مفاهیم پایه فناوری اطلاعات مقدمه مفاهیم پایه فناوری اطلاعات

فنآوري و انقلاب فنآوري فنآوري: محققان فناوري را کاربرد علم در عمل براي تعيين روش‏هاي انجام امور به شيوه اي تکرار شونده به خصوص از جنبه توليدي و اقتصادي مي‏دانند (بروكس،‌1971) علم با مطالعه طبيعت به بررسي رفتارهاي طبيعي و فيزيكي مي‌پردازد و بدنبال كشف پديده‌هـــا است در حاليكه فنّاوري، با بكار گيري ايده‌هـــا و دستاوردهاي علمي خدمات و كالاي مورد نياز بشر را ارائه مي كند. انقلاب فناوري با ظهور مجموعه‏اي از محصولات و صنايع برجسته و قدرتمند شکل مي‏گيرد که نوعي از فناوري جديد و نوپا را به کار مي‏گيرند. اين محصولات و صنايع قادرند کالبد اقتصاد را در تمامي جنبه ها متحول سازند و موجي از پيشرفت را با خود به همراه داشته باشند (جلاسي 2005).

عبارت فناوری اطلاعات، عمومی و تا حدی گیج کننده است مقدمه تعریف فناوری اطلاعات عبارت فناوری اطلاعات، عمومی و تا حدی گیج کننده است مجموعه اي از سخت افزار، نرم افزار و تئوري هاي پردازشي است که اطلاعات را در اشکال مختلف جمع آوري، ذخيره، بازيابي، پردازش و منتقل ميکنند (بارير 1996). تعریف عمومی: مجموعه منابع اطلاعاتی، كاربردهای آنها و مدیریتی كه حاكم بر آنها است تعریف این درس: فناوری اطلاعات دربرگیرندة زیرساخت IT و تمامی سیستم‌های اطلاعاتی موجود در سازمان است. معمولاً در کتب مختلف عبارت‌های فناوری اطلاعات و سیستم اطلاعاتی به جای یكدیگر به كار برده می‌شوند.

اجزای کلی سیستم اطلاعاتی: مقدمه سیستم اطلاعاتی سیستم اطلاعاتی (IS): سیستمی که با بهره گیری از فناوری اطلاعات، اطلاعات را برای یك هدف خاص جمع‌آوری، پردازش، ذخیره، تحلیل و منتشر می‌كند. اجزای کلی سیستم اطلاعاتی: سخت افزار نرم افزار پایگاه داده ارتباطات شبکه ای رویه های کاری افراد

اجزای سیستم اطلاعاتی

مقدمه داده، اطلاعات و دانش اقلام داده‌ای: توصیفات اولیه‌ از اشیا، رویدادها، فعالیتها و تراكنش‌ها كه ثبت، دسته‌بندی، و ذخیره می‌شوند، امّا چون سازماندهی نشده‌اند حامل معنای خاصی نیستند. پایگاه داده: از مجموعه‌ای از اقلام داده‌ای ذخیره شده تشکیل شده است كه جهت بازیابی سازماندهی شده‌اند. اطلاعات: داده‌ای كه سازماندهی شده تا برای دریافت‌كننده معنادار و ارزشمند باشد. دانش: متشكل از داده‌ها/ اطلاعاتی است كه سازماندهی و پردازش شده‌اند، به گونه‌ای كه حامل شناخت، تجربه، تجمیع آموخته‌ها و یا مهارتی هستند كه می‌توان آنها را برای یك فعالیت یا مسئله جاری به كار گرفت.

داده، اطلاعات و دانش

راهنمایی برای عملیات كنونی سازمان و پیش‌طرحی برای جهت‌گیری‌های آتی آن مقدمه معماری فناوری اطلاعات معماری فناوری اطلاعات سازمان: یك طرح یا نقشه سطح بالا از دارایی‌های اطلاعاتی موجود در سازمان راهنمایی برای عملیات كنونی سازمان و پیش‌طرحی برای جهت‌گیری‌های آتی آن معماری IT باید دربرگیرنده نیازهای اطلاعاتی سازمان و تمامی كاربران آن، زیرساخت IT و تمامی كاربردها باشد معماری IT شبیه به معماری یك خانه است نحوة ساخت خانه را توصیف می کند همبندی مؤلفه‌های خانه مانند سیستم تهویه، سیستم برق، و غیره را نشان می‌دهد.

معماری فناوری اطلاعات یک کسب و کار الکترونیکی (آژانس مسافرتی) مقدمه معماری فناوری اطلاعات یک کسب و کار الکترونیکی (آژانس مسافرتی)

زیرساخت فناوری اطلاعات مقدمه زیرساخت فناوری اطلاعات زیرساخت فناوری اطلاعات سازمان: مجموعه‌ای از تجهیزات فیزیكی، مؤلفه‌های IT ، سرویس‌های IT ، و مدیریت IT كه از كل سازمان پشتیبانی می‌كند مولفه های IT شامل: سخت افزار، نرم افزار، فناوری های ارتباطی سرویس های IT شامل: مدیریت داده و دانش، توسعه سیستم ها، مسائل امنیتی زیرساخت‌ IT شامل این منابع و نیز یكپارچگی، اجرا، مستندسازی، نگهداری و مدیریت آنهاست. زیرساخت IT همچنین به ما می‌گوید كه هر یك از منابع محاسباتی چگونه آرایش یافته‌اند، فعالیت می‌كنند و مدیریت می‌شوند.

زیرساخت فناوری اطلاعات مقدمه زیرساخت فناوری اطلاعات

زیرساخت IT، سازمان و قابلیت های تجاری مقدمه زیرساخت IT، سازمان و قابلیت های تجاری زیرساخت IT، شالوده‌ای برای ارائه خدمات به مشتریان، همکاری با سازندگان و مدیریت فرآیندهای کسب و کار داخلی سازمان فراهم می‌کند

سیر تکامل زیرساخت IT - ادامه مقدمه سیر تکامل زیرساخت IT - ادامه دوره ماشین های حسابداری الکترونیکی (1950-1930) دوره مینفریم / ریزکامپیوتر (1950 تا کنون) دوره کامپیوترهای شخصی (1981 تا کنون) دوره کلاینت/سرور (مشتری/خدمتگزار) (1983 تا کنون) دوره محاسبات سازمانی (1992 تا کنون) دوره محاسبات ابری و سیار (2000 تا کنون)

مقدمه سیر تکامل زیرساخت IT

هدف: تقسیم وظایف پردازشی بین این دو نوع ماشین مقدمه محاسبات کلاینت/سرور کامپیوترهای رومیزی/لپ تاپ به عنوان کلاینت (مشتری) از طریق شبکه به کامپیوترهای قدرتمندی به عنوان سرور (خدمتگزار) متصل می شوند که دارای قابلیت ارائه انواع خدمات هستند. سرور هم به کاربردهای نرم افزاری و هم به تجهیزات فیزیکی دارای نرم افزارهای کاربردی اطلاق می شود. هدف: تقسیم وظایف پردازشی بین این دو نوع ماشین مدل ساده: تقسیم وظایف بین دو سطح کلاینت و سرور معماری دوسطحی مدل پیچیده تر: تقسیم وظایف بین کلاینت و چندین سطح از سرورها معماری چندسطحی Picture source: Wikipedia

با بهره گیری از ابزارهای نرم افزاری و استانداردهای شبکه سازی مقدمه محاسبات سازمانی تلاش سازمان ها برای یکپارچه سازی شبکه ها و کاربردهای نرم افزاری پراکنده در سازمان با بهره گیری از ابزارهای نرم افزاری و استانداردهای شبکه سازی بهره گیری از استاندارد شبکه سازی TCP/IP Transmission Control Protocol/Internet Protocol استاندارد شبکه سازی در اینترنت وظیفه: اتصال اجزای مختلف زیرساخت IT سازمان شامل سخت افزار، شبکه های مختلف، نرم افزارهای کاربردی و سازمانی مختلف، دستگاه های محاسباتی شخصی، تلفن، اینترنت و سرویس های عمومی شبکه

مقدمه محاسبات ابری و سیار محاسبات ابری: مدلی از محاسبات که دسترسی به مخزن مشترکی از منابع محاسباتی (شامل توان پردازشی و حافظه، ذخیره سازی، کاربردها، و سرویس ها) را بر روی شبکه (و غالباً اینترنت) فراهم می کند تخصیص منابع به هنگام نیاز و محاسبه هزینه بر اساس میزان مصرف اتصال از هر دستگاهی از هر جا تجمیع منابع در مراکز داده شرکت های سخت افزاری پیشرو: IBM، HP، Dell و Amazon شرکت های نرم افزاری پیشرو: Google، Microsoft، VMware، Oracle مدل محاسباتی با بیشترین رشد: درآمدی حدود 150 میلیارد دلار در سال 2014 (منبع: گروه مشاوره Gartner)

پیشران های تکامل زیرساخت IT مقدمه پیشران های تکامل زیرساخت IT قانون مور (Moore) و توان ریزپردازنده گوردون مور در سال 1965 در مجله Electronics: تعداد ترانزیستورهای روی تراشه ریزپردازنده هر سال دو برابر شده است. سه تعبیر دیگر از این قانون که هیچ یک را مور بیان نکرده است: توان ریزپردازنده ها هر 18 ماه دوبرابر می شود توان محاسباتی هر 18 ماه دوبرابر می شود هزینه محاسبات هر 18 ماه نصف می شود راهکار کنونی سازندگان تراشه های کامپیوتری: استفاده از فناوری نانو برای ایجاد پردازنده های نانوتیوبی

شکل: قانون مور و کارایی ریزپردازنده مقدمه شکل: قانون مور و کارایی ریزپردازنده Source: Intel 2010, Laudon’s MIS book

شکل: قانون مور و کاهش هزینه ها مقدمه شکل: قانون مور و کاهش هزینه ها Source: Intel 2010, Laudon’s MIS book

قانون ذخیره سازی دیجیتال انبوه مقدمه قانون ذخیره سازی دیجیتال انبوه در جهان سالانه حدود 5 اگزابایت اطلاعات منحصر به فرد در سال تولید می شود (یک اگزابایت، یک میلیارد گیگابایت است) قانون: میزان داده های دیجیتال تقریبا هر سال دوبرابر می شود خوشبختانه، نرخ هزینه ذخیره سازی اطلاعات به شکل نمایی هر ساله در حال کاهش است.

قانون ذخیره سازی دیجیتال انبوه

قانون متکالف و اقتصاد شبکه ای مقدمه قانون متکالف و اقتصاد شبکه ای چرا افراد خواهان توان محاسباتی و ذخیره سازی بیشتری هستند؟ قانون رابرت متکالف (Robert Metcalf، مبدع شبکه محلی اترنت): ارزش یا قدرت یک شبکه به صورت یک تابع نمایی از تعداد اعضای شبکه افزایش می یابد. اشاره به درآمد روبه افزایش شبکه بر اساس مقیاس آن اگر تعداد اعضای یک شبکه به صورت خطی افزایش یابد، ارزش کل سیستم به شکل نمایی افزایش می یابد

کاهش هزینه های ارتباطی و اینترنت مقدمه کاهش هزینه های ارتباطی و اینترنت امروزه حدود 40% از جمعیت جهان به اینترنت دسترسی دارند بیش از 3.8 میلیارد نفر در سال 2017 کاهش نمایی هزینه ارتباطات بر روی اینترنت و تلفن (که عمدتا مبتنی بر اینترنت و فناوری VoIP است) برای بهره گیری از ارزش تجاری اینترنت سازمان ها باید ارتباطات اینترنتی خود را گسترش دهند توان شبکه های کلاینت/سرور، کلاینت های رومیزی و تجهیزات محاسباتی سیار را افزایش دهند Source: Internet Live Stats

شکل: کاهش نمایی هزینه ارتباطات اینترنتی مقدمه شکل: کاهش نمایی هزینه ارتباطات اینترنتی Source: Laudon’s MIS book

استانداردها و اثرات شبکه ای مقدمه استانداردها و اثرات شبکه ای شرط تحقق محاسبات اینترنتی و سازمانی گسترده: وجود استانداردهای فناوری استانداردهای فناوری: توصیفاتی (مشخصاتی) که سازگاری بین محصولات را ایجاد کرده و قابلیت ارتباط در شبکه را فراهم می سازند نتایج استانداردهای فناوری: بهره گیری از قابلیت کاهش هزینه به دلیل تولید انبوه (economy of scale) کاهش هزینه ها به دلیل ایجاد محصولات بر اساس یک استاندارد واحد

Wikipedia, www.wikipedia.org مقدمه مراجع Kenneth Laudon, Jane Laudon, “Management Information Systems”, 12th ed., Prentice Hall., Chapter 5. R. Kelly Rainer Jr., Brad Prince, Casey Cegielski, “Introduction to Information Systems”, 5th ed., Wiley. Wikipedia, www.wikipedia.org