CN:TRẦN THANH SƠN CN:BÙI VĂN PHẨM. KỸ THUẬT CHỤP CỘNG HƯỞNG TỪ ĐỘNG MẠCH CẢNH CÓ THUỐC TƯƠNG PHẢN TỪ. CN:TRẦN THANH SƠN CN:BÙI VĂN PHẨM. KHOA CĐHA,BVCR: 21/10/2016

NỘI DUNG 1-Chỉ Định. 2-Chống chỉ định. 3-Chuẩn bị bệnh nhân. 4-Kỹ thuật chụp MRI động mạch cảnh có thuôć tương phản. 5-Ứng dụng trong lâm sàng.

1-Chỉ định :. -Đột quỵ. -Cơn thoáng thiếu máu não 1-Chỉ định : -Đột quỵ -Cơn thoáng thiếu máu não. -Dị dạng mạch máu não,túi phình. -Bổ sung cho các kỹ thuật chụp mạch máu không thuốc như TOF 2D,3D… -Thường được chụp sau khi chụp MRI sọ não với các xung cơ bản.

2-Chống chỉ định :. -Đặt máy tạo nhịp (tương đối) 2-Chống chỉ định : -Đặt máy tạo nhịp (tương đối). -Clip kẹp túi phình mạch máu não. -Đã mổ thay van tim(van bằng kim loại). -Dị vật kim loại trong hốc mắt. -Hội chứng sợ nhốp kín. -Mảnh kim loại…

3-Chuẩn bị bệnh nhân : -Bệnh nhân không cần nhịn đói trước khi chụp MRI (nếu bn hợp tác tốt). -Cho bn đi vệ sinh trước khi chụp để thoải mái. -Nếu bệnh nhân cảm thấy sợ hãi, cho người nhà vào bên trong phòng chụp để trấn an cho bn.

4-Chuẩn bị dụng cụ và máy : 4-Chuẩn bị dụng cụ và máy : - Đặt kim luồn 22G hoặc 20G cho bệnh nhân vào khuỷu tay bên phải. -Máy bơm thuốc 2 nòng . -10 ml thuốc tương phản và 30-50 ml nước muối sinh lý(saline). -Tốc độ bơm 1,5 đến 2.5ml/s. -Kỹ thuật có thể tiến hành trên máy 1.5 đến 3 Tesla. -Sử dụng cả 2 coil đầu và cổ.

Protocol của chụp MRI não và động mạch cảnh có tiêm thuốc tại BVCR .

Hình Locolizer Cách đặt chụp hình vessel scout

Cách đặt xung angio 3D coronal trên vessel scout Cách đặt xung angio 3D coronal trên vessel scout .Lấy từ quai động mạch chủ tới mạch máu não.

-Kỹ thuật Care bolus hướng axial ngang qua quai động mạch chủ,chụp liên tục cứ 1 giây chụp 1 hình chờ thuốc xuất hiện ở quai động mạch chủ thì bấm chụp xung angio 3D Post CM. -Sau đó dùng kỹ thuật subtract lấy xung 3D post CM subtract với xung 3D pre CM(xung 3D Pre CM và xung 3D Post CM cùng thông số kỹ thuật).Lợi thế của chuổi xung này về phân giải không gian.

-Kỹ thuật Care bolus hướng coronal ngang qua động mạch cảnh chung,chụp liên tục cứ 1 giây chụp 1 hình chờ thuốc xuất hiện ở động mạch cảnh chung là bấm chụp xung angio 3D post CM. -Sau đó dùng kỹ thuật subtract lấy xung 3D post CM subtract với xung 3D Pre CM.

Kỹ thuật chụp test bolus hướng axial ngang động mạch cảnh chung cứ 1 giây chụp 1 hình chờ cho tới khi thuốc xuất hiện tăng tính hiệu cao rồi thấp dần thì dừng lại để tính thời gian thuốc đạt đỉnh khi tới động mạch cảnh chung. Thuốc tương phản:1ml->2ml,FR:1,5-2,5 ml/s. Saline: 30ml,FR:1,5->2,5 ml/s FR: Flow Rate.

Chọn xung test bolus vào Application đến Mean curve

Cách tính thời gian testbolus.

Công thức tính thời gian thuốc đạt đỉnh. Delay time=TP+1/2xV/R-TC TP:time peak (thời gian thuốc đạt đỉnh). V: volume (thể tích thuốc tiêm). R: Flow rate (tốc độ tiêm ml/s) TC:time to center

Kỹ thuật Freeze Frame(Dynamic Angio 3D): Chụp liên tục bấm thuốc và nước cùng một lúc.Lấy hình liên tục với 16 lần đo,máy tự surtract giữa xung 3D CM và xung 3D Pre CM .Sau đó ta được 15 seri subtract tất cả các thì từ tỉnh mạch chủ trên,động mạch phổi cho tới thì tĩnh mạch. TR 2.51 ms TE 0,94 ms FOV phase 320 mm FOV read 68,8% Slice thickness 2-4 mm Slice oversampling 8.93 % Flip angle 30 Measurement 16 Phase resolution 80 % Slice resolution 69% Bandwith 780 -Thuốc tương phản từ : 5ml, FR: 2ml/s -Saline 50ml, FR: 2ml/s FR: flow rate.

Sau đó ta chọn seri subtract nào có thuốc tương phản động mạch cảnh đạt đỉnh tốt nhất làm MIP để in phim. (1 lần đo 4,5 giây,16 lần đo 1 phút 10 s ) ưu điểm về phân giải thời gian.

5-Ứng dụng lâm sàng Hình MIP ĐM cảnh bình thường.

Hình MIP tắc ĐM cảnh trong bên trái trên BN tai biến mạch máu não cũ.

Hình MIP tắc ĐM cảnh trong bên phải trên BN tai biến mạch máu não

Hình VRT tắc ĐM cảnh trong bên phải.

Kết luận: Kỹ thuật chụp cộng hưởng từ động mạch cảnh có thuốc tương phản từ giúp ích trong việc đánh gia,́tiên lượng phác đồ điều trị trong các trường hợp đột quỵ cấp,dị dạng mạch máu vùng cổ,khối u vùng cổ chèn ép vào mạch máu và bổ xung cho kỹ thuật chụp mạch không thuốc (TOF 2D,TOF 3D,PC)…

Tài liệu tham khảo. 1-MR protocols.com. 2-Sách Magnetic Resonance Angiography 2012 3-Tạp chí Contrast-Enhanced MR Angiography of the Carotid and Vertebrobasilar Circulations. 4-Mrimaster.com.

“Hình ảnh học đánh giá chết não” Tuần sau: “Hình ảnh học đánh giá chết não” Bs. Cao Thiên Tượng Xin cám ơn.