QUANTITATIVE STRATEGIC PLANNING MATRIX ماتریسQSMP
مقدمه یکی از روشها و تکنیکهای ارزیابی، پایش و نظارت برای تحقق استراتژی استفاده از ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی یا QSMP میباشد. در این روش که در بسیاری از پژوهشهای مربوط به مدیریت و برنامه ریزی استراتژیک مورد استفاده قرار میگیرد مشخص میگردد که کدامیک از گزینههای استراتژیک انتخاب شده امکان پذیر میباشد و در واقع این استراتژیها را اولویتبندی مینماید. این ماتریس از اطلاعات بدست آمده در مراحل اول (ورودی) و دوم (مقایسه) چارچوب تحلیلی تدوین استراتژی، استفاده می نماید. و مرحله سوم تدوین استراتژی (تصمیم گیری) را محقق می سازد.
چارچوب تحلیلی برای تدوین استراتژی ابزار کار کاری که انجام میشود مراحل ماتریس IFE ماتریس CPM ماتریس EFE مرحله ورودی مرحله اول ماتریس استراتژی اصلی ماتریس SPACE ماتریس BCG ماتریس IE ماتریس SWOT مرحله مقایسه مرحله دوم ماتریس QSMP مرحله تصمیم گیری مرحله سوم
تهیه ماتریس QSMP گام اول: فرصت ها و تهدیدات خارجی و قوت های و ضعف های داخلی شرکت را در ستون سمت راست QSMP فهرست نمایید. این اطلاعات باید از ماتریسهای EFE و IFE حاصل شوند. گام دوم: برای هر عامل موفقیت، امتیازی در نظر بگیرید. این امتیازات با توجه به ماتریسهای EFE و IFE میباشد و در ستون دوم در برابر عوامل موفقیت قرار دهید. گام سوم: با در نظرگرفتن مرحله تلفیق و ترکیب، استراتژي های شدنی و قابل اجرا را در نظر بگیرید و آنها را د ردیف بالای ماتریس QSMP قرار دهید. در صورت امکان استراتژی های یک شکل را در یک دسته قرار دهید.
تهیه ماتریس QSMP گام چهارم: امتیازهای جذابیت (Attractive score) را تعیین نمایید و آنها را به صورت مقادیر عددی که نشان دهنده جذابیت نسبی هر استراتژی می باشد، تعریف نمایید. امتیاز جذابیت با در نظر گرفتن همزمان عوامل موفیقت و طرح سوال زیر حاصل می شود. آیا این عامل در انتخاب استراتژی مذکور اثر می گذارد ؟ در صورتی که پاسخ مثبت باشد آنگاه آن استراتژی با عامل کلیدی مقایسه می شود. امتیازهای جذابیت باید به صورت خاص و با توجه به جذابیت نسبی هر استراتژی به استراتژی دیگر داده شود. اگر پاسخ منفی باشد، نشان می دهد که عامل موفقیت بر استراتژی مذکور اثر ندارد، اذا امتیازی برای آن منظور نمی شود.
تهیه ماتریس QSMP امتیازات جذابیت به صورت زیر است: گام پنجم: جمع امتیازات جذابیت را به دست آورید. این کار با ضرب امتیاز عامل در امتیاز جذابیت آن حاصل می شود و نشان دهنده جذابیت نسبی آن استراتژی می باشد. امتیاز بالاتر به معنای جذابیت بیشتر آن استراتژی می باشد.
ماتریس QSMP شرکت APPLE
ماتریس QSMP شرکت APPLE
محدودیتهای ماتریس QSMP 1- همیشه نیازمند یک قضاوت همراه با بصیرت می باشد و فرض بر این است که مدیران در این خصوص آگاهی لازم را دارا هستند. میزان و امتیاز جذابیت هرچند بر مبنای اطلاعات هدف قرار داده شده است، لیکن باز هم نیازمند تصمیم های همراه با قضاوت است. 2- استراتژی های حاصله از ماتریس QSMP چون بر مبنای اطلاعات مرحله اول و دوم چارچوب تحلیلی تدوین استراتژی شکل گرفته، کیفیت نتایج آن منوط به کیفیت مراحل مذکور است.
آینده از آن کسانی است که آن را می سازند پایان آینده از آن کسانی است که آن را می سازند
منابع کتاب مدیریت استراتژیک فرد آر دیوید، ترجمه علی پارسائیان و محمد اعرابی ، چاپ یازدهم ، 1386 Implementing strategic management ,APPLE Inc,Rabia Iftikhar,2013
ماتریس IFE ماتریس ارزیابی عوامل داخلی Internal Factor Evaluation بررسی عوامل داخلی: شامل گردآوری، دسته بندی و ارزیابی اطلاعات مربوط به عملیات است. باید عواملی را که نقش حیاتی دارند شناسایی نمود و آنها را رتبه بندی کرد. گامهای تهیه ماتریس: 1- پس از بررسی عوامل داخلی مهم را لیست نمایید( ابتدا نقاط قوت و بعد ضعف) 2- به عوامل وزن یا ضریب بدهید (مجموع وزن ها باید یک شود) 3- واکنش سازمان به هریک از این عوامل را نمره بدهید.(نمره 1 بیانگر ضعف اساسی، نمره 4 قوت بسیار بالا ، و 2 ضعف کم و نمره 3 نقطه قوت) 4- ضریب هر عامل را رتبه مربوطه ضرب نمایید تا نمره نهایی به دست آید. 5- جمع نمره های نهایی را حساب کنید. جمع نمره 4 به معنی واکنش عالی سازمان است و میانگین نمره 2.5 است.
ماتریس IFE شرکت APPLE
ماتریس EFE ماتریس ارزیابی عوامل خارجی External Factor Evaluation بررسی عوامل خارجی: تهیه فهرست نهایی از فرصت هایی که می توان از آنها بهره برداری کرد و تهدیداتی که میتوان از آن ها احتراز کرد. گامهای تهیه ماتریس: 1- پس از بررسی عوامل خارجی مهم را لیست نمایید( ابتدا فرصت ها و بعد تهدیدها) 2- به عوامل وزن یا ضریب بدهید (مجموع وزن ها باید یک شود) 3- واکنش سازمان به هریک از این عوامل را نمره بدهید.(نمره 1 بدترین واکنش، نمره 4 واکنش عالی، و 2 واکنش در حد متوسط و نمره 3 بالاتر از متوسط) 4- ضریب هر عامل را رتبه مربوطه ضرب نمایید تا نمره نهایی به دست آید. 5- جمع نمره های نهایی را حساب کنید. جمع نمره 4 به معنی واکنش عالی سازمان است و میانگین نمره 2.5 است.
ماتریس EFE شرکت APPLE