Stúdentarapport 5. maí 2006 Árni Þór Arnarson Glúkagon Stúdentarapport 5. maí 2006 Árni Þór Arnarson

Glúkagon Uppgötvað 1923 af C. P. Kimball og John R. Murlin Voru að rannsaka miltis extract og uppgötvuðu efni með hyperglýkemíska eiginleika Nefndu það glucagon Var raðgreint á seinni hluta sjötta áratugsins Reyndist vera 29 amínósýra polypeptíð “Aqueous extracts of pancreas”. Náðu að einangra glúkagon úr hundabrisi og ullu síðan hyperglýcemíu í kanínu. Markmið rannsókna þeirra var að finna leið til að concentrera insúlin og geta einangrað það úr brisi John R. Murlin

Glúkagon Framleitt af alfa-frumum Langerhans eyja brisins Tekur þátt í að halda styrk glúkósa réttum Alfa frumurnar eru staðsettar periphert í Langerhans eyjunum Eykur styrk frírra fitusýra og ketosýra í blóðinu Eykur myndun á urea Katabólísk áhrif þegar einstaklingur fastar Miðlar áhrifum í markfrumum via cAMP

Bygging glúkagons Stakt polypeptíð Eftirgefanleg bygging Engin dísúlfíð tengi Einföld framleiðsla Byggingalega líkt öðrum GI tract hormónum T.d. Secretín, Vasoactive intestinal peptide og Gastric inhibitory polypeptíð

Stjórnun á losun insúlíns og glúkagons Glúkagon Insúlín Næringarefni: Glúkósi  5mM - + Glúkósi  5mM + -  amínósýrur + +  fitusýrur 0 + Hormón/neurotransmitters: GI tract 0 + Adrenalín + - Noradrenalín + - Áreiti sem auka glúkagon losun Lækkaður styrkur glúkósu í plasma Aukning katekólamína Hækkaður styrkur amínósýra Sympatíska taugakerfið Áreiti sem hindra losun glúkagons Insúlín Hyperglycemia Somatostatín

Ólík áhrif glúkagons og insúlíns Glúkósa upptaka (vöðva og fituvef) Gluconeogenesis (lifur) Glycogenesis (lifur og vöðvar) Glycogenolysis Glúkagon Insúlín 0 + + - - + + -

Ólík áhrif glúkagons og insúlíns Lipogenesis (lifur og fituvefur) Lipolysis (fituvefur) Ketogenesis (lifur) Amínósýru upptaka (vöðvum) Prótein framleiðsla Glúkagon Insúlín - + + - 0 + 0 +

Notkun glúkagons í læknisfræði Ábendingar: Notað í slæmri hypoclycemiu og insúlín sjokki Í röntgen rannsóknum til að hindra þarmahreyfingar í stutta stund Án ábendingar: Örvar starfsemi hjartans við ofskammti: Beta blokka Kalsíum ganga blokka Hypoglycemiu m.a. Í insúlín sjokki. þegar sjúklingur er orðin óáttaður eða búinn að missa meðvitund Hefur inotrophic og chronotrophic áhrif á hjartað. Blood glucose < 3.0mM Uptake of glucose by glucose-dependent tissues not adequate to maintain tissue function. CNS very sensitive: Impaired vision, slurred speech, staggered walk Mood change – aggressive Confusion, coma, death Stress response (release of adrenaline): Pale Sweating – clammy

Glúkagon meðferð Einfaldara að gefa heldur en glúkósa í æð Hægt að gefa í vöðva, æð eða undir húð Ættingjar sykursýkissjúklinga geta gefið lyfið Losar glýkógen byrgðirnar Virkar næstum jafn hratt og glúkósa bólus Virkar ekki ef sjúklingur hefur fastað lengi

Glúkagon meðferð GlucaGen® HypoKit Bíósynthetískt frostþurrkað 1 mg af glúkagon hýdróklóríð í hettuglasi Leyst er upp í 1 ml af leysi Fullorðnir og börn þyngri en 25 kg fá 1 mg Börn undir 25 kg fá 0,5 mg Glúkósagjöf í æð ef ekki svörun eftir 10 mínútur Kolvetnisrík fæða þegar sjúklingur getur Leiðbeiningar á UpToDate Börn undir 20 kg fá 0,5 mg eða 20-30 mcg/kg/skammt sem má endurtaka eftir 20 mínútur

Glúkagon meðferð Við 1 mg skammt: Algengustu aukaverkanirnar: Byrjar verkun eftir 8-10 mín I.M. en1 mín I.V. Stendur verkun í 12-27 mín I.M. en 9-17 mín I.V. Helmingunartími í plasma er 8-18 mín Algengustu aukaverkanirnar: Ógleði og uppköst Hraður hjartsláttur

Glúkagon meðferð Frábendingar Mögulega milliverkanir Ofnæmi fyrir glúkagoni eða öðrum innihaldsefnum í lyfinu Insulinoma Pheochromocytoma Mögulega milliverkanir Eykur virkni warfarín Phenytoin og propranolol geta minnkað hyperglycemísk áhrif lyfsins

Takk fyrir