انواع روشهای تحقیق Moghasemi.s@gmail.com
انواع مطالعات اپیدمیولوژیک مشاهده ای: Observational توصیفی (Descriptive study ) تحلیلی (Analytic study) تجربی / مداخله ای: Experimental همبستگی ( Correlational ) / بوم شناختی (Ecologic) مقطعی ( cross- Sectional): شیوع شاهد ـ موردی ( case-control) هم گروهی ( Cohort)/ پیگیری ( Follow up ) در کارازمایی بالینی ، بیماران واحد مطالعه اند کارآزمایی میدانی یا مطالالعات مداخله ای در جامعه ، مردم سالم واحد مطالعه اند. کارآزمایی در سطح جامعه، جوامع واحدهای مطالعه اند. کارآزمایی تصادفی شاهد دار ( Randomised controlled trials) کارآزمایی های میدانی ( trial Field) کارآزمایی در سطح جامعه (Community trial )
بررسی مشکلات بر 2 اصل استوار است: طرح سوال مسئله چیست؟ ابعاد آن چقدر است؟ کجا اتفاق افتاده است؟ چه زمانی رخ داده است؟ چه کسانی تحت تاثیر قرار گرفته اند؟ چرا اتفاق افتاده است؟ مقایسه کردن مبتلایان : غیر مبتلایان/ مواجهه : غیر مواجهه PICO Population/Problem Intervention C Outcome
اصول مقایسه کردن قابل قیاس بودن؟ بذرهای سیب بذر سیب و گلابی تقسیم تصادفی در گروههای مورد و شاهد (Random Allocation) جور کردن (matching) استاندارد کردن داده ها ( در مورد برخی داده ها قابل استفاده است)
برای قابل مقایسه بودن داده ها (کشورها) روشهای مشاهده و ثبت داده ها استاندارد باشد.
خطای اندازه گیری صفر نمی شود !! بایدهای اندازه گیری اعتبار(Validity) ( اندازه گیری آنچه مورد نظر است) پایایی (Reliabity) پایدار بودن نتایج در چند بار اندازه گیری صحت (accuracy) حساسیت (sensitivity) ویژگی (Specificity) خطای اندازه گیری صفر نمی شود !! پایایی: چند بار اندازه گیری همان مقادیر بدست آید. ( ابزار، پزوهشگر) اعتبار؟ یعنی دقیقا همان چیزی که ما میخواهیم را اندازه بگیرد.
Case-control study مطالعات مورد- شاهدی
Source population Exposed Unexposed
Source population Exposed Cases Unexposed
Source population Exposed Sample Cases Unexposed Controls
Cases Sample Controls Source population Exposed Unexposed Controls = Sample of the denominator Representative with regard to exposure Controls
Cases Controls Exposed a b Not exposed c d Total a + c b + d % exposed a/(a+c) b/(b+d)
CASE-CONTROL STUDIES Population Sample
Out come Factor علت معلول
exposure Case un exposure Population exposure Control
خصوصيات مطالعات مورد-شاهدي رخداد مواجهه و نتیجه (بیماری)، هر دو قبل از شروع مطالعه جهت مطالعه از نتیجه به سوی علت استفاده از گروه شاهد برای رد یا قبول استنباط
مراحل اصلی انتخاب موردها و شاهدها همسان سازی matching ( مخدوش کننده) اندازه گیری مواجهه تجزیه و تحلیل و تفسیر نتایج
عوامل مخدوش کننده Confounding Factors سیگار الکل سرطان مری هدف محقق بررسی ارتباط الکل و سرطان مری است.
(معیار تشخیص/معیار واجد شرایط بودن) قبل از شروع مطالعه مشخص شده باشد پس از شروع مطالعه تغییر داده نشود دقیق و واضح باشد.
مزایا و معایب مطالعات مورد شاهدی اجرای نسبتاً آسان سریع و ارزان به تعداد نسبتاً کمی از افراد مورد مطالعه نیاز است. برای بیماریهای نادر/ ناشناخته مناسب است. خطری برای افراد مورد مطالعه ندارد. می توان چند عامل سببی را با هم بررسی کرد. ( سیگار کشیدن، ورزش، شخصیت : بیماری قلبی) خسته کننده نیست چون پیگیری افراد در آینده لازم نمی شود. مشکلات اخلاقی آن خیلی کم است.
مزایا و معایب مطالعات مورد شاهدی تورش : حافظه / اسناد گذشته؟؟ انتخاب گروه شاهد ممکن است مشکل باشد. نمی توان بروز را تعیین کرد. بین عوامل علیتی و عوامل مرتبط نمی توان افتراق قائل شد. برای ارزیابی درمان یا پیشگیریهای دارویی مناسب نیست.
مثال مقایسه نتایج بارداری و زایمان در نوجوانان و جوانان شهرگرگان
ه .صورت نیکو، زیبایی ظاهری است و عقل نیکو زیبایی باطنی است امام حسن عسگری (ع) ه