речиси комплетно

Acute Thyroiditis Диагноза Третман Топла,осетлива,зголемена жлезда Висок морталитет без итна терапија антибиотици Nafcillin / Gentamycin емпириски Опоравувањето е речиси комплетно

Субакотен тироидит De Quervain's thyroiditis Најчеста причина за болка од тироидно потекло Акутна инфламаторна болест слична со вирусна инфекција Транзиторен hyperthyroidism следен со транзиторен hypothyroidism; Траен хипотироидизам или релапс се многу ретки

Третман на Субакотен тироидит NSAID’s and salicylates. Орални стероиди во некои случаи Beta blockers симптоматски PTU кога постои хиперфункција

Riedel’s Thyroiditis Ретко пореметување вообичаено кај средовечни жени Автоимуна етиологија Фиброзно ткиво ја заменува тироидната жлезда Рапидно отекување на вратот

Riedel’s Thyroiditis Дијагноза Третман Тироидни антитела присутни во 2/3 Вратот како да е дрвен Тенкоиглена биопсија за дијагноза Асоцираност со генерализирана мекоткивна склероза Третман Ресекција кај компресија Хемотерапија со Tamoxifen, Methotrexate, или стероиди Тироидни хормони за симптоматски хипотироидизам

Благодарам на вниманието!