بسم الله الرحمن الرحیم

مراقبت های اساسی و پايه در سالمندی Basics of geriatric cares بررسی سلامت در دوره سالمندی دکتر خلیل نوکهن اهوازی MPH سالمندی مشهد شهریور 93 مراقبت های اساسی و پايه در سالمندی Basics of geriatric cares

مقدمه پديده سالمندی یک روند تكاملی تدريجی است كه از زمان تشکیل و تقسیم نطفه شروع و تا مرگ ادامه می يابد و طی آن ظرفيت رشد، تقسيم و عملكرد سلولي از بين می رود و درنهايت منجر به مرگ می گردد. پیری به عنوان آخرین دوره زندگی دنیایی انسان همواره مورد توجه متفکران علوم دینی، اجتماعی، زیست شناسی و پزشکی قرار داشته است.

اوقات فراغت نوجوانان و جوانان اهمیت سالمندی حال آینده انفجار جمعیت جوان انفجار جمعیت سالمند جویای شغل جویای شاغل شهرک کارگری شهرک سالمندی سلامت مادر و کودک سلامت سالمندان اوقات فراغت نوجوانان و جوانان اوقات فراغت سالمندان

اهداف سلامت درسالمندی تعریف مفاهيم سلامتی در سالمندی بررسی تغييرات بيولوژيك وفيزيولوژيك دردوره سالمندی ارزيابی ومراقبت های جامع در سالمندی پيشگيری از بيماری و معلوليت در سالمندی مراقبت های اساسی در سالمندی افزایش کمیت وكيفيت زندگی در سالمندی

سالمندی و بيماری با افزايش سن بسياری از عملكردهای فيزيولوژيك بدن كاهش می يابد. افت فيزيولوژيك در اثر افزايش سن نرمال بوده و بيماری تلقی نمی شود. تغييرات بيولوژيك و فيزيولوژيك ناشی از افزايش سن سالمندی طبيعی اطلاق می گردد.

سالمند سالم سالمند طبيعی سالمند بيمار سالمند بدون اختلالات عملكردی فيزيولوژيك و بيماری سالمند طبيعی سالمند با اختلالات عملكردی فيزيولوژيك طبيعی و بدون بيماری سالمند بيمار سالمند با بيماری مزمن

ارزيابی جامع تفاوت ارزيابی جامع سالمندان با ارزيابی استاندارد ارزيابی جامع تفاوت ارزيابی جامع سالمندان با ارزيابی استاندارد بررسی محورهای غير طبی مثل توانايی عملكرد و كيفيت زندگی ارزیابی سلامت توسط يك تيم (پزشک ، پرستار، مددکار و...)

ارزيابی جامع سالمندی CGA ارزيابی جامع سالمندان شامل ارزیابی توانايی عملكرد، سلامت جسمی، شناختی و ذهنی، وضعيت اجتماعی و محيطی ارزيابی جامع سالمندی امروزه در سال 1930توسط ماژوری وارن در انگلستان پایه گذاری شد. Comprehensive Geriatric Assessment

مزايای ارزيابی جامع سالمندی غربالگری و تشخيص زودرس بيماری بهبود مهارت های شناختي و عاطفی بهبود استقلال عملكردی كاهش عوارض جانبی دارو درمانی كاهش موارد و زمان بستری در بيمارستان كاهش موارد ارجاع به سرای سالمندی كاهش هزينه های سلامت و مراقبت كاهش مرگ و مير

نکات کلیدی در CGA هدف اصلی سالمندان سرویس درست، در زمان درست و در مکان درست ارائه خدمات سلامتی با کمیت و کیفیت مناسب

اجزای ارزيابی جامع سالمندی ابزار ارزيابی طبی ليست مشكلات بيماری های همزمان و شدت بيماری وضعیت مصرف دارو وضعيت تغذيه ارزيابی عملكردی توانایی انجام فعاليت هاي روزمره زندگي توانایی استفاده از وسايل روزمره زندگي وضعيت فعاليت بدنی/ورزش تعادل در وضعيت ثابت و حركت ارزيابی روانی تست شناختی تست افسردگی ارزيابی اجتماعی نياز به حمايت و دارايی ارزيابی وضعيت منابع مراقبتی و مالي ارزيابی محيطی ايمنی منزل حمل ونقل و آموزش سلامت

استانداردهای ارزیابی Validity Sensitivity and specificity Reliability Responsiveness to change Format, language and cultural issues

ابزارهای ارزيابی جامع سالمندی مدت زمان (دقيقه) امتياز روش اجرا ابزار 4 -2 12 -0 مصاحبه با بيمار، مراقب يا پرستار ADL 5 - 3 16 -0 IADL 15 - 5 30 - 0 مصاحبه با بيمار MMSE 6 - 3 15 -0 GDS 28 - 0 عملكرد بيمار در حفظ تعادل و راه رفتن Tinetti 30 - 20 مصاحبه با بيمار ، مراقب يا پرستار MNA 75-38 جمع

ابزارهای ارزيابی جامع سالمندی وابسته (شدید) نیازمند کمک (متوسط) غیر وابسته (خفیف) ابزار کمتر از 9 20-10 21 و بالاتر MMSE بیشتر از 10 9-5 کمتر از 5 GDS کمتر از 19 24-19 بیشتر از 24 Tinetti کمتر از17 23-17 بیشتر از 23 MNA

اعضای اصلی تیم پزشک سالمندان یا پزشک دوره دیده(مسئول تیم) پرستار(هماهنگ کننده) مددکار اجتماعی کارشناس تغدیه فیزیوتراپیست روانشناس

اعضای کمکی تیم ارزیاب Cardiologist Neurologist Psychiatrist Clinical Psychologist Ophthalmologist Orthopedist Physiatrist ENT Specialist Gynecologist Urologist Rheumatologist Endocrinologist

كيفيت زندگی يك مقوله كاملا شخصی تجربيات سالمند اعضای خانواده و دوستان فرهنگ سالمند پس باید درمان سالمند نه بر اساس عمر سالمند بلکه براساس آرزوها، عوارض بيماری، ميزان بقای، اميد زندگی و احتمال اثرمداخله دربهبود كيفيت زندگی طرح ریزی شود.

تقویت خود مراقبتی سالمندان اجرای شيوه زندگی سالم در دوره سالمندی تقويت ارتباط سالمند با پزشك پيگيری درمان بيماری و مراجعه بموقع به پزشک ثبت وضعيت عاطفی و جسمی توسط خود سالمند بالا بردن سطح عملكردی سالمند از طريق افزايش آگاهي و بهبود مهارت ها ايجاد مهارت های لازم درسالمند در راستای تامين اهداف سلامت

ارتقای كيفيت مراقبت ها تدوين استانداردها آموزش و تشکیل تيم درمانی طراحی ابزار ثبت اطلاعات سلامت سالمند بررسی جامع سلامت سالمند با تاكيد بر پيشگيری نظارت، ارزیابی و پايش سلامت سالمند

مهمترین عوامل تاثير گذار بر تظاهرات بيماری در سالمندی درک غلط از سالمندی طبيعی پاسخ فيزيولوژيك متفاوت به بيماری تاثير بيماری های مزمن متعدد درمان چند دارويی

بيماری های شايع دوران سالمندی Arthritis Hypertension Hearing impairment Vision impairment Coronary artery disease Chronic lung disease Diabetes mellitus Peripheral vascular disease Cancer Cognitive impairment Parkinson's disease Cerebrovascular disease

اصول درمان بيماری های مزمن سالمندان اصلاح شيوه زندگي تقويت عملكرد شناسايی بيماری های برگشت پذیر اطلاع از سیرطبيعی بيماری احتمال عدم تشخيص علت بیماری پرهيز از درمان چند دارويی تا حد ممکن توجه به تظاهرات تغيير يافته بيماری توجه به نياز های روانی و اجتماعی

عوامل مؤثر بر سالمندی آسيب پذير سن (كهن سالی) بی تحركی تغذيه نامناسب پوكی استخوان مصرف داروها (چند دارويی) وقايع استرس زا (فوت يا بيماری شديدهمسر،......) رفاه اجتماعی و وضعیت اقتصادی نا مناسب ( بيمه، مسكن، قدرت خريدو........)

علائم شايع سالمند آسيب پذير (Frail elderly) ضعف و كاهش وزن تحليل عضلات عدم تحمل به ورزش سقوط های مكرر بی حركتی بی اختياری بيماری های مزمن كنترل نشده

انواع مراکز مراقبتی سالمندان خدمات داخل خانه (Home Service) خدمات تعمير خانه (Home Maintenance) خدمات مراقبت تلفنی (Telephone Check – in) مراكز نگهداری روزانه مبتنی بر جامعه ‍Community- ) based Adult Day Care) توانمند سازی فرد مراقب كننده و خانواده (Respite Care) مراكز چند منظوره (Multipurpose center)

مراقبت و درمان در منزل (Home Care) مراقبت و خدمات درمانی در فعاليت های روزمره زندگی (Assisted-Living/Non-SkilledNursing Home) بخش مراقبت طولانی و خدمات درمانی تخصصی دراز مدت (Skilled Nursing Home-long Term Care) بخش مراقبت حاد (Acute Geriatric Ward) بخش مراقبت توانبخشی (Rehabilitation Ward) مراقبت و خدمات درمان روزهای آخر زندگی( Hospice Care-Palliative Car)

جمع بندی در تهیه و تدوین برنامه های توسعه توجه به سالمند مولد ، خانواده و سالمندان درآمد و تغذیه سالمندان دسترسی به خدمات سلامت، بهداشت و سلامت روان سالمندان مسکن و محیط زیست سالمندان خدمات اجتماعی وآموزش سالمندان مراقبت و حمایت از مراقبین سالمندان ضروری است.

رفرنس: وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی. سالمندان ایران در آینه آمار. وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی. مرداد 1391. مركز آمار ايران. سرشماري عمومي نفوس و مسكن 1385 نتايج كلي شهر تهران. تهران. مركز آمار ايران.1385. توحیدي-م.بررسی وضعیت سالمندي در شهر تهران. تهران. جامعه شناسان. 1390. سازمان ثبت احوال کشور. مجموعه آمارهای جمعیتی کشور. دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی.خرداد 1389. ميرفلاح نصيري-س. مشخصه هاي جمعيت شناختي سالمندي جمعيت و نماگر هاي مربوط در ايران. گزيده مطالب آماري. 1386 Hazzard,Bloss,Ettinger,Haller ouslander,:Principles of Geriatric Medicine and GERONTOLOGY,Foeth Edition 1999 Braddom. Physical medicine and Rehabilitation textbook 2000, chapter: Principles of Geriatrics Rehabilitation پديده سالمندي دكتر احمدعلي اكبري كامراني عضو هيئت علمي دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي مراقبت های بهداشتی اولیه در سالمندان ایران دکتر شهربانو مقصودنیا ارزیابی جامع سالمندان CGA دکتر رضا فدایی وطنعضو هيئت علمي دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي

من ا... التوفیق