به نام خدایی که یاد او، مایه ی آرامش واقعی است.
نقش اخلاق در پیشگیری از تقلب و سوءاستفاده های مالی غلامحسن تقی نتاج دانشیار حسابداری نقش اخلاق در پیشگیری از تقلب و سوءاستفاده های مالی چهارمین کنفرانس سالانه ی پیشگیری از تقلب و سوءاستفاده های مالی 18 و 19 دی 1392- تهران، سالن همایش های پژوهشگاه نیرو
کنترل داخلی: چرا باید مراقب باشیم؟ کنترل داخلی یکپارچه ، ریسک های سازمان را کمینه می کند. رعایت عملیات(شامل زیان داراییها) گزارشگری مالی
محیط کنترلی ارزیابی ریسک فعالیت های کنترلی اطلاعات و اطلاع رسانی اجزای کنترل داخلی محیط کنترلی ارزیابی ریسک فعالیت های کنترلی اطلاعات و اطلاع رسانی پایشگری
متغیرهای(عوامل) محیط کنترلی فضای اخلاقی در رأس سلسله مراتب سازمان درستکاری، ارزشهای اخلاقی، و رفتار مدیریت وجدان کنترلی مدیران پایبندی مدیران به رعایت شیوهی کسب و کار ساختار سازمانی تفویض اختیار و مسئولیت دستورالعملها و آییننامهها
منظور از "فضای اخلاقی راس سازمان" چیست؟ اعتلای ارزش ها و کردار اخلاقی قدم زدن به وسیله ی قدم زدن رهبری با ارائه ی الگو و اسوه دسترسیپذیری و صمیمی بودن سیاست(خط مشی) رعایت دور نزدن و زیر پا نگذاشتن ضوابط افشای کامل آنچه که همراهان(کارکنان)باید بدانند تلاش در برطرف کردن مشکلات و موانع رفتار عادلانه و مساوی در برابر اعمال متقلبانه پاداش دادن به کارهای درست
اصل اول کنترل داخلی سازمان باید تعهد به درستی و ارزش های اخلاقی را ابراز کند. (منشور اخلاقی همراه با التزام عملی)
تعریف اخلاق و اخلاق کسب و کار اخلاق از نظر لغت به معنای عادت، خصلت و خوی میباشد و در اصطلاح به این امر میپردازد که چگونه باید زندگی کرد، چه کاری درست و چه کاری غلط است. به عبارت دیگر با نحوه ی عمل ارتباط دارد. موضوع اخلاق کسب و کار (یا اخلاق جمعی)، بررسی ماهیت اجتماعی اخلاقیات و بازخورد اثرات آن بر فضای کسب و کار است. بنابراین میتوان اخلاق کسب و کار را به عنوان دستهای از اقدامات اخلاقی دانست که در تمامی انواع کسب و کار، فرد(به عنوان جزئی از اجتماع) به آنها پایبند بوده و به روابط کسب و کار ضرر نه بلکه نفع میرساند.
تعریف اخلاق رشتهای که به چیستی خوب و بد و وظیفه و تعهد اخلاق فردی میپردازد . مجموعهای از اصول و ارزشهای اخلاقی فردی اصول کرداری حاکم بر یک فرد یا گروه(اخلاق حرفهای)
تعریف اخلاق "انجام کارهای درست" کار درست چیست؟ احکام اخلاقی چیستند؟ Doing the right things کار درست چیست؟ احکام اخلاقی چیستند؟
گستره ی اخلاق اخلاق اجتماعی اخلاق سازمانی اخلاق حرفه ای اخلاق فردی
نبود تقلب وقوع تقلب قوی ویژگی های شخصی(اخلاق) ضعیف قوی ویژگی های شخصی(اخلاق) ضعیف کم فرصت ها (ضعف کنترل ها) زیاد کم فشارهای محیطی زیاد عواملی که به وقوع تقلب کمک می کنند .
احکام اخلاق سازمانی؟ آیا قانونی است و برطبق دستورالعملهای سازمان است؟ آیا منصفانه است(صادقانه، حقیقی، مسئولانه، معتمدانه، احترامبرانگیز)؟ آیا از آزمون افکار عمومی(مثل جراید) موفق بیرون میآید(یا آزمون اخلاقی خانوادگی یا دینی)؟
چرا اخلاق برای سازمان شما مهم است؟ مسئولیت مباشرت(توقعات جامعه ی ذی نفعان) الزامات مقرراتی(بایدها) بازگشت به درستکاری(ROI) تداوم حیات(بقا)
پیش گیری در مقایسه با کشف یک گرم پیشگیری بهتر از یک تن درمان است . به منظور پیش گیری از تقلب لازم است سازمان تان را در برابر تقلب ایمن و مقاوم سازید. بعد از کشف،رویکرد درمانی داشته باشیم نه اعدامی!!! سازمان ، موجود زنده ای است که حق حیات دارد،حداقل به خاطر حفظ حیات شاغلین در آن !!!!!
کاهش ریسک تقلب راه های کاهش ریسک : پیش گیری کاهش فرصت بازدارندگی(مجازات) کشف تقلب بسیار پر هزینه تر است .
مسئولیت کشف تقلب مدیران ، مسئولیت و در عین حال ابزارهایی را دارند تا معیارهایی ایجاد کنند و اقداماتی را انجام دهند که ریسک تقلب را کاهش می دهد .تبعات منفی کم توجهی به این مسئولیت با مدیران است و حداقل ریسک سهل انگاری و ریسک شهرت را در پی دارد. راهبری شرکت سالم(خوب) ریسک تقلب را می کاهد.
عناصر پیش گیری ایجاد و حفظ فرهنگ صداقت پیشگی و اخلاق والا ارزش یابی ریسک تقلب و اعمال سیاست ها، رویه ها، و کنترل هایی را برای تسکین ریسک ها و کاستن فرصت های ارتکاب تقلب ایجاد فرایندهای فرانگری (نظارتمندی) مناسب
ایجاد فرهنگ صداقت پیشگی استقرار فضای اخلاقی والا در راس سازمان ایجاد فضای کاری مثبت گرایانه استخدام و ارتقاء کارمندان مناسب و شایسته کارآموزی تاییدیه ها نظم و انظباط
استقرار فضای اخلاقی والا در راس سازمان رهبری از طریق سرمشق(گفتار و کردار) مدیران باید : اخلاقمند رفتار کنند(ادب نگاه دارند و با نزاکت رفتار کنند) . روا ندانستن رفتار غیرصادقانه و غیراخلاقی را ابلاغ کنند با کارکنان به عدالت و مساوات صرف نظر از مقام و شغل آنان رفتار کنند .
استقرار فضای اخلاقی والا در راس سازمان(ادامه) وضع اهداف مالی قابل حصول(و نه ایجاد فشار غیرموجه و نالازم) . تدوین آیین نامه ی اخلاق و اجرای آن . آیین نامه ی اخلاقی باید واضح و قابل فهم باشد و به شیوه ای که مشارکت مثبت را ترویج کند تدوین شود .
آیین نامه ی اخلاقی آیین نامه ی اخلاقی باید ارزش های اصلی اخلاقی را بازتاب دهد و کارکنان را در انجام تصمیم گیری های درست در کارهای روزانه شان راهنمایی کند. آیین نامه ی اخلاقی می تواند شامل موضوعاتی مثل اینها باشد: اخلاق رازداری – محرمانگی تضاد منافع دارایی های معنوی و فکری آزار انسانی(حرمت انسان) تقلب
آیین نامه ی اخلاقی(ادامه) بایسته است به کارمندان فرصت داده شود تا در تدوین و بروز رسانی آیین نامه ی اخلاقی کمک کنند تا احساس مالکیت نسبت به آن داشته باشند. بایسته است کارمندان تشویق شوند نقض آیین نامه یا تخلف را گزارش کنند . یک خط تلفن اضطراری(ناشناس مرجح است تا از ترس یا تلافی جویی پرهیز شود) .
محیط کاری مثبت تخلف غالبا در مواقعی کم تر رخ می دهد که کارمندان احساس مثبتی درباره ی سازمان دارند تا وقتی که احساس می کنند از آنان سوءاستفاده می شود ، نادیده گرفته یا تهدید می شوند. بدون محیط کاری مثبت ، فرصت های بیش تری برای کارمندان ضعیف النفس وجود دارد که می تواند بر نگرش کارمند نسبت به ارتکاب تقلب علیه سازمان تاثیر بگذارد.
عواملی که تاثیر منفی و کاهنده بر محیط کاری مثبت دارند وجود مدیر ارشدی که به نظر می رسد به رفتار مناسب توجه ندارد یا به آن پاداش نمی دهد. بازخورد منفی و نبود تقدیر و سپاسداری از عملکرد شغلی احساس ناعدالتی در سازمان مدیریت مستبدانه به جای مدیریت مشارکتی
عواملی که تاثیر منفی و کاهنده بر محیط کاری مثبت دارند(ادامه) وفاداری سازمانی یا احساس مالکیت (تعلق خاطر) پایین انتظارات بودجه ای یا دیگر هدف های مالی غیر منطقی ترس از انتقال «اخبار بد» به سرپرستان و یا مدیران بالا پاداش و حقوق و مزایای پایین تر از حد رقابتی کارآموزی و فرصت های ارتقای ضعیف نبود مسئولیت های سازمانی واضح و روشن رویه ها یا روش های اطلاع رسانی و گزارشگری ضعیف در سازمان
عواملی که کمک می کنند محیط سالم و خوبی ایجاد شود سامانه های احترام و پاداش که با اهداف تنیده باشند فرصت های شغلی برابر سیاست های کار گروهی، تصمیم گیری جمعی برنامه های جبران خدمات حرفه ای برنامه های کارآموزی حرفه ای در همه ی سطوح سازمانی پرورش و توسعه ی حرفه ای و شغلی یک واحد نیروی انسانی خوب سودمند است
استخدام و ارتقای کارمندان شایسته مناسب ترین آدم را برای هر شغل استخدام کنیم با درستکاری تناسب کار با پاداش سوگیری ارتقا از ارزش یابی
رویه های استخدام و ارتقای پیش دستانه بررسی سوابق افراد متقاضی استخدام یا ارتقا به مقامی معتمد کنترل کامل مدارک آموزشی، سابقه کاری و شخصی متقاضیان کارآموزی دوره ای تمام کارکنان درباره ی ارزش های اخلاقی و آیین نامه ی اخلاقی . لحاظ یک ارزشیابی از این که چگونه افراد در ایجاد محیط کاری مناسب در راستای ارزش های اخلاقی و آیین نامه ی اخلاقی سازمان مشارکت داشته اند . ارزشیابی عینی و مستمر رعایت ارزش ها و آیین نامه اخلاقی، با در نظر گرفتن واکنش سریع به تخلفات و نقض آیین نامه .
کارآموزی کارمندان جدید باید به هنگام استخدام درباره ی ارزش های سازمان و آیین نامه ی اخلاقی آن آموزش ببینند. این آموزش بایسته است صریحا انتظارات از تمام کارمندان در رابطه با موارد زیر را پوشش دهد : وظیفه کارکنان در جهت اطلاع رسانی مسایل معین فهرستی از انواع مسائل(شامل تقلب قطعی یا مشکوک با مثال های معین)ابلاغ شود. اطلاعاتی درباره ی چگونگی ابلاغ آن مسائل
آموزش (ادامه) آموزش بایسته است در زمان استخدام صورت گیرد و نیز به صورت دوره ای آموزش تکرار و بازآموزی شود. آموزش باید مختص و متناسب سطح کارمند در سازمان ، منطقه، جغرافیایی، و مسئولیت های محوله باشد.
تأییدیه مدیریت لازم است به وضوح بگوید همه ی کارکنان مسئول هستند در چارچوب آیین نامه ی اخلاقی سازمان عمل کنند. همه ی کارکنان سطح مدیریت عالی و دایره ی مالی و نیز دیگر کارکنان عرصه هایی که ممکن است در معرض ریسک غیراخلاقی باشند(مثل تدارکات، فروش، بازاریابی) باید ملزم شوند دست کم هرساله بیانیه ی آیین نامه ی اخلاقی را امضا کنند.
نظم و انضباط هشداردهی تقلب های ارتکابی و اطلاع رسانی مناسب . پیامدهای ارتکاب تقلب باید به وضوح در سراسر سازمان ابلاغ و اطلاع رسانی شود.
واکنش به تقلب اتهامی بررسی همه جانبه ی تقلب باید انجام شود. اقدامات مناسب و سازگار باید در برابر متخلفان انجام شود. کنترل های مربوط باید ارزیابی شوند و بهبود داده شوند. اطلاع رسانی و آموزش باید انجام شود تا ارزش های اخلاقی، آیین نامه ی اخلاقی و انتظارات را تقویت کند.
از توجه شما صمیمانه متشکرم.