Risk Analysis اعضای گروه : علی اردلان ، امین شکیبامنش ، محمد جباری کلاس مدیریت کیفیت و بهره وری دانشگاه آزاد واحد کرج استاد : جناب آقای حسینی نیا اعضای گروه : علی اردلان ، امین شکیبامنش ، محمد جباری

ریسک ریسک عبارت است از میزان پذیرش همزمان احتمال و اثرات وقوع یک خطر یادمان باشد ریسک و احتمال وقوع تفاوت های بسیاری با یکدیگر دارند

محدوده پذیرش ریسک : با توجه به اینکه ریسک همه خطاها را نمی توان به طور کامل از بین برد پذیرش ریسک امری ناگزیر می شود. آنالیز سود – هزینه می تواند یک روش قابل قبول برای تعیین سطوح قابل پذیرش ریسک باشد. ریسک قابل قبول : ریسکی که الزام آن با در نظر گرفتن الزامات قانونی و خط مشی موجود تا حد قابل توجهی برای سازمان کاهش یافته باشد.

اقدامات اصلاحی با هدف بهبود ایمنی و کاهش ریسک اصلاح طرح : با به کار گیری تکنولوژی های مناسب استفاده از وسایل ایمنی : برای خطا/خطراتی که نمی توان آنها را با اصلاح طرح کنترل نمود استفاده از وسایل هشدار دهنده : برای خطراتی که نمی توان از رخداد آنها جلوگیری کرد تعریف رویه های ویژه و برنامه های آموزش : وقتی که هیچ یک از رویه های فوق میسر یا کارساز نباشد از رویه های ویژه استفاده می شود.

آنالیز ریسک : ارزیابی ریسک همان بررسی دقیق عامل آسیب رسان به افراد یا اشیاء در محیط کار می باشد. بطوریکه ما قادر خواهیم بود ارزیابی کنیم که آیا اقدامات پیشگیرانه مان کافی بوده یا باید کارهای بیشتری را برای جلوگیری از آسیب انجام دهیم؟

پروژه ها را برنامه ریزی می کنید تا بتوانید مشکلات احتمالی را پیش بینی و خنثی سازید در مورد ادامه دادن یا ندادن یک پروژه تصمیم می گیرید سطح ایمنی را بالا ببرید و خطرات احتمالی را در محل کار مدیریت کنید برای وقایعی همچون خرابی دستگاهها و تکنولوژی،سرقت ، بیماری کارکنان و یا بلایای طبیعی و . . . آماده می شوید برای تغییرات در محیط خود برنامه ریزی می کنید، مثلا اگر رقیبان جدیدی وارد بازار شوند و یا سیاستهای دولت تغییر کند کاربردهای آنالیز ریسک

مراحل پنجگانه آنالیز ریسک 1- جستجوی خطرات 2- چه کسی و چگونه ممکن است آسیب ببیند 3- ارزیابی اقدامات احتیاطی انجام شده 4- ثبت یافته ها 5- مرور و بازبینی ارزیابی ها

روش های آنالیز ریسک تکنیک های آنالیز ریسک عمدتا به دو دسته زیر تقسیم می شوند : تکنیک های استنتاجی یا منطقی تکنیک های استقرایی روش های استنتاجی مشخص می کنند چگونه یک حالت مشخص سیستم می تواند رخ دهد ، در حالی که روش های استقرایی برای تعیین این که سیستم می تواند دارای چه حالاتی باشد به کار می روند.

بعضی از تکنیک های آنالیز ریسک استقرایی استنتاجی یا منطقی Preliminary Hazard Analysis (PHA) * Failure Mode Effect Analysis (FMEA) Sneak Circuit Analysis Hazard and Operability Study (HAZOP) Fault Tree Analysis (FTA) Cause and Effect Analysis Event Tree Analysis (ETA)

عوامل تاثیرگذار بر انتخاب تکنیک های ارزیابی ریسک منابع و توانمندی ها میزان عدم قطعیت پیچیدگی آیا خروجی را کمی می سازد؟ What-if متوسط با هر پیچیدگی خیر PHA پایین بالا HAZOP FMEA بله FTA

1- Preliminary Hazard Analysis (PHA) تکنیک های ارزیابی ریسک 1- Preliminary Hazard Analysis (PHA) تحلیل مقدماتی خطر شناسایی مناطق بحرانی در سیستم ،شناسایی نسبی خطرها و توجه به معیارهای طراحی ایمن است. مزایا: در زمانی که اطلاعات محدود می باشند می توان استفاده کرد. بررسی ریسک ها را در ابتدای چرخه ی عمر سیستم انجام می دهد. معایب: تنها اطلاعات مقدماتی را ارائه می دهد، جامع نمی باشد و همچنین اطلاعات تفصیلی درباره ی ریسک ها و نحوه ی ممانعت از آن ها را به بهترین شکل ارائه نمی دهد.

2- روش تحلیل حالات خطر و قابلیت بهره برداری(HAZOP) این روش کیفی بوده و برای شناسایی ریسک های بسیار خطرناک به کار میرود و همچنین از تیمی متخصص در همه علوم بهره گرفته میشود. هدف:شناسایی خطرات بالقوه فرآیند که قبل از آن نیز انحراف سیستم از اهداف تعیین شده شناسایی میگردد. مزایا : این روش برای سیستم های پیچیده مناسب بوده و سخت افزار سیستم را به گونه ای جامع بررسی مینماید نتایج حاصل نیز بسیار مفصل و دقیق هستند. معایب: وقت گیر بوده و امکان حصول نتیجه در نقص های چند عاملی وجود ندارد.

3- چه میشود اگر؟ (what-if method) ”اگر این امررخ دهد پیامد های آن چه خواهد بود“ اساس این روش ، طرح سوالاتی با عبارات ساده ی ” چه می شود اگر“ و یافتن پاسخ دقیق و واقعی آن هاست. سیستم را به بخش های کوچکتر تقسیم، برای هر سطح کارکردی مجموعه ی سوالات مطرح و همچنین برای شناسایی دقیق تر خطرات از چک لیست های مختلف ایمنی استفاده می نماید . هدف: توجه وتمرکز بر اثر رویداد های ناخواسته بر روی سیستم

مزایا : نیاز به روش های خاص و ارزیابی های محاسباتی ندارد مزایا : نیاز به روش های خاص و ارزیابی های محاسباتی ندارد. پس از طرح یک سری سوالات برای فرآیند می توان در تمام طول فرآیند با اندکی تغییرات از آن استفاده کرد. براحتی قابل اجراست. از طریق طوفان مغزی مجموعه ای از تفکرات خلاق بوجود می آید. محدودیت ها: نیاز به تیم کارشناسی تکیه بسیار زیاد بر تجربیات و نظرات اعضای تیم به اندازه ی روش های دیگر سیستماتیک نمی باشد نتایج حاصل کیفی است

4- ارزیابی درخت خطا FTA در این روش یک وضعیت نامطلوب یا بحرانی در نظر گرفته شده سپس با توجه به محیط و عملکرد سیستم همه راه هایی که میتوانند سبب بروز آن وضعیت ناخواسته و نامطلوب شوند جستجو میگردد. در واقع درخت خطا یک مدل تصویری از خطا را فراهم میآورد. FTA یک مدل کیفی است که میتوان آنرا به شکل کمی اجرا نمود.

ضایعات دستگاه نیروانسانی مواد اولیه ابزارآلات خطای استارت خطای دستگاه محیط ضایعات مواد اولیه خطای برق خطای پرت کن خطای استارت خطای دستگاه کلگی اپراتور موادساز ماهیت رنگ ماهیت مواد گرانول ابزارآلات سرعت دما جلوگیری شناسایی بستن پرت کن بستن قالب مواددهی سیکل اکسترودر روغن دمای قالب پرت کن بلوپین قالب سوپاپ استکانی قیچی

مزایا : از اين روش مي توان براي تجزيه و تحليل خطاهاي انسان و تجهيزات استفاده كرد اين روش كمي و كيفي است و امكان براورد هاي احتمالي يك عيب يا حادثه را فراهم مي كند معایب : نيازمند داشتن اطلاعات جامع و تخصصي از سيستم است اين روش وقت گير و نسبتاً مشرو ح و كلي است

5- روش تجزیه و تحلیل حالات خطا و اثرات ناشی از آن FMEA پایه و اساس FMEA چه خطایی ممکن است رخ دهد؟ احتمال وقوع این خطا و آثار و پیامدهای آن کدام است؟ احتمال شناسایی و کشف این خطا پیش از وقوع چقدر است؟ در واقع FMEA از روش های کمی ارزیابی ریسک می باشد که در آن ریسک با کمیتی تحت عنوان عدد اولویت ریسک ( RPN) اندازه گیری می شود عدد اولویت ریسک بین 1 تا 1000است که رابطه ی مستقیم با مقدار ریسک دارد .

هدف از انجام FMEA شناسایی راه هایی که ممکن است یک فرآیند دچار شکست شود اثرات یا نتایج احتمالی بروز این شکست ها علل احتمالی بروز این شکست ها اتخاذ تدابیری برای کاهش احتمال وقوع این حالات جلوگیری یا کاهش احتمال وقوع کاهش پیامدهای وقوع

-6William Fine این روش، ریسک را تابعی از احتمال وقوع خطر ،پیامد ناشی از آن ومیزان تماس با خطر میدانند. در این روش رتبه ریسک از طریق ذیل محاسبه میگردد . Risk Factor = Consequence * Exposure * Probability میزان احتمال * میزان تماس * میزان پیامد = رتبه ریسک میتوانیم از فرمول زیر جهت محاسبه میزان هزینه قابل توجیه استفاده نمائیم J=R/CF*DC J=Cost Justification Value میزان هزینه قابل توجیه CF= Cost Factor DC=Degree of Correction Value درجه میزان اصلاح Fine پیشنهاد مینمایدکه اگر J>10 باشد هزینه قابل توجیه واگر J<10 باشد قابل توجیه نیست .

7 - روش یا الگوی سازمان HSE انگلستان این روش شامل پنج مرحله است: 1

8- Rolin Geronsin JHA- Job Hazard Assessment

با تشکر از همراهی تان