تئوری های مدیریت پیشرفته قدرت و سیاست فصل 12 پیمان زارع احمد بطحایی سجاد کریمی خالد شفیعی میلاد عاشوری بابک حسینی استاد: جناب آقای دکتر حسینی

قدرت و اختیار تعریف قدرت : توانایی تامین هدف ها یا نتیجه های که مورد نظر صاحبان قدرت است. نمونه هایی از شاخص قدرت درسازمان : درمقایسه با سایر دوایر سازمانی بودجه بیشتری بگیرد برای اعضا و کارکنان واحد خود افزایش حقوق بیشتری بگیرد جدول زمانبندی تولید را به دلخواه خود تنظیم کند در سیاستگذاری ها ، نکات مورد نظر خود را بگنجاند

قدرت و اختیار تعریف اختیار : اختیار هم نوعی قدرت است که می توان بدان وسیله به نتیجه های موردنظر دست یافت. اختیارات سازمانی دارای سه ویژگی هستند: اختیار درپست های سازمانی وجود دارد. زیردستان می پذیرند که چنین اختیاراتی وجود دارد. در سازمان ، اختیارات سلسله مراتب عمدی را می پیمایند.

قدرت فردی و سازمانی مدیران دارای 5 منبع قدرت شخصی اند: قدرت قانونی قدرت مبتنی بر پاداش قدرت مبتنی بر زور قدرت تخصصی قدرت الگویی ( مرجع ) ولی اغلب قدرت در سازمان درسایه ویزگی های ساختاری بوجود می آید.

منابع قدرت مدیران رده عالی سازمان چهار منبع اصلی تامین کننده قدرت مدیریت ارشد سازمان : پست یا مقام رسمی منابع ( منابع در دست مدیران ارشد است ) شیوه کنترل اطلاعات و تعیین حدود تصمیم گیری قرارگرفتن درکانون شبکه

منابع قدرت مدیران رده میانی سازمان عوامل تعیین کننده طرح ساختارسازمانی موجب ایجاد قدرت می شود هنگامی که عامل ... است موجب ناتوانی (بی قدرتی) می شود هنگامی که عامل ... است فعالیتهای کاری مقررات، اقدامات پیشین و شیوه مشخص یا تعیین شده برای انجام امور متنوع بودن کارها و انعطاف پذیری پاداش برای نوآوری ها و عملکردهای چشمگیر گرفتن تائید برای تصمیم گیری در مورد خلاقیت ها رابطه کارها با مسائل جاری روابط متقابل (تعامل) درشبکه کاری محل یا مکان فیزیکی کار تبلیغ درباره فعالیتها و داشتن تماس با مقامات مشارکت دربرنامه ها ، نشست ها و گردهمایی ها مشارکت در تیم های تخصصی برای حل مسئله کم زیاد مرکزی درمرکز تصادفی درفاصله دور در سازمان فرایند توزیع قدرت وطی سلسله مراتب اختیارات تحت تاثیر طرح ساختار قرار میگیرد و مقدار قدرتی که به یک پست یا گروه سازمانی داده می شود در طرح ساختار سازمان تعبیه شده است.

منابع قدرت مدیران رده پائین سازمان منابع قدرت شخصی قدرتی که در پست سازمانیوجود دارد تخصص تلاش تلقین ( یا متقاعد ساختن ) دستکاری در حسابها و اطلاعات محل فیزیکی یا جغرافیایی جریان اطلاعات دسترسی به منابع

مقایسه قدرت با رهبری قدرت Leadership تمرکز بر دستیابی به اهداف و آرمانها نیازمند به سازگاری اهداف و آرمانها با زیردستان و پیروان تمرکز بر تاثیرگذاری از بالا به پائین تمرکز تحقیق Research Focus سبک های رهبری و نوع روابط با زیردستان و پیروان قدرت Power به عنوان ابزاری جهت رسیدن به اهداف و آرمانها نیازمند به وابسته بودن زیردستان به عنوان ابزاری جهت ایجاد تاثیر افقی و عمودن تمرکز تحقیق Research Focus تاکتیک های بکارگیری قدرت برای دستیابی به همراهی و اجابت زیردستان

روند تفویض اختیار تفویض اختیار یعنی واگذاری اختیار یا مشارکت دادن و سهیم نمودن سایر اعضا دراختیارات ، یا دادن اختیارات سازمانی به زیردستان. مدیران بدین وسیله قدرت و اختیار خود را به دیگران واگذارمی کنند و آنان می توانند برای انجام امور ، کارها یا وظایف خود ازادی عمل بیشتری داشته باشند. در محیطی که از ویژگی های عمده آن رقابت شدید جهانی و تکنولوژی نوین است ، بسیاری از مدیران رده بالای سازمانی بر این باورند که دست برداشتن از کنترل های متمرکز موجب سرعت ، انعطاف پذیری و قاطعیت خواهد شد.

دلیل هایی برای تفویض اختیار دلیل هایی برای تفویض اختیار سازمنها به سه دلیل به کارکنان اختیاراتی می دهند : به عنوان یک امر استراتژیک در صدد بهبود خدمات و کیفیت محصول بر می آیند زیرا سایر سازمانهای فعال درآن صنعت چنین می کنند برای ایجاد سازمانی منحصر به فرد که از نظر عملکرد دارای توانایی های برتر گردد. سوال : واگذاری اختیار چگونه می تواندبر انعطاف پذیری سازمان بیفزاید؟ دوپاسخ ارائه شده است نخست اینکه تفویض اختیار موجب می شود تا مجموع مقدار قدرت موجود در سازمان افزایش یابد دوم اینکه واگذاری اختیار موجب تحریک یاایجاد انگیزه برای کارکنان خواهد شد.

ارکان تفویض اختیار اطلاعات دانش یا آگاهی قدرت پاداش مقصود از تفویض یا واگذاری اختیار به کارکنان این است که چهار عامل در اختیار این افراد قرار داده می شود تا بتوانند کار یا وظیفه خود را بهترانجام دهند. آنها عبارتند از: اطلاعات دانش یا آگاهی قدرت پاداش

کاربردهای پدیده تفویض اختیار تیم های خود گردان مسئولیت تدوین استراتژی وفرایندها را به عهده دارد زیاد تیم هایی از همه واحدها دایره کیفیت تصمیم گیری مشارکت گروه تفویض اختیار مشارکت در تصمیم گیری طیف تفویض اختیار برنامه های پیشنهادی ابراز نظر طرح ریزی مجدد غنی سازی شغل هیچ اختیاری ندارد کم مهارتهای مورد نیاز کم زیاد و پیچیده

فرایند واگذاری اختیار واگذاری اختیار طی سه مرحله انجام می گیرد : تشخیص شرایطی که موجب شده است زیردستان و سایر اعضای سازمان ( بدون قدرت ) شوند. اقداماتی در جهت واگذاری قدرتبه کارکنان نتایج بازخورد می شوند

قدرت در سطح افقی قدرت در سطح افقی به رابطه ای مربوط می شود که بین دوایر سازمانی وجود دارد. قدرتی که در سطح افقی وجود دارد در چارچوب سلسله مراتب اختیارات یا نمودار سازمانی تعیین نمی شود. قدرتی که در سطح افقی اعمال می شود را به راحتی نمی توان سنجید و اندازه گیری کرد، با این مجود توجیهاتی برای تفاوت قدرت دایره های مختلف سازمانی ارائه شده است. اصل نظری (تئوریک) که این قدرت نسبی را توجیه می کند ، موقعیت استراتژیک است

موقعیت استراتژیک رویدادها و اقداماتی هستند که در درون و بیرون از سازمان روی می دهند و برای تامین هدف های سازمانی ضرورت دارند. واحدهایی از سازمان که در موقعیت استراتژیک قرار دارند ، از قدرت بیشتری برخوردارند. دایره ای که برای حل مسائل اصلی و وابستگی به محیط بیشترین مسئولیت را بر عهده می گیرد ، دارای بیشترین قدرت است.

منابع قدرت دو پژوهشگر نظریه موقعیت استراتژیک را مورد تحقیق و مطالعه قرار دادند. پنج منبع قدرتی را در این رابطه مطرح کرده اند وابستگی : منشاء و سرچشمه قدرت این است که یک نفر یا یک دایره از سازمان چیزی داشته باشد که دیگران خواستار آن باشند. منابع مالی : دوایری که منابع مالی را کنترل می کنند ، صاحب چیزی هستند که دوایر دیگر خواستار آن می باشند. مرکزیت :دایره ای که محور و مرکز سازمان باشد ، در صحنه فعالیتهای سازمان نقش اصلی را ایفا خواهد کرد. نداشتن جایگزین : بدین معنا که هیچ یک از دوایر دیگر نمی توانند کارهای ان دایره را انجام دهند. سازش با پدیده عدم اطمینان : قدرت دایره ای که بتواند عدم اطمینان را کاهش دهد ، بیشتر خواهد شد.

سازش با پدیده عدم اطمینان یک دایره از سازمان برای سازش با پدیده عدم اطمینان می تواند از سه روش استفاده کند. آنها عبارتند از : کسب اطلاعات دست اول جلوگیری از رویدادهایی که نتیجه منفی به بار خواهد آورد هضم یا جذب پدیده عدم اطمینان

فرایندهای سیاسی در سازمان تعریف واژه سیاست : یعنی کاربرد قدرت به منظور اعمالنفوذ بر فرایند تصمیم گیری برای رسیدن به نتیجه. اعمال قدرت و نفوذ باعث شده تا از واژه سیاست دو تعریف ارائه شود رفتار به نفع خود فرایند طبیعی تصمیم گیری سیاست سازمانی : شامل فعالیتهایی می شود که در جهت کسب ، تقویت یا مورد استفاده قرار دادن قدرت یا سایر منابع مورد استفاده قرار می گیرد.

تفاوت الگوی بخردانه و سیاسی در سازمان ویژگی های سازمانی الگوی بخردانه الگوی سیاسی هدف ها و اولویت ها بین همگان یکسان متفاوت، دردرون سازمان قدرت کنترل متمرکز غیر متمرکز ، دردست گروههای ذینفع و ائتلاف ها فرایند تصمیم گیری منظم ، منطقی و بخردانه نامنظم ، پس از بحث و مشاجره بین گروه ها مقررات و هنجارها به حد مطلوب رسیدن فعال بودن نیروهای بازار، تعارض و تضاد مورد انتظار مشروع می باشد. اطلاعات بسیار زیاد ، منظم و دقیق مبهم، کاربرد آن به استراتژی بستگی دارد اعتقاد به رابطه علت و معلولی رابطه شناخته شده ، دست کم با درصد معینی از احتمال نداشتن توافق درباره رابطه علت و معلولی تصمیمات بر اساس به حداکثر رساندن سود درنتیجه مذاکره، چانه زدن و گفتگوی بین گروه های ذینفع گرفته می شود ایدئولوژی اثربخشی و کارایی تلاش ، برخورد ، تعدادی برنده و تعدادی بازنده

الگوی مختلط در بسیاری از سازمانها هیچ یک از دو الگوی عقلایی و سیاسی به صورت کامل کاربرد ندارند و در هر زمانی یکی از آن دو مشاهده می شود. می توان این را الگوی مختلط نامید. در فرایند های سازمانی هر دو الگو را به کار می برند. الگوی بخردانه بیشتر مناسب سازمانهایی است که در محیطی باثبات و پایدار قرار گرفته و تکنولوژی را به بهترین شکل درک نموده اند. ولی اگر محیط نامطمئن باشد ، بین اعضا و گروهها تعرض وجود داشته باشد، چنین الگویی مناسب نخواهد بود.

تدبیرهایی برای تقویت پایگاه قدرت رهایی از دست پدیده عدم اطمینان ایجاد وابستگی تامین منابع تامین موقعیت استراتژیک

تدبیرهایی سیاسی برای استفاده از قدرت تشکیل ائتلاف گسترش شبکه کاری محدود کردن مرزهای یک تصمیم یافتن عذر موجه ابراز نمودن اولویت ها ، اما پنهان نمودن قدرت