OSASUNERAKO JARDUERA FISIKOA: SARRERA ONGIZATERAKO JARDUERA FISIKOAREN OINARRIAK

EDUKIAK TESTUINGURUA: JARDUERA FISIKOA ETA ONGIZATEA SISTEMA NEUROMUSKULARRAREN FUNTZIONAMENDUA SISTEMA NEUROMUSKULARRA BALORATZEKO ETA OREKATZEKO URRATSAK PRAKTIKA

OSASUNA-ONGIZATEA IKUSPEGI GLOBALA HOMEOSTASIA NERBIO-SISTEMA SISTEMA MUSKULUESKELETIKOA SISTEMA ENDOKRINOA "Osasuna erabateko ongizatea da, ez delako bakarrik osasun-arazorik edo gaixotasunik ez izatea, baizik eta ongizate fisikoa, mentala zein soziala izatea ere". Osasunaren Mundu Erakundearen Konstituzioaren hitzaurrea,1946

JARDUERA FISIKOA JARDUERA FISIKOAREN ONURAK JARDUERA FISIKOAREN ARRISKUAK -GOIZ HILTZEKO ARRISKU TXIKIAGOA -GAIXOTASUN KORONARIO GUTXIAGO -IKTUS GUTXIAGO -HIPERTENTSIO ARTERIAL TXIKIAGOA -DISLIPEMIA GUTXIAGO -DIABETE GUTXIAKO (BI MOTAKOAK) -BULARREKO MINBIZI GUTXIAGO -ONDESTEKO MINBIZI GUTXIAGO -PISUA IGOTZEA PREBENITZEA -EGOERA KARDIOBASKULARRA HOBETZEA -MUSKULUEN EGOERA HOBETZEA -ERORTZEAK PREBENITZEA -FUNTZIO KOGNITIBOAK HOBETZEA (ADINEKO PERTSONETAN) -LOAREN KALITATEA HOBETZEA -HAUR ETA NERABEEN DEPRESIO SINTOMAK HOBETZEA -… -LESIO MUSKULUESKELETIKOAK -DESHIDRATAZIOA ETA BERO-KOLPEA -BAT-BATEAN HILTZEA -OXIDAZIO-ESTRESA

GOGOETA BATZUK ZER VS NOLA? TEORIA VS PRAKTIKA?

NONDIK HASIKO GARA? INFORMAZIOA BILDU

ZER DA ARIKETA FISIKOA? NAHITA EGINDAKO INDARRA DA, EGOKITZAPEN BAT SORTZEKO AGERTOKI ZEHATZ BATEAN EGITURA BATI APLIKATZEN ZAIONA (RESISTANCE INSTITUTE) MUSKULATURAREN UNITATE FUNTZIONALA DA UNITATE MOTORRA= MOTONEURONA+INERBATZEN DITUEN MUSKULU-FUNTSAK

ZER BALORATU BEHAR DA MUSKULUETAN? NERBIO-SISTEMAK MODU EGOKIAN JARDUTEN DU? MUSKULUEK INFORMAZIO ZUZENA JASOTZEN DUTE NERBIO-SISTEMATIK? (MUSKULU BATZUEN HIPERTONIAK BESTE MUSKULU BATZUEN AKTIBATZE EZA EZKUTATZEN DU ETA ARTIKULAZIOEN OREKA EZA ERAGITEN DU) MUSKULUEK INFORMAZIO ZUZENA BIDALTZEN DIOTE NERBIO-SISTEMARI? (ARDATZ NEUROMUSKULARRAKMUSKULUAREN LUZERA)

NERBIO-SISTEMA INTEGRAZIO SENTSORIOMOTORRA MUSKULO ETA HEZURREN GAINEKO EKINTZAK Bizkarrezur-muina Ekintza subkontzienteak: erreflexuak (aurretik programatutako erantzun oso arinak) Garunaren beheko aldeak (gongoil basala eta zerebeloa) Mugimendu subkontziente eta erdi-borondatezko edo automatikoak (jarrera kontrolatzea, ibiltzea eta korrika egitea). ARRETA jarriz gehiago nabari ditzakegu, kontzienteago egin eta zurruntasunak konpondu Kortex zerebralaren area motorra Mugimendu kontziente eta borondatezkoak (Motrizitate xehea) eta eredu motorrak edo engramak

INTEGRAZIO SENTSORIOMOTORRA MUSKULUEN ERREFLEXUAKBIZKARREZURREKOA (NAHIGABE, BEHEKO MOTONEURONA) MUSKULUEN STIFNESSSUBKONTZIENTEA ZURRUNTASUNA (TONUA, GARUN-ENBORRAREN BEHERANZKO BIDEA) AURRETIK PROGRAMATUTAKO ERREAKZIOAK ERREFLEXUA+NAHITAENTZUMEN-ESTIMULUA ETA ESTIMULU BISUAL ZEIN BESTIBULARRA (GARUN-ENBORRAREN BEHERANZKO BIDEA). EKINTZA MOTOR KONTZIENTEAK  ADIB. MOTRIZITATE XEHEAREN BORONDATEZKO ERABAKIAK (GOIKO MOTONEURONA)

STIFNESS KONTZEPTUA edO MUSKULU-TONUA ATSEDENALDIAN MUSKULUAK DUEN TENTSIO-MAILA (MUSKULU BATEK INDAR BAT JASATEKO DUEN NOLAKOTASUNA)

ELKARREKIKO INHIBIZIO PRINTZIPIOA MUSKULUA KOORDINATZEA AGONISTA-ANTAGONISTA MUSKULU BATEK ZENBAT ETA TENTSIO HANDIAGOA IZAN, ORDUAN ETA TENTSIO TXIKIAGOA IZANGO DU MUSKULU ANTAGONISTAK

Αlfa-gamma KOAKTIBAZIOA

GAURKO PRAKTIKA (1. URRATSA) ARTIKULAZIOEN MUGIMENDUETAN ASIMETRIAK BILATUKO DITUGU MUSKULUEK EDUKI DITZAKETEN AHULTASUNAK AURKITZEKO (ARTIKULAZIO-TARTEAK BALORATZEA) MUGIKORTASUN GUTXIAGO EGONKORTASUN GUTXIAGO? MUSKULATURA TENKATU EGITEN DA BABESTEKO, ETA MUGIKORTASUNA MURRIZTEN DUTE.

GAURKO PRAKTIKA (2. URRATSA) ARTIKULAZIOEN MUGIMENDU URRIA AURKITU ETA GERO: POSIZIO HORRETAN LABURTUEN DAGOEN MUSKULUA INTENTSITATE MINIMOAREKIN UZKURTUKO DUGU (LUZERA LABURRAGOA DENEAN) ALFA-GAMMA KOAKTIBAZIOA OREKATZEN DELA ZIURTATZEKO

NOLA BALORATU? ARTIKULAZIO-TARTEAK BALORATZEA (ESKUINA ETA EZKERRA BALDINTZA BERBERETAN ALDERATZEA) AHULTASUN POSIZIOAN DAUDEN MUSKULUAK AZTERTZEA (ASIMETRIEN ARABERA) (bezeroak ondo jasaten du haren jarrerarekiko perpendikularki egiten dugun indarra, baita luzera laburrago duten zuntzak uzkurtzen diren norabide eta norantzan egiten duguna ere) INTENTSITATE TXIKIKO ISOMETRIKOAK EDO MUSKULUAREN HAZTAPENA (jatorria eta lotunea)(bezeroak 6X 6” isometrikoetan hasten du indarra) AHULTASUN POSIZIOAN DAUDEN MUSKULUAK BERRIZ AZTERTZEA ARTIKULAZIO-TARTEAK BERRIZ BALORATZEA HURRENGO ENTRENAMENDUETAN MUSKULUAK SENDOTZEA, SAIOEN HASIERAN 6”-ko 6 ERREPIKAPENEKO 6 SERIE (integratzeko, errepikatu egin behar da)

ONDORIOAK HASI AURRETIK FUNTZIO NEUROMUSKULARRA BALORATU BEHAR DA ENTRENATZAILEEK SAKONAGO EZAGUTU BEHAR DUTE GORPUTZAREN FUNTZIONAMENDUA: NERBIO-SISTEMA, ANATOMIA,BIOMEKANIKA.

BIBLIOGRAFIA Fisiologia articular; A.I.Kapandji. Panamericana 1998 Atlas de anatomía para estudiantes y médicos (3. liburukia, sistema nervioso y organos de los sentidos)(7. ED); W Khale, Ed.Omega SA.2003 Kendall´s ,Músculos. Pruebas Funcionales, postura y dolor (5. ED),Kendall F. P et al. Ed.Marban. 2007 Neurociencia (3. ED); D. Purves et al., Ed.Panamericana, 2008 Physical Activity Guidelines Advisory Committee Report; Physical Activity Guidelines Advisory Committe (PAGAC),Ed.US Department of Health and Human Services,2008 Muscle activation thecniques manual; G Roskopft. Denver Colorado 2009 Fundamentos de mecanica del ejercicio; L. Leal, D. Martinez.Ed. Resistance institute 2012