هوش تجاری (سری اول) دکتر احمد عبداله‏زاده بارفروش سهیل محمدی مدرس: تدریس‏یار: سهیل محمدی آزمایشگاه سیستم‏های هوشمند (http://ce.aut.ac.ir/islab)

آزمایشگاه سیستم های هوشمند (http://ce.aut.ac.ir/islab) فهرست مطالب معرفی و تعاریف معماری هوش تجاری داده پایگاه داده تحلیلی، پردازش تحلیلی برخط (OLAP)، داده کاوی و ... کاربرد‏ها و برنامه‏های کاربردی هوش تجاری سیستم تصمیم‏یار، سیستم اطلاعات مدیریتی، سیستم مدیریت دانش، مدیریت زنجیره تأمین و ... نمایش داشبورد، اسکوربورد، الگو‏های طراحی گزارش. کیفیت داده مقایسه و راه‏حل‏های فروشندگان مدیریت پروژه (Moss) آزمایشگاه سیستم های هوشمند (http://ce.aut.ac.ir/islab)

تعریف تجارت الکترونیکی تجارت الکترونیکی عبارت است از انجام فرآیند خرید، فروش، انتقال و مبادله کالاها، خدمات و اطلاعات از طریق شبکه‏های رایانه‏ای از جمله اینترنت. از دیدگاه بازرگانی، این تجارت عبارت است از فراهم آوردن قابلیت خرید و فروش کالاها، خدمات و اطلاعات در اینترنت. (Turban,2004) آزمایشگاه سیستم های هوشمند (http://ce.aut.ac.ir/islab)

تعریف تجارت الکترونیکی (Definition : Sender (customer/business) : Receiver (customer/business) : Content (Financial-Transaction (buying and selling goods and services)) : Network (Computer-Networks) : Language ? (HTML/XML/...) : ontology ? ) آزمایشگاه سیستم های هوشمند (http://ce.aut.ac.ir/islab)

تعریف کسب و کار الکترونیکی کسب و کار الکترونیکی عبارتست از کاربردی کردن کلیه سیستم‏های اطلاعاتی برای تقویت و کنترل فرآیندهای کسب و کار. امروزه این فرآیندها با استفاده از تکنولوژی‏های مبتنی بر وب توسعه می‏یابند. آزمایشگاه سیستم های هوشمند (http://ce.aut.ac.ir/islab)

تعریف کسب و کار الکترونیکی (Definition : Sender (customer/business) : Receiver (customer/business) : Content (Financial-Transaction (buying, selling and also servicing customers and collaborating between ‘Sender’ and ‘Receiver’)) : Network (Computer-Networks) : Language ? (HTML/XML/...) : ontology ? ) آزمایشگاه سیستم های هوشمند (http://ce.aut.ac.ir/islab)

تفاوت تجارت الکترونیکی با کسب و کار الکترونیکی كسب و كار الكترونیك به یک مفهوم كلی شامل به كارگیری فناوری‏های جدید برای برقراری ارتباطات زنجیره‏ای بین سازندگان، فروشندگان، عرضه كنندگان و به طور كلی ارایه دهندگان كالا و خدمات از یك سو و خریدار و مصرف كننده و یا به طور كلی مشتری از سوی دیگر اشاره دارد. و نتیجه آن، اتخاذ تصمیم‏های بهتر، بهینه سازی كالا و خدمات، كاهش هزینه‏ها و گشودن كانال‏های جدید است. تجارت الكترونیك به هر شكلی از نقل و انتقالات در تجارت اطلاق می‏شود كه در آن، طرفین بیشتر از طریق الكترونیكی با یكدیگر در تماس هستند، تا از طریق نقل و انتقالات فیزیكی. آزمایشگاه سیستم های هوشمند (http://ce.aut.ac.ir/islab)

تفاوت تجارت الکترونیکی با کسب و کار الکترونیکی (Definition : Sender (customer/business) : Receiver (customer/business) : Content (Financial-Transaction (buying, selling and also servicing customers and collaborating between ‘Sender’ and ‘Receiver’)) : Network Computer-Networks : Language ? (HTML/XML/...) : ontology ? ) (Definition : Sender (customer/business) : Receiver (customer/business) : Content (Financial-Transaction (buying and selling goods and services)) : Network Computer-Networks : Language ? (HTML/XML/...) : ontology ? ) کسب و کار الکترونیکی تجارت الکترونیکی آزمایشگاه سیستم های هوشمند (http://ce.aut.ac.ir/islab)

مزایای تجارت الکترونیکی ایجاد فرصت‏های جدید مزیت رقابتی و افزایش بهره‏وری کاهش قیمت نسبی کالاها (توسعه صادرات) واکنش سریع به درخواست‏های مشتری کاهش هزینه‏ها آزمایشگاه سیستم های هوشمند (http://ce.aut.ac.ir/islab)

آزمایشگاه سیستم های هوشمند (http://ce.aut.ac.ir/islab) مدل‏های کسب و کار طبقه بندي انواع تجارت الکترونيکي B2B: به شيوه‏اي از تجارت گفته مي‏شود که تمامي شرکت کنندگان در آن، سازمان‏ها باشند. تراکنش‏های آنلاین بین کسب و کارها، موسسات، یا عوامل دولتی با یکدیگر را توصیف می‏کند. B2C: به شيوه‏اي گفته مي‏شود که يک طرف، سازمان فروشنده، و طرف ديگر، مصرف کننده قرار گرفته باشد. C2C: يک نوع تعويض کالا يا خدمات است. آزمایشگاه سیستم های هوشمند (http://ce.aut.ac.ir/islab)

تعاریف و تاریخچه هوش تجاری سال 1958: اولین بار، کلمه «هوش تجاری» در مقاله‏ای از یک محقق شرکت IBM استفاده شد. وی وسیله ارتباطی برای هدایت یک کسب و کار را ملزم به وجود یک سیستم هوشمند دانست، و هوش را چنین تعریف کرد: «قابلیت درک رابطه متقابل واقعیت‏های ارائه شده به صورتی که منجر به هدایت عمل در جهت هدف مطلوب شود». سال 1971: در این سال، در مقاله‏ای در دانشگاه MIT، برای اولین بار واژه Decision Support System به کار رفت و معرفی شد. در این مقاله اینگونه عنوان شد که تمرکز MIS عمدتا بر تصمیم‏های ساخت یافته است و پیشنهاد گردید که سیستم‏های اطلاعاتی به منظور پشتیبانی از تصمیم‏های نیمه‏ساخت‏یافته و غیرساخت‏یافته، تحت عنوان DSS مطرح شوند. آزمایشگاه سیستم های هوشمند (http://ce.aut.ac.ir/islab)

تعاریف و تاریخچه هوش تجاری سال 1989: یک محقق Gartner Group، هوش تجاری را به عنوان یک Umbrella Term معرفی کرد که شامل مفاهیم و روش‏هایی است به منظور بهبود تصمیم گیری کسب و کار با استفاده از سیستم‏های پشتیبان مبتنی بر واقعیت (Fact). این تعریف در اواخر دهه 90 همگانی گشت. سال 2003: تعریف خانم Moss در کتابش از هوش تجاری به این ترتیب است: «نه یک محصول و نه یک سیستم است. هوش تجاری یک معماری و مجموعه‏ای از سیستم‏های عملیاتی یکپارچه به همراه سیستم‏های پشتیبان تصمیم و پایگاه‏های داده است که دسترسی آسان کاربران کسب و کار به داده را مهیا می‏سازد. آزمایشگاه سیستم های هوشمند (http://ce.aut.ac.ir/islab)

تعاریف و تاریخچه هوش تجاری سال 2004: در مقاله‏ای تحت عنوان «هوش تجاری»، این مفهوم بدین صورت تعریف شد: «سیستم‏های هوش تجاری جمع آوری داده، ذخیره سازی داده و مدیریت دانش را با ابزار‏های تحلیل ترکیب می‏کنند تا اطلاعات رقابتی و داخلی پیچیده را به برنامه ریزان و تصمیم گیران ارائه نمایند. سال 2004: طیف وسیعی از نرم‏افزارها و راه حل‏ها برای جمع آوری، یکی کردن، تحلیل و امکان دسترسی به داده، به صورتی که به کاربران کسب و کار امکان گرفتن تصمیمات بهتر را بدهد. سال 2008: مؤسسه Forrester هوش تجاری را مجموعه‏ای از متدولوژی‏ها، فرآیند‏ها، معماری‏ها و تکنولوژی‏هایی تعریف می‏کند که داده خام را به اطلاعات مفید و معنادار تبدیل می‏کنند. آزمایشگاه سیستم های هوشمند (http://ce.aut.ac.ir/islab)

تعاریف و تاریخچه هوش تجاری سال 2010: مؤسسه Forrester تعریف خود را کامل‏تر کرده و هوش تجاری را به عنوان مجموعه‏ای از متدولوژی‏ها، فرآیند‏ها، معماری‏ها و تکنولوژی‏هایی تعریف می‏کند که داده خام را به اطلاعات مفید و معنادار تبدیل می‏کند تا در بینش و تصمیم گیری استراتژیک، تاکتیکی و عملیاتی مؤثر مورد استفاده قرار گیرد. همچنین، این مؤسسه، یک پشته از مفاهیم موجود در هوش تجاری را ارائه داده است و در نسخه کوتاه‏تر تعریف خود، تنها به لایه‏های بالای این پشته از جمله گزارش گیری، تحلیل و داشبوردها بسنده می‏کند. سال 2010: آقای Thomas Davenport پیشنهاد می‏کند که هوش تجاری تشکیل شده است از querying، reporting، OLAP، Alert Tools و Business Analytics. آزمایشگاه سیستم های هوشمند (http://ce.aut.ac.ir/islab)

تعاریف و تاریخچه هوش تجاری سال 2010: Kimball readers group، هوش تجاری را توصیف کننده تمام سیستم‏ها و فرآیند‏هایی تعریف می‏کند که سازمان از آن در جهت جمع آوری، پردازش، دسترسی و تحلیل اطلاعات مربوط به کسب و کار استفاده می‏کند. سال 2011: در مقاله‏ای تحت عنوان “An Overview of Business Intelligence Technology” هوش تجاری به مجموعه‏ای از تکنولوژی‏های پشتیبان تصمیم برای سازمان تعریف می‏شود که هدف آن، ایجاد توانایی برای کاربران دانش از جمله مدیران و تحلیل‏گران در جهت اتخاذ تصمیم‏های بهتر و سریع‏تر است. آزمایشگاه سیستم های هوشمند (http://ce.aut.ac.ir/islab)

تعاریف و تاریخچه هوش تجاری عبارتست از بُعد وسيعی از کاربردها و تکنولوژی برای جمع آوری داده و دانش جهت توليد پرس‏وجو در راستای تحلیل Enterprise برای اتخاذ تصميمات تجاری دقيق و هوشمند. يک هوش تجاری براساس يک معماری Enterprise تشکيل شده و در قالب پردازش تحليلی برخط، به تحليل داده‏های تجاری و اتخاذ تصميمات دقيق و هوشمند می‏پردازد. آزمایشگاه سیستم های هوشمند (http://ce.aut.ac.ir/islab)

تعاریف و تاریخچه هوش تجاری یک محصول از تحلیل داده‏های کسب و کار با استفاده از ابزار‏های هوش تجاری. این محصول به عنوان نتیجه‏ای از این تحلیل پدید آمده است. Kulkarni و King (1997) یک عبارت چتری که به طور گسترده‏ فرآیند‏های دخیل در استخراج اطلاعات ارزشمند کسب و کار از حجم وسیعی از داده‏های موجود در داخل یک سازمان را پوشش می‏دهد. Mark Whitehorn و Mary Whitehorn (IBM، 1999) هوش تجاری، یک عبارت که دربرگیرنده محدوده وسیعی از راه حل‏ها و نرم‏افزار‏های تحلیلی برای جمع آوری، یکی کردن، تحلیل و ارائه دسترسی به اطلاعات از یک مسیر پیشنهادی است تا به کاربران یک سازمان اجازه دهد که تصمیمات بهتری در کسب و کار اتخاذ نمایند. Adelman و Moss (2000) یک معماری و مجموعه‏ای از عملیات‏های یکپارچه و همچنین، برنامه‏های پشتیبان تصمیم و پایگاه‏های داده است که برای دسترسی آسان جامعه کسب و کار به داده‏های کسب و کار فراهم شده است. Moss و Atre (2003) نتیجه یک تحلیل عمیق بر روی داده‏های دقیق کسب و کار است؛ که شامل پایگاه داده، تکنولوژی‏های کاربردی، و همچنین عمل تجزیه و تحلیل است. Gangadharan و Swami (2004) آزمایشگاه سیستم های هوشمند (http://ce.aut.ac.ir/islab)

تعاریف و تاریخچه هوش تجاری فرآیند‏ها، تکنولوژی‏ها و ابزار‏های مورد نیاز برای تبدیل داده به اطلاعات، اطلاعات به دانش و دانش به طرح‏هایی که منجر به عمل کسب و کار سودآور می‏شوند. هوش تجاری شامل پایگاه داده تحلیلی، ابزار تحلیل کسب و کار، و مدیریت دانش و محتوا است. Moss و Hoberman (2004) داده، اطلاعات و دانش حیاتی، دقیق و به موقع که از تصمیم گیری‏های استراتژیک و عملیاتی و ارزیابی ریسک در محیط‏های کسب و کار پویا و غیرقطعی پشتیبانی می‏نمایند. منابع داده، اطلاعات و دانش شامل هم منابع داخل سازمانی است، و هم منایعی که توسط مشتریان، افراد ثالث یا شرکای خارجی، به عنوان نتیجه انتخاب آن‏ها، تأمین می‏گردند. Chang (2006) یک عبارت چتری است که دربرگیرنده ابزار‏ها، معماری‏ها، پایگاه‏های داده، پایگاه داده تحلیلی، مدیریت عملکرد، متدولوژی‏ها و ... می‏باشد که همه آن‏ها در قالب یک مجموعه نرم‏افزاری یکپارچه جمع آوری شده‏اند. Turban و همکارانش (2007) یک عبارت چتری است که شامل برنامه‏های کاربردی تحلیلی، زیرساخت، پلتفرم‏ها و همچنین، بهترین روش‏ها است. Hostmann (محقق Gartner، 2007) آزمایشگاه سیستم های هوشمند (http://ce.aut.ac.ir/islab)

تعاریف و تاریخچه هوش تجاری استفاده از داده‏های مختلف یک سازمان به منظور ارائه داده‏های معنادار و تحلیل برای کارمندان، مشتریان، تهیه کنندگان و شرکا به منظور تصمیم گیری‏های مؤثرتر. Business Objects (2007) هوش تجاری افراد و داده‏ها را گردهم آورده تا انواع راه‏ها را برای نمایش اطلاعاتی که از تصمیم گیری مبتنی بر واقعیت پشتیبانی می‏کنند، را ارائه نماید. Cognos (2007) تحویل اطلاعات درست به افراد درست در زمان درست به منظور پشتیبانی از تصمیم گیری بهتر و دستیابی به برتری در رقابت. SAS Institute (Ing، 2007) مجموعه‏ای از تکنولوژی و برنامه‏های کاربردی که یک سیستم مدیریت عملکرد سازمانی یکپارچه و end-to-end که شامل برنامه‏های مدیریت عملکرد مالی، برنامه‏های هوش تجاری عملیاتی، شالوده و ابزار‏های هوش تجاری، و پایگاه داده تحلیلی می‏باشد، را ارائه می‏نماید. Oracle (2007) یک فرآیند تعاملی برای اکتشاف و تحلیل اطلاعات ساخت‏یافته و خاص دامنه (که اغلب در پایگاه داده تحلیلی ذخیره شده‏اند) به منظور تشخیص رویه‏ها و الگو‏ها، و به موجب آن، استنتاج دیدگاه‏ها و ترسیم نتایج. Markarian، Brobst و Bedell (Informatica، Teradata، Microstrategy ، 2007) آزمایشگاه سیستم های هوشمند (http://ce.aut.ac.ir/islab)

تعاریف و تاریخچه هوش تجاری سه رویکرد در تعریف هوش تجاری مدنظر است: محصول تکنولوژیکی مدیریتی / فرآیند رویکرد توصیف هوش تجاری به عنوان یک محصول نوظهور که نتیجه تحلیل عمیق داده‏های دقیق کسب و کار، و همچنین شیوه‏های تحلیل با استفاده از ابزار هوش تجاری. تمرکز بر روی ابزار‏ها و تکنولوژی‏هایی که ثبت، ترمیم، دستکاری و تحلیل اطلاعات را ممکن می‏سازند. تمرکز بر روی فرآیند جمع آوری داده از منابع داخلی و خارجی، و تحلیل آن‏ها به منظور تولید اطلاعات مرتبط برای بهبود در تصمیم گیری. تعریف Chang (2006); Gangadharan & Swami (2004); Kulkarni & King (1997); Turban et al. (2007). Moss & Atre (2003); Moss & Hoberman (2004); Adelman & Moss (2000); Turban et al. (2007); Oracle (2007); Hostmann (2007). Whitehorn & Whitehorn (1999); Business Objects (2007); Cognos (2004); SAS Institute (2007); Moss & Hoberman (2005); Hostmann (2007); Oracle (2007); Turban et al. (2007); Markarian, Brobst & Bedell (2007). نویسندگان آزمایشگاه سیستم های هوشمند (http://ce.aut.ac.ir/islab)

تعاریف و تاریخچه هوش تجاری با توجه به جدول اسلاید قبل: تعاریف Hostmann (2007) و Moss & Hoberman (2005) هم رویکرد فرآیند و هم رویکرد تکنولوژیکی را دربر می‏گیرند. تعریف Turban et al. (2007) هر سه رویکرد مدیریتی / فرآیند، تکنولوژیکی و محصول را دربر می‏گیرد. آزمایشگاه سیستم های هوشمند (http://ce.aut.ac.ir/islab)