Maeth yn yr arddegau Roy Ballam British Nutrition Foundation

Maeth yn yr arddegau Pobl yn eu harddegau sydd dros pwysau ac yn or-dew; Maetholion o gonsyrn yn niet pobl yn eu harddegau; Mynd i’r afael â maetholion o gonsyrn trwy’r Eatwell Guide.

Maeth yn yr arddegau Pobl yn eu harddegau sydd dros pwysau ac yn or-dew; Maetholion o gonsyrn yn niet pobl yn eu harddegau; Mynd i’r afael â maetholion o gonsyrn trwy’r Eatwell Guide.

Ym Mhrydain, mae traean o bobl yn eu harddegau dros eu pwysau neu’n ordew

Nifer yr achosion o ordewdra a phobl 11-16 oed sydd dros eu pwysau (Cymru) HBSC, 2013/14

Beth sy’n achosi gordewdra?

Cymeriant presennol pobl yn eu harddegau ym Mhrydain Argymhellion Cymheriant presennol Ydy pobl yn eu harddegau yn cwrdd â’r argymhellion? Llysiau a ffrwythau 5 Y DYDD 8% yn cyrraedd yr argymhelliad 5 Y DYDD Cymeriant cyfartalog – 2.8 dogn y dydd X Pysgod olewog 140g /wythnos 29 g/wythnos Siwgrau rhydd < 5% cyfanswm egni dietegol 15.1% cyfanswm egni dietegol Braster < 35% egni bwyd 33.4% egni bwyd  Braster dirlawn < 11% egni bwyd 12.6% egni bwyd Braster Trans < 2% egni bwyd 0.5% egni bwyd Ffibr 25 g/dydd 16.2 g/dydd Cig coch ac wedi ei brosesu < 70 g/dydd 59 g/dydd https://www.gov.uk/government/statistics/ndns-results-from-years-5-and-6-combined

Yr Arolwg Diet a Maeth Cenedlaethol (NDNS) Gwerthuso diet, cymeriant maeth a safon maeth poblogaeth gyffredinol y DU dros 1.5 oed Yr unig ffynhonnell o ddata cenedlaethol o safon uchel ar y faint o fwyd a’r math o fwyd sy’n cael ei fwyta gan unigolion, sy’n sail i frasamcan o gymeriant maeth poblogaeth Prydain. https://www.gov.uk/government/statistics/ndns-results-from-years-5-and-6-combined https://www.nutrition.org.uk/nutritioninthenews/new-reports/ndnsyears5and6.html

Yr Arolwg Diet a Maeth Cenedlaethol Rhaglen Barhaus i Gymru Yr adroddiad yma yw’r tro cyntaf i ddata cynrychioliadol o Gymru o raglen barhaus NDNS i fod ar gael Mae’r adroddiad yn cymharu cymeriant prif faeth a bwydydd yng Nghymru gyda Phrydain gyfan, ac wedi ei werthuso yn erbyn incwm cartref a mynegeion difreintiedd http://gov.wales/statistics-and-research/national-diet-nutrition-survey-rolling-programme/?lang=en

Cymeriant presennol pobl yn eu harddegau ym Mhrydain Argymhellion Cymheriant presennol Ydy pobl yn eu harddegau yn cwrdd â’r argymhellion? Llysiau a ffrwythau 5 Y DYDD 8% yn cyrraedd yr argymhelliad 5 Y DYDD Cymeriant cyfartalog – 2.8 dogn y dydd X Pysgod olewog 140g /wythnos 29 g/wythnos Siwgrau rhydd < 5% cyfanswm egni dietegol 15.1% cyfanswm egni dietegol Braster < 35% egni bwyd 33.4% egni bwyd  Braster dirlawn < 11% egni bwyd 12.6% egni bwyd Braster Trans < 2% egni bwyd 0.5% egni bwyd Ffibr 25 g/dydd 16.2 g/dydd Cig coch ac wedi ei brosesu < 70 g/dydd 59 g/dydd https://www.gov.uk/government/statistics/ndns-results-from-years-5-and-6-combined

Maeth yn yr arddegau Pobl yn eu harddegau sydd dros pwysau ac yn or-dew; Maetholion o gonsyrn yn niet pobl yn eu harddegau; Mynd i’r afael â maetholion o gonsyrn trwy’r Eatwell Guide.

Dydy hi ddim yn fater syml o fwyta llai

Mae gan bobl yn eu harddegau gymeriant isel o rai microfaethynnau Canran pobl yn eu harddegau sydd a chymeriant cyfartalog o fitaminau a mineralai yn is na LRNI   Bechgyn Merched Fitamin A 14 18 Ribofflafin 8 20 Ffolad 5 Haearn 9 48 Calsiwm 12 19  Magnesiwm 27 Potasiwm 15 33 Iodin 10 26 Seleniwm 23 44 Sinc 17 22 https://www.gov.uk/government/statistics/ndns-results-from-years-5-and-6-combined

Cymeriant Maeth Cyfartalog Is (LRNI) Yr LRNI yw’r maint o faetholyn sydd ond yn ddigon ar gyfer nifer fechan mewn grwp sydd ag anghenion isel (2.5%) Mae’r canran o boblogaeth sydd a chymeriant fitaminau a mineralau yn is na’r LRNI yn arwydd o gymeriant annigonol.

Mae gan bobl yn eu harddegau gymeriant isel o rai microfaethynnau Canran pobl yn eu harddegau sydd a chymeriant cyfartalog o fitaminau a mineralai yn is na LRNI   Bechgyn Merched Fitamin A 14 18 Ribofflafin 8 20 Ffolad 5 Haearn 9 48 Calsiwm 12 19  Magnesiwm 27 Potassiwm 15 33 Iodin 10 26 Seleniwm 23 44 Sinc 17 22 https://www.gov.uk/government/statistics/ndns-results-from-years-5-and-6-combined

Mae gan bobl yn eu harddegau gymeriant isel o rai microfaethynnau Ribofflafin (fitamin B2) Yn rhyddhau ynni o fwyd. Angen ar gyfer strwythr a gweithredu normal y croen a leinin y corff. Haearn Pwysog ar gyfer creu celloedd gwaed coch i gludo ocsygen o gwmpas y corff. Calsiwm Mae’r corff yn creu 90% o uchafswm mas esgyrn erbyn diwedd yr arddegau. Sinc Yn rhyddhau ynni o fwyd. Angen ar gyfer tyfiant a thrwsio meinweoedd y corff. https://www.nutrition.org.uk/healthyliving/basics/what-are-nutrients.html?limit=1&start=2

Maeth yn yr arddegau Pobl yn eu harddegau sydd dros pwysau ac yn or-dew; Maetholion o gonsyrn yn niet pobl yn eu harddegau; Mynd i’r afael â maetholion o gonsyrn trwy’r Eatwell Guide.

Mae diet iach yn gytbwys ac yn amrywiol

https://www.nutrition.org.uk/healthyliving/eatwellguide/eatwellvideo.html

Yr Eatwell Guide 64g/ dydd 59g/ dydd NDNS Bl. 1& 2 2008/09 – 2011/12 2012/13 – 2013/14 https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/551502/Eatwell_Guide_booklet.pdf

Sut mae 70g yn edrych? © Meat and Education. Images not to be reproduced without permission.

Yr Eatwell Guide https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/551502/Eatwell_Guide_booklet.pdf

Cynnyrch llaeth a’r dewisiadau eraill Caws cheddar wedi ei ratio Caws cheddar sy’n is mewn braster I bob dogn 30g, pa un o’r rhain sy’n cynnwys y mwyaf o galsiwm? 222mg calsiwm i bob 30g 252mg calsiwm i bob 30g McCance and Widdowson's the Composition of Foods: Seventh Summary Edition. https://www.gov.uk/government/publications/composition-of-foods-integrated-dataset-cofid

Maetholion pwysig yn niet pobl yn eu harddegau   Fitamin A Ribofflafin Ffolad Haearn Calsiwm Magnesiwm Potassiwm Iodin Seleniwm Sinc Fitamin D https://www.gov.uk/government/statistics/ndns-results-from-years-5-and-6-combined

Maetholion pwysig yn niet pobl yn eu harddegau   Enghreifftiau o ffynonellau Fitamin A Afu, llaeth cyflawn, caws, menyn, moron, llysiau deiliog tywyll Ribofflafin Llaeth a chynnyrch llaeth, wyau, afu, codlysiau, reis, grawnfwyd brecwast Ffolad Llysiau deiliog, grawn cyflawn, afu, cnau, pys, grawnfwyd brecwast Haearn Afu, cig coch, codlysiau, cnau, dofednod, pysgod, grawn cyflawn, llysiau deiliog Calsiwm Llaeth a chynnyrch llaeth, cynnyrch ffa soya, rhai llysiau deiliog Magnesiwm Llysiau deiliog, bara, cnau, pysgod, cig, llaeth a chynnyrch llaeth Potassiwm Ffrwyddau, llysiau, cig, pysgod a physgod cregyn, llaeth, cnau, hadau, codlysiau Iodin Llaeth a chynnyrch llaeth, pysgod môr, pysgod cregyn, gwymon Seleniwm Cnau Brazil, pysgod, cig, wyau, bara Sinc Cig, llaeth, wyau, pysgod cregyn, cnau, codlysiau, grawnfwyd cyflawn Fitamin D Pysgod ag olew, wyau, cig, grawnfwyd, spreads https://www.nutrition.org.uk/healthyliving/basics/what-are-nutrients.html?limit=1&start=2

Diolch am wrando Am wybodaeth bellach, ewch at: www.nutrition.org.uk