ORGANIZACIJA PODATAKA U WINDOWS-U RAD SA FOLDERIMA I FAJLOVIMA

UVOD Organizacija podataka je jedna od osnovnih funkcija operativnog sistema. Kada kažemo „organizacija podataka“ mislimo na način skladištenja podataka u računaru. Podaci moraju biti čuvani na jedan organizovan, strogo uređen način. Najčešći način organizacije podataka u operativnom sistemu jeste koncept hijerarhijskog sistema kataloga, pa je tako i u operativnom sistemu windows.

OZNAČAVANJE JEDINICA SPOLJNE MEMORIJE Računarski sistem može imati jedan ili više diskova, disketnih jedinica (floppy), CD ili DVD uređaja, i razne druge priključene memorije (flash memorija, memorijska kartica, eksterni hard disk...). Da bi ih razlikovali, operativni sistem označava ih velikim slovima abecede nakon kojega stoje dvije tačke(:) A:,B: su rezervisani za disketne jedinice C: – sistemski disk (hard disk ili njegova particija na kome se čuva operativni sistem) D:,E:,F:,... Za sve ostale hard diskove, particije diska, CD-DVD, eksterne hard diskove, usb flash memorije, memorijske kartice itd.

Pojam datoteke Datoteka (file) je osnovna logička i organizaciona jedinica za čuvanje podataka na disku ili nekom drugom spoljno-memorijskom medijumu. To znači da se ni jedan podatak ne može sačuvati a da se ne nalazi u okviru neke datoteke koja ga sadrži. Svaka datoteka imenuje se na sljedeći način: mora joj se dodijeliti ime i ekstenzija, koji su međusobno razdvojeni tačkom (npr. image001.jpg) Ime dodjeljuje korisnik, poštujući pravila imenovanja datoteka koja zavise od OS. Ekstenziju dodjeljuje operativni sistem na osnovu tipa datoteke i programa pomoću kojeg je datoteka nastala. Primjeri: txt, doc, jpg, mp3, 3gp, avi, ppt

Pojam kataloga i podkataloga (foldera) Datoteke se organizuju u kataloge ili direktorijume (foldere). Korisnik kreira kataloge prema svom nahođenju, vodeći računa da datoteke sa određenim zajedničkim osobinama kombinuje u iste kataloge. Katalog je spisak datoteka – to nije dio diska u okviru koga su fizički sačuvane datoteke. Korisnik stiče utisak da su datoteke „unutar“ kataloga ali katalog je samo spisak koji se posebno čuva na disku (nezavisno od datoteka) i služi za lakše pronalaženje datoteka.

HIJERARHIJSKA ORGANIZACIJA PODATAKA Imena jedinica spoljne memorije predstavljaju osnovne (korijenske ili root) kataloge, što znači da ne postoji katalog u kome su one sadržane. U osnovnim katalozima kreiraju se podkatalozi (katalozi I nivoa), u njima se mogu kreirati njihovi podkatalozi (katalozi II nivoa), u kojima mogu biti drugi podkatalozi i datoteke, itd, čime se formira tzv. hijerarhijska organizacija podataka. Putanja (staza, path) do datoteke je spisak svih kataloga i podkataloga koje treba otvoriti da bi se došlo do te datoteke, razdvojenih kosom crtom \ (backslash) za windows ili / (slash) za linux sisteme. Npr. C:\Program Files\Microsoft Office\Office11\

Windows explorer Windows explorer je program koji prikazuje sadržaj foldera.

Kreiranje novog foldera vrši se desnim klikom na željeno mjesto (desktop ili unutar nekog foldera) i odabir New->Folder iz menija. (slika)

Prikaz sadržaja foldera ostvaruje se dvostrukim brzim klikom na ikonicu foldera, ili desnim klikom i odabirom komande Open. Promjena imena foldera ili datoteke radi se desnim klikom na folder i izborom rename iz menija, ili dvostrukim ali ne brzim klikanjem na folder ili datoteku. Premiještanje ili kopiranje foldera ili datoteke može se obaviti na više načina, kombinacijom Copy-Paste iz kontekstnog menija (meni koji se dobija desnim klikom na objekat), kombinacijom Cut-Paste (ako se radi o premiještanju), ili jednostavno Drag-and-drop (uhvati i pusti) operacijom iz jednog prozora foldera u drugi (prenošenje pomoću lijevog tastera miša iz jednog prozora foldera u drugi).

Brisanje foldera ili datoteke radi se desnim klikom na folder i izborom komande delete ili pritiskom tastera delete sa tastature, pri čemu folder mora biti selektovan Vraćanje obrisanog foldera na prvobitno mjesto obavlja se otvaranjem Recycle Bin, pronalaženjem foldera, i izborom komande Restore iz kontekstnog menija.