Serotonin Geðlyf Guðný Jónsdóttir Læknanemi Barnaspítali Hringsins 24. febrúar 2006

Serotonin Myndað úr tryptophan úr fæði í nucleus raphe í heilastofni Áhrif á svefn-vöku, geðslag, matarlyst, ógleði, uppköst, kynhvöt Alls 11 viðtakar HT-1: áhrif á þunglyndi HT-2: æsingur, taugaveiklun, svefnleysi, truflun á kynlífi, extrapyramidal eink HT-3: ógleði, uppköst, höfuðverkur, niðurgangur, kvíði Lyf sem hafa áhrif á serotonin kerfið: Þunglyndislyf Kvíðastillandi Ógleðilyf Mígrenilyf

Geðlyf sem hafa áhrif á Serotonin SSRI Hamla sértækt endurupptöku serotonins SNRI Hamla endurupptöku serotonins, noradrenalíns og hugsanlega dópamíns Serotonin modulators Nefazodone og Trazodon Mirtazapine (Remeron) Áhrif á Noradrenalín, Serotonin og Histamín

Hvernig verka lyfin?

SSRI Frá 1980 – Bylting í meðferð þunglyndis Fluoxetine (Fontex, Seról) Paroxetine (Seroxat, Paroxat) Sertraline (Zoloft, Sertral) Citalopram (Cipramil, Oropram) Escitalopram (Cipralex) Verkar hjá 60-70% - Tekur 2-6 vikur Meðhöndla í 6-12 mánuði eftir að einkenni hverfa

SSRI - Ábendingar Þunglyndi Árátta - Þráhyggja Felmtursröskun +/- víðáttufælni Félagsfælni Almenn kvíðröskun Áfallastreituröskun Átraskanir

SSRI - Aukaverkanir Æsingur Taugaveiklun Svefnleysi Truflun á kynlífi Extrapyramidal eink Ógleði Uppköst Höfuðverkur Niðurgangur Kvíði Mania Flog HTN Hjartsláttartruflanir Hyponatremia Bráðagláka Serotonin sx GIT aukaverkanir ganga yfirleitt yfir en kynlífsvandi getur verið lengi. Alvarlegar aukaverkanir mjög sjaldgæfar – ATH v undirliggjandi sjd. Lækka krampaþröskuld - Varhugavert ef flogaveiki, Hyponatremia aðallega hjá öldruðum

SSRI umfram TCA? Minni andkólínergar aukaverkanir Hægðatregða Munnþurrkur Þvagtregða Rugl Öruggari í ofskömmtum Þolast betur Virka betur á þunglyndi hjá börnum og unglingum Kynlífstrluanir:Stundum kynlífstruflanir (getuleysi, seinkað sáðfall (karlar), minnkuð kynhvöt, sjaldgæfara skortur á fullnægingu (konur)

SNRI Ábending: þunglyndi Dulexitine (Cymbalta) Venlafaxin (Efexor) Einnig notað við perifer neuropatiu v DM Venlafaxin (Efexor) Hröð verkun Engin andkólínerg áhrif Meiri aukaverkanir en SSRI Fylgjast vel með blóðþrýstingi Fráhvarfseinkenni Hættulegra í ofskömmtum en SSRI Gagnast sumum börnum m ADHD Efexor þekkt af að valda bþ hækkun

Serotonin syndrome SSRI/SNRI + MAO Stoppa lyfin Kæla Benzodiazepine Oförvun central og perifer serotonin viðtaka – Ýmis serotoninerg lyf geta valdið Stoppa lyfin Kæla Benzodiazepine Serotonin Antagonistar

Geðlyfjanotkun hjá börnum Vaxandi notkun SSRI og Efexor við þunglyndi hjá börnum Fordómar og háværar gagnrýnisraddir Nákvæm greining - Ítarlegt mat - Eftirlit Þurfa oft stærri skammta en fullorðnir

Geðlyfjanotkun hjá börnum Skráð við OCD: Zoloft Seról Skráð við þungl hjá >8 ára: “Off label” við þunglyndi: Seroxat Cipramil Efexor ”Vitello B, Swedo S, Antidepressant Medications in Children. N Engl J Med. 2004; 8(1489) FDA í USA

Tengsl við sjálfsvígshættu hjá börnum og unglingum Lítil en marktæk aukning á sjálfsvígstengdri hegðun ef á þunglyndislyfjum Hafa þó í huga langtíma hættu á sjálfsvígi ef ómeðhöndlað þunglyndi Fylgjast vel með þeim eftir að sett á meðferð Sjálfsvígstilraunir hjá börnum SSRI: 4% Placebo: 2% Engin sjálfsvíg í þessari rannsókn www.fda.gov/cder/drug/antidepressants SSRI ofl lyf, MDD, OCD ofl Það er almenn klínísk reynsla af öllum þunglyndislyfjameðferðum að sjálfsvígshætta er aukin á fyrstu stigum batans. Skammtímarannsóknir

Takk fyrir